Koniec złudzeń: 1878,91 zł to nowa najniższa emerytura z ZUS po waloryzacji od marca 2025? A mogła być dużo wyższa: 1933, 23 zł. Dlaczego nie będzie

• Dlaczego wskaźnik waloryzacji emerytur i rent od marca 2025 wyniósł tylko 5,5 procent
• Wskaźnik waloryzacji emerytur 2025 niewiele wyższy od inflacji
• Trzynaste emerytury w 2025 roku: ile wyniosą, kto dostanie
• Czternasta emerytura 2025: ile wyniesie, kto dostanie drugie w roku dodatkowe świadczenie dla emerytów
• Wyższa waloryzacja emerytur w marcu 2025 roku?  co się musi zdarzyć
• Trzynaste emerytury w 2025 roku mogą być wyższe niż planowano: ile mogą wynieść

Dziś, we wtorek 11 lutego GUS poda, ile wyniosła średnia płaca w 2024 roku, której 20 procent uwzględniane jest pry ustalaniu wskaźnika waloryzacji. Ponieważ znany jest już oficjalny wskaźnik inflacji i inflacji konsumenckiej uwzględniane przy wyliczaniu go, będzie wiadomo, a w zasadzie potwierdzi się najprawdopodobniej, iż ostateczny wskaźnik waloryzacji wygeneruje nową najniższą emeryturę w wysokości 1 884,61 zł od marca 2025 roku. Tyle też wyniesie trzynasta emerytura i podstawowa czternasta emerytura w 2025 roku.
Takie wyliczenia były nim GUS zakomunikował, że wzrost średniego wynagrodzenia wyniósł w całym 2024 roku 9,5 procent (rząd zakładał 9,1 proc.). A to oznacza, że wskaźnik waloryzacji będzie jeszcze niższy. Do 3,6 proc. średniej inflacji (inflacja emerycka też w całym 2024 r. wyniosła 3,6) należy bowiem dodać 1,9 proc. (20 proc. wzrostu płacy). Da to ostatecznie 5,5 procent.

Dlaczego wskaźnik waloryzacji emerytur i rent od marca 2025 wyniósł tylko 5,5 procent

Co to oznacza w kwotach? Liczymy:

Aktualnie najniższa emerytura wynosi 1780,96 zł. Waloryzacja o 5,5 proc. to dodanie 97,95 zł.
Nowa najniższa emerytura powinna więc wynieść 1878,91 zł - a więc jeszcze mniej niż pierwotnie zakładał rząd.

Co dalej?
Rząd nie ma już czasu na zmianę zasad waloryzacji, ale wciąż ma możliwość zastosowania do waloryzacji najniższych świadczeń waloryzacji kwotowej: nie o 5,5 proc. (wskaźnik waloryzacji wyliczony według obowiązujących reguł), ale o dowolną kwotę, np. 150 czy 200 zł. Wtedy najniższe emerytury i renty byłyby zwaloryzowane odpowiednio wyżej, a dopiero te świadczenia, które po dodaniu kwoty waloryzacji zyskiwałyby mniej niż przemnożeniu przez wskaźnik, waloryzowane by były procentowo.
Formalnie określa się to jako waloryzację kwotowo-procentową.
Rząd musi pilnie podjąć ostateczną decyzję, by ZUS zdążył przygotować się do wysyłki emerytur i rent w nowej wysokości.

Na zbyt wiele z ZUS w 2025 roku emeryci liczyć nie mogą. Waloryzacja emerytur 1 marca będzie najniższa od wielu lat. Inflacja była w sumie niższa w 2024 roku niż rok czy dwa lata wcześniej, to fakt. Ale znów nie była taka mała, zwłaszcza w drugiej połowie 2024, kiedy znów doszła do 5 procent.
W tej sytuacji waloryzacja emerytur na planowanym przez rząd poziomie z trudem zniweczy jej skutki.

Na domiar złego resort rodziny narobił nadziei na wyższą waloryzację. Jak to mają w zwyczaju politycy zarządzający tym ministerstwem, nie konsultując z resztą rządu. Upublicznili sążniste wyliczenia, namieszali a teraz udają, że nic się nie stało.
Wiceminister pracy Sebastian Gajewski właśnie oświadczył dziennikarzom portalu Money.pl, że nie ma mowy o zmianie zasad, a tym samy wyższej waloryzacji emerytur niż zapisana w budżecie.
To skandal - nie brak wyższej waloryzacji sam w sobie, ale mieszanie w głowach biednych seniorów.

