Czy pobieranie renty inwalidzkiej wyklucza ulgę dla seniora? Skarbówka rozwiewa wątpliwości

Czy pracujący senior pobierający rentę inwalidzką może skorzystać z ulgi podatkowej? To pytanie zadają sobie podatnicy, którzy mimo osiągnięcia wieku emerytalnego nadal pozostają aktywni zawodowo. Skarbówka właśnie rozwiała wątpliwości w tej sprawie, wydając korzystną interpretację podatkową. Okazuje się, że renta z tytułu niezdolności do pracy nie wyklucza prawa do zwolnienia z podatku dochodowego w ramach ulgi dla seniorów. Kluczowe jest jednak spełnienie określonych warunków, takich jak brak pobierania emerytury czy renty rodzinnej. Sprawdź, jakie dokładnie zasady obowiązują i kto może skorzystać z tego rozwiązania, aby legalnie zmniejszyć swoje zobowiązania wobec fiskusa.

Czy przysługuje ulga dla pracujących seniorów – inwalidów?

Podatniczka jest na rencie inwalidzkiej po wylewie; renta została wydana na stałe przed 2017 r. Obowiązuje ją próg podatkowy 12%. Obecnie ma już 60 lat. Dowiedziała się, że istnieje ulga dla seniorów powyżej 60 roku życia, i chciałaby z niej skorzystać.

Obecnie, dalej pracuje jako pracownik cywilny Komendy Miejskiej Policji. Podatniczka doczytała, że Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej korzystnie interpretuje przepisy i zgadza się z tym, że przepisy są korzystne dla pracujących seniorów – inwalidów. Potwierdzeniem jest interpretacja z 13 listopada 2023 r., nr 0112-KDIL2-1.4011.689.2023.3.MKA.

Z tytułu uzyskiwania przychodów z renty i pracy na etacie po osiągnięciu 60 roku życia podatniczka nadal podlega ubezpieczeniom społecznym – odprowadzane są składki na ubezpieczenie społeczne przez zakład pracy oraz ZUS. Nie pobiera emerytury ani renty rodzinnej. Nie przysługuje jej uposażenie w stanie spoczynku ani uposażenie rodzinne. Złożyła deklarację w zakładzie pracy dotyczącą spełnienia warunków do stosowania zwolnienia od podatku, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 154 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Podatniczka chciała się więc dowiedzieć: Czy pobierając rentę inwalidzką, która nie jest emeryturą ani rentą rodzinną, ma prawo do skorzystania z ulgi dla pracujących seniorów? W jej ocenie, spełnia kryteria skorzystania z ulgi dla seniorów, które zawarte są w art. 21 ust. 1 pkt 154 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o PIT. Natomiast renta z tytułu niezdolności do pracy nie mieści się w definicji „emerytury” ani „renty rodzinnej” – jest odrębnym świadczeniem wymienionym w art. 3 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z FUS. Co na to skarbówka?

Skarbówka wyjaśnia, które przychody są wolne od podatku dochodowego

Dyrektor Krajowej informacji Skarbowej zgodziła się z podatniczką. Wyjaśnił, że zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 154 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych: Wolne od podatku dochodowego są przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej, spółdzielczego stosunku pracy, z umów zlecenia, o których mowa w art. 13 pkt 8, z zasiłku macierzyńskiego, o którym mowa w ustawie z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, oraz z pozarolniczej działalności gospodarczej, do których mają zastosowanie zasady opodatkowania określone w art. 27, art. 30c albo art. 30ca albo ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym w zakresie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, otrzymane przez podatnika po ukończeniu 60. roku życia w przypadku kobiety i 65. roku życia w przypadku mężczyzny, do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 85 528 zł pod warunkiem, że podatnik podlega z tytułu uzyskania tych przychodów ubezpieczeniom społecznym w rozumieniu ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych oraz podatnik, mimo nabycia uprawnienia, nie otrzymuje:

