Kup teraz, pomyśl później. Jak nie wpaść w pułapkę odroczonych płatności?

Zbigniew Biskupski
rozwiń więcej
Kup teraz zapłać później - to usługa wygodna i coraz bardziej popularna, ale z pułapką / Shutterstock

Płatności odroczone stały się powszechnym sposobem na sfinansowanie codziennych wydatków, sięga po nie już niemal jeden na trzech robiących zakupy. Wraz z coraz większą popularnością tego rozwiązania pojawiają się jednak pytania o jego wpływ na budżet domowy Polaków.

Z okazji obchodzonego w marcu Dnia Konsumenta eksperci Intrum przyjrzeli się mechanizmowi zadłużania się, które zaczyna się od drobnych wydatków, a może prowadzić do poważnych problemów finansowych. Przy okazji radzą: jak kupować mądrze i nie wpaść w spiralę długów?

Płatności odroczone pułapką i prostą drogą do spirali zadłużenia?

Odroczone płatności, znane także jako „kup teraz, zapłać później” (Buy Now Pay Later lub BNPL), to usługa pozwalająca na dokonanie zakupu bez natychmiastowego obciążania konta - płatność można przesunąć na późniejszy termin lub rozłożyć na raty.
Jak to wygląda w praktyce? Podczas zamawiania danego produktu lub usługi wybieramy jako formę płatności tę odroczoną, po podjęciu ostatecznej decyzji, co do zakupu, w zależności od danej platformy mamy około 30 dni na spłatę, a często także możliwość podzielenia kwoty na kilka rat.

Zazwyczaj pierwsza opcja nie wiążę się z dodatkowymi kosztami, ale podczas manipulowania terminem opłacenia zamówienia lub prośbą o rozłożenie całej sumy na mniejsze części, zaczynają pojawiać się odsetki.
Choć może wydawać się to tylko wygodnym rozwiązaniem, w rzeczywistości korzystając z niego zaciągamy kredyt konsumencki, który może wiązać się z dodatkowymi kosztami, jeśli zobowiązanie nie zostanie uregulowane w terminie.
– Pamiętajmy, że każda niespłacona w terminie należność w ramach kup teraz, zapłać później może prowadzić do narastania długu. Niezależnie od modelu działania dostawcy, kluczowe jest, by konsumenci mieli pełną świadomość swoich zobowiązań i monitorowali wysokość odroczonych płatności w swoim budżecie – przestrzega Damian Bogdanowicz, ekspert Intrum.

Średnia wartość kredytu BNPL jednej osoby w Polsce wynosi około 695 PLN , a biorąc pod uwagę rosnące zainteresowanie tym rozwiązaniem, jego wpływ na finanse osobiste może stawać się coraz bardziej znaczący - dodaje Damian Bogdanowicz.

Sprawdź, zanim dodasz kolejny produkt do koszyka: kiedy wygoda zamienia się w pułapkę?

BNPL zwiększa bieżące możliwości nabywcze, pozwala bowiem na dokonanie transakcji w chwili, gdy nie posiadamy wystarczających środków.
Niestety jego duża dostępność i łatwość użycia mogą prowadzić do nieprzemyślanych decyzji finansowych. Opcja rozłożenia kosztów sprawia, że konsumenci częściej dokonują impulsywnych zakupów , nie zawsze analizując, ile zobowiązań faktycznie na siebie biorą.

W Stanach Zjednoczonych aż 56% użytkowników BNPL doświadczyło problemów związanych z tymi usługami. Najczęściej oznaczało to wydawanie zbyt dużych kwot w stosunku do posiadanych dochodów czy nieuregulowanie należności na czas.
Przy częstym korzystaniu z tej formy płatności, sumujące się zadłużenia mogą prowadzić do sytuacji, w której kolejne pożyczki są brane na spłatę tych poprzednich. Konsument, zamiast cieszyć się zakupionymi produktami wpada w spiralę długów i mierzy się z wzmożonym stresem finansowym.

