Dziennik Ustaw - rok 1950 nr 25 poz. 223

Na podstawie art. 2. ust. 1 lit. a oraz ust. 2 i 3 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 16 marca 1928 r. o bezpieczeństwie i higienie pracy (Dz. U. R. P. Nr 35, poz. 325) zarządza się, co następuje:

I. Przepisy ogólne.

2. Suwnicowy powinien dokładnie znać swe obowiązki, wypływające z rozporządzenia, a w szczególności:

1) znać budowę i przeznaczenie wszystkich urządzeń suwnicy, ich części składowych oraz aparatury elektrycznej,

2) posiadać wiadomości wystarczające do obsługi tych urządzeń,

3) znać właściwości prądu elektrycznego,

4) znać sygnały porozumiewawcze z ciężarowym,

5) umieć udzielić pierwszej pomocy osobom porażonym prądem elektrycznym i umieć zastosować sztuczne oddychanie oraz

6) odbyć co najmniej trzymiesięczną praktykę pod kierunkiem doświadczonego suwnicowego.

3. Po odbyciu praktyki kandydat na suwnicowego składa przed komisją, powołaną przez właściwego ministra, egzamin z wymaganych odeń wiadomości.

4. Suwnicowy powinien być badany przez lekarza co 6 miesięcy celem kontroli wzroku i słuchu.

2. Dla każdej suwnicy powinna być prowadzona książka dyżurów, do której suwnicowy każdej zmiany wpisuje uwagi o stanie suwnicy i jej części składowych.

2. W okresie niedomagania, uznanego przez lekarza za przeszkodę w pracy na suwnicy, suwnicowy nie może pełnić swych czynności. W razie zachorowania podczas pracy suwnicowy powinien przerwać pracę, meldując o tym niezwłocznie bezpośredniemu przełożonemu (§ 14).

3. W czasie swej pracy suwnicowy nie może opuszczać suwnicy poza ustalonymi przerwami w pracy.

2. Przed każdorazowym opuszczeniem kabiny sterowniczej przez suwnicowego powinien on sprawdzić:

1) czy wszystkie dźwignie (kółka) nastawników są nastawione na znaki oznaczające, że suwnica jest unieruchomiona,

2) czy główny wyłącznik w kabinie jest wyłączony i

3) czy suwnica odprowadzona została do miejsca stałego postoju.

3. Przy wejściu na suwnicę lub zejściu z niej po schodkach lub drabinie suwnicowy powinien mieć obie ręce wolne, by mógł chwytać nimi za poręcze lub szczeble.

4. Zabierane przez suwnicowego na pomost przedmioty (np. narzędzia) powinny być umieszczone w specjalnym woreczku. Żadnych przedmiotów nie wolno kłaść na wózku ani na podłodze pomostu. Przedmioty, których suwnicowy nie może pomieścić w specjalnym woreczku na to przeznaczonym, powinien podnosić lub spuszczać przy użyciu linki specjalnie do tego przeznaczonej. Wzbronione jest zrzucanie jakichkolwiek przedmiotów z suwnicy.

5. Suwnicowemu nie wolno dotykać przewodów doprowadzających prąd do suwnicy lub wózka. Przewody te powinny być tak przeprowadzone lub tak osłonięte, aby nie było możliwe zetknięcie z nimi przy chodzeniu po suwnicy lub po dróżce wzdłuż toru.

6. Przy pracy na suwnicy i przy kontroli jej części suwnicowy powinien używać kaloszy gumowych; na podłodze kabiny powinien być położony dywanik gumowy albo izolująca kratka drewniana. Przy oględzinach urządzeń elektrycznych powinny być one uprzednio wyłączone spod napięcia.

7. Przed udaniem się na pomost suwnicy suwnicowy powinien wyłączyć umieszczony w kabinie wyłącznik i zawiesić na nim tabliczkę ostrzegawczą: „Nie włączać”.

8. Suwnicowy powinien umieć używać gaśnicy i dopilnować, aby w kabinie stale była gaśnica śniegowa. Stosowanie innych gaśnic jest wzbronione.

2. Nie wolno podnosić lub przewozić ludzi na haku lub na ciężarze.

3. Osobom postronnym nie wolno przebywać w kabinie.

2. Przebywanie na dróżkach wzdłuż toru suwnicy dozwolone jest tylko celem oględzin lub remontu torów; wyłącznik główny suwnicy na dole powinien być uprzednio otwarty, bezpieczniki wykręcone, a szafka wyłącznika zamknięta na klucz. Na szafce należy wywiesić napis: „Nie włączać”.

