REKLAMA
Dziennik Ustaw - rok 1972 nr 47 poz. 299
ROZPORZĄDZENIE MINISTRÓW GOSPODARKI TERENOWEJ I OCHRONY ŚRODOWISKA ORAZ ZDROWIA I OPIEKI SPOŁECZNEJ
z dnia 20 października 1972 r.
w sprawie urządzania cmentarzy, prowadzenia ksiąg cmentarnych oraz chowania zmarłych
Na podstawie art. 9 ust. 3 i 5 oraz art. 20 ustawy z dnia 31 stycznia 1959 r. o cmentarzach i chowaniu zmarłych (Dz. U. z 1972 r. Nr 47, poz. 298) zarządza się, co następuje:
2. Rozporządzenie dotyczy zarówno cmentarzy komunalnych, jak i wyznaniowych.
2. Zieleń na cmentarzu (drzewa, krzewy, trawniki i kwiaty) podlega ochronie przed niszczeniem. Sadzenie lub wycinanie drzew na cmentarzach może nastąpić tylko w wypadkach uzasadnionych racjonalną gospodarką zadrzewieniem oraz zgodnie z planem zagospodarowania terenu cmentarza.
3. Teren cmentarza powinien mieć ogrodzenie z trwałego materiału, przy czym wysokość ogrodzenia nie może być niższa niż 1,5 m.
2. Plan zagospodarowania cmentarza powinien przewidywać drogi prowadzące do pól grzebalnych, pola grzebalne oraz zadrzewienie. Każde pole grzebalne powinno mieć odrębne oznaczenie, a w granicach pól grzebalnych powinny być ponumerowane groby.
2. Dla miejscowości podlegających rozbudowie obliczeń określonych w ust. 1 dokonuje się, uwzględniając odpowiednio przyszłą przypuszczalną liczbę zgonów przy stanie mieszkańców wynikającym z perspektywicznego rozwoju miasta, osiedla, gromady lub wsi.
3. Przy obliczaniu powierzchni ogólnej cmentarza należy uwzględnić poza powierzchnią grzebalną również powierzchnię zieleni, dróg, placów oraz terenu potrzebnego pod dom pogrzebowy i część gospodarczą cmentarza, a na większych cmentarzach również pod budynek administracyjno-mieszkalny.
1) pól grzebalnych na groby zwykłe bez prawa murowania - około 60% powierzchni, w tym dla zwłok dzieci do 6 lat - 12 do 15%,
2) pojedynczych rzędów grobów ziemnych lub murowanych przy żywopłotach - około 10% powierzchni,
3) grobów rodzinnych - około 20%,
4) pól lub alej dla zasłużonych - 1 do 5%,
5) pól urn - około 5%.
2. Na polach grzebalnych, przeznaczonych na groby zwykłe, groby i odstępy między grobami powinny mieć następujące wymiary:
1) dla zwłok dzieci do lat 6:
długość 1,2 m, szerokość 0,6 m, głębokość 1,2 m,
odstępy - od strony dłuższego boku 0,3 m, a od strony krótszego 0,4 m,
2) dla pozostałych zwłok:
długość 2 m, szerokość 1 m, głębokość 1,7 m,
odstępy - od każdego boku po 0,5 m,
3) dla urn ze szczątkami zwłok:
długość 0,6 m, szerokość 0,4 m, głębokość 1 m,
odstępy - od strony dłuższego boku 0,3 m, a od strony krótszego 0,4 m.
3. Groby rodzinne przeznaczone na składanie trumien w kierunku poziomym powinny mieć następujące wymiary dla jednego grobu:
długość 2,3 m, szerokość 1,3 m, głębokość 1,7 m,
odstępy - od każdego boku po 0,5 m.
4. Groby rodzinne dla urn przeznaczone na kilka urn w kierunku poziomym powinny mieć następujące wymiary:
długość 1 m, szerokość 1 m, głębokość 1 m,
odstępy - na bokach 0,3 m, a od strony frontu miejsca urnowego 0,4 m.
