15 kwietnia obchodzony jest Światowy Dzień Trzeźwości, którego celem jest zwiększenie świadomości społecznej o wpływie alkoholu na organizm człowieka. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) klasyfikuje alkohol jako jeden z kluczowych czynników ryzyka dla zdrowia publicznego.
- Polacy piją mnie, ale niewiele wiedzą o tym jak alkohol działa na organizm
- Brak wiedzy o metabolizmie alkoholu to więcej nietrzeźwych kierowców na drogach
- Powrót do trzeźwości po spożyciu alkoholu: co trzeba wiedzieć
Według badania przeprowadzonego przez firmę AlcoSense, wiedza w społeczeństwie na ten temat jest nadal niewystarczająca – 27 proc. ankietowanych przyznało, że prowadziło pojazd nie będąc pewnym stanu swojej trzeźwości.
Polacy piją mnie, ale niewiele wiedzą o tym jak alkohol działa na organizm
Alkohol jako substancja psychoaktywna, już w niewielkich dawkach istotnie wpływa on na funkcjonowanie układu nerwowego. Z tego powodu konieczne jest wzmocnienie działań edukacyjnych w społeczeństwie.
Dowodzi tego też liczba tygodniowych zatrzymań nietrzeźwych kierowców, których dokonuje Policja – przekracza ona tysiąc.
Badanie przeprowadzone w 2024 roku na zlecenie fritz-kola wskazuje na tendencję spadkową w konsumpcji alkoholu wśród Polaków. Czterech na dziesięciu jego uczestników zadeklarowało, że sięga po napoje procentowe rzadziej niż w poprzednim roku.
Trend ten jest najbardziej widoczny wśród przedstawicieli generacji Z (urodzeni w latach 1995-2010) oraz młodszych millenialsów (urodzeni w latach 1980-1996).
40,3 proc. respondentów w wieku od 18 do 24 lat zadeklarowało znaczne ograniczenie spożycia alkoholu. W przypadku uczestników między 25 a 34 rokiem życia, odsetek ten był jeszcze większy – wyniósł 51 proc.
Brak wiedzy o metabolizmie alkoholu to więcej nietrzeźwych kierowców na drogach
Tymczasem wg raportu przygotowanego przez polską Policję, przedstawiciele tych grup wiekowych często odpowiadają za powodowanie wypadków pod wpływem alkoholu. Osoby w wieku 18-24 lat, według danych z 2024 roku, były odpowiedzialne za 14,2 proc. wypadków spowodowanych przez nietrzeźwych kierowców.
Więcej incydentów na swoim koncie mają natomiast przedstawiciele grupy od 25 do 39 roku życia. Ci odpowiadają za aż 41 proc. wypadków z udziałem alkoholu.
– Znacznym problemem pozostaje niedostateczna wiedza społeczeństwa dotycząca tematu metabolizowania alkoholu i jego oddziaływania na organizm. 15 proc. uczestników badania AlcoSense błędnie zakłada możliwość prowadzenia pojazdu już po godzinie od spożycia półlitrowego piwa lub kieliszka wina – wyjaśnia Hunter Abbott, ekspert ds. bezpieczeństwa ruchu drogowego AlcoSense Laboratories.
– Nawet taka ilość alkoholu może spowodować u kierowcy spowolnienie reakcji i dekoncentrację, podczas gdy on sam będzie przekonany o swojej gotowości do prowadzenia. Ta subiektywna ocena, w połączeniu z nieprawidłowymi przekonaniami i powszechnymi mitami, często prowadzi do tragicznych wypadków. Zjawisko to nazywamy nieuświadomioną nietrzeźwością – dodaje ekspert.
Powrót do trzeźwości po spożyciu alkoholu: co trzeba wiedzieć
Standardowo przyjmuje się, że zdrowa wątroba metabolizuje około 10 gramów czystego alkoholu na godzinę. Jednak w praktyce tempo eliminacji tej substancji z organizmu jest kwestią indywidualną.
Decydują o nim m.in. takie czynniki, jak masa ciała, płeć oraz ogólna kondycja zdrowotna w danym momencie. W efekcie czas metabolizowania alkoholu może znacząco się różnić nawet wśród osób, które spożyły go tyle samo. Warto podkreślić, że nie istnieje skuteczna metoda, która pomogłaby przyspieszyć ten proces.
– Wokół przetwarzania alkoholu przez ludzki organizm krąży wiele mitów. Należą do nich m.in. rzekoma skuteczność wysiłku fizycznego, zimnych pryszniców, spożywania tłustych posiłków czy picia kawy w przyspieszaniu eliminacji tej substancji z organizmu. Badania naukowe jednoznacznie potwierdzają nieskuteczność tych metod – zauważa Hunter Abbott.
Pomimo tego mity związane z metabolizowaniem alkoholu wciąż cieszą się stosunkowo dużą popularnością. Jedna trzecia uczestników badania AlcoSense, zapytanych o najskuteczniejszy sposób na przyspieszenie procesu trzeźwienia, wskazała metody, które w rzeczywistości nie działają.
– Po spożyciu alkoholu możemy jedynie czekać aż organizm go usunie. Nie należy wierzyć w żadne sztuczki czy subiektywne odczucia. W przypadku wątpliwości odnośnie do swojego stanu, najlepszym wyjściem będzie wykonanie badania dobrym jakościowo i skalibrowanym alkomatem. Natomiast w sytuacji, kiedy wiemy, że np. następnego dnia będziemy musieli usiąść za kierownicą, najlepiej nie pić w ogóle. Światowy Dzień Trzeźwości jest doskonałą okazją, aby o tym przypomnieć – mówi Hunter Abbott.
Dane Policji oraz wyniki badań przeprowadzonych przez AlcoSense jednoznacznie wskazują na potrzebę edukacji społeczeństwa, która pomoże oddzielić fakty od mitów, umożliwi podejmowanie świadomych decyzji i przyczyni się do zwiększenia bezpieczeństwa na drogach.