2. Po zakończeniu remontu kapitalnego i po przyjęciu go przez kierownictwo zakładu suwnicowy może rozpocząć pracę dopiero po otrzymaniu zlecenia pisemnego od bezpośredniego przełożonego.

2. U dolnego końca drabiny lub schodków należy umieścić napis ostrzegawczy: „Suwnica! Wstęp niepowołanym wzbroniony!”.

3. Drabiny lub schodki powinny posiadać szerokość co najmniej 0,6 m o wysokości stopnia najwyżej 0,3 m. Drabiny dłuższe ponad 10 m powinny mieć szczeble płaskie i podesty odpoczynkowe co 8 - 10 m.

4. Pomost suwnicy od strony zewnętrznej powinien posiadać poręcz ochronną; od strony wewnętrznej, zależnie od warunków miejscowych, może on być zabezpieczony poręczą, liną lub łańcuchem.

5. Podłoga pomostu powinna być z metalu, w działach zaś, gdzie nie jest stosowana przeróbka płomieniowa, może być szczelna podłoga drewniana.

6. Miejsca podnoszenia i opuszczania ciężarów powinny być wystarczająco oświetlone. W razie braku oświetlenia miejscowego suwnica powinna być zaopatrzona we własne źródła światła (lampy, reflektory itp.).

7. Dróżka wzdłuż toru powinna być tak zbudowana, aby nie zachodziła potrzeba obchodzenia słupów ani pilastrów od strony toru.

8. Zamiast osobnej dróżki wzdłuż toru może być sam tor wykorzystany jako dróżka; wówczas musi być on tak urządzony, aby ruchome części suwnicy znajdowały się w odległości co najmniej 0,4 m od nieruchomych części budynku.

9. Suwnica powinna posiadać drabinkę sznurową na wypadek uszkodzenia suwnicy. W kabinie powinny być rękawice gumowe w dobrym stanie, których suwnicowy powinien używać w razie potrzeby. Do stałego przechowywania narzędzi służy skrzynka żelazna przymocowana do suwnicy i zamykana na klucz.

10. Suwnice do przewozu mas płynnych o wysokiej temperaturze powinny posiadać krążki przy hakach osłaniające przed promieniowaniem ciepła.

11. Kabina suwnicy powinna być tak zbudowana, aby suwnicowy mógł widzieć cały zasięg pracy suwnicy oraz aby mógł bez trudności obsługiwać umieszczone w niej przyrządy. Kabiny suwnic napowietrznych powinny być zamknięte i ogrzewane w chłodnej porze roku. W kabinie suwnicy nie powinny się znajdować przedmioty zbędne.

12. W budynkach, gdzie jest stosowana przeróbka płomieniowa, kabina powinna być oszalowana z zewnątrz w sposób ognioodporny.

2. Suwnicowy powinien stosować się do zaleceń konserwatora stałego.

1) nadzór nad pracą suwnicowych i nad przestrzeganiem przez nich obowiązujących przepisów,

2) kontrola książek dyżurów,

3) czuwanie nad stanem suwnicy i przedsiębranie odpowiednich środków w celu usunięcia stwierdzonych braków.

II. Czynności poprzedzające rozpoczęcie pracy suwnicy.

1) sprawdzić, czy numer suwnicy i jej nośność odpowiadają danym, wymienionym w karcie roboczej,

2) przeczytać zapis w książce dyżurów, dokonany przez suwnicowego zmiany poprzedzającej; po wejściu do kabiny zamknąć drzwi za sobą,

3) obejrzeć, czy są założone właściwe zabezpieczenia topikowe lub samoczynne i sprawdzić ich stan; naprawianych stopek (korków, wkładek) używać nie wolno,

4) stwierdzić, czy na suwnicy nie ma nikogo z osób, nie upoważnionych do wstępu na suwnicę, czy w mechanizmach i na torach nie ma żadnych zbędnych przedmiotów oraz czy przewody są w sprawności, a dźwignie i kółka sterowe pozostają w pozycji zerowej,

5) obejrzeć i sprawdzić stan części poruszających się i obracających oraz nasmarować je w miarę potrzeby,

6) sprawdzić obecność i stan narzędzi przynależnych do suwnicy,

7) sprawdzić położenie i stan lin, łańcuchów, haka przecznicy i innych urządzeń.

