REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Ochrona przedemerytalna pracownika, jak działa, na czym polega, czy zawsze chroni przed zwolnieniem i wypowiedzeniem umowy

Cztery lata przed osiągnięciem ustawowego wieku emerytalnego pracownika chronią specjalne przepisy kodeksu pracy, w jaki sposób
Cztery lata przed osiągnięciem ustawowego wieku emerytalnego pracownika chronią specjalne przepisy kodeksu pracy, w jaki sposób
ShutterStock

REKLAMA

REKLAMA

W kodeksie pracy stworzono całą grupę przepisów dotyczących osób, którym do osiągnięcia ustawowego wieku emerytalnego brakuje nie więcej ni cztery lata.  Na czym polega ta ochrona i czy dotyczy tylko zatrudnionych na etacie.
rozwiń >

Pracownik, któremu do osiągnięcia ustawowego wieku emerytalnego pozostały cztery lata objęty jest szczególnymi przepisami Kodeksu pracy. Mają go one chronić przed zwolnieniem z pracy, by mógł bezpiecznie osiągnąć wiek emerytalny i przejść na emeryturę.

REKLAMA

Jak łatwo policzyć, ochroną emerytalną objęte zostają kobiety po ukończeniu 56 roku życia i mężczyźni – po 61.

Czy każdy pracownik jest objęty ochroną przed zwolnieniem na cztery lata przed emeryturą?

Zgodnie z art. 39 Kodeksu pracy ochrona przedemerytalna oznacza, że pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę, jeśli pracownikowi (w okresie trwania zatrudnienia) brakuje nie więcej niż 4 lata do osiągnięcia wieku emerytalnego. Sprawdź, komu przysługuje okres ochronny.
Zgodnie z Kodeksem pracy, ochrona przedemerytalna dotyczy osób, które osiągną wiek emerytalny nie później niż za 4 lata. Według obowiązującego prawa wiek emerytalny dla kobiet to 60 lat, a dla mężczyzn – 65 lat. Przed zwolnieniem chronione są zatem 56-letnie kobiety oraz 61-letni mężczyźni.

Ochrona przedemerytalna pracownika z prawem do wcześniejszej emerytury

REKLAMA

Wiekiem emerytalnym nie może być moment, w którym pracownik może przejść na tzw. wcześniejszą emeryturę.
Jednak wiekiem emerytalnym można określić moment, który upoważnia do wcześniejszego przejścia na emeryturę. Dzieje się tak w przypadku niektórych grup zawodowych, np. górników czy służb mundurowych.

W okresie trwania ochrony przedemerytalnej pracodawca nie może, z mocy prawa, rozwiązać stosunku pracy za wypowiedzeniem.
Dozwolone jest jednak wręczenie pracownikowi wypowiedzenia przed rozpoczęciem okresu takiej ochrony. Liczy się tutaj moment wręczenia pracownikowi wypowiedzenia. Okres wypowiedzenia może już płynąć w czasie rozpoczętej ochrony przedemerytalnej.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Ochrona przedemerytalna: tylko umowa o pracę czy zlecenia też?

Z ochrony przedemerytalnej mogą skorzystać pracownicy zatrudnieni tylko w oparciu o umowę o pracę. W tym przypadku nie ma znaczenia wymiar etatu, ale ważne, aby pracownik był zatrudniony na czas nieokreślony.
W przypadku umów na czas określony zatrudnienie wygasa wraz z wygaśnięciem umowy. Wówczas nie można wdrożyć przepisów o okresie ochrony przedemerytalnej. W sytuacji, jeśli pracownik jest zatrudniony u kilku pracodawców, to u każdego z nich ma prawo do ochrony przed wypowiedzeniem.
Osobom, objętym okresem ochronnym pracodawca nie może obniżyć wynagrodzenia. Są jednak szczególne sytuacje, kiedy pracodawca ma prawo do obniżenia pensji – np. w przypadku, kiedy w zakładzie pracy zmieniono układ zbiorowy.

Kiedy jednak można zwolnić z pracy pracownika objętego ochroną przedemerytalną

Ochrona przedemerytalna nie dotyczy:

  • pracowników, których pracodawca chce zwolnić dyscyplinarnie,
  • pracowników, którzy uzyskali prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy (art. 40 Kodeksu pracy),
  • pracowników zakładu pracy, względem którego ogłoszono upadłość lub likwidację (art. 411 Kodeksu pracy),
  • pracowników, którym do osiągnięcia wieku emerytalnego brakuje mniej niż 4 lata, ale wraz z osiągnięciem tego wieku nie będą posiadali okresów zatrudnienia uprawniających do emerytury.