5. Warstwa ziemi pokrywająca trumnę powinna wynosić co najmniej 1 m. Kopanie głębszych grobów niż 1,7 m jest dopuszczalne pod warunkiem, że pomiędzy dnem grobu a najwyższym poziomem wody gruntowej pozostanie co najmniej 0,5 m. Ziemia wydobyta z grobu może być usypana w postaci pagórka nad grobem.
2. Przez grób murowany rozumie się dół, w którym boki są murowane, a nad trumną zakłada się sklepienie.
3. Przez grób rodzinny rozumie się przestrzeń zapewniającą pochowanie dwu lub więcej trumien ze zwłokami. Przestrzeń ta nie może przekraczać powierzchni przeznaczonej na dwa groby pojedyncze w poziomie, niezależnie od ilości pięter stosowanych w głąb.
4. Przez katakumby rozumie się nisze w pionowej ścianie, położone obok siebie w szeregu i nad sobą, przeznaczone do chowania zwłok.
2. W każdym wypadku odległość między poziomem wody gruntowej a dnem grobu nie może być mniejsza niż 0,5 m.
2. Dom przedpogrzebowy powinien składać się z następujących pomieszczeń:
1) do przechowywania zwłok,
2) do wykonywania ceremonii pogrzebowych,
3) do wykonywania oględzin lub sekcji sądowo-lekarskich, sanitarno-milicyjnych oraz utrwalania zwłok.
W pomieszczeniach tych należy urządzić odpowiednią wentylację, jak też zabezpieczyć je przed dostępem osób niepowołanych, zwierząt i owadów.
3. Dom przedpogrzebowy powinien mieć podłogę nieprzepuszczalną i łatwo zmywalną, ściany murowane i tynkowane, a pomieszczenia służące do przechowywania i oględzin lub sekcji zwłok - ponadto pomalowane farbą olejną albo wyłożone płytkami do wysokości co najmniej 2 m.
4. Pomieszczenia służące do oględzin lub sekcji zwłok powinny posiadać urządzenia, umożliwiające ogrzewanie w chłodnej porze roku. W pomieszczeniach przeznaczonych do wykonywania oględzin, sekcji i utrwalania zwłok należy przewidzieć możliwość dostarczenia zimnej i ciepłej wody oraz jej odprowadzania.
1) nazwisko i imię,
2) płeć,
3) wiek,
4) ostatnie miejsce zamieszkania,
5) datę zgonu,
6) miejsce zgonu,
7) przyczynę zgonu,
8) datę i numer aktu zgonu,
9) datę pochowania,
10) dokładnie określone miejsce pochowania według planu zagospodarowania cmentarza,
11) ewentualne odnotowanie faktu wydobycia, daty i miejsca ponownego złożenia szczątków.
Dane wymienione w pkt 1-8 powinny być wpisane do księgi cmentarnej na podstawie przedłożonej karty zgonu. Karty zgonu, na których podstawie dokonano pochowania zwłok, powinny być przechowywane przez zarząd cmentarza co najmniej 30 lat.
2. Za szczątki w rozumieniu ustawy uważa się:
1) popioły otrzymane przez spalenie zwłok,
2) noworodki martwo urodzone, płody i noworodki niezdolne do życia, które nie przeżyły okresu 24 godzin,
3) pozostałości zwłok wydobyte przy kopaniu grobu lub w innych okolicznościach,
4) części ciała ludzkiego odłączone od całości.
2. W miejscowościach, w których są domy przedpogrzebowe lub kostnice, składanie zwłok w kościołach lub kaplicach położonych poza cmentarzem jest dozwolone tylko na okres poprzedzający pogrzeb. Wyjątek od tej zasady stanowią kościoły w miastach i osiedlach posiadające oddzielne pomieszczenia do składania zwłok aż do chwili pogrzebu.
