Dodatkowe 850 zł, co miesiąc, dla osób niepełnosprawnych, już od 1 marca 2025 r. Poszerza się krąg uprawnionych do tego świadczenia z ZUS. Podpowiadamy, jakie wnioski należy złożyć

• Dodatek pielęgnacyjny – komu przysługuje?
• Dodatek pielęgnacyjny – w jakiej wysokości przysługuje?
• Dodatek pielęgnacyjny – w jaki sposób można go uzyskać?
• Świadczenie uzupełniające – komu przysługuje?
• Świadczenie uzupełniające – w jakiej wysokości przysługuje?
• Świadczenie uzupełniające – w jaki sposób można je uzyskać?
• Łącznie – dla pobierających emeryturę lub rentę osób całkowicie niezdolnych do pracy oraz do samodzielnej egzystencji – niemal 850 zł z ZUS, od 1 marca 2025 r.

Dodatek pielęgnacyjny – komu przysługuje?

Pierwszym ze świadczeń, które składa się na ww. kwotę 848,22 zł, jest dodatek pielęgnacyjny – tj. świadczenie, które przysługuje na podstawie art. 75 ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, osobie uprawnionej do emerytury lub renty, która:

• ukończyła 75 rok życia lub
• została uznana za całkowicie niezdolną do pracy oraz do samodzielnej egzystencji.

ZUS nie przyzna jednak dodatku pielęgnacyjnego osobie, która spełnia powyższe kryteria, jeżeli przebywa ona w zakładzie opiekuńczo-leczniczym lub w zakładzie pielęgnacyjno-opiekuńczym. Jedynym wyjątkiem od powyższego wyłączenia, w którym – pomimo przebywania w zakładzie opiekuńczo-leczniczym lub zakładzie pielęgnacyjno-opiekuńczym – przysługuje dodatek pielęgnacyjny, jest sytuacja, w której osoba uprawniona do dodatku przebywa poza ww. placówka przez okres dłuższy niż 2 tygodnie w miesiącu.

Dodatek pielęgnacyjny – w jakiej wysokości przysługuje?

Aktualnie, tj. od 1 marca 2024 r. – dodatek pielęgnacyjny przysługuje w wysokości 330,07 zł miesięcznie1. Kwota dodatku pielęgnacyjnego – rokrocznie – podlega jednak podwyższeniu, przy zastosowaniu wskaźnika waloryzacji emerytur i rent. Podwyżka następuje od miesiąca, w którym przeprowadzana jest waloryzacja.

Zgodnie z art. 88 ust. 1 ustawa z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych – coroczna waloryzacja emerytur i rent, przeprowadzana jest od dnia 1 marca. Waloryzacja polega na pomnożeniu kwoty świadczenia i podstawy jego wymiaru przez wskaźnik waloryzacji. Wskaźnik waloryzacji stanowi natomiast średnioroczny wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych w poprzednim roku kalendarzowym, zwiększony o co najmniej 20% realnego wzrostu przeciętnego wynagrodzenia w poprzednim roku kalendarzowym.

W bieżącym roku, należy spodziewać się, że wskaźnik waloryzacji emerytur i rent wyniesie – 5,5%. Więcej na ten temat, można przeczytać w poniższym artykule:

Ostateczny wskaźnik waloryzacji emerytur i rent w 2025 r. – zgodnie z art. 89 ust. 6 ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych – zostanie jednak ogłoszony w komunikacie ministra właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego (tj. aktualnie – Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej), w Dzienniku Urzędowym RP „Monitor Polski”, nie później niż w ciągu 3 dni roboczych od dnia ogłoszenia przez Prezesa GUS komunikatu w sprawie realnego wzrostu przeciętnego wynagrodzenia w 2024 r. w stosunku do 2023 r. (co miało miejsce 11 lutego br.), a zatem – do dnia 14 lutego 2025 r.

Jeżeli jednak przyjąć waloryzację na ww. poziomie (tj. wzrost o 5,5% w stosunku do roku 2024) – dodatek pielęgnacyjny, który będzie przysługiwał od 1 marca 2025 r. – będzie opiewał na kwotę 348,22 zł miesięcznie.

Dodatek pielęgnacyjny – w jaki sposób można go uzyskać?

Sposób uzyskania dodatku pielęgnacyjnego uzależniony jest od tego czy uprawnienie do niego wynika z:

• ukończenia 75 roku życia czy
• całkowitej niezdolności do pracy oraz do samodzielnej egzystencji.

