6,5 tys. zł od 1 marca 2025 r., co miesiąc, może zasilać portfele tych seniorów i to niezależnie od ich dochodów oraz innych świadczeń emerytalno-rentowych

• Świadczenie honorowe dla 100-latków – na jakich zasadach było dotychczas przyznawane?
• Świadczenie honorowe dla 100-latków – od 1 stycznia 2025 r. przysługuje wszystkim uprawnionym w jednakowej wysokości i podlega waloryzacji
• Świadczenie honorowe dla stulatków – komu przysługuje od 1 stycznia 2025 r. i kto musi złożyć wniosek, aby je otrzymać, a komu zostanie przyznane z urzędu?
• Świadczenie honorowe dla stulatków – dla osób, które muszą wystąpić z wnioskiem o przyznanie świadczenia – podajemy link do formularza wniosku do ZUS
• Świadczenie honorowe dla stulatków – w jakiej wysokości przysługuje od 1 stycznia 2025 r., a w jakiej będzie przysługiwać od 1 marca 2025 r.?
• Świadczenie honorowe dla stulatków – co z osobami, które na dzień 1 stycznia 2025 r., miały już ustalone prawo do świadczenia na „starych” zasadach?

Świadczenie honorowe dla 100-latków – na jakich zasadach było dotychczas przyznawane?

Przed 1 stycznia 2025 r. (tj. przed wejściem w życie ustawy z dnia 18.10.2024 r. o świadczeniu honorowym z tytułu ukończenia 100 lat życia) – osobom, które ukończyły 100 rok życia – comiesięczne świadczenie honorowe, przyznawane było przez Prezesa ZUS w drodze wyjątku, na mocy decyzji podjętej przez Prezesa Rady Ministrów w 1972 r.

Prezes ZUS przyznawał ww. świadczenie:

• osobom pobierającym świadczenia emerytalno-rentowe z ZUS oraz
• osobom uprawnionym do wojskowej lub policyjnej emerytury i renty inwalidzkiej, a więc byłym żołnierzom zawodowym oraz funkcjonariuszom Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Straży Marszałkowskiej, Służby Ochrony Państwa, Państwowej Straży Pożarnej, Służby Celno-Skarbowej i Służby Więziennej, sędziom i prokuratorom w stanie spoczynku,

w kwocie stałej, odpowiadającej wysokości kwoty bazowej obowiązującej w dniu ukończenia przez osobę uprawnioną 100 lat życia. Kwota bazowa, stanowiła natomiast 100% przeciętnego wynagrodzenia pomniejszonego o potrącone od ubezpieczonych składki na ubezpieczenia społeczne, w poprzednim roku kalendarzowym. Od 1 marca 2024 r. wysokość kwoty bazowej opiewała na 6246,13 zł¹. Świadczenie to, nie podlegało ponadto waloryzacji, co skutkowało zróżnicowaniem wysokości świadczeń wypłacanych poszczególnym uprawnionym.

Rolnikom natomiast – od dnia 1 stycznia 1993 r., na podstawie decyzji ówczesnego Ministra Rolnictwa, uzgodnionej z Biurem Prawnym Kancelarii Prezesa Rady Ministrów – świadczenie to, przyznawane było i wypłacane przez Prezes KRUS.

Świadczenie honorowe dla 100-latków – od 1 stycznia 2025 r. przysługuje wszystkim uprawnionym w jednakowej wysokości i podlega waloryzacji

Jednym z nadrzędnych celów uregulowania prawa do świadczenia honorowego dla 100-latków na poziomie ustawowym, było wprowadzenie mechanizmu corocznej waloryzacji świadczenia, która odbywać się będzie na takich samych zasadach, jak waloryzacja innych świadczeń emerytalno-rentowych (określonych w ustawie z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych). Pierwsza waloryzacja kwoty świadczenia honorowego, nastąpi zatem już 1 marca 2025 r. Prezes ZUS, zobligowany będzie do ogłoszenia aktualnej kwoty świadczenia honorowego w formie komunikatu, w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski”, na co najmniej 7 dni roboczych przed najbliższym terminem waloryzacji. Kwota świadczenia honorowego, będzie zatem corocznie wzrastać.