2. Po obejrzeniu i sprawdzeniu suwnicy można włączyć główny wyłącznik; przed każdorazowym włączeniem głównego wyłącznika należy dać donośny sygnał dźwiękowy.

1) stwierdzić właściwe działanie wszystkich mechanizmów przez dokonanie kilku próbnych poruszeń suwnicy, wózka i haka nie obciążonego i następnie dokładnie obejrzeć hamulce i części ich składowe; w razie osłabienia części łączących, jak nakrętki, szpilki, kliny itp., zameldować o tym bezpośredniemu przełożonemu i bez jego decyzji nie pracować suwnicą,

2) sprawdzić działanie wyłączników krańcowych.

2. Po dokonaniu oględzin suwnicowy wpisuje wynik oględzin do książki dyżurów.

3. Po objęciu suwnicy suwnicowy daje ustalony sygnał i wprawia suwnicę w ruch według wskazań ciężarowego.

III. Czynności w czasie pracy suwnicy.

2. Suwnicowy powinien dawać sygnał przy ruszaniu z miejsca, przy zbliżaniu się do innej suwnicy, bez względu na to, czy pracuje ona w tym samym czy w innym poziomie, przy zbliżaniu się suwnicy do ludzi będących na dole, przy wstrzymaniu suwnicy oraz przy ruchu ciężaru na małej wysokości.

3. Podnoszenie, spuszczanie i przewóz ciężarów powinny być dokonywane gładko, bez wstrząśnień i szarpnięć.

2. Sprawdzanie stanu smarowania trących się powierzchni z dodaniem w razie potrzeby właściwego smaru powinno się odbywać co najmniej raz na zmianę.

3. Ochrony i zabezpieczenia, przyrządy sygnalizacyjne i inne urządzenia powinny pozostawać stale w stanie należytym i na właściwych miejscach; odejmowanie ich w celach naprawy jest dozwolone tylko podczas postoju suwnicy lub też dla niezwłocznego zastąpienia ich urządzeniami nowymi.

4. W razie braku lub uszkodzenia zabezpieczeń i osłon suwnicowy powinien niezwłocznie zameldować o tym bezpośredniemu przełożonemu.

5. Pakuły, odpadki bawełniane i szmaty powinny być przechowywane w skrzynkach żelaznych, przymocowanych w dogodnych punktach suwnicy; zużyte materiały tego rodzaju należy niezwłocznie usuwać. W takichże skrzynkach powinny być przechowywane smary i inne materiały łatwopalne.

2. W razie stwierdzenia magnetyzmu szczątkowego w rdzeniach elektromagnesów hamulcowych lub zacinania się tych rdzeni w cewkach, suwnicowy powinien przerwać pracę suwnicy i zameldować o tym bezpośredniemu przełożonemu.

3. Suwnicowy powinien doglądać smarowania łożysk oraz pilnować, aby nie było iskrzenia szczotek i nadmiernego nagrzewania się silników elektrycznych.

4. Wszelkie niedokładności urządzenia elektrycznego suwnicy, uszkodzenia izolacji kabli i przewodów, zły stan aparatury - suwnicowy melduje bezpośredniemu przełożonemu. W razie jawnego niebezpieczeństwa suwnicowy wyłącza prąd i przerywa pracę suwnicy do czasu przyjścia elektromontera.

5. Oględziny i czyszczenie aparatury i armatury elektrycznej mogą być dokonywane dopiero po otwarciu wyłącznika głównego na dole i wykręceniu bezpieczników topikowych, albo po przerwaniu prądu przy pomocy wyłącznika samoczynnego i zamknięciu szafki na klucz.

6. Czyszczenie i smarowanie przewodów ruchowych powinno być wykonywane przez elektromontera przy pomocy suwnicowego; przedtem należy wyłączyć główny wyłącznik suwnicowy i wyłącznik w kabinie.

7. Liny, które spadły z bębna lub dostały się między zęby kół zębatych, albo tworzą węzły i pętle, powinny być poddane przed dalszym użyciem dokładnym oględzinom przez fachowców.

2. Przewożenie ciężarów ponad ludźmi jest dopuszczalne tylko za zezwoleniem właściwego inspektora pracy, o ile obecność tych ludzi jest nieunikniona ze względu na warunki produkcji.