W pierwszym z ww. przypadków – tj. w przypadku, gdy podstawą przysługiwania dodatku jest ukończenie 75 roku życia – świadczenie przyznawane jest przez ZUS z urzędu i – począwszy od miesiąca następującego po miesiącu, w którym przypadają 75 urodziny uprawnionego (lub uprawnionej) – wypłacany jest przez ZUS wraz z emeryturą.

W drugim przypadku natomiast – tj. w przypadku ubiegania się o dodatek przez osobę posiadającą orzeczenie o całkowitej niezdolności do pracy oraz do samodzielnej egzystencji – konieczne jest wystąpienie do ZUS z wnioskiem o dodatek pielęgnacyjny, do którego należy załączyć wystawione przez lekarza zaświadczenie o stanie zdrowia (druk OL-9). Zaświadczenie to – musi przy tym zostać wystawione nie wcześniej niż na miesiąc przed złożeniem wniosku o dodatek pielęgnacyjny.

Ww. dokumenty można złożyć w ZUS:

• osobiście lub przez pełnomocnika, w dowolnej jednostce organizacyjnej ZUS (pisemnie lub ustnie do protokołu), jak również
• za pośrednictwem operatora pocztowego lub polskiego urzędu konsularnego.

Więcej na temat dodatku pielęgnacyjnego, można przeczytać w poniższym artykule:

Świadczenie uzupełniające – komu przysługuje?

Drugim ze świadczeń, które składa się na ww. kwotę 848,22 zł, jest świadczenie uzupełniające (inaczej zwane – świadczeniem uzupełniającym dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji). Świadczenie, to przysługuje na podstawie ustawy z dnia 31.07.2019 r. o świadczeniu uzupełniającym dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji, osobie, która:

• ukończyła 18 rok życia,
• ma polskie obywatelstwo, prawo pobytu lub prawo stałego pobytu w Polsce (jeżeli jest obywatelem jednego z państw członkowskich UE albo EFTA) lub ma zalegalizowany pobyt w Polsce (jeśli jest obywatelem państwa spoza UE albo EFTA),
• zamieszkuje w Polsce.
• jest niezdolna do samodzielnej egzystencji oraz
• nie jest uprawniona do świadczenia pieniężnego finansowanego ze środków publicznych (np. emerytury, renty, zasiłku stałego albo zasiłku okresowego o charakterze innym niż jednorazowe, ani nie jest uprawniona do świadczenia z zagranicznej instytucji właściwej do spraw emerytalno-rentowych), jak również, gdy – jest uprawniona do ww. świadczeń, ale ich łączna wysokość brutto nie przekracza miesięcznie kwoty, która aktualnie opiewa na 2 419,33 zł, a od 1 marca 2025 r. – w związku z waloryzacją świadczeń emerytalno-rentowych (która znajduje zastosowanie również do tego progu) – opiewać będzie na kwotę 2 552,39 zł.

W związku ze wzrostem (od 1 marca br.) kwoty granicznej, której przekroczenie pozbawia prawa do świadczenia uzupełniającego osoby, które jednocześnie są uprawnione m.in. do emerytury lub renty (będzie ona opiewać na 2 552,39 zł miesięcznie) – prawo do ww. świadczenia, zyska większe grono emerytów i rencistów, którzy jednocześnie posiadają:

• orzeczenie o całkowitej niezdolności do pracy oraz niezdolności do samodzielnej egzystencji,
• orzeczenie o niezdolności do samodzielnej egzystencji,
• orzeczenie o całkowitej niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym i niezdolności do samodzielnej egzystencji lub
• orzeczenie o całkowitej niezdolności do służby i niezdolności do samodzielnej egzystencji.

Świadczenie uzupełniające – w jakiej wysokości przysługuje?

Świadczenie uzupełniające, potocznie zwane jest świadczeniem 500 plus dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji i w takiej właśnie wysokości przysługuje, tj. – 500 zł, jeżeli osoba uprawniona:

• nie posiada prawa do emerytury ani renty i nie ma ustalonego prawa do innego świadczenia pieniężnego finansowanego ze środków publicznych lub też
• posiada prawo do ww. świadczeń (tj. emerytury lub renty albo innego świadczenia pieniężnego finansowanego ze środków publicznych), ale ich łączna kwota brutto, nie przekracza miesięcznie 1 919,33 zł (a od 1 marca 2025 r. – nie będzie przekraczać miesięcznie 2 052,39 zł).

