REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Emerycie, nie dostałeś tego świadczenia? ZUS blokuje Ci drogę odwoławczą, ale jest na to sposób

czternastka, czternasta emerytura, ZUS, świadczenie, odwołanie
Emerycie, nie dostałeś tego świadczenia? ZUS blokuje Ci drogę odwoławczą, ale jest na to sposób
ShutterStock

REKLAMA

REKLAMA

W dniu 11 października 2024 r. ZUS poinformował, że rozpoczął wysyłkę listów dotyczących wypłaty czternastek. Listy te, zawierać będą decyzję o przyznaniu świadczenia z wyliczoną kwotę czternastki i trafią do osób, którym ZUS przyznał świadczenie. Od decyzji tej – będą mogły się one odwołać. Osoby, którym ZUS niesłusznie nie przyznał czternastki, nie otrzymają natomiast, w tej sprawie, żadnej decyzji, a zatem – nie przysługuje im również prawo do złożenia odwołania. Istnieje jednak sposób, na odzyskanie przez nie należnych pieniędzy.

Czternasta emerytura 2024 – komu przysługuje i w jakiej wysokości?

Czternasta emerytura, potocznie zwana „czternastką”, a zgodnie z ustawą – „kolejnym dodatkowym rocznym świadczeniem pieniężnym dla emerytów i rencistów” – w 2024 r., przysługuje osobom, które na dzień 31 sierpnia 2024 r. miały ustalone prawo do jednego z długoterminowych świadczeń emerytalno-rentowych i pobierały to świadczenie, tj. m.in.:

REKLAMA

  • emeryturę lub rentę w systemie powszechnym, 

  • emeryturę lub rentę rolników, 

  • emeryturę lub rentę służb mundurowych, 

  • emeryturę pomostową, 

  • świadczenie lub zasiłek przedemerytalny, 

  • rentę socjalną, 

  • nauczycielskie świadczenie kompensacyjne, 

  • rodzicielskie świadczenie uzupełniające lub

  • rentę inwalidów wojennych i wojskowych.

Skoro wymogiem przysługiwania czternastki jest pobieranie świadczenia emerytalno-rentowego – nie przysługuje ono zatem osobom, które na dzień 31 sierpnia 2024 r, miały zawieszone prawo do niego (tj. do ww. głównego świadczenia emerytalno-rentowego), np. z powodu przekroczenia tzw. limitów dorabiania. Zgodnie z art.104 ust. 7 ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych – prawo do emerytury, renty z tytułu niezdolności do pracy oraz renty rodzinnej, ulega zawieszeniu w razie osiągania, przez uprawnioną do niej osobę, przychodu w kwocie wyższej niż 130% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za kwartał kalendarzowy, ostatnio ogłoszonego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego. W okresie od 1 czerwca 2024 r. do 31 sierpnia 2024 r. – zgodnie z komunikatem Prezesa ZUS z dnia 15 maja 2024 r. w sprawie kwot przychodu odpowiadających 70% i 130% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia ogłoszonego za I kwartał 2024 r. stosowanych przy zmniejszaniu albo zawieszaniu emerytur i rent – kwota przychodu odpowiadająca 130% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia ogłoszonego za I kwartał 2024 r., wynosiła 10591,60 zł. Osiąganie przez emerytów lub rencistów, w miesiącach czerwiec, lipiec i sierpień 2024 r., przychodów powyżej ww. kwoty – powodowało zawieszenie prawa do świadczenia emerytalno-rentowego i tym samym – nieprzysługiwanie prawa do czternastej emerytury. 

Czternasta emerytura przysługuje, w tym roku, w wysokości:

  • 1780,96 zł brutto, jeżeli wysokość świadczeń emerytalno-rentowych przysługujących osobie uprawnionej nie przekracza kwoty 2900 zł lub odpowiednio

  • 1780,96 zł brutto pomniejszonej o kwotę różnicy pomiędzy kwotą świadczeń emerytalno-rentowych przysługujących osobie uprawnionej, a kwotą 2900 zł – jeżeli wysokość świadczeń emerytalno-rentowych przysługujących osobie uprawnionej przekracza 2900 zł (wówczas – zgodnie z powyższym – obowiązuje tzw. zasada „złotówka za złotówkę”). Czternastka nie jest natomiast w ogóle przyznawana, jeżeli wyliczona, w powyższy sposób, kwota świadczenia byłaby niższa niż 50 zł.  W praktyce, oznacza to, że – czternastka nie przysługuje osobom, które mają emeryturę lub rentę (lub inne długoterminowe świadczenie emerytalno-rentowe) w kwocie wyższej niż 4630,96 zł brutto

Sprawdź >> Zbiegi tytułów do ubezpieczeń społecznych

Czternasta emerytura 2024 – kto otrzyma decyzję w sprawie świadczenia? 