3. Praca suwnicy o uchwycie elektromagnetycznym jest dozwolona jedynie ponad specjalnie wydzieloną strefą niebezpieczeństwa, w której praca się nie odbywa i nie ma przejścia dla ludzi.

2. Nie wolno podnosić ciężaru przekraczającego nośność maksymalną, podaną na tablicy suwnicy; jeśli suwnicowy przewiduje, że ciężar może przekroczyć normę, powinien zażądać podania jego wagi przez kierownictwo zakładu. Suwnicowy otrzymujący polecenie podniesienia nadmiernego ciężaru może tego odmówić, zawiadamiając bezpośredniego przełożonego lub kierownictwo zakładu.

3. Suwnicowy powinien otrzymać od kierownictwa zakładu wykaz ciężarów najczęściej przewożonych z podaniem ich wagi.

4. Napisy na tablicy suwnicy, podające numer suwnicy i dopuszczalne obciążenia, powinny być dokładnie widoczne z dolnego poziomu pomieszczenia.

5. Przy podnoszeniu pierwszego ciężaru po rozpoczęciu pracy, jak również ciężaru bliskiego normy maksymalnej, suwnicowy powinien podnieść ciężar nie wyżej niż na 50 cm, a następnie spuścić go nie dotykając podłogi, by w ten sposób stwierdzić sprawność hamulca.

2. Liny opasujące ciężar powinny być nałożone nań bez węzłów i skrętów. Na ostre kanty ciężaru należy nałożyć podkładki dla ochrony lin i łańcuchów.

3. Ciężary przewożone poziomo powinny być zawczasu podniesione co najmniej na 50 cm ponad przedmioty spotykane w drodze.

4. Podciąganie ciężarów z ziemi, z szyn itp. przy pomocy haka suwnicy, a przy pochyłym położeniu lin suwnicy, jest wzbronione. Wagony kolejowe, wagoniki i platformy wolno przesuwać po szynach jedynie przy użyciu specjalnych rolek kierujących i przy ściśle pionowych linach suwnicy.

5. Za pomocą haka suwnicy nie wolno odrywać ciężarów tkwiących w ziemi, rozkołysywać lub gwałtownie opuszczać kokili, form odlewniczych i innych ciężarów.

6. Przy hakach podwójnych (dwurożnych) należy ciężar zawieszać równomiernie na obu rogach.

2. Po ukończeniu pracy albo podczas przerwy w pracy ciężar nie powinien pozostawać w stanie zawieszenia; dźwignie i kółka sterowe powinny być w położeniu zerowym, a główny wyłącznik w kabinie wyłączony.

3. Suwnicowy może używać jednocześnie tylko dwóch urządzeń sterowych, na których spoczywać powinny jego dłonie; odstąpić od tego wolno jedynie dla odwrócenia grożącego wypadku.

4. Przed podniesieniem kadzi z metalem roztopionym lub żużlem płynnym suwnicowy powinien podnieść kadź na wysokość najwyżej 10 cm i sprawdzić działanie hamulca.

2. Na suwnicy o urządzeniach podnośnych pomocniczych nie wolno jednocześnie podnosić albo opuszczać ciężaru przy użyciu więcej niż jednego urządzenia podnośnego. Jednoczesne użycie dwóch lub więcej urządzeń może być stosowane tylko w przypadkach wyjątkowych na zarządzenie i pod bezpośrednim nadzorem zarządzającego gospodarką suwnicową.

2. Suwnicowy powinien zastosować się do sygnału „Stój”, choćby sygnał ten został dany w sposób nieprzepisowy.

2. Przed podniesieniem ciężaru ciężarowy powinien stwierdzić, czy liny i łańcuchy należycie obchwytują ciężar i hak, czy ciężar jest zrównoważony i nie grozi zawadzeniem o jakiś przedmiot oraz czy podnoszenie ciężaru nie zagraża osobom przebywającym w pobliżu.

3. W razie niewłaściwego zawieszenia ciężaru ciężarowy powinien niezwłocznie dać sygnał ostrzegający i spowodować spuszczenie ciężaru celem usunięcia wadliwości. To samo powinien uczynić suwnicowy, jeśli ze swej strony zauważy niewłaściwe zawieszenie ciężaru.

2. W końcach torów suwnicy powinny być mocno przytwierdzone odboje, zdolne powstrzymać rozpęd suwnicy. Odpowiednie odboje powinny być umieszczone również w końcach toru wózka.