Trzynasta emerytura – jeśli wyniesie, jak wynika z waloryzacji, 1 884,61 zł też nie jest wielkim zastrzykiem finansowym. Nie wiadomo czy wystarczy chociażby na wyrównanie rachunków w spółdzielni czy wspólnocie mieszkaniowej za roczne ogrzewanie, opłaty za wodę itp.

Na dodatek to kwota brutto, ZUS potrąci 9 proc. na składkę zdrowotną. A emerytom mającym świadczenie wyższe niż 2 500 zł miesięcznie na dodatek zaliczkę na PIT.

Niestety, obietnice wyborcze okazały się tylko obietnicami. Nie doszło do podwyższenia kwoty wolnej od podatku z 30 tys. zł do 60 tys. zł. To by zwalniało z PIT emerytury w wysokości aż do 5 tys. zł miesięcznie. Nie doszło też – bo i taka była obietnica wyborcza – do zwolnienia z PIT samych tylko emerytów.
Niezbyt hojne dla seniorów w 2025 r. – niska waloryzacja, a w konsekwencji także trzynastka i czternastka – państwo mało daje, a swoje zabiera bez skrupułów.

Znamy już wskaźnik rocznej waloryzacji emerytur. Ma on wynieść 1,0582. To oznacza, że emerytury zostaną podwyższone o 5,82 procent.

Wskaźnik waloryzacji emerytur 2025 niewiele wyższy od inflacji

Taki wskaźnik emerytury oznacza, że najniższa gwarantowana emerytura od 1 marca będzie wynosić 1 884,61 zł brutto.
Jak wzrosną inne emerytury, przykładowo pokazuje poniższa tabela.

Są to niestety kwoty brutto, od nich ZUS potrąci 9 procent składki na ubezpieczenie zdrowotne.
A co z podatkiem. Niestety, wbrew obietnicom rząd nie podwyższył kwoty wolnej w podatku dochodowym z 30 000 zł do 60 000 zł. Oznacza to, że z podatku zwolnione będą w 2025 roku tylko najniższe emerytury, nie przekraczające 2 500 zł miesięcznie.
Gdyby zaś obietnica była spełniona i kwota wolna w PIT wynosiła 60 000 zł, podatku nie płaciliby seniorzy otrzymujący świadczenia z ZUS do 5 000 zł miesięcznie.

Trzynaste emerytury w 2025 roku: ile wyniosą, kto dostanie

Pieniądze dla emeryta: kto dostanie dodatkowe 1 884,61wraz z marcową waloryzacją?
Wskaźnik waloryzacji emerytur od marca 2025 w wysokości 1,0582 przesądza też o wysokości trzynastek dla emerytów. Trzynaste emerytury wypłacane są wraz z pierwszą zwaloryzowaną emeryturą w roku i są równe – dla wszystkich – nowej minimalnej emeryturze.
Ta od 1 marca po waloryzacji najniższa emerytura wynosić będzie 1 884,61 zł brutto. Tyle też wyniosą w 2025 r. trzynastki dla wszystkich emerytów.

Czternasta emerytura 2025: ile wyniesie, kto dostanie drugie w roku dodatkowe świadczenie dla emerytów

Wysokość minimalnej emerytury od 1 marca 2025 decyduje także o wysokości czternastych emerytur w przyszłym roku.
Zasady nie zmieniają się. Czternastek, w przeciwieństwie do trzynastek nie otrzymają wszyscy emeryci, ale o świadczeniach nie przekraczających w sierpniu 2025 roku 4 734,61 zł.
Na dodatek tylko osoby otrzymujące emerytury do wysokości 2 900 zł otrzymają czternastkę e pełnej wysokości 1 884,61 zł. Po przekroczeniu tego limitu czternastkę ZUS wypłaci, ale w odpowiednio zmniejszonej wysokości.

