Zakup okularów korekcyjnych. Skarbówka nie pozostawia złudzeń: jest to wydatek osobisty, a nie firmowy

• Zakup okularów korekcyjnych przez przedsiębiorcę. Pytanie do skarbówki o koszty
• Skarbówka wyjaśnia, co jest kosztem, a co nim nie jest
• Orzecznictwo sądów – jak definiować związek z przychodem?
• Dlaczego skarbówka nie uznaje okularów za koszt działalności?
• Okulary według skarbówki to są wydatki osobiste
• Zakup okularów korekcyjnych nie ma związku przyczynowo-skutkowego z przychodami, nie jest więc kosztem

Czy przedsiębiorca może zaliczyć zakup specjalistycznych okularów korekcyjnych do kosztów uzyskania przychodu? Podatnik, zajmujący się projektowaniem i analizą modeli 3D, argumentował, że okulary są niezbędne do precyzyjnej pracy przy komputerze. Jego zdaniem ich zakup bezpośrednio wpływa na jakość wykonywanych zleceń i tym samym na uzyskiwane przychody. Skarbówka miała jednak inne zdanie.

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej uznał, że wydatek na okulary ma charakter osobisty i nie spełnia kryterium związku przyczynowo-skutkowego z przychodami. Czy to oznacza, że każdy taki zakup będzie automatycznie wykluczony z kosztów podatkowych? Sprawdź, jak fiskus interpretuje te przepisy!

Zakup okularów korekcyjnych przez przedsiębiorcę. Pytanie do skarbówki o koszty

W opisie do interpretacji podatnik wskazał, że prowadzi działalność gospodarczą w zakresie projektowania. Praca ta opiera się na zaawansowanym oprogramowaniu projektowym, a także na analizie skomplikowanych modeli przestrzennych i dokumentacji technicznej. Do realizacji tych zadań wykorzystuje szerokokątny monitor o przekątnej 48 cali, który umożliwia wyświetlanie dużej ilości szczegółowych danych jednocześnie.

W związku z charakterem tej pracy, podatnik otrzymał od lekarza zalecenie stosowania specjalistycznych okularów korekcyjnych do pracy przy komputerze. Okulary te będą zakupione w przyszłości i będą wykorzystywane wyłącznie do celów zawodowych. Bez stosowania okularów praca przy komputerze wiąże się z ryzykiem wystąpienia problemów zdrowotnych, takich jak przemęczenie oczu, nieprecyzyjne odczytywanie szczegółów w projektach czy trudności w analizie modeli 3D, co może prowadzić do błędów projektowych i obniżenia jakości pracy. Planowany zakup okularów korekcyjnych jest niezbędny do zapewnienia jakości wykonywanej pracy, ograniczenia ryzyka błędów projektowych oraz utrzymania źródła przychodów.

W związku z tym podatnik chciał się dowiedzieć: Czy zakup specjalistycznych okularów korekcyjnych, przeznaczonych wyłącznie do pracy przy komputerze – w tym do modelowania 3D, projektowania oraz analiz wytrzymałościowych – może stanowić koszt uzyskania przychodu zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych? Ponadto, czy wprowadzenie takiego wydatku do ewidencji kosztów można w pełni uzasadnić jego bezpośrednim związkiem z przychodem z działalności gospodarczej, szczególnie w kontekście precyzji wymaganej przy modelowaniu i analizach 3D?

Według podatnika ma on pełne prawo zaliczyć zakup okularów do kosztów uzyskania przychodu, bo jest to wydatek bezpośrednio związany z uzyskiwaniem przychodu z działalności gospodarczej. Okulary umożliwiają wykonywanie pracy projektowej na najwyższym poziomie, co przekłada się na terminową realizację zleceń i utrzymanie relacji z klientami. Co na to organ skarbowy?