REKLAMA

Czternasta emerytura to świadczenie przyznawane z urzędubez konieczności składania wniosku przez osobę uprawnioną. ZUS, w tym roku, wypłacał czternastki razem z wrześniowym świadczeniem emerytalno-rentowym, w taki sam sposób jak świadczenie główne, czyli przelewem na konto bankowe lub przekazem gotówkowym. Aktualnie – następczo, zgodnie z komunikatem z dnia 11 października br. – będzie natomiast rozsyłał do uprawnionych osób, które otrzymały świadczenie, decyzje o przyznaniu świadczenia, z wyliczoną kwotą czternastki. Procedura ta, jest zgodna z brzmieniem art. 6 ust. 1 i art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 26.05.2023 r. o kolejnym dodatkowym rocznym świadczeniu pieniężnym dla emerytów i rencistów, zgodnie z którymi – „Przyznanie dodatkowego świadczenia następuje z urzędu na podstawie decyzji” oraz „Decyzje w sprawie dodatkowego świadczenia wydaje i świadczenie to wypłaca organ wypłacający świadczenie, o którym mowa w art. 2” (czyli w przypadku emerytur i rent w systemie powszechnym – ZUS). 

Dalszy ciąg materiału pod wideo

ZUS wydaje zatem decyzję w sprawie czternastej emerytury wyłącznie w przypadku pozytywnego rozpatrzenia przesłanek ustawowych przysługiwania jej danej osobie i w efekcie tego – przyznania jej prawa do świadczenia. Od tej decyzji, która choć (co do zasady) jest dla zainteresowanego pozytywna, to oczywiście również może zawierać błędy np. w zakresie wyliczenia kwoty przysługującej czternastki – zgodnie z art. 7 ust. 5 ww. ustawy – przysługują środki odwoławcze przewidziane w przepisach właściwych dla głównego świadczenia emerytalno-rentowego, które pobiera osoba, której została przyznana czternastka. W przypadku emerytury lub renty wypłacanej przez ZUS – będzie to odwołanie do sądu okręgowego – sądu pracy i ubezpieczeń społecznych (jako sądu I instancji), które można złożyć w terminie miesiąca od dnia otrzymania decyzji ZUS. Odwołanie to, należy złożyć do właściwego sądu za pośrednictwem oddziału ZUS, który wydał daną decyzję. Jeżeli ZUS uzna odwołanie za zasadne – może wówczas zmienić lub uchylić zaskarżoną decyzję (ma na to 30 dni od otrzymania odwołania) lub odpowiednio – przekazać sprawę do sądu. 

Ważne

Powyższe uprawnienia (do złożenia odwołania od decyzji ZUS)  – co należy jeszcze raz podkreślić – dotyczą jednak wyłącznie osób, którym zostało przyznane prawo do świadczenia! Co jednak z osobami, które nie otrzymały czternastej emerytury, ponieważ ZUS niesłusznie uznał, że nie spełniają one przesłanek do jej przyznania (np. błędnie ustalając wysokość pobieranych świadczeń emerytalno-rentowych, od której zależy prawo do czternastki)?

Czternasta emerytura 2024 – ZUS nie wydaje decyzji o nieprzyznaniu czternastej emerytury, z zatem nie można odwołać się od nieotrzymania świadczenia

REKLAMA

Zgodnie z przepisami ustawy z dnia 26.05.2023 r. o kolejnym dodatkowym rocznym świadczeniu pieniężnym dla emerytów i rencistów – osobom, które, w ocenie ZUS, nie spełniają przesłanek do otrzymania czternastej emerytury – nie jest doręczana żadna decyzja w tej sprawie, a zatem – nie przysługuje im prawo do odwołania się/przedstawienia swoich argumentów w zakresie przysługiwania prawa do świadczenia. Podczas, gdy osoby, którym czternastka została np. błędnie wyliczona – mają prawo do odwołania się do sądu od decyzji ZUS. Jeżeli natomiast błąd ZUS spowoduje, że świadczenie w ogóle nie zostanie danej osobie wypłacone – prawo to automatycznie „odpada”. 

W rozmowie z Prawo.pl, obecna ministra rodziny, pracy i polityki społecznej Agnieszka Dziemianowicz-Bąk (a ówczesna poseł Lewicy, ponieważ wypowiedź ta jest z roku 2022) – stwierdziła, że brak możliwości zaskarżenia decyzji o nieprzyznaniu czternastej emerytury, to ograniczenie konstytucyjnego prawa do sądu i powinien zająć się tym Trybunał Konstytucyjny. Przepisy ustawy z dnia 26.05.2023 r. o kolejnym dodatkowym rocznym świadczeniu pieniężnym dla emerytów i rencistów, które w powyższym zakresie, niczym nie różnią się od tych, które obowiązywały w stosunku do czternastych emerytur wypłacanych w 2021 i w roku 2022 – pokazują, że niestety nic w tej sprawie nie zrobiono i prawa emerytów i rencistów – w zakresie odwołań od decyzji organów dotyczących czternastych emerytur – nadal są nierówne. 