Ponadto – zgodnie z ustawą, która uregulowała mechanizm przyznawania świadczenia honorowego – świadczenie to, od 1 stycznia 2025 r., przysługuje wszystkim osobom uprawnionym w jednakowej wysokości, niezależnie od momentu ukończenia 100 lat życia.

Uregulowanie zasad przyznawania świadczenia honorowego dla stulatków na poziomie ustawowym, gwarantuje również trwałość, pewność i przewidywalność tego świadczenia. Dotychczas bowiem – utrzymanie (kontynuowanie przyznawania) świadczenia honorowego, uzależnione było od potwierdzenia przez każdego kolejnego ministra właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego, decyzji Prezesa Rady Ministrów z 1972 r., na podstawie której przyznawane było owo świadczenie.

Świadczenie honorowe dla stulatków – komu przysługuje od 1 stycznia 2025 r. i kto musi złożyć wniosek, aby je otrzymać, a komu zostanie przyznane z urzędu?

Od 1 stycznia 2025 r., tj. od wejścia w życie przepisów ustawy z dnia 18.10.2024 r. o świadczeniu honorowym z tytułu ukończenia 100 lat życia – świadczenie honorowe z tytułu ukończenia 100 lat życia, przysługuje niezależnie od prawa do świadczenia emerytalno-rentowego lub do innego z ww. świadczeń, od pobierania którego było ono dotychczas uzależniane. W razie zbiegu u jednej osoby prawa do więcej niż jednego świadczenia o charakterze emerytalno-rentowym natomiast – osobie tej, będzie wypłacane tylko jedno świadczenie honorowe.

Świadczenie honorowe dla stulatków, otrzymają zatem osoby posiadające obywatelstwo polskie, które ukończyły 100 lat życia i które w ostatnim dniu miesiąca poprzedzającego miesiąc ukończenia 100 lat życia, mają prawo do:

• emerytury, renty z tytułu niezdolności do pracy lub renty rodzinnej,
• renty socjalnej,
• renty inwalidzkiej lub renty rodzinnej przysługującej inwalidom wojennym, inwalidom wojskowym lub członkom rodzin, pozostałym po żołnierzach poległych, zmarłych lub zaginionych w czasie służby wojskowej oraz po inwalidach wojennych i wojskowych,
• emerytury rolniczej lub renty rolniczej z tytułu niezdolności do pracy, renty rolniczej szkoleniowej, renty rodzinnej albo emerytury lub renty z ubezpieczenia społecznego rolników indywidualnych i członków ich rodzin,
• świadczenia pieniężnego dla kombatantów będących inwalidami wojennymi lub wojskowymi lub członków rodzin pozostałych po kombatantach będących inwalidami wojennymi lub wojskowymi, świadczenia pieniężnego, o którym mowa w art. 12 ust. 2 ustawy z dnia 24.01.1991 r. o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego albo emerytury lub renty dla kombatantów będących inwalidami wojennymi lub wojskowymi lub członków rodzin pozostałych po kombatantach będących inwalidami wojennymi lub wojskowymi,
• emerytury wojskowej, wojskowej renty inwalidzkiej lub wojskowej renty rodzinnej,
• emerytury policyjnej, policyjnej renty inwalidzkiej lub policyjnej renty rodzinnej,
• uposażenia sędziego sądów wojskowych w stanie spoczynku lub uposażenia rodzinnego,
• uposażenia sędziego w stanie spoczynku lub uposażenia rodzinnego,
• świadczenia pieniężnego przysługującego cywilnym niewidomym ofiarom działań wojennych,
• uposażenia prokuratora w stanie spoczynku lub uposażenia rodzinnego,
• uposażenia sędziego Sądu Najwyższego w stanie spoczynku,
• rodzicielskiego świadczenia uzupełniającego lub
• świadczenia pieniężnego przysługującego członkom rodziny funkcjonariuszy lub żołnierzy zawodowych, których śmierć nastąpiła w związku ze służbą albo podjęciem poza służbą czynności ratowania życia, zdrowia ludzkiego lub mienia,

jak również osoby posiadające obywatelstwo polskie, które ukończyły 100 lat życia i które nie mają prawa do żadnego z ww. świadczeń, ale po ukończeniu 16 roku życia – ich centrum interesów osobistych lub gospodarczych (tzw. ośrodek interesów życiowych), przez co najmniej 10 lat, znajdował się na terytorium Polski.

