Rewolucja na rynku pracy nabiera tempa – 4-dniowy tydzień pracy zyskuje na popularności, ale eksperci biją na alarm! Przedsiębiorcy obawiają się spadku wydajności, wzrostu kosztów i trudności kadrowych, zwłaszcza w obliczu spowolnienia wzrostu płac i nowych regulacji dotyczących wynagrodzeń minimalnych. Czy Polska jest gotowa na tak drastyczne zmiany?
- Presja płacowa wywołana spadkiem liczby pracowników na rynku oraz wzrostem inflacji
- Nowe przepisy dotyczące płacy minimalnej i wprowadzenie 4-dniowego tygodnia pracy
- Jawność płac już na horyzoncie
- Kontrowersje także w przypadku zmian w zasadach stosowania umów B2B na polskim rynku pracy
Prof. Jacek Męcina, ekspert rynku pracy i doradca Konfederacji Lewiatan stwierdził, że pierwszy raz od wielu lat do poziomu jednocyfrowego spadnie też tempo wzrostu płacy minimalnej. Zmniejszyć powinna się również dynamika wzrostu płac w sektorze przedsiębiorstw. Przewiduje, że jej poziom osiągnie 9,5 – 9,8 proc. Wskazuje jednak, że kontrowersje budzą przede wszystkim planowane zmiany w przepisach dotyczących płacy minimalnej i propozycja wprowadzenia 4-dniowego tygodnia.
Presja płacowa wywołana spadkiem liczby pracowników na rynku oraz wzrostem inflacji
Ekspert zwrócił uwagę, że w 2025 roku nadal będzie utrzymywać się presja płacowa wywołana spadkiem liczby pracowników na rynku oraz wzrostem inflacji. "Większej presji na wzrost płac można się spodziewać również w sferze budżetowej, co będzie wyzwaniem dla rządu w sytuacji napiętego budżetu i uruchomionej przez Komisję Europejską procedury nadmiernego deficytu" - zaznaczył. Problemem strukturalnym polskiej gospodarki pozostaną - według Męciny - rosnące ceny energii, które łącznie z coraz wyższymi kosztami pracy stanowią czynnik utrudniający pozyskanie nowych inwestycji w Polsce, a tym samym wzrost zatrudnienia.
Wskazał, że przedsiębiorcy liczą na realne działania na rzecz aktywizacji niewykorzystanego potencjału polskiego rynku pracy – przede wszystkich osób biernych zawodowo, zwłaszcza dobrze wykształconych kobiet, ale też wydłużania aktywności zawodowej osób starszych. Otwartą kwestią w ocenie eksperta pozostaje natomiast, czy te działania zrekompensują zapowiadane przez rząd ograniczenia w pozyskiwaniu pracowników z zagranicy.
"Niezbędna jest realna poprawa funkcjonowania procedur związanych z rozpatrywaniem wniosków o zgodę na zatrudnienie i pobyt cudzoziemców, zwłaszcza zaś wprowadzenie pełnej digitalizacji. Zwiększenie efektywności tych procedur powinno się stać priorytetem rządu. Polski rynek pracy od prawie dekady jest przecież uzależniony od zasobów migracyjnych. Obecnie zapotrzebowanie na zagranicznych pracowników szacuje się na 1,5 do 2 mln" - podkreślił doradca Lewiatana. Dodał, że pozytywnie należy ocenić wycofanie się rządu z wymogu stosowania - w przypadku zatrudnienia cudzoziemców - wyłącznie umowy o pracy.
Polecamy: Niezbędnik kadrowo- płacowy 2025 - seria 12 poradników
Nowe przepisy dotyczące płacy minimalnej i wprowadzenie 4-dniowego tygodnia pracy
Męcina zauważył, że kontrowersje budzą zmiany w przepisach dotyczących płacy minimalnej, które nie pozwalają zaliczyć do niej niektórych składników wynagrodzeń m.in. premii i nagród. "Przedsiębiorcy zwracają też uwagę, że żywo dyskutowana w przestrzeni publicznej propozycja wprowadzenia 4-dniowego tygodnia pracy jest przedwczesna. Wszyscy mamy świadomość, że inwestycje w transformację technologiczną oznaczać będą poważne zmiany w zatrudnieniu, ale to raczej perspektywa dekady niż najbliższych lat" - stwierdził.
Jawność płac już na horyzoncie
Ekspert zwrócił uwagę, że Polskę czeka w najbliższym czasie implementacja kilku dyrektyw UE m.in. tej dotyczącej równości i jawności płac. W opinii Męciny regulacje te powinny korzystnie wpłynąć na zatrudnienie kobiet i poziom ich wynagrodzeń. "W tym kontekście inicjatywa poselska (złożony w listopadzie przez posłów KO projekt ustawy Jasne zarobki) stanowi zaledwie element koniecznej zmiany i powinna ona motywować rząd do przyspieszenia prac nad implementacją, tym bardziej, że w 2025 roku przedsiębiorstwa muszą już przygotowywać się do sprawozdawczości w zakresie równości płac, którą zgodnie z zawartymi w dyrektywie regulacjami rozpoczną w 2026 roku" - zaznaczył.
Męcina wskazał, że Konfederacja Lewiatan wspólnie z Kongresem Kobiet przygotowała propozycję zasad sprawozdawczości dotyczącej równości płac i zaapelowała do rządu o rozpatrzenie tego projektu. "Został on już wstępnie skonsultowany ze środowiskiem przedsiębiorców, był też przedmiotem dyskusji na posiedzeniu Zespołu prawa pracy Rady Dialogu Społecznego" - przekazał.
Kontrowersje także w przypadku zmian w zasadach stosowania umów B2B na polskim rynku pracy
Doradca Konfederacji Lewiatan przypomniał, że w najbliższej przyszłości czeka nas także implementacja dyrektywy o pracy platformowej (jej celem jest poprawa warunków pracy ponad 28 mln osób, które pracują w UE za pośrednictwem platform cyfrowych). "Budzi ona już więcej kontrowersji i obaw biznesu przed zbyt szeroką regulacją zmian w zasadach stosowania umów B2B na polskim rynku pracy" - zauważył Męcina. Dodał, że Konfederacja Lewiatan chce w tej sprawie rozpocząć w 2025 roku dialog autonomiczny z przedstawicielami związków zawodowych.