2. Gdy uszkodzenie nie pozwala na spuszczenie ciężaru, suwnicowy powinien zażądać odgrodzenia miejsca możliwego upadku ciężaru.

3. Przedwczesne unieruchomienie suwnicy lub przerwy w jej pracy należy wpisać do książki dyżurów.

2. W razie spadnięcia liny lub łańcucha z bębna lub z krążka, utworzenia się na linie lub łańcuchu węzła albo pętli, jak również w razie dostania się liny w przekładnię, suwnicowy niezwłocznie przerywa pracę i melduje o tym przełożonemu.

2. Nie wolno uruchamiać suwnicy, gdy krańcowy wyłącznik podnośny źle działa lub gdy jest on choćby czasowo odjęty.

2. W razie niespodzianej przerwy w dopływie prądu lub przy znacznym spadku napięcia w sieci należy wszystkie stery niezwłocznie nastawić na pozycję zerową; główny wyłącznik w kabinie należy wyłączyć i o przerwie zawiadomić sygnałem ciężarowego, który powinien zameldować o tym brygadziście lub majstrowi; w przypadku pozostawania ciężaru na haku, suwnicowy powinien uprzedzać sygnałami niezależnymi od dopływu prądu, aby podczas przerwy nikt nie przechodził pod ciężarem.

3. Włączanie sterów ruchu wózka i suwnicy powinno być dokonywane stopniami, z drobnymi przerwami; wyłączenie do zera powinno się odbyć szybko.

4. Nie wolno celem hamowania przechodzić poza pozycję zerową, czyli zmieniać kierunek prądu. W drodze wyjątku można to uczynić tylko dla uniknięcia wypadku.

5. Włączania steru przy podnoszeniu ciężaru należy dokonywać tak, jak przy ruchu wózka lub suwnicy; włączanie i wyłączanie steru przy spuszczaniu ciężaru, przy prądzie stałym i o ile ster posiada pozycje hamowania, przy spuszczaniu, powinno być dokonywane powoli, zgodnie z wymaganiami danej pracy; przy braku pozycji hamowania włączanie i wyłączanie steru powinno odbywać się tak, jak przy podnoszeniu ciężaru.

6. Przy prądzie zmiennym włączanie steru przy spuszczaniu ciężaru, jeśli ster nie posiada pozycji hamowania, powinno być dokonywane stopniami, lecz bez przerw.

7. Jeżeli przy prądzie zmiennym ster posiada pozycje hamowania, przy spuszczaniu samego haka lub niewielkiego ciężaru należy szybko dokonywać przejścia przez pozycje hamowania na pozycje spuszczania przymusowego; tak samo należy postępować przy wyłączaniu steru na znak: „Stój!”; przy spuszczaniu ciężarów dużych i średnich przy pozycjach hamowania należy włączać ster stopniami, z zatrzymaniem się na stopniu dającym potrzebną prędkość spuszczania. Włączania steru na znak: „Stój!” przy pozycjach hamowania należy dokonywać szybko.

2. Ciężary podnoszone magnesem mogą być rzucane z wysokości nie większej niż wyznaczona przez kierownictwo zakładu.

IV. Czynności po zakończeniu pracy suwnicy.

1) spuścić ciężar na ziemię,

2) haki podnieść do położenia górnego,

3) wstrzymać suwnicę w miejscu wyznaczonym na jej postój, jeśli suwnicy nie przejmuje bezpośrednia zmiana następna,

4) dźwignie i kółka sterowe pozostawić w położeniu zerowym, a główny wyłącznik w kabinie wyłączyć,

5) elektromagnes podnośny spuścić na ziemię,

6) zabezpieczyć suwnice napowietrzne oraz ich wózki przed przetaczaniem ich siłą wiatru.

V. Przepisy końcowe.

Minister Pracy i Opieki Społecznej: K. Rusinek

Kierownik Ministerstwa Przemysłu Ciężkiego: K. Zemaitis

Minister Przemysłu Lekkiego: E. Stawiński

Minister Górnictwa i Energetyki: R. Nieszporek

Minister Przemysłu Rolnego i Spożywczego: B. Rumiński

Minister Żeglugi: w z. L. Bielski

Minister Komunikacji: J. Rabanowski

Kierownik Ministerstwa Budownictwa: R. Piotrowski

Minister Zdrowia: T. Michejda