W przypadku pierwszej grupy uprawnionych (tj. osób, którym w ostatnim dniu miesiąca poprzedzającego miesiąc ukończenia 100 lat życia, przysługuje określone świadczenie pieniężne) – świadczenie honorowe przyznane zostanie z urzędu. Osoby z drugiej grupy natomiast (tj. nieposiadające prawa do określonego świadczenia pieniężnego w ostatnim dniu miesiąca poprzedzającego miesiąc ukończenia 100 lat życia) – celem otrzymania świadczenia honorowego, muszą wystąpić z wnioskiem o przyznanie świadczenia do ZUS.

Świadczenie honorowe dla stulatków – dla osób, które muszą wystąpić z wnioskiem o przyznanie świadczenia – podajemy link do formularza wniosku do ZUS

Osoby, które w ostatnim dniu miesiąca poprzedzającego miesiąc ukończenia 100 lat życia, nie posiadają prawa do świadczenia wymienionego w ustawie z dnia 18.10.2024 r. o świadczeniu honorowym z tytułu ukończenia 100 lat życia (świadczenia te zostały również wyliczone powyżej), ale:

• mają obywatelstwo polskie,
• skończyły 100 lat,
• po ukończeniu 16 roku życia, miały ośrodek interesów życiowych na terytorium Polski przez okres co najmniej 10 lat,

aby otrzymać świadczenie honorowe – muszą wystąpić do ZUS z wnioskiem o jego przyznanie. Formularz wniosku dostępny jest pod następującym adresem: wniosek ESH (o świadczenie honorowe z tytułu ukończenia 100 lat życia).

Osobom, które wystąpią do ZUS z ww. wnioskiem – świadczenie honorowe zostanie przyznane od miesiąca złożenia tego wniosku, ale nie wcześniej niż od miesiąca, w którym ukończą 100 lat.

Świadczenie honorowe dla stulatków – w jakiej wysokości przysługuje od 1 stycznia 2025 r., a w jakiej będzie przysługiwać od 1 marca 2025 r.?

Od 1 stycznia 2025 r., świadczenie honorowe dla stulatków, przysługuje w wysokości 6 246,13 zł miesięcznie. Wysokość tej kwoty, odpowiada aktualnie obowiązującej kwocie bazowej ogłaszanej przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego na podstawie art. 20 ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. W stosunku do poprzedniego stanu prawnego, w którym świadczenie również było przyznawane w wysokości kwoty bazowej – korzystniejsze jest jednak to, że świadczenie to, podlegać będzie corocznej waloryzacji. Pierwsza waloryzacja będzie miała miejsce już 1 marca 2025 r.

W bieżącym roku, należy spodziewać się, że wskaźnik waloryzacji emerytur i rent (który znajdzie zastosowanie również do świadczenia honorowego dla stulatków) wyniesie – 5,5%. Więcej na ten temat, można przeczytać w poniższym artykule:

Ostateczny wskaźnik waloryzacji emerytur i rent w 2025 r. – zgodnie z art. 89 ust. 6 ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych – zostanie jednak ogłoszony w komunikacie ministra właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego (tj. aktualnie – Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej), w Dzienniku Urzędowym RP „Monitor Polski”, nie później niż w ciągu 3 dni roboczych od dnia ogłoszenia przez Prezesa GUS komunikatu w sprawie realnego wzrostu przeciętnego wynagrodzenia w 2024 r. w stosunku do 2023 r. (co miało miejsce 11 lutego br.), a zatem – do dnia 14 lutego 2025 r.

