Będzie jednak wyższa waloryzacja emerytur: 1933,23 zł minimalnej emerytury od marca 2025 roku, a nie tylko 1884,6 zł. Rząd rozważy zmianę zasad waloryzacji emerytur?

• Wyższy wskaźnik waloryzacji emerytur w 2025: 8,55 procent zamiast 5,82 procent
• Wyższa waloryzacja emerytur dzięki zmianom w prawie: od kiedy?

W Ministerstwie Rodziny Pracy i Polityki Społecznej rozważany jest projekt zmiany zasad waloryzacji emerytur na korzystniejszy od obecnego. Gdyby zmiany – i to w wersji najkorzystniejszej la emerytów zostały wdrożone jeszcze przed najbliższą waloryzacją merytur, która planowo ma się odbyć 1 marca 2025 r., emerytury i inne świadczenia z ZUS wzrosłyby nie o 5,82 procent, ale aż o 8,55 procent.

Co to oznacza kwotowo? Obecnie najniższa emerytura wynosi 1 780,96 zł. Jeśli waloryzacja odbędzie się według wskaźnika założone w budżecie państwa na 2025 rok, najniższa emerytura od 1 marca przyszłego roku będzie wynosić 1 884,61 zł.
W wariancie najkorzystniejszych zmian zasad waloryzacji z kolei najniższa emerytura od 1 marca 2025 r. wynosiłaby 1 933, 23 zł. Oznacza to, że wzrosłaby nie o 103,65 zł, ale o 152,27 zł.
Co ważne, wszystkie emerytury od 1 marca 2025 r. zostałyby zwaloryzowane czyli podwyższone o 8,55% a nie tylko o 5,82%.

Wyższy wskaźnik waloryzacji emerytur w 2025: 8,55 procent zamiast 5,82 procent

Ministerstwo Rodziny Pracy i Polityki Społecznej rozważa zmianę zasad waloryzacji emerytur w kilku wariantach – każdy z nich jest korzystniejszy od obecnego, bo uwzględnia w większym niż obecnie stopniu uzależnienie wskaźnika waloryzacji od poziomu wzrostu płac.
Obecnie o skali corocznej waloryzacji emerytur i innych świadczeń z ZUS decyduje poziom inflacji, a wzrost płac uwzględniany jest w niewielkim zakresie.

Główną „składową” wskaźnika waloryzacji jest wskaźnik inflacji za cały poprzedni rok, np. przy waloryzacji od 1 marca 2025 r. brana będzie średnia inflacja za cały 2024 r. Dodatkowo Główny Urząd Statystyczny na potrzeby waloryzacji świadczeń z ZUS wylicza tak zwaną inflację emerycką – w koszyku dóbr, których ruch cenowy brany jest pod uwagę uwzględnia proporcje charakterystyczne dla budżetów gospodarstw domowych emerytów, które są inne niż przeciętnych rodzin. Szczególnie gdy inflacja jest wysoka, jak obecnie, wskaźnik inflacji emeryckiej jest wyższy od wskaźnika inflacji ogółem – i on brany jest pod uwagę.
Dodatkowo jednak w każdym przypadku uwzględniany jest też wzrost płac – aktualnie wskaźnik waloryzacji zwiększa się o 20 proc. realnego wzrostu przeciętnego wynagrodzenia. W ten sposób na 1 marca ustalony został wskaźnik waloryzacji emerytur 1,0582.

W najkorzystniejszym proponowanym wariancie, po zmianie sposobu ustalania zasad waloryzacji emerytur i innych świadczeń z ZUS, uwzględniane byłoby nie 20 proc. realnego wzrostu wynagrodzeń, ale 50 procent. To sprawia, że od 1 marca 2025 r., uwzględniając prognozowaną inflację oraz wzrost realnej średniej krajowej wskaźnik waloryzacji zwiększa się do 1,0855 – ze skutkami finansowymi opisanymi wyżej.

Wyższa waloryzacja emerytur dzięki zmianom w prawie: od kiedy?

Po pierwsze trzeba zauważyć, że proponowane zmiany to efekt analiz Ministerstwa Rodziny Pracy i Polityki Społecznej. Do wdrożenia ich w formie normy prawnej niezbędna jest decyzja Rady Ministrów, a więc pełna zgoda rządu. Tymczasem doświadczenia ostatnich miesięcy pokazują, że inicjatywy ministerstwa rodziny niekoniecznie są akceptowane przez rząd. Sprzeciwia się przede wszystkim minister finansów. Po przykłady sięgać daleko nie trzeba: emerytury stażowe, zasiłek pogrzebowy. Inicjatywy minister rodziny w tym zakresie są aktualnie skutecznie zablokowane przez ministra finansów.

Dlatego z ogłaszaniem wyższej waloryzacji emerytur w 2025 roku – co media już czynią na potęgę – trzeba poczekać do pojawienia się oficjalnego stanowiska całego rządu. W przeciwnym przypadku znów powstanie zamieszanie prawne, w skutkach dużo bardziej dramatyczne niż wywołane przez tą samą osobę z rządu – minister rodziny – w sprawie dnia ustawowo wolnego od pracy w Wigilię. Wystarczy wspomnieć o różnych stanowiskach w tej sprawie trzech różnych ministrów oraz zamieszaniu z samą ustawą uchwalaną przez Sejm, która zresztą ma wejść w życie dopiero od 1 lutego 2025 r., a więc nie ma zastosowania do najbliższej Wigilii, o ile samą ustawę w ogóle podpisze prezydent.

Do czasu zmiany przepisów o zasadach waloryzacji emerytur decyzją Rady Ministrów, wyższą waloryzację emerytur – wskaźnikiem 1,0855 zamiast 1,0582 należy traktować niezobowiązującą propozycję jednego ministra -a więc w kategoriach politycznych a nie prawnych.