Skarbówka wyjaśnia, co jest kosztem, a co nim nie jest

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej nie podzielił stanowiska podatnika. Wyjaśnił, że zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy o PIT kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23. Co oznacza to, że zaliczenie wydatków do kosztów podatkowych jest możliwe, jeżeli zostaną spełnione kryteria wynikające z tego przepisu.

Warunkiem uznania wydatku poniesionego przez podatnika za koszt uzyskania przychodów jest łączne spełnienie następujących przesłanek:

• został poniesiony przez podatnika, tj. w ostatecznym rozrachunku musi on zostać pokryty z zasobów majątkowych podatnika (nie stanowią kosztów uzyskania przychodów podatnika wydatki, które zostały poniesione na działalność podatnika przez osoby inne niż podatnik),
• jest definitywny (rzeczywisty), tj. wartość poniesionego wydatku nie została podatnikowi w jakikolwiek sposób zwrócona,
• pozostaje w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą,
• poniesiony został w celu uzyskania, zachowania lub zabezpieczenia przychodów lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętych przychodów,
• został właściwie udokumentowany,
• nie może znajdować się w grupie wydatków, których zgodnie z art. 23 ust. 1 ww. ustawy nie uważa się za koszty uzyskania przychodów.

Orzecznictwo sądów – jak definiować związek z przychodem?

O tym co jest celowe i potrzebne w prowadzonej działalności, decyduje podmiot prowadzący działalność gospodarczą, a nie organ podatkowy. Na podatniku spoczywa obowiązek wykazania związku poniesionych kosztów z działalnością gospodarczą, w tym okoliczności, że ich poniesienie ma wpływ na wysokość osiągniętych przychodów, zwłaszcza w sytuacji wystąpienia sporu w tej kwestii.

Zgodnie z wyrokiem Naczelnego Sądu Administracyjnego z 4 kwietnia 2017 r., sygn. akt II FSK 3526/16: Niezmiennie trzeba mieć na uwadze zasadniczy kwalifikator, jakim jest wpływ wydatku na wielkość osiągniętego przychodu, zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodu. Wystąpienie tego wpływu (związku przyczynowo-skutkowego pomiędzy wydatkiem a przychodem) należy oceniać (badać) ad casum.

Do wskazanego związku przyczynowo-skutkowego Naczelny Sąd Administracyjny odniósł się także w wyroku z 8 sierpnia 2017 r., sygn. akt II FSK 1859/15, gdzie stwierdził, że: Kryterium celowości nie wyznacza w sposób ostry granicy pozwalającej odróżnić wydatki, które można uznać za koszty uzyskania przychodów, od tych, które już nimi nie są. Niemniej jednak kryterium to nie może służyć rekomendowaniu otwartego ciągu zdarzeń, tworząc w ten sposób niekończący się związek skutkowo-przyczynowy.

Ponadto w orzecznictwie sądowoadministracyjnym wskazuje się, że: zwrot "w celu" oznacza, że nie każdy wydatek poniesiony przez podatnika w związku z prowadzoną działalnością podlega odliczeniu od podstawy opodatkowania, lecz tylko ten wydatek, który pozostaje w takim związku przyczynowo-skutkowym. Poniesienie wydatku ma lub może mieć wpływ na powstanie lub zwiększenie przychodów. Wydatek należy oceniać mając na uwadze racjonalność określonego działania dla osiągnięcia przychodu. Poniesienie wydatku musi zatem być powiązane z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą, ukierunkowaną na uzyskanie przychodów; wydatek powinien, przynajmniej potencjalnie, wpływać na wielkość uzyskiwanych lub spodziewanych przychodów z tej działalności. Kosztowa kwalifikacja konkretnego wydatku u konkretnego podatnika musi więc uwzględniać charakter i profil prowadzonej działalności gospodarczej oraz ekonomiczną racjonalność poniesionego wydatku - wyroki Naczelnego Sądu Administracyjnego z 16 października 2012 r., sygn. akt II FSK 430/11 oraz z 17 stycznia 2017 r., sygn. akt II FSK 3813/14.