Jeżeli jednak przyjąć waloryzację na ww. poziomie (tj. wzrost świadczenia o 5,5% w stosunku do roku 2024) – świadczenie honorowe dla stulatków, które będzie przysługiwało od 1 marca 2025 r. – będzie opiewało na kwotę 6 589,67 zł miesięcznie.

W przypadku osób z pierwszej grupy uprawnionych (tj. osób, którym w ostatnim dniu miesiąca poprzedzającego miesiąc ukończenia 100 lat życia, przysługuje określone świadczenie pieniężne) – decyzję w sprawie przyznania świadczenia, z urzędu, wydawać będzie organ wypłacający dotychczasowe świadczenie. Świadczenie to, wypłacane będzie poczynając od miesiąca, w którym powstało prawo do świadczenia (czyli od miesiąca ukończenia 100 lat życia), w terminie wypłaty dotychczasowego świadczenia albo w innym terminie ustalonym przez ww. organ.

W przypadku osób z drugiej grupy uprawnionych natomiast (tj. osób nieposiadających prawa do określonego świadczenia pieniężnego w ostatnim dniu miesiąca poprzedzającego miesiąc ukończenia 100 lat życia) – decyzję w sprawie świadczenia, na podstawie wniosku uprawnionego, będzie wydawał ZUS. Za wypłatę świadczenia, również odpowiedzialny będzie ZUS i będzie ona następować w terminach wynikających z ww. decyzji.

Waloryzacja świadczenia od 1 marca 2025 r. – dla wszystkich uprawnionych – zostanie przeprowadzana z urzędu, co oznacza, że nie będzie trzeba składać w tej sprawie żadnego wniosku do ZUS. Każdy uprawniony do świadczenia – otrzyma z ZUS decyzję z informacją o jego nowej wysokości.

Świadczenie honorowe z tytułu ukończenia 100 lat życia będzie ponadto podlegało opodatkowaniu na zasadach ogólnych oraz od świadczenia tego, będzie potrącana składka na ubezpieczenie zdrowotne.

Świadczenie honorowe dla stulatków – co z osobami, które na dzień 1 stycznia 2025 r., miały już ustalone prawo do świadczenia na „starych” zasadach?

Ustawodawca nie pominął również osób, które na dzień wejścia w życie ustawy, tj. 1 stycznia 2025 r. – miały już ustalone prawo do świadczenia na dotychczasowych zasadach, czyli przysługuje im świadczenie w niższej wysokości, niż wynikająca z ustawy i nie podlega ono waloryzacji. Zgodnie z art. 14 ustawy – z dniem jej wejścia w życie, świadczenie z tytułu ukończenia 100 lat życia przyznane przed tym dniem (tj. przed 1 stycznia 2025 r.), staje się z mocy ustawy świadczeniem honorowym, które jest wypłacane przez organ dotychczasowy i przysługuje w wysokości, o której mowa w art. 4 ust. 1 ustawy. Osoby te (jeżeli jeszcze go nie otrzymały) – mogą więc liczyć na wyrównanie wysokości świadczenia i jego coroczną waloryzację. Oznacza to zatem wzrost wysokości świadczeń dotychczasowych, co – jak argumentowało Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej w projekcie omawianej ustawy – „jest w pełni uzasadnione w kontekście konstytucyjnej zasady równości”. Wszystkie osoby spełniające ustawowe przesłanki otrzymania świadczenia, powinny bowiem otrzymywać je w jednakowej wysokości, niezależnie od momentu ukończenia 100 lat życia.

¹ Komunikat Prezesa GUS z dnia 9.02.2024 r. w sprawie kwoty bazowej w 2023 r.

Podstawa prawna:

• Ustawa z dnia 18.10.2024 r. o świadczeniu honorowym z tytułu ukończenia 100 lat życia (Dz.U. z 2024 r., poz. 1674)
• Ustawa z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2024 r., poz. 1631)