Nawet 5 470 zł dla osób z cukrzycą – w zależności od wieku chorego, typu choroby oraz jej zaawansowania

• Polska jednym z liderów w Europie, pod względem liczby zachorowań na cukrzycę
• Nawet 5 470 zł dla osób z cukrzycą – na refundację systemu ciągłego monitorowania glikemii
• Jakie jeszcze wyroby medyczne, wspomagające kontrolę glikemii, są refundowane przez NFZ?
• W jaki sposób można uzyskać refundację?
• Poza wyrobami medycznymi – osoby chore na cukrzycę, mogą również liczyć na refundację leków

Polska jednym z liderów w Europie, pod względem liczby zachorowań na cukrzycę

Cukrzyca to grupa chorób metabolicznych, która jest szeroko rozpoznawana przez ludzi na całym świecie ze względu na jej wpływ na życie wielu osób. Charakteryzuje się ona nieprawidłowym metabolizmem glukozy w organizmie, co prowadzi do podwyższonego poziomu cukru we krwi. Wyróżnia się wiele typów cukrzycy – najpowszechniej występującymi jest cukrzyca typu 1 oraz cukrzyca typu 2.¹

Aktualnie – ze względu na liczbę osób dotkniętych tą chorobą oraz ciągły wzrost tej liczby – cukrzycę, bez wątpienia, można już określić mianem choroby cywilizacyjnej. Głównymi przyczynami, które sprzyjają rozwojowi cukrzycy (typu 2, ponieważ typ 1 jest chorobą autoimmunologiczną, w przypadku której duże znaczenie odrywają czynniki genetyczne) są – nadwaga, otyłość i brak aktywności fizycznej.

Zarówno w Polsce, jak w innych krajach – można zaobserwować niepokojących wzrost liczby osób dotkniętych cukrzycą. Według najnowszych danych podanych przez NFZ – w 2023 r., liczba osób chorych na cukrzycę, wynosiła w Polsce 3,26 mln. Są to osoby, którym – w 2023 r. lub poprzedzających trzech latach – udzielono co najmniej jednego świadczenia finansowanego przez NFZ z rozpoznaniem głównym lub współistniejącym cukrzycy (E10-E14 wg ICD-10 wraz z rozszerzeniami) i która żyła na koniec danego roku. Z powyższych danych wynika, że na cukrzycę choruje średnio 1 na 11 osób (współczynnik chorobowości rejestrowanej, w przeliczeniu na 1000 ludności, wynosi – 86,64).² Niepokojący jest nie tylko wzrost zachorowalności na cukrzycę typu 2, ale również na cukrzycę typu 1, w przypadku której większe znaczenie odrywają czynniki genetyczne. Według Type 1 Diabetes Index (będącego projektem stworzonym przez Międzynarodową Federację Diabetologiczną) – aktualnie, cukrzyca typu 1 dotyka 1 na 23 rodziny, do 2040 r. szacuje się natomiast, że problem ten, będzie dotyczył już 1 na 5 rodzin.³

Ministerstwo Zdrowia podaje, że objawami, które mogą wskazywać na rozwój cukrzycy są:

• zmniejszenie masy ciała,
• wzmożone pragnienie,
• wielomocz,
• osłabienie oraz
• pojawianie się zmian ropnych na skórze oraz stanów zapalnych narządów moczowo-płciowych.

Nawet 5 470 zł dla osób z cukrzycą – na refundację systemu ciągłego monitorowania glikemii

Osobom chorym na cukrzycę – zarówno dzieciom, jak i osobom dorosłym – przysługuje refundacja szeregu wyrobów medycznych wspomagających kontrolę glikemii (w tym m.in. systemów ciągłego pomiaru glikemii). Wysokość tej refundacji, zależy m.in. od rodzaju wybranego systemu, wieku chorego, typu choroby oraz jej zaawansowania.