Wraz z osiągnięciem wieku emerytalnego pracownik nie jest już chroniony przed zwolnieniem.
Pracodawca nie może jednak zwolnić pracownika-emeryta wykazując nabycie uprawnień emerytalnych jako jedyny powód do zwolnienia.
Pracodawca ma prawo wypowiedzieć umowę takiemu pracownikowi w kilku przypadkach, m.in. z powodu niewłaściwego wykonywania obowiązków zawodowych, częstego wykorzystywania zwolnienia lekarskiego lub ze względu na likwidację stanowiska pracy.

Ochrona przedemerytalna pracownika: kiedy pracodawca może zmienić warunki umowy

REKLAMA

Na mocy art. 42 § 1 Kodeksu pracy. do wypowiedzenia warunków pracy lub płacy stosuje się odpowiednio przepisy o wypowiedzeniu umowy o pracę. Oznacza to, że przepisy przewidujące zakazy wypowiedzenia (definitywnego) umowy o pracę dotyczą także wypowiedzenia zmieniającego.
Nie jest zatem możliwe wypowiedzenie warunków pracy lub płacy pracownikowi chronionemu na podstawie art. 39 Kodeksu pracy. Zmiana warunków pracy lub płacy w 4-letnim okresie ochronnym przed osiągnięciem wieku emerytalnego jest możliwa wyłącznie na mocy porozumienia stron, które wymaga zgodnego oświadczenia woli obu stron umowy o pracę.
Złożenie takiego oświadczenia jest wyrazem swobodnej decyzji każdej ze stron umowy o pracę. Odmowa zatem wyrażenia przez pracownika zgody na zawarcie porozumienia zmieniającego warunki pracy nie może powodować dla niego żadnych negatywnych konsekwencji.

Od powyższego zakazu dokonywania wypowiedzenia zmieniającego przepisy przewidują wyjątki. Takim przepisem jest art. 43 kodeksu, zgodnie z którym pracodawca może wypowiedzieć warunki pracy lub płacy pracownikowi objętemu ochroną przedemerytalną, jeżeli wypowiedzenie stało się konieczne ze względu na wprowadzenie nowych zasad wynagradzania dotyczących ogółu pracowników zatrudnionych u danego pracodawcy lub tej ich grupy, do której pracownik należy, a także z uwagi na stwierdzoną orzeczeniem lekarskim utratę zdolności do wykonywania dotychczasowej pracy albo niezawinioną przez pracownika utratę uprawnień koniecznych do jej wykonywania.

Kolejną taką regulację wyjątkową przewidują przepisy ustawy jest z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników.
Są to art. 5 ust. 5 ustawy w odniesieniu do zwolnień grupowych oraz art. 10 ust. 1 ww. ustawy w odniesieniu do zwolnień indywidualnych.
Na tej podstawie pracownikowi w wieku przedemerytalnym można wypowiedzieć warunki pracy i płacy, jeżeli wypowiedzenie następuje z przyczyn niedotyczących pracownika.
Takie stanowisko znajduje uzasadnienie w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 3 kwietnia 2008 r., II PK 286/07, OSNP 2009/15-16/202, w świetle którego pracodawca może wypowiedzieć warunki pracy i płacy z przyczyn niedotyczących pracowników pracownikom objętym szczególną ochroną przed wypowiedzeniem lub rozwiązaniem stosunku pracy niezależnie od tego, czy równocześnie dokonuje definitywnych zwolnień z pracy z tych przyczyn (art. 10 ust. 1 w związku z art. 5 ust. 5 ustawy o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników).

Ochrona przedemerytalna pracownika: kiedy zmiana warunków pracy i płacy

 Zmiana warunków pracy i płacy może dotyczyć wszelkich elementów składających się na treść stosunku pracy (np. czasu pracy, miejsca pracy, rodzaju pracy czy stanowiska).
Jeżeli w następstwie wypowiedzenia zmieniającego następuje obniżenie wynagrodzenia, na podstawie art. 5 ust. 6 ww. ustawy pracownikom należącym do kategorii szczególnie chronionych przysługuje do końca okresu, w którym korzystaliby z ochrony, dodatek wyrównawczy obliczany według zasad wynikających z Kodeksu pracy.
Są one szczegółowo uregulowane przepisami rozporządzenia ministra pracy i polityki społecznej z dnia 29 maja 1996 r. w sprawie sposobu ustalenia wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych do wynagrodzenia oraz innych należności przewidzianych w Kodeksie pracy.

Ponadto zgodnie z art. 42 § Kodeksu pracy wypowiedzenie dotychczasowych warunków pracy lub płacy nie jest wymagane w razie powierzenia pracownikowi, w przypadkach uzasadnionych potrzebami pracodawcy, innej pracy niż określona w umowie o pracę na okres nieprzekraczający trzech miesięcy w roku kalendarzowym, jeżeli nie powoduje to obniżenia wynagrodzenia i odpowiada kwalifikacjom pracownika.

