Zbliża się ostateczny termin rozliczenia PIT za 2024 rok – podatnicy mają czas tylko do 30 kwietnia. Choć część osób liczy na to, że „samo się rozliczy”, brak działania może mieć poważne konsekwencje: od kar finansowych, przez odsetki, aż po odpowiedzialność karno-skarbową. Czy naprawdę warto ryzykować i czekać? Sprawdzamy, co grozi za spóźnienie i jak szybko naprawić ewentualne błędy.
- Dlaczego odkładamy rozliczenie PIT?
- Co Ci grozi za spóźnienie się z rocznym PIT-em?
- Są różne sposoby: Jak najczęściej rozliczamy PIT?
- Z jakich ulg w PIT możesz skorzystać?
Termin końcowy na rozliczenie PIT za 2024 rok nieubłaganie się zbliża – podatnicy mają na to czas tylko do 30 kwietnia. Mimo, że ten termin jest niezmienny od wielu lat, co roku jego nadejście – szczególnie dla odkładających złożenie deklaracji na ostatni moment - bywa zaskoczeniem. W 2023 roku 1 na 5 Polaków złożył zeznanie dopiero w kwietniu[1]. Tymczasem skutki opóźnienia mogą być dotkliwe – nie tylko finansowo, ale również prawnie.
Dlaczego odkładamy rozliczenie PIT?
Prokrastynacja, czyli tendencja do odkładania obowiązków, to powszechne zjawisko – według szacunków może dotyczyć nawet 15–20% dorosłych[2]. Choć często bywa bagatelizowana, jej przyczyny nierzadko mają głębokie podłoże psychologiczne. W wielu przypadkach jest wynikiem stresu, niskiej pewności siebie lub lęku przed popełnieniem błędu, który – jak wiadomo – nietrudno popełnić przy wypełnianiu PIT-u.
Okazuje się więc, że zwlekanie z rozliczeniem deklaracji podatkowej nie zawsze wynika wyłącznie ze złych nawyków, braku organizacji czy nieznajomości procedur fiskalnych. Często jest to mechanizm obronny, związany z emocjami i wewnętrznymi obawami, które warto świadomie rozpoznać i przełamać.
Co Ci grozi za spóźnienie się z rocznym PIT-em?
Każdy podatnik powinien mieć świadomość, że spóźnienie się z rozliczeniem PIT-u może mieć poważne konsekwencje prawno-finansowe. Niezłożenie deklaracji w wymaganym terminie wiąże się między innymi:
- z możliwością nałożenia kary grzywny, która w skrajnych przypadkach może sięgać kwot rzędu kilkudziesięciu tysięcy złotych,
- z obciążeniem podatnika odsetkami za zwłokę,
- z wpisaniem do rejestru dłużników,
- z pociągnięciem do odpowiedzialności karno-skarbowej.
– Jeśli z jakichkolwiek przyczyn podatnikowi nie udało się złożyć formularza na czas, warto w jak najszybszym terminie złożyć tzw. czynny żal, czyli zawiadomienie do fiskusa o popełnieniu wykroczenia. Taki zabieg może pomóc uniknąć dotkliwych konsekwencji, takich jak grzywna czy odpowiedzialność karno-skarbowa. Czynny żal polega na dobrowolnym przyznaniu się do niedopełnienia obowiązku podatkowego przed wykryciem tego faktu przez urząd skarbowy. W piśmie należy wyjaśnić przyczyny opóźnienia oraz dołączyć zaległy formularz lub deklarację podatkową. Ważne jest, aby zostało ono złożone zanim urząd skarbowy sam stwierdzi brak rozliczenia – w przeciwnym razie ochrona przed karą może nie zadziałać – doradza ekspertka Intrum, Barbara Sajewicz.
Są różne sposoby: Jak najczęściej rozliczamy PIT?