Na najwyższą kwotę refundacji, bo sięgającą aż 5 470 zł (tj. łącznie za: sensor – w wysokości do 4 500 zł i transmiter – w wysokości do 970 zł), mogą liczyć diabetycy (w wieku od 18 do 26 roku życia; nieco niższa kwota przysługuje bowiem osobom powyżej 26 roku życia), którzy zdecydują się na zakup systemu CGM-RT (ang. continuous glucose monitoring in real time), który pozwala śledzić poziom cukru we krwi w czasie rzeczywistym, na urządzeniach mobilnych, bez konieczności nakłuwania palca po kilka razy dziennie. System ten, dokonuje pomiaru glikemii co 5 minut. Poza ww. systemem – refundacją objęty jest również system monitorowania stężenia glukozy FGM (ang. flash glucose monitoring), który z kolei – dokonuje pomiaru glikemii co 15 minut. Do 2023 r. na refundację systemów monitorowania glikemii, mogły liczyć wyłącznie dzieci i młodzież do 26 roku życia. Aktualnie – systemem wsparcia w tym zakresie, objęci są również dorośli (którzy spełniają kryteria określone dla poszczególnych wyrobów medycznych w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 29.05.2017 r. w sprawie wykazu wyrobów medycznych wydawanych na zlecenie, m.in. w z zakresie wymaganego sposobu leczenia/stopnia zaawansowania choroby), a od stycznia 2024 r. – bez względu na sposób leczenia, również wszystkie kobiety ciężarne z cukrzycą.

W ramach ww. systemu CGM-RT, refundowane są:

1. sensor do systemu ciągłego monitorowania glikemii w czasie rzeczywistym (CGM-RT) pozwalający na dawkowanie insuliny na podstawie odczytów wymagający wymiany raz na 180 dni:
2. 1. z maksymalną kwotą dofinansowania: 4 500 zł,
   2. • która przysługuje: osobom w wieku od ukończenia 18 do ukończenia 26 roku życia z cukrzycą typu 1 albo 3, wymagającym intensywnej insulinoterapii, z nieświadomością hipoglikemii (brak objawów prodromalnych hipoglikemii, wykluczenie hipoglikemii poalkoholowej),
      • wymaganym wkładem własnym świadczeniobiorcy: 30% (czyli – sensor podlega refundacji w wysokości 70% jego wartości),
      • raz na 6 miesięcy;
   3. z maksymalną kwotą dofinansowania: 3 060 zł,
   4. • która przysługuje: osobom w wieku po ukończeniu 26 roku życia z cukrzycą typu 1 albo 3, wymagającym intensywnej insulinoterapii, z nieświadomością hipoglikemii (brak objawów prodromalnych hipoglikemii, wykluczenie hipoglikemii poalkoholowej),
      • wymaganym wkładem własnym świadczeniobiorcy: 30% (czyli – sensor podlega refundacji w wysokości 70% jego wartości),
      • raz na 6 miesięcy;
3. sensor do systemu ciągłego monitorowania glikemii w czasie rzeczywistym (CGM-RT) pozwalający na dawkowanie insuliny na podstawie odczytów do 5 sztuk:
4. 1. z maksymalną kwotą dofinansowania: 510 zł,
   2. • która przysługuje: osobom w wieku po ukończeniu 26 roku życia z: 1) cukrzycą typu 1 albo 3 wymagającym intensywnej insulinoterapii z nieświadomością hipoglikemii (brak objawów prodromalnych hipoglikemii, wykluczenie hipoglikemii poalkoholowej) albo 2) glikogenozą, albo 3) hiperinsulinizmem wrodzonym,
      • wymaganym wkładem własnym świadczeniobiorcy: 30% (czyli – sensor podlega refundacji w wysokości 70% jego wartości),
      • raz na miesiąc;
5. sensor do systemu ciągłego monitorowania glikemii w czasie rzeczywistym (CGM-RT) pozwalający na dawkowanie insuliny na podstawie odczytów do 3 sztuk (sensory wymagające wymiany co 10 albo 14 dni) albo do 5 sztuk (sensory wymagające wymiany co 6 albo 7 dni):
6. 1. z maksymalną kwotą dofinansowania: 250 zł za sztukę (w przypadku sensora wymagającego wymiany co 10 albo co 14 dni),
   2. • która przysługuje: osobom w wieku do ukończenia 26 roku życia z: 1) cukrzycą typu 1 albo 3, wymagającym intensywnej insulinoterapii z nieświadomością hipoglikemii (brak objawów prodromalnych hipoglikemii, wykluczenie hipoglikemii poalkoholowej) albo 2) glikogenozą, albo hiperinsulinizmem wrodzonym; z zastrzeżeniem, że liczba sensorów podlegających refundacji, wymagających wymiany co 14 dni, nie może przekroczyć 13 sztuk w przedziale 6 kolejnych miesięcy kalendarzowych;
      • wymaganym wkładem własnym świadczeniobiorcy: 30% (czyli – sensor podlega refundacji w wysokości 70% jego wartości),
      • raz na miesiąc;
   3. z maksymalną kwotą dofinansowania: 145 zł za sztukę (w przypadku sensora wymagającego wymiany co 6 albo co 7dni),
   4. • która przysługuje: osobom w wieku do ukończenia 26 roku życia z: 1) cukrzycą typu 1 albo 3, wymagającym intensywnej insulinoterapii z nieświadomością hipoglikemii (brak objawów prodromalnych hipoglikemii, wykluczenie hipoglikemii poalkoholowej) albo 2) glikogenozą, albo hiperinsulinizmem wrodzonym; z zastrzeżeniem, że liczba sensorów podlegających refundacji, wymagających wymiany co 7 dni, nie może przekroczyć 26 sztuk w przedziale 6 kolejnych miesięcy kalendarzowych;
      • wymaganym wkładem własnym świadczeniobiorcy: 30% (czyli – sensor podlega refundacji w wysokości 70% jego wartości),
      • raz na miesiąc;
7. transmiter/nadajnik do systemu ciągłego monitorowania glikemii w czasie rzeczywistym (CGM-RT) wymagający wymiany raz na 3 miesiące:
8. 1. z maksymalną kwotą dofinansowania: 350 zł,
   2. • która przysługuje: osobom (niezależnie od wieku) z: 1) cukrzycą typu 1 albo 3, wymagającym intensywnej insulinoterapii, z nieświadomością hipoglikemii (brak objawów prodromalnych hipoglikemii, wykluczenie hipoglikemii poalkoholowej) albo 2) glikogenozą, alb 3) hiperinsulinizmem wrodzonym,
      • wymaganym wkładem własnym świadczeniobiorcy: 30% (czyli – transmiter/nadajnik podlega refundacji w wysokości 70% jego wartości),
      • raz na 3 miesiące;
9. transmiter/nadajnik do systemu ciągłego monitorowania glikemii w czasie rzeczywistym (CGM-RT) wymagający wymiany rzadziej niż raz na 3 miesiące do 3 sztuk:
10. 1. z maksymalną kwotą dofinansowania: 970 zł,
    2. • która przysługuje: osobom (niezależnie od wieku) z: 1) cukrzycą typu 1 albo 3, wymagającym intensywnej insulinoterapii, z nieświadomością hipoglikemii (brak objawów prodromalnych hipoglikemii, wykluczenie hipoglikemii poalkoholowej) albo 2) glikogenozą, albo 3) hiperinsulinizmem wrodzonym,
       • wymaganym wkładem własnym świadczeniobiorcy: 30% (czyli – transmiter/nadajnik podlega refundacji w wysokości 70% jego wartości),
       • raz na rok.

Na zakup systemu monitorowania glikemii CGM-RT – w zależności od wieku chorego i wybranych komponentów tego systemu – można zatem otrzymać łącznie nawet 5 470 zł, na które składa się dofinansowanie do sensora w wysokości do 4 500 zł i dofinansowanie do transmitera – w wysokości do 970 zł.

