Choć podatki od alkoholu w małpkach czyli wódki o pojemności do 300 ml są najwyższe z używek, większość Polaków uważa, że powinny być jeszcze wyższe. Nie brakuje też zwolenników całkowitego zakazu sprzedaży wódki w tak małych opakowaniach.
- Małpki już trzy lata z dodatkową opłatą, ale nie zmniejsza ona popytu na wódkę w małych opakowaniach
- Wódka w małpkach jest za bardzo dostępna i zbyt tania?
- Duża popularność małpek: kto i gdzie spożywa alkohol w małych opakowaniach
Badania SW Research pokazują, że Polacy widzą problem społeczny i zdrowotny związany z dostępnością wódki w opakowaniach do 300 ml.
Blisko połowa Polaków i Polek uważa, że podatki i opłaty od małpek powinny zostać podniesione, a akcyza na wódkę powinna pozostać wyższa niż na piwo.
57% respondentów twierdzi, że wódka w małych butelkach jest za bardzo dostępna, a 45% zgadza się z postulatem wprowadzenia zakazu sprzedaży małpek.
Małpki już trzy lata z dodatkową opłatą, ale nie zmniejsza ona popytu na wódkę w małych opakowaniach
Cena detaliczna alkoholu zależy od wielu czynników, w tym od kosztów jego produkcji i dystrybucji oraz wysokości podatków, takich jak VAT i akcyza. W Polsce wysokość podatku akcyzowego od piwa i wódki jest zgodna z dyrektywą unijną określającą stawki minimalne akcyzy na wyroby alkoholowe.
Dodatkowo, od 2021 r. alkohol w opakowaniach o małej pojemności do 300 ml jest obłożony dodatkową opłatą, powszechnie nazywaną opłatą małpkową.
Mimo tego blisko połowa Polaków i Polek jest zdania, że podatki i opłaty od wódki w małych opakowaniach o pojemności 90, 100 i 200 ml, czyli tzw. małpek, powinny być jeszcze wyższe. Tak wynika z grudniowych badań SW Research przeprowadzonych na zlecenie Związku Pracodawców Przemysłu Piwowarskiego Browary Polskie.
Podobnych danych dostarczył też wcześniejszy sondaż IBRiS z lipca 2024 r. wykonany na zlecenie radia ZET, w którym za podniesieniem cen alkoholu w najmniejszych butelkach opowiedziała się ponad połowa badanych.
– Podatek akcyzowy jest instrumentem państwa, mającym wpływać na strukturę cen napojów alkoholowych. Zgodnie z ustawą o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi, celem jest ograniczanie spożycia i zmiana struktury konsumpcji na rzecz napojów o niskiej zawartości procentowej alkoholu. To dlatego akcyza na wódkę jest wyższa niż na piwo. Jest to rozwiązanie zgodne z dyrektywą unijną i stosowane w całej Europie – podkreśla Bartłomiej Morzycki ze Związku Pracodawców Przemysłu Piwowarskiego Browary Polskie.
Wódka w małpkach jest za bardzo dostępna i zbyt tania?
Ponad połowa respondentów (57,1%) grudniowego badania SW Research przyznała, że małpki z wódką są za bardzo dostępne, a tylko 4% stwierdziło, że są za mało dostępne.
Jedynie 10% badanych uznało, że ceny małpek są bardzo wysokie. 45% osób popiera całkowity zakaz sprzedaży małpek z wódką, a 46% opowiada się za podwyższeniem podatków i opłat od alkoholu w opakowaniach o małej pojemności. Przeciwnego zdania jest 28% uczestników badania.
– Jak pokazały grudniowe badania SW Research, Polacy dostrzegają, że spożywanie małpek z wódką powoduje ryzyko uzależnienia i sprzyja regularnemu piciu oraz stanowi problem społeczny i zdrowotny – komentuje Bartłomiej Morzycki.
– W wielu sponsorowanych publikacjach prezentowany jest pogląd, że to piwo jest największym problemem i powinno zostać obłożone dodatkowymi obciążeniami finansowymi – dodaje ekspert i wyjaśnia:
– W związku z tym postanowiliśmy sprawdzić co, zdaniem Polaków, jest faktycznym problemem. Zbadaliśmy, co Polacy i Polki sądzą na temat cen i dostępności mocnych alkoholi w opakowaniach o małych pojemnościach, które stanowią ważną część rynku.
Zarówno obserwacje, jak i postulaty zgłoszone w badaniach, wyraźnie pokazują, że tzw. małpki służą szybkiej, kompulsywnej konsumpcji wódki i wymagają dalszych działań regulacyjnych.
Duża popularność małpek: kto i gdzie spożywa alkohol w małych opakowaniach
Badania SW Research pokazały, że małpki pije się najczęściej przy sklepach, a najrzadziej w domu. 78% respondentów widziało osoby spożywające alkohol w ten sposób w okolicach sklepu, a 25% przed lub w trakcie pracy.
Zaskakujący jest fakt, że cztery na dziesięć osób (39%) uważa, że małpki są produktem dla nastolatków, którzy chcą spróbować mocnego alkoholu.
Z kolei 61% twierdzi, że to produkt dla osób z problemem alkoholowym. Polacy w większości (74%) są przekonani, że spożywanie małpek z wódką powoduje ryzyko uzależnienia i sprzyja regularnemu piciu (70%).