Rozliczenie rocznej deklaracji PIT może przebiegać na kilka sposobów, z czego coraz więcej podatników decyduje się na wygodniejsze, cyfrowe rozwiązania.
– Niewątpliwie do najczęściej wybieranych sposobów rozliczenia podatku dochodowego należy rządowy system Twój e-PIT, który automatycznie generuje wstępnie wypełnione zeznanie podatkowe, bazujące na danych z ZUS i od pracodawców. W ten sposób, w minionym roku rozliczono ponad 23 mln deklaracji podatkowych, czyli 95% wszystkich zeznań[3] – wyjaśnia Barbara Sajewicz.
Alternatywną opcją, do skorzystania z rządowej strony, mogą być specjalistyczne programy księgowe, dostępne online. Niektóre z nich oferują kreatory zeznań podatkowych zupełnie bezpłatnie. Dla osób mniej obeznanych z przepisami lub posiadających skomplikowaną sytuację podatkową, pomocne może być skorzystanie z pomocy biura rachunkowego, które przygotuje taką deklarację w naszym imieniu.
Z jakich ulg w PIT możesz skorzystać?
Istnieje szereg ulg, które mogą podnieść kwotę zwrotu podatku, na co wielu liczy w momencie planowania budżetu domowego. Dzięki nim podatnicy mogą znacząco obniżyć swoje zobowiązania wobec fiskusa, a nawet uzyskać zwrot nadpłaconego podatku. Najpopularniejsze z nich to ulga prorodzinna, rehabilitacyjna, na internet, termomodernizacyjna czy dla seniorów. Warto zapoznać się z aktualnymi przepisami i sprawdzić, które z nich przysługują w danym roku podatkowym, aby w pełni wykorzystać dostępne możliwości i poprawić swoją sytuację finansową.
Tabela: Ulgi podatkowe dostępne dla podatników rozliczających podatki za rok 2024
Rodzaj ulgi | Ulga podatkowa |
Rehabilitacyjna | Odliczenie od dochodu wydatków poniesionych |
Na internet | Wydatki poniesione na użytkowanie internetu |
Termomodernizacyjna | Odliczenie od dochodu wydatków poniesionych |
Na IKZE (Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emerytalnego) | Pozwala odliczyć od dochodu w rocznym PIT wpłaty dokonane na własne konto IKZE. Skorzystać z niej mogą osoby rozliczające się według skali podatkowej, podatku liniowego lub ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych. |
Ulga prorodzinna | Przysługuje rodzicom, opiekunom prawnym |
Ulga abolicyjna | Pozwala polskim rezydentom podatkowym uzyskującym dochody za granicą uniknąć podwójnego opodatkowania tych dochodów |
Ulga dla seniorów | Przysługuje osobom, które osiągnęły wiek emerytalny, ale mimo nabycia uprawnień nie pobierają emerytury ani renty rodzinnej i nadal pracują zawodowo. |
Źródło: podatki.gov.pl
Skorzystanie z dostępnych ulg może znacząco wpłynąć na kwotę zwrotu podatku – warto więc wcześniej sprawdzić, które z nich nas obejmują i czy nie przegapiliśmy żadnej możliwości.
Choć odkładanie obowiązków to powszechny mechanizm obronny, to w przypadku rozliczenia PIT może kosztować nie tylko spokój, ale i realne pieniądze. Dobrze więc wykorzystać ostatnie dni kwietnia na działanie – świadome, przemyślane, oparte na dostępnych narzędziach i aktualnej wiedzy. Im szybciej deklaracja trafi do urzędu, tym mniejsze ryzyko pomyłek, ewentualnych kar i stresu, a także zwiększenie szansy na szybszy zwrot podatku.
[1] KPMG; Raport: Roczne zeznania podatkowe Polaków PIT 2022
[2] https://www.doz.pl
[3] https://www.szlachetnapaczka.pl/jedenprocent/artykuly/twoj-e-pit-automatyczne-rozliczenie-pit-jak-z-niego-korzystac/