REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Podatnik wiecznym dłużnikiem fiskusa. Dlaczego tak się dzieje?

Robert Nogacki
radca prawny
Podatnik wiecznym dłużnikiem fiskusa. Dlaczego tak się dzieje?
Podatnik wiecznym dłużnikiem fiskusa. Dlaczego tak się dzieje?
ShutterStock

REKLAMA

REKLAMA

Fiskus nadal może sztucznie wszczynać postępowania karne skarbowe, by zawieszać przedawnienie zobowiązań podatkowych. Dodatkowo ograniczona jest możliwość weryfikowania decyzji fiskusa i dostęp do akt objętych tajemnicą skarbową. Podatnikom szukającym ochrony przed takimi praktykami pozostaje droga sądowa, choć nie wszyscy zdecydują się na ten krok.

Fiskus wciąż może sztucznie wszczynać postępowania karne skarbowe wobec obywateli tylko po to, aby zawieszać bieg przedawnienia ich zobowiązań podatkowych. Ograniczona jest również możliwość weryfikowania ostatecznych decyzji fiskusa i dostęp do akt zawierających tajemnicę skarbową. Przedsiębiorcom szukającym ochrony przed takimi działaniami skarbówki pozostaje walka w sądzie.

REKLAMA

Podatnik dłużnikiem fiskusa, pułapka to długi termin przedawnienia

REKLAMA

Jeżeli organy podatkowe w okresie biegu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego nie podjęły wobec podatnika żadnych czynności, których celem byłoby skontrolowanie prawidłowości jego rozliczeń, ewentualnie wyegzekwowanie stwierdzonych należności, to upływający czas może wzmacniać przekonanie podatnika co do prawidłowości poczynionych rozliczeń. Długi termin przedawnienia, w którym organy skarbowe mają czas na sprawdzenie podatnika, ma tę wadę, że im dłużej organy z kontrolą zwlekają, tym trudniej o jej rzetelność. Z upływem lat trudniej bowiem podatnikowi np. wykazać pochodzenie majątku.

Takie przeciąganie postępowania staje się wiec swoistą pułapką także na uczciwych podatników – orzekł już w 2012 r. Trybunał Konstytucyjny. TK dodał, że choć dopuszczanie się nieprawidłowości podatkowych należy ocenić bardzo negatywnie, to nie jest to wystarczającą przesłanką do egzekwowania zobowiązań podatkowych przez dziesięciolecia (wyrok z 19 czerwca 2012 r., sygn. akt P 41/10). Podatnik nie może być wiecznym dłużnikiem Skarbu Państwa, zaskakiwanym działaniami organów skarbowych – orzekł Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie (wyrok z 22 sierpnia 2018 r., sygn. akt I SA/Sz 378/18).

Fiskus może latami sztucznie wydłużać termin przedawnienia zobowiązań podatników

REKLAMA

Stosowanie do art. 70 § 1 Ordynacji podatkowej, zobowiązanie podatkowe przedawnia się z upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności podatku. Ale fiskus ma do dyspozycji narzędzie, dzięki któremu może latami sztucznie wydłużać termin przedawnienia zobowiązań podatników. To § 6 ust. 1 tegoż artykułu, zgodnie z którym, bieg terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego nie rozpoczyna się, a rozpoczęty ulega zawieszeniu, z dniem wszczęcia postępowania w sprawie o przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe, o którym podatnik został zawiadomiony, jeżeli podejrzenie popełnienia przestępstwa lub wykroczenia wiąże się z niewykonaniem tego zobowiązania.

Wystarczy więc, że nawet na dzień przed upływem ww. pięcioletniego terminu organy wydadzą postanowienie o wszczęciu postępowania karnego skarbowego wobec podatnika i mu je w tym terminie doręczą. Da to organom kolejne miesiące i lata na prowadzenie weryfikacji podatnika.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Przepis podatkowe sprzeczny z Konstytucją RP

Skarbówka ma jeszcze jeden bat na podatników. To art. 70 § 8 O.p., który stanowi, że nie ulegają przedawnieniu zobowiązania podatkowe zabezpieczone hipoteką lub zastawem skarbowym, z tym że po upływie terminu przedawnienia zobowiązania te mogą być egzekwowane tylko z przedmiotu hipoteki lub zastawu. Do końca 2002 r. przepis ten, niemal w identycznym brzmieniu, nosił jednostkę redakcyjną „art. 70 § 6”.

