Tablice średniego dalszego trwania życia kobiet i mężczyzn Prezes Głównego Urzędu Statystycznego ogłasza co roku w ostatnim tygodniu marca. Służą one ZUS do wyliczenia emerytury dla osób, które złożą wnioski o emeryturę od 1 kwietnia. Jeśli długość trwania życia się wydłuża, z matematycznego działania wynika, że emerytura wyliczona 1 kwietnia będzie odpowiednio niższa od emerytury wyliczonej przez ZUS dzień później.
- Tablica dalszego średniego trwania życia - jak wpływa na wysokość emerytury
- Nowa tablica 2024: jak ZUS wyliczy emeryturę w marcu, a jak w kwietniu
- Jak wykorzystać tablice do wyliczania hipotetycznej emerytury dla różnych terminów przejścia na emeryturę ZUS
- ZUS wyliczy emeryturę lub hipotetyczną emeryturę: czym się różnią
Praktyczny wniosek jest taki, że osoby które już mają osiągnięty wiek emerytalny a jeszcze z wnioskiem do ZUS o emeryturę nie wystąpiły powinny rozważyć, czy nie zrobić tego jeszcze w tym tygodniu – zostały na to praktycznie trzy dni.
Średnia długość życia mężczyzn wydłużyła się o 8,9 miesiąca, a kobiet o 9,9 miesiąca.
Na przykład według opublikowanej 26 marca a obowiązującej od 1 kwietnia tablicy średni wiek dalszego trwania życia wynosi:
65 lat
- Kobieta 218,9 (210,0 do końca marca 2024)
- Mężczyzna 218,9 (210,0 do końca marca 2024)
67 lat
- Kobieta 202,0 (193,4 do końca marca 2024)
- Mężczyzna 202,0 (193,4 do końca marca 2024)
68 lat
- Kobieta 193,7 (193,4 do końca marca 2024)
- Mężczyzna 193,7 (193,4 do końca marca 2024)
70 lat
- Kobieta 177,5 (169,6 do końca marca 2024)
- Mężczyzna 177,5 (169,6 do końca marca 2024).
Tablica dalszego średniego trwania życia - jak wpływa na wysokość emerytury
Gdy do ZUS trafi wniosek o emeryturę, ZUS wylicza świadczenie – w pewnym uproszczeniu – sumując zgromadzone w nim kapitały: konto emerytalne, subkonto emerytalne i ewentualnie kapitał początkowy, a następnie dzieląc je przez liczbę z aktualnie obowiązującej tablicy średniego dalszego trwania życia kobiet i mężczyzn.
Dla przykładu, dla wniosków złożonych do końca marca 2024 r., dla których obowiązuje tablica ogłoszona przez GUS rok temu w przypadku osób składających wniosek o emeryturę natychmiast po osiągnięciu ustawowego wieku emerytalnego 60 lat dla kobiet i 65 dla mężczyzn będzie to:
- 60 lat kobieta – 254,3 miesiące dalszego trwania życia i przez tyle podzielona zostanie suma zgromadzona na składkach, np. 420 000 zł da 1 651,59 zł emerytury miesięcznie
- 65 lat mężczyzna – 210,0 miesiące dalszego trwania życia i przez tyle podzielona zostanie suma zgromadzona na składkach; w przypadku 420 000 zł da 2 000 zł emerytury.
Liczby w tablicach zmniejszają się z miesiąca na miesiąc. Gdyby więc osoby z przykładu wystąpiły o emeryturę mając ukończone 60 oraz 65 lat plus miesiąc życia, to liczy wzięte z tablicy do podzielenia zgromadzonego kapitału emerytalnego wyniosłyby odpowiednio: 253,5 i 209,3.
Nowa tablica 2024: jak ZUS wyliczy emeryturę w marcu, a jak w kwietniu
Tablica obowiązująca do końca marca i od 1 kwietnia mogą posłużyć do hipotetycznego wyliczenia przyszłej emerytury dla osób, które odkładają decyzję o przejściu na świadczenie, zwłaszcza jeśli kierują się motywem uzyskania jak najwyższej emerytury wskutek właśnie zmniejszającej się co miesiąc liczby przez którą ZUS podzieli pieniądze jakie zgromadzili ze składek emerytalnych.
W dłuższej perspektywie można je porównywać by zorientować się czy warto odkładać decyzję o przejściu na emeryturę – może bowiem okazać się, że „zaoszczędzone” miesiące nic nie dadzą, jeśli w kolejnych latach dalsze trwanie życia będzie się wydłużać.
Tak było rok temu gdy w porównaniu z tablicą z 2022 roku wciągu roku czas dalszego trwania życia wydłużył się w przypadku kobiet o 15,4 miesięcy, a mężczyzn – o 13,8 miesiąca.
Jak już pisaliśmy dla osób przechodzących na emeryturę dokładnie w miesiącu osiągnięcia ustawowego wieku emerytalnego
Kobiety 60 lat
Tablica obowiązująca do końca marca 254,3
Tablica obowiązująca od 1 kwietnia 264,2
Mężczyźni 65 lat
Tablica obowiązująca do końca marca 210,0
Tablica obowiązująca od 1 kwietnia 218,9
Co to znaczy?
Od kwietnia
60 lat kobieta – 264,2 miesiące dalszego trwania życia i przez tyle podzielona zostanie suma zgromadzona na składkach, np. 420 000 zł da 1 589,70 zł emerytury miesięcznie
65 lat mężczyzna – 218,9 miesiące dalszego trwania życia i przez tyle podzielona zostanie suma zgromadzona na składkach; w przypadku 420 000 zł da 1 918,68 zł emerytury.