Czternasta emerytura 2025 przysługuje bowiem w wysokości:

1.884,61 zł, jeżeli wysokość przysługujących świadczeń emerytalno-rentowych nie przekracza kwoty 2.900 zł,
1.884,61 zł pomniejszonej o kwotę różnicy pomiędzy kwotą przysługujących świadczeń emerytalno-rentowych, a kwotą 2.900 zł – jeżeli wysokość przysługujących świadczeń emerytalno-rentowych przekracza 2.900 zł (zmniejszenie zgodnie z zasadą „złotówka za złotówkę”).
Świadczenia nie przyznaje się, jeżeli jego wysokość jest mniejsza niż 50 zł.

Osoba, której świadczenie emerytalno-rentowe/suma świadczeń emerytalno-rentowych będzie wyższe niż 4.734,61 zł nie otrzyma czternastej emerytury.

Resort rodziny ma konkretną propozycję, analizy i wyliczenia. Jednak ostateczną decyzja jest w rękach całego rządu, w tym ministra finansów. Jaka będzie - czasu na ostateczną decyzję nie pozostało zbyt wiele.
Sprawa ma zresztą drugie dno. Brak podwyższenia i waloryzacji kwoty wolnej w PIT sprawia, że nawet emeryci zwolnieni w ostatnich latach z podatku w tym roku PIT będą z emerytur mieli przez ZUS potrącany. Wyższa od planowanej waloryzacja pozwoliłaby na rekompensatę utraty wartości emerytur wskutek inflacji oraz na zniwewlowanie skutków poboru zaliczek na PIT.

W Ministerstwie Rodziny Pracy i Polityki Społecznej rozważany jest projekt zmiany zasad waloryzacji emerytur na korzystniejszy od obecnego. Gdyby zmiany – i to w wersji najkorzystniejszej la emerytów zostały wdrożone jeszcze przed najbliższą waloryzacją emerytur, która planowo ma się odbyć 1 marca 2025 r., emerytury i inne świadczenia z ZUS wzrosłyby nie o 5,82 procent, ale aż o 8,55 procent.

Co to oznacza kwotowo? Obecnie najniższa emerytura wynosi 1 780,96 zł. Jeśli waloryzacja odbędzie się według wskaźnika założone w budżecie państwa na 2025 rok, najniższa emerytura od 1 marca przyszłego roku będzie wynosić 1 884,61 zł.
W wariancie najkorzystniejszych zmian zasad waloryzacji z kolei najniższa emerytura od 1 marca 2025 r. wynosiłaby 1 933, 23 zł. Oznacza to, że wzrosłaby nie o 103,65 zł, ale o 152,27 zł.
Co ważne, wszystkie emerytury od 1 marca 2025 r. zostałyby zwaloryzowane czyli podwyższone o 8,55% a nie tylko o 5,82%.

Wyższa waloryzacja emerytur w marcu 2025 roku?  co się musi zdarzyć

Ministerstwo Rodziny Pracy i Polityki Społecznej rozważa zmianę zasad waloryzacji emerytur w kilku wariantach – każdy z nich jest korzystniejszy od obecnego, bo uwzględnia w większym niż obecnie stopniu uzależnienie wskaźnika waloryzacji od poziomu wzrostu płac.
Obecnie o skali corocznej waloryzacji emerytur i innych świadczeń z ZUS decyduje poziom inflacji, a wzrost płac uwzględniany jest w niewielkim zakresie.

Główną „składową” wskaźnika waloryzacji jest wskaźnik inflacji za cały poprzedni rok, np. przy waloryzacji od 1 marca 2025 r. brana będzie średnia inflacja za cały 2024 r. Dodatkowo Główny Urząd Statystyczny na potrzeby waloryzacji świadczeń z ZUS wylicza tak zwaną inflację emerycką – w koszyku dóbr, których ruch cenowy brany jest pod uwagę uwzględnia proporcje charakterystyczne dla budżetów gospodarstw domowych emerytów, które są inne niż przeciętnych rodzin. Szczególnie gdy inflacja jest wysoka, jak obecnie, wskaźnik inflacji emeryckiej jest wyższy od wskaźnika inflacji ogółem – i on brany jest pod uwagę.
Dodatkowo jednak w każdym przypadku uwzględniany jest też wzrost płac – aktualnie wskaźnik waloryzacji zwiększa się o 20 proc. realnego wzrostu przeciętnego wynagrodzenia. W ten sposób na 1 marca ustalony został wskaźnik waloryzacji emerytur 1,0582.