Przekroczenie ww. kwot tj. 1 919,33 zł miesięcznie (a od 1 marca 2025 r. – 2 052,39 zł miesięcznie), w związku z pobieraniem emerytury, renty lub innych świadczeń finansowanych ze środków publicznych – nie pozbawia jednak całkowicie prawa do świadczenia uzupełniającego (o ile nie zostanie przekroczony graniczny próg 2 419,33 zł, a od 1 marca 2025 r. – 2 552,39 zł miesięcznie). W powyższym przypadku – świadczenie uzupełniające również będzie przysługiwało, ale w wysokości odpowiednio niższej, tj. stanowiącej różnicę pomiędzy kwotą 2 419,33 zł (a od 1 marca 2025 r. – kwotą 2 552,39 zł) i łączną kwotą przysługujących świadczeń.

Świadczenie uzupełniające – w jaki sposób można je uzyskać?

Celem otrzymania świadczenia – należy złożyć do ZUS:

• wniosek o świadczenie uzupełniające dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji (formularz wniosku dostępny jest pod adresem: LINK) oraz
• jeżeli ZUS nie jest jeszcze w posiadaniu tego dokumentu – orzeczenie o całkowitej niezdolności do pracy i niezdolności do samodzielnej egzystencji, orzeczenie o niezdolności do samodzielnej egzystencji, orzeczenie o całkowitej niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym i niezdolności do samodzielnej egzystencji albo orzeczenie o całkowitej niezdolności do służby i niezdolności do samodzielnej egzystencji – w zależności od tego, które z ww. orzeczeń stanowi podstawę ubiegania się o świadczenie.

Dokumentem potwierdzającym niezdolność do samodzielnej egzystencji na podstawie, którego ZUS może ustalić prawo do świadczenia uzupełniającego, jest również:

• orzeczenie o całkowitej niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym i niezdolności do samodzielnej egzystencji oraz
• orzeczenie o całkowitej niezdolności do służby i niezdolności do samodzielnej egzystencji.

Jeżeli natomiast nie posiada się orzeczenia potwierdzającego niezdolność do samodzielnej egzystencji albo orzeczenie to straciło ważności – do wniosku o świadczenie uzupełniające, należy dołączyć:

• zaświadczenie o stanie zdrowia (druk OL-9) wydane przez lekarza nie wcześniej niż na miesiąc przed złożeniem wniosku,
• posiadaną dokumentację medyczną i inne dokumenty, które mają znaczenie przy orzekaniu o niezdolności do samodzielnej egzystencji (np. kartę badania profilaktycznego, dokumentację rehabilitacji leczniczej lub zawodowej), a także
• orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności – jeżeli się je posiada.

Decyzja w przedmiocie przyznania świadczenia, zostanie przez ZUS wydana nie później niż w terminie 30 dni od wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do jej wydania, a świadczenie będzie przysługiwać od miesiąca, w którym spełnia się warunki wymagane do jego przyznania, nie wcześniej jednak niż od miesiąca, w którym złożono wniosek o jego przyznanie.

Łącznie – dla pobierających emeryturę lub rentę osób całkowicie niezdolnych do pracy oraz do samodzielnej egzystencji – niemal 850 zł z ZUS, od 1 marca 2025 r.

W związku z waloryzacją świadczeń emerytalno-rentowych, od 1 marca 2025 r. – osobom, które posiadają orzeczenie o całkowitej niezdolności do pracy oraz do samodzielnej egzystencji (które jest równoważne z orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności) i które jednocześnie są uprawnione do emerytury lub renty, będzie zatem przysługiwał z ZUS:

1. dodatek pielęgnacyjny w wyższej kwocie – tj. opiewający na 348,22 zł miesięcznie oraz
2. świadczenie uzupełniające w kwocie do 500 zł miesięcznie, do którego – w związku ze wzrostem kwoty granicznej, której przekroczenie pozbawia prawa do świadczenia, do 2552,39 zł – uprawnienie zyska nowa grupa osób (która dotychczas – w związku z przekraczaniem ww. progu, który opiewał na 2419,33 zł – nie kwalifikowała się do otrzymania ww. świadczenia).

Łącznie, uprawnieni będą zatem mogli otrzymywać z ZUS, co miesiąc, dodatkowe 848,22 zł.

¹ Zgodnie z pkt 2 lit. a komunikatu Prezesa ZUS z dnia 14.02.2024 r. w sprawie kwoty najniższej emerytury i renty, dodatku pielęgnacyjnego i dodatku dla sierot zupełnych, kwot maksymalnych zmniejszeń emerytur i rent oraz kwot emerytur i rent wolnych od egzekucji i potrąceń (M.P. z 2024 r., poz. 133)

Sprawdź »> Dziennik Gazeta Prawna - subskrypcja cyfrowa

Podstawa prawna:

• Ustawa z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2024 r., poz. 1631 z późn. zm.)
• Ustawa z dnia 31.07.2019 r. o świadczeniu uzupełniającym dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji (t.j. Dz.U. z 2024 r., poz. 1649)