Płatności odroczone: jak uniknąć długów

Według danych z raportu Intrum European Consumer Payment Report 2024, 63% Polaków uważa, że dziś wydajemy pieniądze mniej ostrożnie niż kiedyś . Być może dlatego coraz więcej osób stawia na większą kontrolę nad swoimi finansami; połowa z nas planuje więcej oszczędzać w 2025 roku.
Wraz z tym rośnie także zainteresowanie narzędziami finansowymi, które pomagają zarządzać budżetem i zapewnić większą swobodę w wydatkach.

– Coraz więcej osób korzysta z elastycznych rozwiązań płatniczych. Choć usługi BNPL są wygodne, to ich nadużywanie osłabia kontrolę nad finansami. Regularne śledzenie wydatków i planowanie swojego budżetu to najlepszy sposób, by uniknąć nieświadomego wpadania w dług – zauważa Damian Bogdanowicz.
– Zanim zdecydujemy się na nowy zakup, warto zastanowić się, czy rzeczywiście go potrzebujemy. Emocje często prowadzą do decyzji, które po czasie okazują się nietrafione. Kluczowe jest także sprawdzenie, czy stać nas na spłatę zobowiązania - czy miesięczna rata nie obciąży nadmiernie budżetu i czy w razie nieprzewidzianych wydatków nadal będziemy w stanie ją uregulować. Ważnym aspektem jest również całkowity koszt kredytu – dodaje ekspert Intrum.

Jak podkreśla, samo oprocentowanie nie daje pełnego obrazu, dlatego warto przeanalizować RRSO, dodatkowe prowizje czy opłaty. Wreszcie, dobrze jest mieć plan awaryjny na wypadek utraty dochodu, aby uniknąć problemów ze spłatą w przyszłości.
Brak kontroli nad wydatkami i impulsywne zakupy należą do jednych z głównych powodów nadmiernego zadłużenia, dlatego tak istotne jest podejście do wszelkich zobowiązań finansowych z rozwagą.
Ostatecznie to od nas zależy, czy korzystamy z narzędzi finansowych dla własnej korzyści, czy pozwalamy, by przejęły one kontrolę nad naszymi finansami.

Infor.pl
Seniorzy mogą otrzymać spory „zastrzyk” gotówki od fiskusa, ale muszą dopilnować jednej ważnej kwestii [interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej]
20 mar 2025

Seniorzy, którzy pomimo osiągnięcia powszechnego wieku emerytalnego (który dla kobiet wynosi obecnie 60 lat, a dla mężczyzn – 65 lat) nadal pozostają aktywni zawodowo – mogą skorzystać ze zwolnienia z podatku dochodowego swoich przychodów, do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 85 528 zł. Zwolnienie to, potocznie zwane jest ulgą dla pracujących seniorów i obowiązuje również w 2025 r. Aby konkretny przychód (np. odprawa emerytalna) mógł zostać objęty zwolnieniem z podatku dochodowego – musi jednak zostać spełniony jeden ważny warunek, którego seniorzy muszą dopilnować.

Jeden nowy przepis w kodeksie pracy wydłuży urlopy wypoczynkowe pięciu milionom pracowników, czy już w 2025 roku
20 mar 2025

Skoro na skrócenie czasu pracy trzeba jeszcze długo poczekać, bo na razie wszystko zaczyna się i kończy na dyskusjach, to może chociaż wydłużyć czas na odpoczynek. Dłuższy urlop, a w przyszłości dwa długie urlopy: latem i zimą, to wymarzona zmiana w Kodeksie pracy. Czy dojdzie do niej już w 2025 roku i czy skorzystają wszyscy pracownicy.

VAT 2025: Kto może rozliczać się kwartalnie
19 mar 2025

Kurs euro z 1 października 2024 r., według którego jest ustalany limit sprzedaży decydujący o statusie małego podatnika w 2025 r. oraz prawie do rozliczeń kwartalnych przez spółki rozliczające się według estońskiego CIT wynosił 4,2846 zł za euro. Kto zatem może rozliczać VAT raz na 3 miesiące w bieżącym roku?