1. emerytury lub renty rodzinnej, o których mowa w ustawie z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników,
2. emerytury lub renty rodzinnej, o których mowa w ustawie z dnia 10 grudnia 1993 r. o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin (Dz. U. z 2024 r. poz. 242 i 1243),
3. emerytury lub renty rodzinnej, o których mowa w ustawie z dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Straży Marszałkowskiej, Służby Ochrony Państwa, Państwowej Straży Pożarnej, Służby  Celno-Skarbowej i Służby Więziennej oraz ich rodzin (Dz. U. z 2024 r. poz. 1121, 1243, 1562 i 1871),
4. emerytury lub renty rodzinnej, o których mowa w ustawie z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2024 r. poz. 1631 i 1674),
5. świadczenia, o którym mowa w art. 30 ust. 1 pkt 4a,
6. uposażenia przysługującego w stanie spoczynku lub uposażenia rodzinnego, o których mowa w ustawie z dnia 27 lipca 2001 r. – Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz. U. z 2024 r. poz. 334 i 1907),
7. świadczenia pieniężnego, o którym mowa w ustawie z dnia 8 lutego 2023 r. o świadczeniu pieniężnym przysługującym członkom rodziny funkcjonariuszy lub żołnierzy zawodowych, których śmierć nastąpiła w związku ze służbą albo podjęciem poza służbą czynności ratowania życia lub zdrowia ludzkiego albo mienia.

W myśl natomiast art. 21 ust. 39 ww. ustawy: Przy obliczaniu kwoty przychodów podlegających zwolnieniu od podatku na podstawie ust. 1 pkt 148 i 152-154 nie uwzględnia się przychodów podlegających opodatkowaniu zryczałtowanym podatkiem dochodowym na podstawie niniejszej ustawy, zwolnionych od podatku dochodowego oraz od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Fiskus wskazuje na przepisy prawne związane z emeryturami i rentami

Organ skarbowy stwierdził, że badając przesłanki umożliwiające skorzystanie przez podatniczkę ze zwolnienia podatkowego, należy przejść na grunt ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. W przepisach tej ustawy zostały wymienione świadczenia nią objęte, tj.:

1. emerytura;
2. renta z tytułu niezdolności do pracy, w tym renta szkoleniowa;
3. renta rodzinna;
4. dodatek pielęgnacyjny;
5. dodatek do renty rodzinnej dla sieroty zupełnej;
6. zasiłek pogrzebowy.

Zgodnie z art. 24 ust. 1 ww. ustawy: Ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku emerytalnego wynoszącego co najmniej 60 lat dla kobiet i co najmniej 65 lat dla mężczyzn, z zastrzeżeniem art. 46, 47, 50, 50a, 50e i 184, a także art. 88a ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2024 r. poz. 986).

Jak stanowi art. 24a ust. 1 ww. ustawy: Emeryturę, o której mowa w art. 24, przyznaje się z urzędu zamiast renty z tytułu niezdolności do pracy osobie, która osiągnęła wiek uprawniający do tej emerytury oraz podlegała ubezpieczeniu społecznemu albo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym.

W myśl art. 24a ust. 2 ww. ustawy: Emeryturę przyznaje się od dnia osiągnięcia przez rencistę wieku uprawniającego do emerytury, a w przypadku gdy wypłata renty z tytułu niezdolności do pracy była wstrzymana - od dnia, od którego podjęto jej wypłatę.

Stosownie do art. 19 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 16 listopada 2016 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2017 r. poz. 38), która weszła w życie z dniem 1 października 2017 r.: ZUS powiadamia osoby, które w dniu wejścia w życie niniejszej ustawy mają ustalone prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy, na podstawie ustawy, o której mowa w art. 1 (ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych), przyznanej na okres do dnia osiągnięcia wieku emerytalnego określonego dla danej osoby zgodnie z przepisami obowiązującymi w dniu poprzedzającym dzień wejścia w życie niniejszej ustawy lub na okres przypadający po dniu osiągnięcia tego wieku, a które nie mają ustalonego prawa do emerytury  – o zachowaniu prawa do świadczenia do dnia osiągnięcia wieku emerytalnego określonego dla danej osoby zgodnie z przepisami obowiązującymi w dniu poprzedzającym dzień wejścia w życie niniejszej ustawy, chyba że prawo do tych świadczeń ustanie przed tym dniem, oraz o obowiązujących od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy warunkach nabywania prawa do emerytury i możliwości zgłoszenia wniosku o emeryturę po osiągnięciu wieku emerytalnego wynoszącego co najmniej 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn.