Czternasta emerytura 2024 – co mogą zrobić emeryci i renciści, którzy nie otrzymali czternastki ani decyzji o odmowie jej przyznania przez ZUS, a uważają, że świadczenie im przysługuje?

Co do zasady – w sytuacji, gdy ZUS działa z urzędu – wydaje on wyłącznie decyzje pozytywne (tj. o przyznaniu danego świadczenia, a nie o jego nieprzyznaniu/niespełnieniu wymogów ustawowych do jego przyznania). Tak też jest w przypadku czternastych emerytur. 

Może jednak oczywiście zdarzyć się sytuacja, w której organ popełni błąd co do oceny przesłanek przysługiwania świadczenia i niesłusznie nie przyzna go osobie, która powinna je otrzymać. Co może ona zatem, w takiej sytuacji, zrobić?

Ważne

Powinna złożyć do organu odpowiedzialnego za wypłatę czternastej emerytury (a zatem w przypadku emerytur i rent w systemie powszechnym – do ZUS) wniosek o wypłatę świadczenia. W następstwie otrzymania powyższego wniosku – organ zobowiązany będzie do jego rozpatrzenia i jeżeli nadal będzie uważał, że czternastka, danej osobie nie przysługuje – będzie musiał wydać decyzję odmowną w sprawie. Mamy już więc decyzję, której brakowało. Na podstawie art. 4779 kodeksu postępowania cywilnego w związku z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych – można już wówczas, na takich samych zasadach, jakie obowiązują emerytów i rencistów, którzy otrzymali pozytywne decyzje o przyznaniu czternastek, ale się z nimi nie zgadzają – złożyć odwołanie od powyższej decyzji do sądu okręgowego – sądu pracy i ubezpieczeń społecznych (jako sądu I instancji), w terminie miesiąca od dnia jej otrzymania. Odwołanie to, należy złożyć do właściwego sądu za pośrednictwem oddziału ZUS, który wydał daną decyzję. Jeżeli ZUS uzna odwołanie za zasadne – może wówczas zmienić lub uchylić zaskarżoną decyzję (ma na to 30 dni od otrzymania odwołania) lub odpowiednio – przekazać sprawę do sądu.

Hipotetycznie, może również zdarzyć się tak, że w następstwie złożonego wniosku o wypłatę świadczenia – ZUS nie wyda w sprawie żadnej decyzji, ponieważ uzna, że wydaje decyzję tylko w przypadku pozytywnego rozpatrzenia spełnienia przesłanek przysługiwania świadczenia, a w tym przypadku – w jego ocenie – świadczenie nie przysługuje (co oczywiście będzie błędem, ponieważ w następstwie złożonego wniosku, powinna zostać wydana decyzja). Takie postępowanie organu, skutkujące brakiem decyzji, która uprawniałaby do odwołania się od niej do sądu – nie będzie jednak również problemem. Zgodnie z art. 83 ust. 3 ustawy z dnia 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych – odwołanie do sądu, przysługuje bowiem również w razie niewydania przez ZUS decyzji w terminie 2 miesięcy, licząc od dnia zgłoszenia wniosku o świadczenie lub inne roszczenia. Po upływie 2 miesięcy od złożenia wniosku o wypłatę świadczenia – można zatem składać odwołanie do sądu (za pośrednictwem ZUS), pomimo milczenia organu. 

ZUS, w komunikacie z 12 października br. informuje o wysyłce decyzji o przyznaniu czternastek do emerytów i rencistów, którym przyznano świadczenie i którzy od tych decyzji będą mogli się odwołać, a my – o prawach pozostałych emerytów i rencistów, którzy tych decyzji nie otrzymają, bo z jakichś względów organ uznał, że świadczenie im nie przysługuje, a powinni zweryfikować to czy aby na pewno (ponieważ organ – rzecz jasna – może się mylić)!