Kobieta w jeden dzień straci 61,59 zł na miesięcznej emeryturze wyliczonej 1 kwietnia a nie w marcu br.
Mężczyzna w ten sam sposób straci 71,32 zł.
Jeśli w tym czasie nie wpływały na ich konto i subkonto w ZUS dodatkowe pieniądze ze składek, to przekładając o rok przejście na emeryturę zamiast zyskać na jej wysokości, stracili.
Z ekonomicznego punktu widzenia lepszym rozwiązaniem było przejście na emeryturę od razu.
Oczywiście ta kalkulacja może wyglądać inaczej, jeśli pracowali i dalej wpływały na ich konta i subkonta w ZUS pieniądze tytułem składki emerytalnej. Wtedy bowiem zwiększył się kapitał do podziału.
Jednak bardziej opłacalne byłoby być może jeszcze inne rozwiązanie: przejście na emeryturę natychmiast po osiągnięciu wieku emerytalnego – lub przełożenie decyzji najwyżej do marca przed ogłoszeniem nowej tabeli (zakładając, że będzie mniej korzysta bo czas dalszego trwania życia się wydłuży) i kontynuowanie pracy. Emeryturę można wtedy odkładać jako oszczędność na czas po zaprzestaniu pracy. Ponadto gdy już będzie się z pracą rozstawało definitywnie można wystąpić z wnioskiem o przeliczenie emerytury – wzrośnie ona wtedy ewentualnie dzięki składkom płaconym już po przejściu na emeryturę.
Jak wykorzystać tablice do wyliczania hipotetycznej emerytury dla różnych terminów przejścia na emeryturę ZUS
Można wyliczyć sobie w przybliżeniu hipotetyczną emeryturę i analizować czy warto odkładać przejście na emeryturę w czasie. Dane o kapitale znajdziemy jeśli założymy sobie konto w ZUS – tam też jest zresztą kalkulator, który nam wyliczy te hipotetyczne emerytury. Jednak zazwyczaj trzeba mu dostarczyć danych z czasu przyszłego, co utrudnia proces.
Można więc policzyć „ręcznie”. Oto hipotetyczny przykład.
Załóżmy, że kobieta i mężczyzna przechodzą na emeryturę w marcu i w kwietniu 2024 w trzech wariantach: od razu w wieku emerytalnym (60, 65 lat), dwa lata później (62 i 67 lat) oraz pięć lat później (65 i 70 lat). Mają zgromadzone w ZUS kapitały w sumie 600 tys. zł kobieta, 750 tys. zł mężczyzna, zgodnie z 20-letnim i 25-letnim stażem pracy.
Gdy przechodzą w marcu mając 60 i 65 lat
- Kobieta: 2 359,41 zł
- Mężczyzna 3 5 71,42
Gdy wiek emerytalny osiągną w kwietniu
- Kobieta: 2 271,00 zł
- Mężczyzna: 3 426,22 zł.
Drugi wariant: dwa lata po osiągnięciu wieku emerytalnego w marcu kończą 62 i 67 lat
- Kobieta:2 542,37 zł
- Mężczyzna: 3 877,97 zł
Gdy stanie się to w kwietniu 2024
- Kobieta: 2 442,99 zł
- Mężczyzna: 3 712,87 zł.
Trzeci wariant: wniosek o emeryturę w wieku 65 i 70
Gdy wniosek w marcu 2024
- Kobieta: 3 5 71,424 zł
- Mężczyzna: 4 422,16 zł
Gdy kończą 65 i 70 lat w kwietniu
- Kobieta: 3 426,22 zł
- Mężczyzna: 4 225,35 zł.
ZUS wyliczy emeryturę lub hipotetyczną emeryturę: czym się różnią
Obowiązek ogłoszenia przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski” komunikatu w sprawie tablicy średniego dalszego trwania życia kobiet i mężczyzn (wyrażonego w miesiącach) wynika upoważnienia ustawowego zawartego w art. 26 ust. 4 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 504, z późn. zm.).
Tabela 2024
GUS
Tablice te są podstawą do przyznania emerytur na wnioski zgłoszone od dnia 1 kwietnia do dnia 31 marca następnego roku kalendarzowego, a emerytura stanowi równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia podstawy - ustalonej w sposób, o którym mowa w art. 25 - przez średnie dalsze trwanie życia dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę danego ubezpieczonego. Jeżeli jest to korzystniejsze dla ubezpieczonego, do ustalenia wysokości emerytury zgodnie z art. 26 ust. 1 stosuje się tablice trwania życia obowiązujące w dniu, w którym ubezpieczony osiągnął wiek emerytalny.
Tablice służą również do obliczenia wysokości hipotetycznej emerytury (art. 50 ust. 2 i ust. 2a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych – Dz. U. z 2022 r. poz. 1009, z późn. zm.).
Pierwsza „normalna” emerytura wyliczana z tablic to ta, którą ZUS zacznie wypłacać zaraz po złożeniu wniosku o emeryturę.
Emerytura hipotetyczna to wyliczana bez pobierania świadczenia, dla celów porównawczych – ZUS może ją wyliczyć dla wszystkich kolejnych miesięcy, w których hipotetycznie mógłby być składany przez uprawnionego do emerytury wniosek o to świadczenie.