Na dodatkowe pieniądze z okazji świąt Bożego Narodzenia (zwane również premią świąteczną, „karpiowym” lub dodatkiem na święta) mogą liczyć przede wszystkim pracownicy (oraz byli pracownicy – tj. emeryci i renciści) pracodawców, u których został utworzony zakładowy fundusz świadczeń socjalnych. Swoim pracownikom, premię świąteczną nierzadko przyznają jednak również pracodawcy nie posiadający ZFŚS. Na ten cel – 38 proc. pracodawców, na jednego pracownika – ma przeznaczyć w tym roku ponad 500 zł1.
- Premia świąteczna z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych
- Premia świąteczna od pracodawcy bez zakładowego funduszu świadczeń socjalnych – 38 proc. przeznacza na ten cel ponad 500 zł na pracownika
- Od 340 zł do 1050 zł premii świątecznej dla pracowników samorządowych
Premia świąteczna z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych
Na premię świąteczną od pracodawcy (lub byłego pracodawcy, ponieważ obejmuje ona równie często pracowników na emeryturze lub rencie) – mogą liczyć przede wszystkim pracownicy pracodawców, którzy są zobowiązani do utworzenia zakładowego funduszu świadczeń socjalnych (dalej: ZFŚS lub Fundusz), z którego finansowana jest działalność socjalna pracodawców na rzecz osób uprawnionych do korzystania z ww. Funduszu, do których zaliczani są nie tyko obecni pracownicy danego pracodawcy i ich rodziny, ale również emeryci i renciści – tj. byli pracownicy i ich rodziny.
Do utworzenia ZFŚS, zobowiązani są pracodawcy:
zatrudniający według stanu na dzień 1 stycznia danego roku co najmniej 50 pracowników w przeliczeniu na pełne etaty,
zatrudniający według stanu na dzień 1 stycznia danego roku, co najmniej 20 i mniej niż 50 pracowników w przeliczeniu na pełne etaty, ale wyłącznie, jeżeli zawnioskuje o to zakładowa organizacja związkowa działająca u danego pracodawcy oraz
prowadzący działalność w formie jednostek budżetowych (np. szkoły, straż miejska, straż pożarna, policja, domy pomocy społecznej, miejskie ośrodki pomocy rodzinie czy urzędy państwowe) i samorządowych zakładów budżetowych (np. miejskie zakłady aktywności zawodowej czy zarządy cmentarzy komunalnych) – bez względu na liczbę zatrudnianych pracowników.
Fundusz może jednak być również tworzony przez pracodawców na zasadzie dobrowolności. Dotyczy to pracodawców, którzy według stanu na dzień 1 stycznia danego roku, zatrudniają mniej niż 50 pracowników w przeliczeniu na pełne etaty, u których zakładowa organizacja związkowa nie zawnioskowała o utworzenie Funduszu.
Pracodawcy, u których został utworzony ZFŚS, w praktyce, najczęściej wypłacają pracownikom premie świąteczne. Premie te, wypłacane są wówczas ze środków pochodzących z tegoż Funduszu. O tym, w jakiej wysokości premia świąteczna jest przyznawana poszczególnym pracownikom – powinno natomiast decydować tzw. kryterium socjalne, tj. sytuacja życiowa, rodzinna i materialna osoby uprawnionej do korzystania z Funduszu. Na wyższe świadczenia z ZFŚS (i tym samym – na wyższy dodatek z okazji świąt Bożego Narodzenia) mogą zatem liczyć najgorzej zarabiający pracownicy lub osoby, których rodzina znajduje się w najtrudniejszej sytuacji materialnej lub życiowej, a na najniższe świadczenia (i najniższą premię świąteczną) – najlepiej zarabiający, których rodziny nie borykają się z problemami natury materialnej lub np. zdrowotnej (z zależności od zasad ustalonych przez pracodawcę w regulaminie ZFŚS).
W praktyce, w regulaminach ZFŚS, najczęściej – wysokość świadczeń z Funduszu, uzależniana jest od przypisania danej osoby do określonych „widełek” wysokości dochodu na osobę w rodzinie, za poprzedni rok kalendarzowy, a prawo do korzystania z Funduszu – uzależniane jest od przedstawienia pracodawcy (lub odpowiednio – byłemu pracodawcy) np. zaświadczeń (zarabiających członków rodziny) z urzędu skarbowego, potwierdzających wysokość tego dochodu.