2. W razie zgonu na chorobę objętą wykazem, o którym mowa w art. 9 ust. 3, należy stosować następujące środki ostrożności:
1) zabronione jest zbieranie się osób w pomieszczeniu, gdzie leżą zwłoki,
2) zabronione jest dotykanie zwłok poza czynnościami wymienionymi w ust. 1,
3) na dnie trumny należy umieścić warstwę substancji płynochłonnej (np. trociny, torf, suchy mech - z dodatkiem wapna chlorowanego) grubości 5 cm,
4) po złożeniu zwłok w trumnie należy ją natychmiast szczelnie zamknąć i z zewnątrz obmyć płynem odkażającym,
5) pomieszczenie, w którym osoba zmarła pozostawała, wszystkie przedmioty, z którymi była w styczności, jako też środek transportu, jakim zwłoki przewieziono, powinny być poddane odkażeniu.
1) zabronione jest dotykanie zwłok poza czynnościami związanymi z obmyciem, ubraniem i ułożeniem zwłok w trumnie,
2) do obmywania zwłok należy używać płynu odkażającego.
2. Po złożeniu zwłok do trumny i przymocowaniu wieka nie wolno trumny otwierać.
2. Dla pochowania szczątków, o których mowa w § 16 ust. 2 pkt 1, wymagana jest karta zgonu.
3. Dla pochowania szczątków nie wymienionych w ust. 2 wymagane jest zaświadczenie stwierdzające ich pochodzenie, wystawione przez:
1) zarząd cmentarza - jeżeli chodzi o szczątki określone w § 16 ust. 2 pkt 3, o ile zostały wydobyte na cmentarzu,
2) zakład społecznej służby zdrowia - jeżeli chodzi o szczątki określone w § 16 ust. 2 pkt 2 i 4.
4. Zaświadczenia, o których mowa w ust. 3, są wystarczające również w razie chowania w grobie szczątków wymienionych w § 16 ust. 2 pkt 2.
5. Dla pochowania sprowadzonych z zagranicy szczątków, o których mowa w § 16 ust. 2 pkt 1, wystarczające jest zezwolenie na przewóz.
6. Szczątki określone w § 16 ust. 2 pkt 2, 3 lub 4 należy chować w miejscach wskazanych przez zarząd cmentarza, z tym że można je chować również poza powierzchnią grzebalną.
7. Szczątki mogą być również spalone w zakładach służby zdrowia i zakładach pomocy społecznej.
2. Przepisy § 18, 21 i 22 nie dotyczą zwłok dostarczanych szkołom wyższym lub podlegających sekcji naukowej albo sądowo-lekarskiej. Postępowanie z takimi zwłokami normują odrębne przepisy.
3. Zwłoki, o których mowa w § 21 ust. 1, nie mogą być wykorzystywane do celów naukowo-dydaktycznych.
4. Wojewódzki inspektor sanitarny (inspektor sanitarny miasta wyłączonego z województwa) w szczególnie uzasadnionych wypadkach może zezwolić na przekazanie instytutom naukowym lub szkołom wyższym zwłok, o których mowa w § 21 ust. 1, określając równocześnie warunki postępowania z tymi zwłokami do chwili przejęcia ich przez instytut lub szkołę wyższą.
2. Uprawnienia do korzystania z miejsca na cmentarzu nabyte przed wejściem w życie rozporządzenia pozostają w mocy.
2. Na życzenie osoby uprawnionej do pochowania zwłok można szczątków nie wydobywać.
2. Zezwolenia na wywóz poza granicą Państwa zwłok lub ich szczątków, o których mowa w art. 14 ust. 2, mogą być udzielane jedynie po uprzednim przedłożeniu zezwolenia właściwej władzy państwa, na którego terytorium mają być pochowane, jak również państw, przez których terytorium mają być przewożone.
3. Zezwolenia na sprowadzenie zwłok lub ich szczątków z obcych państw są udzielane przez polskie urzędy konsularne po uprzednim przedstawieniu zezwoleń przewidzianych w art. 14 ust. 3.