Poza systemem CGM-RT, refundacji z NFZ, podlega również system FGM, a w ramach niego, konkretnie:

1. czujnik do systemu monitorowania stężenia glukozy flash (FGM) z dokładnością ≤10% MARD zastępujący konieczność monitorowania poziomu glikemii glukometrem do 3 sztuk:
2. 1. z maksymalną kwotą dofinansowania: 255 zł za sztukę,
   2. • która przysługuje: dzieciom od ukończenia 4 do ukończenia 18 roku życia z cukrzycą typu 1 albo 3 z bardzo dobrze monitorowaną glikemią, tj. przy co najmniej 8-krotnych pomiarach glikemii na dobę lub z hiperinsulinizmem wrodzonym lub glikogenozą; kobietom w okresie ciąży i połogu z cukrzycą; dorosłym z: 1) cukrzycą typu 1 albo 3 albo z innymi typami cukrzycy posiadającym orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności ze względu na stan wzroku, wymagający insulinoterapii, albo 2) hiperinsulinizmem wrodzonym, albo 3) glikogenozą
      • wymaganym wkładem własnym świadczeniobiorcy: 20% – w przypadku dzieci do ukończenia 18 roku życia lub dorośli posiadający orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności ze względu na stan wzroku lub odpowiednio 30% – kobiety w ciąży i połogu lub dorośli z hiperinsulinizmem wrodzonym lub glikogenozą,
      • raz na miesiąc;
3. czujnik do systemu monitorowania stężenia glukozy flash (FGM) z dokładnością ≤10% MARD zastępujący konieczność monitorowania poziomu glikemii glukometrem do 3 sztuk:
4. 1. z maksymalną kwotą dofinansowania: 255 zł za sztukę,
   2. • która przysługuje: dorosłym z cukrzycą typu 1 albo 3, albo z innymi typami cukrzycy wymagającymi co najmniej 3 wstrzyknięć insuliny na dobę (intensywna insulinoterapia),
      • wymaganym wkładem własnym świadczeniobiorcy: 30%,
      • raz na miesiąc.

Jakie jeszcze wyroby medyczne, wspomagające kontrolę glikemii, są refundowane przez NFZ?

Poza refundacją sensorów, czujników i transmiterów do systemów ciągłego monitorowania glikemii, diabetykom przysługuje ponadto refundacja przez NFZ:

1. zestawów infuzyjnych do osobistej pompy insulinowej (obejmujących wkłucie, łącznik i dren albo zintegrowany serter) do 10 sztuk albo modułów (zestawów) infuzyjnych do pomp insulinowych bezdrenowych do 10 sztuk:
2. 1. z maksymalną kwotą dofinansowania: 30 zł za sztukę, w przypadku zestawów działających do 3 dni,
   2. • która przysługuje: chorym na cukrzycę typu 1 albo 3, leczącym się przy pomocy pompy insulinowej,
      • wymaganym wkładem własnym świadczeniobiorcy: 0% – w przypadku kobiet w ciąży lub pacjentów do ukończenia 26 roku życia lub odpowiednio – 30% w przypadku pacjentów powyżej 26 roku życia,
      • raz na miesiąc;
   3. z maksymalną kwotą dofinansowania: 75 zł za sztukę, w przypadku zestawów działających nie mniej niż 7 dni,
   4. • która przysługuje: chorym na cukrzycę typu 1 albo 3, leczącym się przy pomocy pompy insulinowej; z zastrzeżeniem, że liczba zestawów podlegających refundacji, nie może przekroczyć 26 sztuk w przedziale 6 kolejnych miesięcy kalendarzowych,
      • wymaganym wkładem własnym świadczeniobiorcy: 0% – w przypadku kobiet w ciąży lub pacjentów do ukończenia 26 roku życia lub odpowiednio – 30% w przypadku pacjentów powyżej 26 roku życia,
      • raz na miesiąc oraz
3. zbiorników na insulinę do osobistej pompy insulinowej do 10 sztuk:
4. 1. z maksymalną kwotą dofinansowania: 9 zł za sztukę,
   2. • która przysługuje: chorym na cukrzycę typu 1 albo 3, leczącym się przy pomocy pompy insulinowej,
      • wymaganym wkładem własnym świadczeniobiorcy: 30%,
      • raz na miesiąc.