Zgodnie z art. 24 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych obowiązującym – w brzmieniu obowiązującym na dzień 30 września 2017 r.: Ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku emerytalnego określonego w ust. 1a i 1b, z zastrzeżeniem art. 46, 47, 50, 50a, 50e i 184.

W myśl natomiast art. 24 ust. 1a pkt 49 ww. ustawy – w brzmieniu obowiązującym na dzień 30 września 2017 r.: Wiek emerytalny dla kobiet urodzonych w okresie od dnia 1 października 1964 r. do dnia 31 grudnia 1964 r. wynosi co najmniej 64 lata.

Z powyższego wynika, że osoba, która 1 października 2017 r. miała ustalone prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy przynajmniej do dnia, w którym osiągnie podwyższony wiek emerytalny i nie ma ustalonego prawa do emerytury, zachowa prawo do renty do czasu, gdy osiągnie podwyższony wiek emerytalny. Osoba taka, może złożyć wniosek o emeryturę powszechną wcześniej, z uwagi na osiągnięcie obniżonego wieku emerytalnego (60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn). Jeżeli jednak nie złoży tego wniosku i nie będzie miała zawieszonej wypłaty renty, Zakład Ubezpieczeń Społecznych z urzędu przyzna emeryturę od dnia, w którym osiągnie ona podwyższony wiek emerytalny.

Skarbówka: pobieranie renty inwalidzkiej nie wyłącza ulgi dla seniorów

Odnosząc zatem powyższe na grunt przedstawionego opisu stanu faktycznego Dyrektor KIS stwierdził, że "pobieranie przez Panią renty inwalidzkiej (renty z tytułu niezdolności do pracy) nie wyłącza z możliwości korzystania ze zwolnienia określonego w art. 21 ust. 1 pkt 154 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przy spełnieniu pozostałych warunków wskazanych w ustawie.

Przy ustalaniu prawa m.in. do renty z tytułu niezdolności do pracy, renty szkoleniowej, do ustalenia wysokości tych świadczeń oraz ich wypłaty stosuje się odpowiednio przepisy ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, jednakże w lit. d) art. 21 ust. 1 pkt 154 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ustawodawca wskazał wyłącznie „emeryturę” lub „rentę rodzinną” przyznane na podstawie tej ustawy. „Renta z tytułu niezdolności do pracy” nie mieści się w zakresie definicji „emerytura” oraz „renta rodzinna” w rozumieniu ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, została wymieniona w tej ustawie jako odrębne świadczenie.

Reasumując, Pani przychody – tj. kobiety, która ma ukończony 60 rok życia i nabyła uprawnienia do emerytury, o której mowa w ustawie o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych  – uzyskiwane ze stosunku pracy, do których mają zastosowanie zasady opodatkowania określone w art. 27 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podlegają zwolnieniu od podatku dochodowego do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 85 528 zł na mocy art. 21 ust. 1 pkt 154 ustawy – pomimo pobierania przez Panią renty inwalidzkiej (renty z tytułu niezdolności do pracy).

Zatem, mając na uwadze przedstawiony opis sprawy i obowiązujące przepisy prawa, będzie mogła Pani skorzystać z ulgi dla seniorów od 2024 r. za okres od ukończenia przez Panią 60 roku życia – do momentu przejścia przez Panią na emeryturę".

Kryterium	Warunek do spełnienia - "ulga dla seniora"
Wiek podatnika	Kobieta – ukończone 60 lat, mężczyzna – ukończone 65 lat
Rodzaj przychodu	Wynagrodzenie z umowy o pracę, umowy zlecenia lub działalności gospodarczej
Podleganie ubezpieczeniom społecznym	Tak, składki odprowadzane przez pracodawcę lub ZUS
Maksymalna kwota zwolnienia	85 528 zł rocznie
Brak pobierania emerytury	Wnioskodawca nie może pobierać emerytury ani renty rodzinnej
Czy renta inwalidzka wyklucza ulgę?	Nie, renta z tytułu niezdolności do pracy nie wyklucza ulgi