Wiek emerytalny 40 lat dla kobiet i 45 dla mężczyzn. To możliwe, bo Senat podjął uchwałę 13 marca 2025 r. w tej sprawie
19 mar 2025

Większość z nas może być zdezorientowana. Raz pisze i mówi się o podwyższeniu wieku emerytalnego, raz o zrównaniu, a tym razem o obniżeniu. Czy to możliwe, żeby w Polsce wiek emerytalny wynosił dla kobiet 40 lat a dla mężczyzn 45 lat. Tak, oczywiście, to możliwe. Senat proponuje wejście w życie przepisów już od 1 stycznia 2026 r.

Czynsz, opłaty za śmieci, prąd. Czy w 2025 r. mogę dostać jakieś dodatki? [Przykłady]
19 mar 2025

Wiele osób boryka się z wysokimi rachunkami, szukając dostępnych form finansowego wsparcia. Prezentujemy kilka przykładowych świadczeń. Jakie kryteria trzeba spełnić w 2025 r.?

PIT zero dla seniora: czy ulga w podatku należy się każdemu emerytowi
20 mar 2025

PIT zero dla seniora, znany też jako ulga dla pracujących seniorów nie przysługuje wszystkim, którzy weszli w ustawowy wiek emerytalny. Słowem – nie każdy emeryt skorzysta z tej preferencji podatkowej.

Jak samodzielnie przeprowadzić skuteczną windykację należności? Należy unikać tych błędów!
19 mar 2025

Chociaż odzyskiwanie należności nie jest prostym procesem, to jednak z windykacją można sobie poradzić samodzielnie. Niestety, wymaga to zachowania pewnych warunków, o których często się zapomina i przez to zmniejsza szansę na odzyskanie pieniędzy.

Koszty budowy domu w 2025 roku – materiały i robocizna. Projekt, mury, dach, stolarka, wykończenie
19 mar 2025

Aktualnie, w marcu 2025 roku w Polsce trzeba wydać ok. 430 000 zł, aby postawić parterowy dom o powierzchni 100 m2 w stanie deweloperskim. Ta kwota nie uwzględnia jednak zakupu działki ani projektu budowlanego czy ogrodzenia. Z zestawienia Rankomat.pl wynika, że najdroższy jest sam początek budowy, gdzie za postawienie murów trzeba wydać 185 tys. zł. Prace dachowe i wykończeniowe kosztują ponad 100 tys. zł za każdy z tych etapów. Najmniej, bo 30 tys. zł, pochłonie zakup i montaż drzwi, okien oraz bramy garażowej. Największy pojedynczy koszt to fundamenty i wykonanie stropu łącznie za 90 tys. zł z materiałami i robocizną. Ostateczna cena wybudowania domu będzie zależała od kosztów ekipy budowlanej, jakości wybranych materiałów budowlanych i kilku innych czynników.

Przedsiębiorczość kobiet w praktyce. Parytety i reprezentacja kobiet w biznesie, luka płacowa i jawność wynagrodzeń [Wywiad]
19 mar 2025

O problemach polskich przedsiębiorców, w tym kobiet prowadzących własną firmę, o parytetach i reprezentacji kobiet w biznesie, luce płacowej i nowych przepisach w tym zakresie – rozmawiamy z Dominiką Reich, przedsiębiorczynią, członkinią Izby Przemysłowo-Handlowej w Białymstoku oraz jedyną przedstawicielką województwa podlaskiego w Stowarzyszeniu Sommelierów Polskich.

Nowe możliwości aplikacji mObywatel. Duże ułatwienia przy podpisie osobistym z e-dowodu
19 mar 2025

W aplikacji mObywatel pojawiła się nowa funkcjonalność. Użytkownicy mogą samodzielnie odblokować certyfikat podpisu osobistego i zmienić kodu PIN2. Pozwoli to znów korzystać z certyfikatu podpisu osobistego w e-dowodzie bez wizyty w urzędzie.

pokaż więcej
Proszę czekać...