2. Zwłoki przewożone za granicę Państwa powinny być zamknięte w trumnie drewnianej wybitej blachą lub posiadającej wkład metalowy albo w trumnie metalowej. Dno trumny wypełnia się warstwą płynochłonną grubości 5 cm. Powiatowy (miejski, dzielnicowy) lub portowy inspektor sanitarny może nakazać zastosowanie ponadto innych środków ostrożności przy przewozie zwłok, a w razie uznania, że środki te są dostateczne, opatruje trumnę swoją pieczęcią. Trumnę należy umieścić w szczelnej skrzyni drewnianej, uniemożliwiającej przemieszczanie się trumny, lub w innym pojemniku, wykonanym z nieprzepuszczalnego materiału.
3. Po przewiezieniu zwłok na miejsce przeznaczenia powinny być one niezwłocznie pochowane bez otwierania trumny.
4. Szczątki pozostałe w wyniku spalenia zwłok, przewożone na odległości określone w ust. 1 i 2, powinny być umieszczone w zalutowanym pudle metalowym (urnie) zamkniętym w skrzynce drewnianej.
5. Przewóz zwłok dozwolony jest w zasadzie tylko w okresie od 16 października do 15 kwietnia, poza tym zaś okresem zezwolenie na przewóz może być udzielone jedynie wyjątkowo przy odpowiednim zapewnieniu bezpieczeństwa sanitarnego.
6. Przystosowaniem i zabezpieczeniem opakowania zwłok i szczątków do przewozu na odległość ponad 60 km zajmują się upoważnione przedsiębiorstwa lub zakłady pogrzebowe.
2. O zamierzonej ekshumacji należy zawiadomić właściwego powiatowego (miejskiego, dzielnicowego) lub portowego inspektora sanitarnego, który:
1) wykonuje nadzór nad ekshumacją oraz
2) może zezwolić na wykonanie ekshumacji w innym czasie niż określony w ust. 1, przy zachowaniu ustalonych przez niego środków ostrożności.
3. Przy ekshumacji mogą być obecne tylko osoby bezpośrednio zainteresowane.
4. Zwłoki ekshumowane przed upływem okresu mineralizacji powinny być wydobyte wraz z trumną, którą bez otwierania należy umieścić na czas przewozu w obrębie kraju w skrzyni szczelnie wybitej blachą. Na miejscu ponownego pochowania trumnę należy wydobyć ze skrzyni i pochować bezzwłocznie na cmentarzu bez jej otwierania. W razie ekshumacji wykonywanej po upływie okresu mineralizacji wydobyte szczątki wraz z resztkami trumny należy umieścić w nowej trumnie i przygotować do przewozu zgodnie z § 30 ust. 1. Zwłoki lub szczątki wywożone po ekshumacji poza granice Państwa należy zamknąć w nowej trumnie i przygotować do przewozu zgodnie z wymaganiami § 30 ust. 2.
5. O zamierzonej ekshumacji na cmentarzu komunalnym powinien być zawiadomiony zarząd tego cmentarza, a na cmentarzu wyznaniowym właściwa jednostka wyznaniowa.
Minister Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska: J. Kusiak
Minister Zdrowia i Opieki Społecznej: M. Śliwiński
[1] Na podstawie art. 13 rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 7 grudnia 2001 r. w sprawie postępowania ze zwłokami i szczątkami ludzkimi (Dz.U. Nr 153, poz. 1783) rozporządzenie traci moc w zakresie uregulowanym w/w rozporządzeniem. Zmiana weszła 29 marca 2002 r.
- Data ogłoszenia: 1972-11-22
- Data wejścia w życie: 1972-11-22
- Data obowiązywania: 1972-11-22
- Dokument traci ważność: 2008-01-02
REKLAMA
Dziennik Ustaw
REKLAMA
REKLAMA