Podstawa prawna:

  • Ustawa z dnia 26.05.2023 r. o kolejnym dodatkowym rocznym świadczeniu pieniężnym dla emerytów i rencistów (Dz.U. z 2023 r., poz. 1407)

  • Ustawa z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2023 r., poz. 1251)

  • Ustawa z dnia 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2024 r., poz. 497)

  • Ustawa z dnia 17.11.1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (t.j. Dz.U. z 2023 r., poz. 1550)

REKLAMA

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Infor.pl
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Co zrobić, żeby dostać rentę wdowią? ZUS: musisz mieć prawo do obu świadczeń

ZUS wyjaśnia co należy zrobić, aby otrzymać rentę wdowią. Przede wszystkim ZUS musi najpierw ustalić prawo do świadczenia. W może się okazać konieczne złożenie odpowiedniego wniosku.

Kasowy PIT od 1 stycznia 2025 r.

1 stycznia 2025 r. zaczną obowiązywać przepisy nowelizacji ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw. Nowela wprowadza tzw. kasowy PIT. Kto będzie mógł skorzystać z nowych rozwiązań? 

Rachunkowość 2025. Nowy limit dla ksiąg rachunkowych, progi do badania sprawozdań, definicje jednostek i przychodów netto ze sprzedaży, raportowanie ESG

1 stycznia 2025 r. wchodzi w życie większość przepisów ustawy z 6 grudnia 2024 r. o zmianie ustawy o rachunkowości, ustawy o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym oraz niektórych innych ustaw. Nowelizacja ta wprowadza obowiązek sporządzania sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju przez określoną grupę przedsiębiorstw i poddania jej atestacji przez biegłych rewidentów. A ponadto wprowadza: nowy próg obowiązujący do prowadzenia ksiąg rachunkowych, nowe progi do badania sprawozdań finansowych, nowe definicje jednostek (mikro, małej, średniej, dużej), ujednolicone pojęcie przychodów netto ze sprzedaży i szereg innych zmian.

Nie będzie podwyżek dla pracowników samorządowych? Rozmowy w sprawie wynagrodzeń zostały odroczone

Prace nad zmianą przepisów w zakresie wynagradzania pracowników samorządowych zostały odroczone. Nowelizacja ustawy o pracownikach samorządowych jest poza właściwością Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej.

REKLAMA

Często chorujesz? Uważaj, bo możesz z tego powodu stracić pracę. Zgodnie z prawem. Sprawdź, w jakich sytuacjach nie możesz czuć się bezpiecznie

Pracownik nieobecny w pracy z powodu choroby ma określone prawa. W szczególności, w czasie nieobecności jest chroniony przed wypowiedzeniem umowy. Jednak jeśli choruje często i dezorganizuje pracę w zakładzie, może stracić pracę.

Tradycyjne zakupy świąteczne? Oczywiście na ostatnią chwilę

Sklepy już teraz przeżywają oblężenie, ale apogeum będzie tuż przed świętami. Tradycyjnie Polacy zakupy spożywcze zostawiają na ostatnią chwilę. Często prezentowe też. Można się szykować na spore kolejki.

Fundusze UE na innowacje 2025: platforma STEP zmienia strategię rozwoju technologii w Europie. Jakie korzyści dla firm w Polsce?

Platforma technologii strategicznych STEP to nowa inicjatywa unijna mająca na celu wzmocnienie konkurencyjności przemysłu UE poprzez wspieranie inwestycji w kluczowe technologie. Jej głównym celem jest mobilizacja środków finansowych na rozwój i produkcję technologii cyfrowych, deep-tech, czystych technologii oraz biotechnologii, co ma przyczynić się do zwiększenia suwerenności technologicznej wspólnoty. To ważny krok na drodze pobudzania innowacyjności, co również wpisuje się w główne tematy polskiej prezydencji w Radzie UE.

Ochrona zdrowia: podsumowanie 2024 r.

Ochrona zdrowia: podsumowanie 2024 r. Co zmieniło się w przeciągu ostatniego roku w ochronie zdrowia? Czy były jakieś pozytywne zmiany? Co z wynagrodzeniami w ochronie zdrowia? Zdaniem ekspertki BCC ds. systemu ochrony zdrowia Anny Janczewskiej, ochrona zdrowia w dalszym ciągu nie jest priorytetem rządu.

REKLAMA

Nowy podatek od stycznia 2025 r.: Próg to 15 proc.

Nowy podatek, który wejdzie w życie od 1 stycznia 2025 roku, ma objąć około 7 tys. firm. W przypadku gdy efektywna stawka okaże się mniejsza niż próg 15 proc., firma będzie musiała zapłacić podatek wyrównawczy.

Służebność drogi – komfort czy wyzwanie?

W dobie rosnącej urbanizacji i intensywnego rozwoju budownictwa coraz częściej spotykamy się z problemami prawnymi dotyczącymi użytkowania nieruchomości. Jednym z kluczowych zagadnień jest służebność drogi, która może być zarówno ułatwieniem dla właścicieli posesji, jak i źródłem konfliktów i komplikacji prawnych.

REKLAMA