Częste przebywanie na zwolnieniu lekarskim, zwłaszcza tuż przed emeryturą ma wpływ na negatywny wpływ jej wysokość. A często na tym etapie życia bywa i tak, że dla poratowania zdrowia trzeba okresowo skorzystać z renty. Czy więc chorobowe wlicza się do emerytury? Nie tylko więc zbyt krótki staż pracy, ale i duży staż pracy, ale poprzerywany zwolnieniami lekarskimi może obniżyć emeryturę i pozbawić prawa do minimalnej gwarantowanej emerytury, bo formalnie takie okresy zwolnień, choć stażu pracy nie obniżają, w stażu ubezpieczeniowym uznawane są za okresy nieskładkowe.
- Okresy zwolnień lekarskich obniżają emeryturę: co to są okresy nieskładkowe
- Gwarantowana najniższa emerytura: jak na nią wpływają częśte zwolnienia chorobowe
- Dla kogo odpowiedni staż ubezpieczeniowy jest wciąż warunkiem otrzymania jakiejkolwiek emerytury
- Jak chorobowe wlicza się do najniższej gwarantowanej emerytury?
- Gwarantowana emerytura: jak sprawdzić swój staż pracy?
Ponieważ za czas zwolnienia chorobowego nie są pobierane składki więc nie zwiększa się kwota na koncie i subkoncie ZUS, która posłuży w przyszłości do wyliczenia wysokości emerytury, ale to nie jedyny wpływ chorobowego na przyszłą emeryturę. Zbyt często przebywanie na zasiłkach może pozbawić prawa do emerytury w najniższej gwarantowanej wysokości.
Okresy zwolnień lekarskich obniżają emeryturę: co to są okresy nieskładkowe
W przypadku wszystkich przyszłych emerytów zasiłek chorobowy – obojętnie wypłacany przez pracodawcę albo przez ZUS – wpływa bezpośrednio na emeryturę. Po prostu ponieważ za czas zwolnienia nie są pobierane składki więc nie zwiększa się kwota na koncie i subkoncie ZUS, która posłuży w przyszłości do wyliczenia wysokości emerytury.
Z pośrednim wpływem chorobowego czy renty chorobowej na emeryturę sprawa jest już bardziej skomplikowana. Chodzi tu przede wszystkim o staż, który jest brany pod uwagę przy ustalania prawa do emerytury.
Przy czym od razu mamy tutaj ostry podział: osoby urodzone przed 1949 r., które przechodzą na emeryturę według zasad sprzed reformy oraz urodzone później – gdy zasady przechodzenia na emeryturę i ustalania wysokości świadczenia reguluje obecnie obowiązujące prawo.
Dla osób urodzonych przed 1949 r. ważny jest tak zwany staż, ponieważ, aby otrzymać emeryturę muszą one spełnić dwa warunki: osiągnięcie ustawowego wieku emerytalnego i zgromadzenie odpowiedniego stażu pracy, składającego się z okresów składkowych i nieskładkowych.
W przypadku osób urodzonych później, objętych obecnie obowiązującym systemem emerytalnym warunek do przejścia na emeryturę jest jeden – osiągnięcie ustawowego wieku emerytalnego.
Oczywiście, by dostawać jakiekolwiek świadczenie z ZUS trzeba mieć zgromadzone na koncie i subkoncie środki czyli wcześniej płacić składkę na ubezpieczenie emerytalne. Jednak sam staż jest ważny o tyle, że jeśli tych składek zgromadziło się tam nie za wiele, to zgromadzenie odpowiedniego stażu da gwarancję w postaci prawa do emerytury minimalnej. Gdy zaś to się nie uda, emerytura będzie niższa – adekwatna wyłącznie do zgromadzonego kapitału.
Gwarantowana najniższa emerytura: jak na nią wpływają częśte zwolnienia chorobowe
W tym sensie wliczanie chorobowego do emerytury jest niezwykle ważne, zwłaszcza w przypadku osób, które są na granicy stażu pracy gwarantującego prawo do emerytury w minimalnej wysokości.
W przypadku osób urodzonych przed 1949, czyli przechodzących na emeryturę według zasad obowiązujących przed reformą, kobiety muszą ukończyć 60 lat i posiadać 20 lat udokumentowanego stażu zawodowego. Dla mężczyzn ustawodawca przewidział minimalnie 25 lat pracy oraz ukończenie 65 roku życia.
Na ten staż pracy dla ZUS składają się nie tylko okresy pracy na etacie. Formalnie ustala się go w oparciu o okresy składkowe i nieskładkowe – stanowi ich sumę, ale z założeniem, że okresy nieskładkowe nie mogą wynosić więcej niż 1/3 okresów składkowych.
Lista tytułów zaliczanych do okresów składkowych jak i nieskładkowych jest długa i w wersji aktualnej dostępna na stronie ZUS.
