Czy pierwsza niedziela lutego 2024 roku to niedziela handlowa czy niedziela z zakazem handlu? Podobne pytania zadają sobie Polacy praktycznie co siedem dni - zwłaszcza ci, którzy mają pilną potrzebę zrobienia w weekend dużych zakupów. Jak jest więc w tę niedzielę, ile niedziel bez zakazu handlu jest w całym 2024 roku i kiedy one wypadają - terminy. A przede wszystkim czy już aby nie odechciało się nam tej loterii i nie przywykliśmy do niedzieli, podczas której jest nam obojętne czy sklepy są otwarte, czy zamknięte?
- Ile niedziel handlowych powinno być w roku, a ile z zakazem handlu
- Czy niedziel handlowych w 2024 roku powinno być więcej
- Zmiana ustawy o zakazie handlu w niedzielę: czy dojdzie do zmiany przepisów o handlu
Obietnica przywrócenia handlu w niedzielę byłą jedną z kluczowych w programie Koalicji Obywatelskiej. W 2024 r., podobnie jak w roku poprzednim wolne od zakazu handlu w niedzielę – jako tak zwane niedziele handlowe – są tylko nieliczne takie dni tygodnia, w sumie siedem w całym roku. Paradoksalnie, jak pokazuje najnowsze badanie, większość Polaków to zwolennicy pozostawienia handlu w niedzielę w obecnej wersji prawnej.
Zdania jednak są podzielone w poszczególnych grupach badanych, zwłaszcza pod względem wieku i miejsca zamieszkania.
Ile niedziel handlowych powinno być w roku, a ile z zakazem handlu
W dniach 5-7 stycznia 2024 roku firma Research Partner przeprowadziła na panelu Ariadna badanie stosunku Polaków do handlu w niedziele.
Na pytanie o utrzymanie zakazu handlu w niedziele przez obecny rząd, ponad połowa badanych opowiedziała się za utrzymaniem obecnych zasad (czyli zakazu handlu, poza ustawowo wskazanymi siedmioma niedzielami). 25% respondentów odpowiedziało „zdecydowanie tak”, a 23% „raczej tak”. Za zmianą obecnych zasad jest 37% ankietowanych. Brak zdania na ten temat wskazało 16% badanych.
Kto chce a kto nie zmian w zasadach handlu w niedzielę
Materiały prasowe
Jak zwracają uwag ę sami badacze, w sondażu widać wyraźnie wpływ wieku respondentów na stosunek do handlu w niedzielę.
Najmłodsi z nich, w wieku 18-24 lat, w najmniejszym stopniu chcieliby utrzymać status quo w tym zakresie (tylko 38% odpowiedziało „zdecydowanie tak” lub „raczej tak”).
Ale już w starszej grupie wiekowej 25-34 lata, wskaźnik ten rośnie do 54%, przekraczając średnią. Widać wyraźnie, że moment pójścia do pracy, założenia rodziny i posiadanie dzieci zmienia percepcję ankietowanych.
Czy niedziel handlowych w 2024 roku powinno być więcej
Także miejsce zamieszkania ankietowanych wpływa na ich stosunek do utrzymania zakazu handlu w niedzielę. Tylko 28% mieszkańców wsi chciałoby zniesienia zakazu niedzielnego handlu (vs.37% średnia), ale aż 46% badanych z miast powyżej 100 tys. mieszkańców.
Ciekawie kształtują się wyniki w poszczególnych elektoratach partii politycznych. Wśród wyborców Zjednoczonej Prawicy tylko 13% badanych chciałoby zmienić obowiązujące zasady. Na przeciwległym biegunie znajduje się elektorat Lewicy (66% za zmianami) oraz Koalicji Obywatelskiej (55% za zmianami). Wyniki elektoratów Trzeciej Drogi oraz Konfederacji zbliżone są do średniej.
Jak widać kwestia handlu w niedziele podzieliła społeczeństwo. Wśród zdecydowanych respondentów 56% chciałoby, aby rząd utrzymał dotychczasowe zasady handlu w niedziele, a 44% opowiada się za zmianami. Jednak w poszczególnych grupach społeczno-demograficznych oraz elektoratach wyniki z ostatnich październikowych wyborów do parlamentu potrafią dość znacznie odbiegać od średniej.
Zmiana ustawy o zakazie handlu w niedzielę: czy dojdzie do zmiany przepisów o handlu
Skoro partie tworzące obecny rząd obiecywały przywrócić handel w niedziele, to pewnie taka próba legislacyjna zostanie podjęta.
Inna sprawa, to czy uda się je wcielić w życie. Na pewno ustawa liberalizująca handel w niedziele nie spotka się z aprobatą prezydenta i już teraz z prawdopodobieństwem graniczącym z pewnością można stwierdzić, że napotka ona prezydenckie weto.
Natomiast na stan obecny – który mocą różnych transferów i alinasów politycznych może przecież ulec zmianie – koalicja rządowa nie ma dostatecznej liczby głosów w Sejmie, by prezydenckie weto odrzucić.
Na razie więc został zachowany kalendarz niedziel bez zakazu handlu, wcześniej już ustalony Przedstawia się on następująco – niedziele handlowe, podobnie jak w 2023, w sumie siedem, to:
- 28 stycznia - zaliczona,
- 24 marca,
- 28 kwietnia,
- 30 czerwca,
- 25 sierpnia,
- 15 grudnia,
- 22 grudnia.
Jak widać, w wykazie nie ma niedzieli 4 lutego. Oznacza to, że galerie i centra handlowe będą zamknięte dla handlu, podobnie jak sklepy wszystkich sieci dyskontowych - z wyjątkiem małych Żabek. Zakupy zrobimy w sklepach prowadzonych przez ich właścicieli, na stacjach benzynowych i im podobnych, których zakaz handlu w niedziele nie obejmuje