W jaki sposób można uzyskać refundację?

Celem skorzystania z dofinansowania/refundacji w zakresie wyrobów medycznych wspomagających kontrolę glikemii (w tym m.in. w zakresie poszczególnych komponentów systemów ciągłego monitorowania glikemii) – zgodnie z art. 38 ust. 4 ustawy z dnia 12.05.2011 r. o refundacji leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych – należy udać się do jednego z niżej wymienionych specjalistów, który jest uprawniony do wystawienia zlecenia na zaopatrzenie w wybrane wyroby medyczne, tj. odpowiednio do:

• lekarza rodzinnego/lekarza POZ,
• lekarza chorób wewnętrznych (potocznie zwanego – internistą),
• diabetologa,
• endokrynologa,
• endokrynologa-diabetologa dziecięcego,
• endokrynologa-ginekologa,
• endokrynologa-pediatry,
• geriatry,
• kardiologa,
• pediatry,
• parinatologa,
• pielęgniarki lub położnej – w przypadku kontynuacji leczenia lub
• ginekologa-położnika,

a w przypadku zamiaru zakupu czujnika do systemu monitorowania stężenia glukozy flash (FGM), alternatywnie również do:

• okulisty.

Ze zleceniem wystawionym przez któregoś z ww. lekarzy lub specjalistów – należy następnie udać się do sklepu medycznego (koniecznie posiadającego umowę z NFZ), który zrealizuje je, uwzględniając odpowiedni upust.

Poza wyrobami medycznymi – osoby chore na cukrzycę, mogą również liczyć na refundację leków

Poza refundacją wymienionych powyżej wyrobów medycznych – osobom cierpiącym na cukrzycę, przysługuje również refundacja szeregu leków. Szczegółowa lista tychże leków, wraz z określeniem poziomu ich refundacji – wynika z obwieszczenia Ministra Zdrowia z dnia 18.12.2024 r. w sprawie wykazu refundowanych leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych na 1 stycznia 2025 r., a konkretniej – z załącznika do ww. obwieszczenia, który zamieszczamy poniżej:

Warto przy tym zwrócić uwagę, że od 1 stycznia 2025 r. – na listę leków refundowanych, po okresie tymczasowego braku jego finansowania ze środków publicznych – wrócił ważny dla wielu diabetyków lek, funkcjonujący w obrocie pod nazwą Trulicity. Jest on wykorzystywany w leczeniu cukrzycy typu 2 u pacjentów leczonych co najmniej dwoma lekami hipoglikemizującymi, z HbA1c ≥ 7,5%, z otyłością definiowaną jako BMI ≥30 kg/m2 oraz bardzo wysokim ryzykiem sercowo-naczyniowym. Wysokość jego refundacji została ustalona na poziomie 30%.

¹ Karolina Piątek, Cukrzyca – wyzwanie zdrowotne XXI wieku, INFOS Zagadnienia społeczno-gospodarcze nr 3(316), 22 lutego 2024 r.

² NFZ, Świadczenia związane z cukrzycę, 15 lipca 2024 r. (https://dane.gov.pl/pl/dataset/4386)

³ https://www.t1dindex.org/countries/poland/

Sprawdź »> Dziennik Gazeta Prawna - subskrypcja cyfrowa

Podstawa prawna:

• Ustawa z dnia 27.08.2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (t.j. Dz.U. z 2024 r., poz. 146 z późn. zm.)
• Ustawa z dnia 12.05.2011 r. o refundacji leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych (t.j. Dz.U. z 2024 r., poz. 930 z późn. zm.)
• Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 29.05.2017 r. w sprawie wykazu wyrobów medycznych wydawanych na zlecenie (t.j. Dz.U. z 2024 r., poz. 500 z późn. zm.)
• Obwieszczenie Ministra Zdrowia z dnia 18.12.2024 r. w sprawie wykazu refundowanych leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych na 1 stycznia 2025 r. (Dz. Urz.. Min. Zdr. z 2024 r., poz. 137)