Okresami nieskładkowymi są przede wszystkim okresy pobierania:
- wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy wypłaconego na podstawie przepisów kodeksu pracy,
- zasiłków z ubezpieczenia społecznego: chorobowego lub opiekuńczego,
- świadczenia rehabilitacyjnego,
- świadczeń, poza wynagrodzeniem za czas niezdolności do pracy, wypłacanych po ustaniu obowiązku ubezpieczenia.
Okresami nieskładkowymi są ponadto okresy pobierania renty chorobowej po ustaniu zatrudnienia w wymiarze czasu pracy nie niższym niż połowa obowiązującego w danym zawodzie lub po ustaniu obowiązku ubezpieczenia społecznego z innego tytułu.
To wskazuje, jak chorobowe wlicza się do emerytury – poza tym, że przez brak wpływu składek nie wlicza się do podstawy, od której wylicza się świadczenia.
Od każdej reguły są jednak wyjątki, które dotyczą chorób zawodowych oraz – mogą wystąpić – przy pobieraniu renty chorobowej.
Dla kogo odpowiedni staż ubezpieczeniowy jest wciąż warunkiem otrzymania jakiejkolwiek emerytury
I tak okres pobierania renty chorobowej jest brany pod uwagę przy ustalaniu prawa do emerytury wyłącznie w przypadku, gdy o emeryturę ubiega się osoba:
- urodzona przed 1949 rokiem,
- osiągnęła wiek emerytalny (60 lub 65 lat w zależności od płci),
- ma za niski staż ubezpieczeniowy,
- utraciła prawo do renty chorobowej ze względu na orzeczenie o zdolności do pracy lub w wyniku upłynięcia okresu, na który została przyznana renta okresowa.
Oznacza to, że dopiero wtedy gdy osobie wnioskującej o emeryturę „brakuje” przepisowych 20 lub 25 lat stażu ubezpieczeniowego, ZUS uwzględni okres pobierania renty chorobowej, który będzie doliczony do pozostałych okresów składkowych i nieskładkowych, a więc także do stażu zatrudnienia.
Reasumując, gdy korzystaliśmy ze zwolnienia lekarskiego jako części skutków ubocznych chorób zawodowych lub innych długoterminowych problemów zdrowotnych chorobowe może być uwzględnione w stażu potrzebnym dla uzyskania emerytury, natomiast krótsze okresy pobierania chorobowego np. z powodu przeziębienia czy złamania ręki, nie są już uznawane za podstawę do naliczania przyszłej emerytury.
Jak chorobowe wlicza się do najniższej gwarantowanej emerytury?
Jak już o tym była mowa, w przypadku osób przechodzących na emeryturę według zreformowanych zasad, staż pracy ważny jest nie dla uzyskania prawa do emerytury – to przysługuje każdemu, kto ma zgromadzone środki w ZUS niezależnie od ich wysokości – ale do zagwarantowania sobie na stałe prawa do najniższej emerytury.
Przypomnijmy, że od marca 2024 r. wynosi ona 1 780,96 zł brutto.
Oprócz osiągnięcia wymaganego wieku emerytalnego (60 lat dla kobiet i 65 dla mężczyzn), warunkiem koniecznym do otrzymania minimalnej emerytury jest wykazanie się odpowiednim stażem pracy, który na mocy reformy systemu emerytalnego od października 2017 r. wynosi 20 lat dla kobiet oraz 25 lat dla mężczyzn.
Najniższa gwarantowana emerytura przysługuje bowiem każdemu, kto osiągnął właściwy wiek uprawniający do skorzystania ze świadczenia oraz posiada wymagany staż pracy.
Sam staż pracy i wpływ chorobowego na emeryturę rządzi się takimi samymi prawami jak w przypadku opisanych wcześniej zasad dla osób przechodzących na emeryturę wedle reguł starego systemu emerytalnego.
Gwarantowana emerytura: jak sprawdzić swój staż pracy?
Jeśli mamy wątpliwości, co do tego czy obecny staż pracy spełnia limity niezbędne do otrzymywania emerytury w minimalnej wysokości, możemy sprawdzić to w ZUS.
W tym celu trzeba złożyć wniosek US-7 - Wniosek o wydanie zaświadczenia/informacji z konta osoby ubezpieczonej.
Najprościej jest to zrobić, korzystając z portalu PUE ZUS. Odpowiedź dostaniemy wtedy drogą e-mailową na swoją skrzynkę we własnym profilu założonym na tej platformie. Jeśli chcemy dokument otrzymać w wersji papierowej, powinniśmy to zaznaczyć we wniosku.
To ważne, w praktyce bowiem często wystarczy popracować jeszcze kilka miesięcy dodatkowo, po przekroczeniu ustawowego wieku emerytalnego, by odpowiedni staż ubezpieczeniowy gwarantujący najniższą emeryturę osiągnąć.