W 2013 r. Trybunał Konstytucyjny orzekł, że jest on niezgodny z Konstytucją RP – a dokładnie z art. 64 ust. 2, czyli z zasadą równej dla wszystkich ochrony praw. Całkowicie wyłącza bowiem przedawnienie niektórych rodzajów należności podatkowych na podstawie nieuzasadnionego i arbitralnego kryterium w postaci formy zabezpieczenia tych należności podatkowych (sygn. akt SK 40/12). Choć obecnie przepis ten obowiązuje w nieco zmienionym brzmieniu jako art. 70 § 8, to jak ocenił Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 4 sierpnia 2021 r. (sygn. akt III FSK 3865/21), ww. wyrok TK należy odnosić również do tego przepisu i uznać go za niegodnego z art. 64 ust. 2 Konstytucji RP.

Ograniczony dostęp do akt sprawy podatnika

W kwestii obu tych kontrowersyjnych przepisów interweniował Rzecznik Praw Obywatelskich. Zwrócił dodatkowo uwagę, że w obecnym stanie prawnym RPO ma możliwość uzyskania dostępu do akt danej sprawy postępowania podatkowego dopiero po formalnym zgłoszeniu swojego udziału w postępowaniu przed sądem administracyjnym. RPO nie może bez tego zapoznać się z aktami, bowiem organy powołują się na tajemnicę skarbową. A to utrudnia realizację ustawowych zadań Rzecznika Praw Obywatelskich w obszarze podatkowym.

RPO informował o swojej interwencji w tej sprawie w ministerstwie finansów już w 2022 roku. Jak podnosił Rzecznik, sztuczne wszczynanie przez organy postępowań karnych skarbowych jedynie w celu przerwania biegu przedawnienia zobowiązań podatkowych to praktyki stosowane przez te organy od wielu lat. Już blisko 10 lat w Trybunale Konstytucyjnym leży wniosek Rzecznika o zbadanie podstaw prawnych tych praktyk. Kolejnym problemem jest przepis art. 70 § 8 O.p. Apele RPO kolejnych kadencji o usunięcie art. 70 § 6 pkt 1 z Ordynacji podatkowej nie odnoszą skutku.

Ówczesna minister finansów zadeklarowała, że problem instrumentalnego wszczynania postępowań karnych skarbowych jedynie celem wydłużania terminu przedawnienia zobowiązań podatników jest ministerstwu znany i ma zostać rozwiązany poprzez nowelizację przepisów. Jednak zmiany zaproponowane w projekcie z 13 czerwca 2023 r. nie tylko nie naprawiły sytuacji, a wręcz ich celem było dalsze rozbudowanie i rozszerzanie instytucji przedawnienia zobowiązań podatkowych.

Są deklaracje zmian w biegu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego

W komunikacie z 1 lutego 2024 r. Rzecznik Praw Obywatelskich poinformował o piśmie przekazanym do nowego ministra finansów z prośbą o interwencję w tej sprawie. I tu pojawiło się światełko w tunelu. Na początku marca 2024 r. RPO otrzymał odpowiedź, w której podsekretarz stanu w MF Jarosław Neneman oświadczył, że przychyla się do postulatów Rzecznika: wyeliminowania nieprzedawnialności zobowiązań podatkowych zabezpieczonych hipoteką lub zastawem skarbowym oraz rozszerzenia zakresu dostępu RPO do akt podatkowych.

Zadeklarował, że pod rozwagę zostanie wzięta również kwestia likwidacji przesłanki zawieszenia biegu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego w związku z wszczęciem postępowania w sprawie o przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe. Postulaty Rzecznika mają zostać uwzględnione przy najbliższej nowelizacji Ordynacji podatkowej.

Podsumowując, do czasu uwzględnienia i wypełnienia postulatów Rzecznika droga może być niestety jeszcze daleka. Podatnikom pozostaje więc nadal szukanie ochrony w sądach, które od wielu lat w takich sprawach stają na szczęście po stronie przedsiębiorców. Oczywiście tych przedsiębiorców, którzy zdecydują się na walkę z fiskusem w sądzie. A zapewne nie wszyscy się na to odważą.

REKLAMA

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Infor.pl
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Coraz mniejsze szanse na wolną Wigilię w 2024 r. Marszałek Sejmu nie pozostawia złudzeń. Zdaniem pracodawców – byłoby to wręcz „szkodliwe dla gospodarki”

Nad wolną Wigilią, jeszcze w tym roku, „zawisły czarne chmury”. Projekt ustawy, który miałby ją wprowadzić, wymaga jeszcze rozpatrzenia przez dwie komisje, zanim w ogóle dojdzie do jego drugiego czytania w Sejmie, a sam Marszałek Sejmu stwierdził, że „w tym roku może być to trudne do wykonania”. Ponadto pomysłowi wolnych Wigilii przeciwni są przedsiębiorcy i pracodawcy – chcą odebrać pracownikom inne dzień wolny i mają poparcie niektórych polityków. 

