W planie wychodzenia z procedury nadmiernego deficytu znalazły się zapisy dotyczące m.in. świadczeń 800 plus i Aktywny Rodzic, podatku VAT na żywność czy cen energii. Komisja Europejska wyraziła zgodę na polski plan wychodzenia z deficytu, chociaż Polska planuje ograniczać lukę w budżecie w sposób nierównomierny.
- Procedura nadmiernego deficytu - dwie rekomendacje KE dla Polski
- Polska ścieżka budżetowa odbiega od założeń. Mniejszy wysiłek w 2025 roku, później nadrabianie
- Zamrożenie świadczeń 800 plus i Aktywny Rodzic, likwidacja obniżonej stawki VAT na żywność i brak wsparcia dla cen energii
Świadczenia 800 plus i Aktywny Rodzic na długo mogą pozostać bez zmian. Tak wynika z planu, który trafił do Komisji Europejskiej. Wyjaśnijmy, że procedura nadmiernego deficytu została uruchomiona wobec Polski ze względu na wykraczający poza unijne reguły deficyt. W ramach tej procedury polski rząd zobowiązał się do obniżenia deficytu budżetowego do poziomu 3 proc. PKB, zgodnie z zapisami traktatów UE, w ciągu czterech lat. Co zawiera polski plan wychodzenia z procedury nadmiernego deficytu?
Procedura nadmiernego deficytu - dwie rekomendacje KE dla Polski
Komisja Europejska zaproponowała dwie rekomendacje dotyczące Polski. Zaleciła krajom członkowskim w Radzie UE zaakceptowanie tzw. średniookresowego planu budżetowego przyjętego przez polski rząd i wysłanego do Brukseli w październiku. Zgodnie z reformą reguł fiskalnych przeprowadzoną niedawno w UE, każdy kraj musi co cztery lata składać dokument, w którym pokazuje swoje plany budżetowe, reform i inwestycji.
Druga rekomendacja wobec Polski dotyczy samej procedury nadmiernego deficytu. KE również zaleciła krajom członkowskim przyjęcie zaproponowanej przez polski rząd ścieżki wychodzenia z deficytu (stolice są zaangażowane w kontrolowanie budżetów narodowych, niejako pilnując same siebie). Gdy ministrowie zaakceptują polskie założenia, ministerstwo finansów będzie zobowiązane do składania półrocznych raportów do Komisji. Pierwsze takie sprawozdanie ma zostać złożone w kwietniu 2025 r.
Polska ścieżka budżetowa odbiega od założeń. Mniejszy wysiłek w 2025 roku, później nadrabianie
Polska ścieżka budżetowa – jak podkreśliła Komisja Europejska w wydanych zaleceniach – odbiega od założeń, ponieważ przewiduje nieliniowe wychodzenie z deficytu. W 2025 r. Polska dokona mniejszego wysiłku, ograniczając deficyt jedynie o 0,25 proc. PKB. Zalecany pułap wynosi co najmniej 0,5 proc. W kolejnych trzech latach Polska "nadrobi" tę różnicę, gdy redukcja będzie musiała wynieść powyżej 1 proc. PKB.
Komisja Europejska zaakceptowała polski plan pomimo odstępstw od założeń, bo wzięła pod uwagę zwiększone wydatki Polski na inwestycje obronne. Zgodnie z szacunkami KE w 2025 r. wzrosną one o 0,25 proc. PKB. Wydatki te są brane pod uwagę jako dodatkowe czynniki "łagodzące" i "uelastyczniające" podejście KE do cięć w budżecie. O uwzględnienie wydatków na obronność przy szacowaniu deficytu zabiegał polski rząd. Bruksela uwzględniła również współfinansowanie przez Polskę projektów z funduszy unijnych oraz wydatki na inwestycje realizowane w ramach Krajowego Planu Odbudowy. Tu z kolei założony wzrost wydatków wyniesienie odpowiednio o 0,03 proc. i 0,16 proc. PKB.
Polski plan zakłada redukcję deficytu poniżej ustanowionego w traktacie poziomu 3 proc. PKB w 2028 r. Oznacza to, że Polska może wyjść z procedury nadmiernego deficytu w 2029 r., po zrealizowaniu planu.
Zamrożenie świadczeń 800 plus i Aktywny Rodzic, likwidacja obniżonej stawki VAT na żywność i brak wsparcia dla cen energii
W planie rządowym wychodzenia z procedury nadmiernego deficytu, który zaakceptowała Komisja Europejska, znajduje się szereg zobowiązań. Wymienia je na platformie "X" wieloletni rzecznik Stałego Przedstawicielstwa RP przy UE Adrian Biernacki, wskazując, że w planie chodzi m.in. o:
- zamrożenie nominalnej wartości świadczeń na Rodzina 800 Plus i Aktywny Rodzic,
- likwidację obniżonej stawki VAT na żywność,
- wycofanie wsparcia państwa zw. z cenami energii,
- systematyczny wzrost akcyzy.
"Plan rządzących zakłada, że dług publiczny z 49.6% PKB w 2023 r. wzrośnie do 61,2% (!) w 2028 roku. Plan zakłada wzrost inflacji z 3,6% w 2024 roku do 5,0% (!) w 2025 roku. Powyższe przewidywania rządzących dla 2025 r. są wyższe niż to, co przewidywała KE w czerwcu br. - 4.2%. Plan rządu zakłada również gorszą pozycję początkową niż przewidywała KE (w czerwcu br.). Saldo pierwotne strukturalne w planie wynosi -2,9% PKB (wobec -2,6% w założeniach KE), co wynika z niższych dochodów VAT i CIT oraz wyższych wydatków w pierwszych 3 kwartałach 2024" - pisze Adrian Biernacki.