REKLAMA

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Infor.pl
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Wielki QUIZ z filozofii. 20/20 tylko dla prawdziwych myślicieli
Filozofia to w dosłownym tłumaczeniu z greki "umiłowanie mądrości", czyli nieustanne dążenie do wiedzy. Czymże innym jest rozwiązywanie quizów? Uda się albo się nie uda uzyskać komplet punktów - oto jest pytanie...
3 499,50 zł tylko tyle zostawi komornik na koncie bankowym od 1 stycznia 2025 r. Ile może zająć z wynagrodzenia za pracę

Wzrost minimalnego wynagrodzenia za pracę powoduje, że wrasta też wiele wskaźników i stawek pochodnych o najniższej krajowej. Jedną z nich jest kwota wolna od zajęcia komorniczego na koncie bankowym. Za kilka tygodni, od 1 stycznia 2025 r. wzrośnie ona z 3 225 zł – tyle wynosi aktualnie – do 3 499,50 zł.

Zmiany w podatku od nieruchomości od 2025 roku. Czy wydane wcześniej interpretacje nadal będą chronić podatników?

Projekt ustawy zmieniającej przepisy dotyczące podatku od nieruchomości został skierowany do prac w Sejmie, druk nr 741. Zmiany przepisów planowo mają wejść w życie od 1 stycznia 2025 roku.  Co te zmiany oznaczają dla podatników, którzy posiadają interpretacje indywidualne? Czy interpretacje indywidualne uzyskane na podstawie obecnie obowiązujących przepisów zachowają moc ochronną od 1 stycznia 2025 roku?

Wiarygodność ekonomiczna państwa. Problem dla Polski i Węgier

Polska i Węgry mają wyzwania związane z wiarygodnością ekonomiczną – tak wynika z tegorocznego Indeksu Wiarygodności Ekonomicznej. Dotyczy to w szczególności obszarów praworządności, finansów publicznych i stabilności pieniądza.

REKLAMA

Właściciele zwierząt uważajcie! Obowiązkowa kastracja i chipowanie [Projekt ustawy]

Właściciele zwierząt uważajcie! Obowiązkowa kastracja i chipowanie. Kto będzie ponosił koszty kastracji i oznakowania psów i kotów? W piątek pierwsze czytanie obywatelskiego projektu nowelizacji ustawy.

Idą zmiany dla dawców krwi. Ile może być wolnego: jeden, dwa czy trzy dni?

Idą zmiany dla dawców krwi. Ile może być wolnego: jeden, dwa czy trzy dni? Petycja w sprawie nowelizacji ustawy o publicznej służbie krwi czeka na rozpatrzenie przez sejmową Komisję do Spraw Petycji. Zakłada ona dwie ważne dla krwiodawców i pracodawców zmiany.

Renta wdowia – wnioski ERWD od stycznia 2025 roku. ZUS: wniosek ERR o rentę rodzinną już w 2024 roku

ZUS informuje, że od 1 stycznia 2025 roku będzie można składać wnioski o tzw. rentę wdowią, która dotyczy ustalenia zbiegu świadczeń z rentą rodzinną. Renta wdowia jest przeznaczona dla wdów i wdowców, którzy mają prawo do co najmniej dwóch świadczeń emerytalno-rentowych, z których jedno stanowi renta rodzinna po zmarłym małżonku. Aby móc ją pobierać, należy jednak spełnić określone warunki. Kto nie ma jeszcze przyznanej renty rodzinnej może złożyć wniosek na formularzu ERR jeszcze w 2024 roku. Osobie bez prawa do renty rodzinnej ZUS nie przyzna renty wdowiej.

Zmiany w składkach zdrowotnych przedsiębiorców od 2026 r.

Od 2026 r. rząd wprowadzi kolejne rozwiązania, które obniżą wysokość składki zdrowotnej dla większości przedsiębiorców. Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz niektórych innych ustaw.

REKLAMA

Darowizna firmy dziecku. Czy jest opodatkowana VAT, jeżeli przekazującym jest rodzic?

Przekazanie firmy w formie darowizny, przy zachowaniu warunków kontynuacji działalności przez obdarowanego, może korzystać z wyłączenia z VAT. Kluczowe jest, aby przekazywane składniki majątkowe stanowiły kompletne przedsiębiorstwo, a obdarowany zamierzał kontynuować działalność firmy z wykorzystaniem otrzymanych zasobów.

Obowiązek integracji kas rejestrujących z terminalami odroczony do 31 marca 2025 r.

Obowiązek integracji kas rejestrujących z terminalami odroczony do 31 marca 2025 r. Zapisy zawarto w ustawie o opodatkowaniu wyrównawczym. W rządzie trwają prace nad całkowitą likwidację tego obowiązku.

REKLAMA