W najkorzystniejszym proponowanym wariancie, po zmianie sposobu ustalania zasad waloryzacji emerytur i innych świadczeń z ZUS, uwzględniane byłoby nie 20 proc. realnego wzrostu wynagrodzeń, ale 50 procent. To sprawia, że od 1 marca 2025 r., uwzględniając prognozowaną inflację oraz wzrost realnej średniej krajowej wskaźnik waloryzacji zwiększa się do 1,0855 – ze skutkami finansowymi opisanymi wyżej.

Po pierwsze trzeba zauważyć, że proponowane zmiany to efekt analiz Ministerstwa Rodziny Pracy i Polityki Społecznej. Do wdrożenia ich w formie normy prawnej niezbędna jest decyzja Rady Ministrów, a więc pełna zgoda rządu. Tymczasem doświadczenia ostatnich miesięcy pokazują, że inicjatywy ministerstwa rodziny niekoniecznie są akceptowane przez rząd. Sprzeciwia się przede wszystkim minister finansów. Po przykłady sięgać daleko nie trzeba: emerytury stażowe, zasiłek pogrzebowy. Inicjatywy minister rodziny w tym zakresie są aktualnie skutecznie zablokowane przez ministra finansów.

Dotychczasowe różnice zdań między szefową resortu pracy a innymi ministrami – nie tylko zresztą ministrem finansów – nie pozwalają na optymizm.
W najlepszym przypadku można się spodziewać zgody na zmianę sposobu ustalania wskaźnika waloryzacji emerytur, ale z całą pewnością nie w wariancie już w 2025 r. uwzględniającym 50 proc. realnego wzrostu płac. Swoim zwyczajem minister finansów wprowadzenie takiego rozwiązania w życie, nie sprzeciwiając mu się całkowicie, przesunie na jakiś 2026-2028 rok, jak to już się stało z obietnicą ulgi w podatku Belki czy podwyższeniem kwoty wolnej od podatku.

Dlatego z ogłaszaniem wyższej waloryzacji emerytur w 2025 roku – co media już czynią na potęgę – trzeba poczekać do pojawienia się oficjalnego stanowiska całego rządu. W przeciwnym przypadku znów powstanie zamieszanie prawne, w skutkach dużo bardziej dramatyczne niż wywołane przez tą samą osobę z rządu – minister rodziny – w sprawie dnia ustawowo wolnego od pracy w Wigilię. Wystarczy wspomnieć o różnych stanowiskach w tej sprawie trzech różnych ministrów oraz zamieszaniu z samą ustawą uchwalaną przez Sejm, która zresztą ma wejść w życie dopiero od 1 lutego 2025 r., a więc nie ma zastosowania do najbliższej Wigilii, o ile samą ustawę w ogóle podpisze prezydent.

Do czasu zmiany przepisów o zasadach waloryzacji emerytur decyzją Rady Ministrów, wyższą waloryzację emerytur – wskaźnikiem 1,0855 zamiast 1,0582 należy traktować niezobowiązującą propozycję jednego ministra -a więc w kategoriach politycznych a nie prawnych.

Trzynaste emerytury w 2025 roku mogą być wyższe niż planowano: ile mogą wynieść

Konsekwencją wyższej waloryzacji emerytur będą też wyższe dodatkowe świadczenia dla emerytów w roku: trzynasta i czternasta emerytura, które są powiązane z aktualną minimalną emeryturą.
Wskaźnik waloryzacji emerytur od marca 2025 w wysokości 1,0855 przesądzi też o wysokości trzynastek dla emerytów. Trzynaste emerytury wypłacane są wraz z pierwszą zwaloryzowaną emeryturą w roku i są równe – dla wszystkich – nowej minimalnej emeryturze.Ta od 1 marca, jeśli dojdzie do wyższej niż planowano waloryzacji, najniższa emerytura wynosić będzie wówczas 1 933, 23 zł brutto. Tyle też wyniosą w 2025 r. trzynastki dla wszystkich emerytów.