Celem ustalenia czy u danego pracodawcy jest szansa na otrzymanie premii świątecznej – warto zatem zweryfikować czy funkcjonuje u niego zakładowy fundusz świadczeń socjalnych i czy wypłata pracownikom (lub odpowiednio – byłym pracownikom) premii świątecznej – została uwzględniona w regulaminie tego Funduszu lub tzw. preliminarzu wydatków z ZFŚS.
Premia świąteczna od pracodawcy bez zakładowego funduszu świadczeń socjalnych – 38 proc. przeznacza na ten cel ponad 500 zł na pracownika
Choć żadne przepisy nie nakładają na pracodawców obowiązku wypłaty pracownikom dodatkowych pieniędzy z okazji świąt Bożego Narodzenia (zwanych premią świąteczną, „karpiowym” lub dodatkiem na święta) – co dotyczy również pracodawców, u których został utworzony ZFŚS – nic nie stoi na przeszkodzie, aby pracodawcy, którzy takiego Funduszu nie posiadają, przyznawali swoim pracownikom premie świąteczne i finansowali je ze środków pochodzących z obrotów przedsiębiorstwa.
Z badania przeprowadzanego w tym roku przez Randstad i Gfk wynika, że premie świąteczne są jednym z kluczowych benefitów oferowanych pracownikom. W badaniu tym – wypłatę pracownikom dodatku na święta Bożego Narodzenia, zadeklarowało 46 proc. respondentów, czyli niemal co drugi pracodawca. Zdecydowana większość firm (79 proc.), które na taki bonus się zdecydowały – przyznaje przy tym premie wszystkim pracownikom, a pozostałe przedsiębiorstwa różnicują te świadczenia w zależności od działu lub stanowiska. Poza premią świąteczną – wśród innych „świątecznych inicjatyw” finansowanych przez pracodawców – wymieniane są również wigilie firmowe (których organizację zadeklarowało aż 53% respondentów), wręczanie przez pracodawców upominków dla pracowników, ich rodzin i dzieci, bonów podarunkowych oraz organizacja wspólnych akcji charytatywnych. 38 proc. badanych zadeklarowało, że na „świąteczne inicjatywy”, w przeliczeniu na jednego pracownika, przeznacza ponad 500 zł.1
Od 340 zł do 1050 zł premii świątecznej dla pracowników samorządowych
Na premie świąteczne z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych (którego utworzenie w jednostkach budżetowych jest obowiązkowe) mogą zwykle liczyć pracownicy samorządowi. Tak jest i w tym roku. Przykładowe wysokości dodatków, które otrzymają w 2024 r., ujawniła PAP. I tak:
na najwyższy dodatek z okazji świąt Bożego Narodzenia – bo na 1150 zł brutto – mogą liczyć najmniej zarabiający pracownicy urzędu miasta w Poznaniu. W tym samym urzędzie – najlepiej zarabiający pracownicy, otrzymają 700 zł brutto premii. Urząd miasta w Poznaniu nie pomija również swoich byłych pracowników (emerytów i rencistów), którzy mogą liczyć na świadczenie w wysokości od 550 do 1050 zł brutto,
urząd miasta w Zduńskiej Woli wypłaca swoim pracownik premię świąteczną w wysokości od 700 do 1000 zł brutto,
w urzędzie miasta w Gnieźnie, najmniej zarabiający pracownicy, otrzymają 1000 zł brutto dodatku,
w urzędzie miejskim w Mielnie – wysokość premii świątecznej opiewa na 700 do 900 zł,
w urzędzie miasta w Rybniku – na 480 do 800 zł,
w urzędzie miasta Strzegomia – na 600 do 800 zł, a
w urzędzie miejskim w Choroszczy – na 340 do 350 zł.
Wypłaty premii świątecznej nie przewiduje natomiast w ogóle urząd miejski w Lublinie.
Sprawdź >>> Dziennik Gazeta Prawna - subskrypcja cyfrowa
1 Randstad, święta w firmach: jak pracodawcy doceniają swoich pracowników w 2024 roku?, 6 grudnia 2024 r. (https://www.randstad.pl/o-randstad/dla-mediow/press/swieta-w-firmach-jak-pracodawcy-doceniaja-swoich-pracownikow-w-2024/)
Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 4.03.1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (t.j. Dz.U. z 2024 r., poz. 288)