Jak wdrożyć standardy ochrony małoletnich? Nowe wymogi w ochronie małoletnich
Premier Tusk: nie będzie likwidacji ani ograniczenia 800 plus. Ale nie każde dziecko mieszkające w Polsce dostaje to świadczenie: o 20 tysięcy mniej od początku roku

Mimo pojawiających się tu i ówdzie pogłosek o likwidacji lub przynajmniej ograniczeniu świadczenia wychowawczego (zwanego potocznie 800 plus), nikt z obecnie rządzącej koalicji nie informuje o takich planach. Co więcej zaprzecza temu wyraźnie premier Donald Tusk. Mimo, że większość Polaków chce albo likwidacji albo zmniejszenia liczby beneficjentów 800 plus. Tym niemniej od początku roku liczba dzieci, na które jest pobierane to świadczenie zmniejszyła się o 20 tysięcy. Taką informację przekazała 7 listopada 2024 r. w Sejmie wiceminister edukacji Joanna Mucha. Jak wskazała (...), więc wiemy, że wprowadzenie obowiązku szkolnego, połączenie go z 800 plus spowodowało już pierwszą weryfikację pobierania tego zasiłku".

To już pewne: takie będą wszystkie nowe terminy dotyczące obowiązku e-fakturowania. Jest nowa ustawa o KSeF

5 listopada Ministerstwo Finansów opublikowało rządowy projekt ustawy dotyczący obowiązkowego wystawiania faktur w Krajowym Systemie e-Faktur (KSeF).  W ten sposób realizuje część reformy z Krajowego Planu Odbudowy i Wzmacniania Odporności - KPO. Znane są już wszystkie terminy wdrożenia fakturowania w systemie KSeF.

REKLAMA

Praca zdalna: nowy wymiar prezentów firmowych. Dobrze sformatowany to dużo więcej niż skuteczny benefit

Dla pracujących zdalnie benefity pracownicze mają zupełnie inny wymiar. Dotyczy to także prezentów od pracodwcy dla pracownika. Będą one bardzo motywujące, ale pod pewnymi warunkami.

Mrożenie cen energii dla odbiorców indywidualnych w 2025 r. Premier Donald Tusk zwrócił się do MF o pilne przedstawienie projektu w tej sprawie

Jest szansa na zamrożenie cen energii dla odbiorców indywidualnych w 2025 roku. Sam premier Donald Tusk interweniuje w tej sprawie do swojego ministra finansów, by jak najszybciej przedstawił propozycję projektu. Czy w przyszłorocznym budżecie znajdą się na to pieniądze?

Czterech kandydatów na prezydenta RP. To jeden z nich ma teraz największe szanse

Mamy w grze czterech głównych kandydatów na prezydenta RP. Potencjalnymi kandydatami Koalicji Obywatelskiej są Rafał Trzaskowski oraz Radosław Sikorski, zaś kandydaci ze strony PiS to Przemysław Czarnek i Karol Nawrocki. Co pokazuje najnowszy sondaż?

Kredyt hipoteczny: konieczność spłaty to obciążenie nie tylko dla budżetów domowych, ale i zagrożenie dla trwałości związków

Spłata kredytu hipotecznego dostarcza małżonkom lub partnerom dodatkowych okazji do konfliktów, choć nie wszystkim. Najłatwiej z problemem radzą sobie osoby, które nie unikają rozmów o pieniądzach, a ostateczne decyzje finansowe podejmują w porozumieniu.

REKLAMA

500 plus dla niesamodzielnych - jakie świadczenia wlicza się do limitu 2419,33 zł? [Katalog świadczeń]

Świadczenie 500 plus dla osoby niesamodzielnej wypłacane z ZUS od marca tego roku przysługuje większej liczbie osób. Przeciętnie przyznawane jest w kwocie 462 złotych, a maksymalnie można otrzymać 500 złotych. Od czego to zależy? Jakie świadczenia wlicza się do limitu 2419,33 zł? Oto katalog świadczeń.

Prof. Modzelewski: Dlaczego wdrożenie obowiązkowego KSeF skończy się fiaskiem; nie usunięto zasadniczych błędów faktur ustrukturyzowanych

Opublikowano wreszcie nowelizację nowelizacji przepisów dotyczących faktur ustrukturyzowanych. Wbrew wcześniejszym zapowiedziom Ministra Finansów (które podatnicy przyjęli z ulgą i zadowoleniem), nie usunięto zasadniczych błędów tej koncepcji, a proponowane zmiany mają charakter wręcz kosmetyczny. Czyli dalej forsowany jest absurdalny, kosztowny, szkodliwy politycznie i w sumie niewdrażalny projekt niewiadomego autorstwa, który doprowadzi do całkowitej destrukcji systemu rozliczeń i dokumentowania sprzedaży i zakupów w obrocie gospodarczym – pisze prof. dr hab. Witold Modzelewski z Instytutu Studiów Podatkowych. 

REKLAMA