Dlaczego skarbówka nie uznaje okularów za koszt działalności?

Skoro jednym z warunków zaliczenia danego wydatku do kosztów uzyskania przychodu jest poniesienie go w celu uzyskania przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodu, kryterium uznania danego wydatku za koszt uzyskania przychodu sprowadza się w istocie do ustalenia, czy mógł się on potencjalnie przyczynić do osiągnięcia przychodów, bez względu na to, czy ów skutek się ziści. Wykazywany związek przyczynowo-skutkowy powinien mieć charakter obiektywny.

Działalność gospodarcza podlega określonym regułom ekonomicznym i musi opierać się o zasadę racjonalności działań w dążeniu do realizacji postawionego celu. Ryzyko prowadzonej działalności gospodarczej ponosi podatnik. W związku z tym decyzje skutkujące powstaniem kosztów związanych z tą działalnością, nie może rekompensować przy pomocy przepisów podatkowych, gdyż oznaczałoby to w praktyce przerzucenie na Skarb Państwa ryzyka związanego z określonym przedsięwzięciem gospodarczym podejmowanym przez podmiot.

Możliwość zaliczenia przedmiotowych wydatków do kosztów uzyskania przychodów wiązałaby się z przywilejem uzyskiwania przez podatnika korzyści w postaci prawa zmniejszenia podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym o wartość poniesionych kosztów. Z oczywistych więc względów, tego rodzaju wydatki nie mogą pozostawać w jakimkolwiek związku z przesłankami działania, które można by uznać za ukierunkowane na osiągnięcie przychodów lub zachowanie albo zabezpieczenie ich źródła.

Okulary według skarbówki to są wydatki osobiste

Do kosztów uzyskania przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej spełniających powyższe kryteria nie można zaliczyć wydatków osobistych osoby prowadzącej działalność gospodarczą. A opisany przez podatnika zakup jest uwarunkowany ryzykiem wystąpienia problemów zdrowotnych, a więc jest wydatkiem o charakterze osobistym, niezależnym od prowadzenia działalności gospodarczej.

Wskazanie, że bez stosowania okularów praca przy komputerze wiąże się z ryzykiem wystąpienia nieprecyzyjnego odczytywania szczegółów w projektach czy z trudnościami w analizie modeli 3D, nie zmienia faktu, że wydatek ten będzie niewątpliwie uwarunkowany stanem zdrowia podatnika. A więc będzie wydatkiem wyłącznie o charakterze osobistym, niezależnym od prowadzenia działalności gospodarczej.

Zakup okularów korekcyjnych nie ma związku przyczynowo-skutkowego z przychodami, nie jest więc kosztem

Wobec tego organ skarbowy stwierdził, że bezpośrednim celem, jakim jest poniesienie wydatku na zakup okularów korekcyjnych, jest ochrona wzroku, a nie osiągnięcie przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej. Tym samym wydatek poniesiony na zakup okularów korekcyjnych do pracy przy komputerze nie może zostać zakwalifikowany jako koszty uzyskania przychodów, zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Reasumując: zakup specjalistycznych okularów korekcyjnych, które będą wykorzystywane wyłącznie do pracy przy komputerze, w tym do modelowania 3D, projektowania oraz obliczeń wytrzymałościowych, nie może zostać uznany za koszt uzyskania przychodu w rozumieniu art. 22 ust. 1 ustawy o PIT. Zakup okularów korekcyjnych jest wydatkiem o charakterze osobistym i brak jest związku przyczynowo-skutkowego z przychodami osiąganymi z Pana działalności gospodarczej.

Kryterium	Zakup Okularów Korekcyjnych
Rodzaj wydatku	Wydatek osobisty, związany z ochroną zdrowia
Związek z przychodami	Brak bezpośredniego związku z osiąganiem przychodów
Możliwość odliczenia od podatku	Nie, nie jest kosztem uzyskania przychodu
Zalecenie skarbówki	Wydatek nie może zostać uznany za koszt firmy