Wynagrodzenie za pracę brutto a netto to dwie różne, całkiem odległe od siebie kwoty. Jest tak dlatego, że z wynagrodzenia obowiązkowo potrącane są składki na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne, popularnie zwane ozusowaniem. Do tego płatnik jest zobowiązany pobrać zaliczkę na podatek – PIT.
- Wynagrodzenie 7 824 złote brutto: ile odejdzie na składki
- Koszt uzyskania przychodu: ile może odliczyć pracownik na etacie
- Średnia krajowa brutto, ile netto po potrąceniu zaliczki na PIT
- W jaki sposób pracodawca jest zobowiązany wypłacać wynagrodzenie pracownikowi
Na przykładzie średniej krajowej – kwoty wynagrodzenia, która jako prognoza służya do ustalenia różnych oficjalnych limitów.
Wynagrodzenie 7 824 złote brutto: ile odejdzie na składki
Policzmy.
- Ubezpieczenie emerytalne = 764 zł
- Ubezpieczenie rentowe = 117 zł
- Ubezpieczenie chorobowe =192 zł
Razem = 1 073
Ubezpieczenie zdrowotne = 608 zł
Cały ZUS to 1 681 zł. Gdy odejmiemy tę kwotę, zostanie nam 6 143 zł, ale to jeszcze nie koniec. Trzeba będzie bowiem jeszcze zapłacić zaliczkę na PIT. Potrącając ją w przypadku wynagrodzenia za pracę płatnik uwzględni pracownicze koszty uzyskania przychodu oraz kwotę wolną.
Koszt uzyskania przychodu: ile może odliczyć pracownik na etacie
Przychody uzyskane z pracy, zanim zostaną opodatkowane podatkiem PIT, są pomniejszane m.in. o tzw. pracownicze koszty uzyskania przychodów (dalej: koszty). Możliwość ich rozliczenia wpływa na finalną wysokość dochodów podlegających opodatkowaniu PIT, co oznacza, że pracownik płaci niższy PIT.
Pracownicze koszty mają rekompensować pracownikowi wydatki związane z dojazdem do pracy. Stąd ich wysokość (określona w ustawie PIT) zależy od tego, czy pracownik mieszka w miejscowości, w której znajduje się zakład pracy, czy też musi dojeżdżać z innej miejscowości oraz od tego, czy pracuje u jednego pracodawcy, czy u kilku.
Zgodnie z obecnie obowiązującymi regulacjami (art. 22 ust. 2 ustawy PIT) pracownik, który mieszka w miejscowości, w której znajduje się zakład pracy, ma prawo do pomniejszenia przychodów uzyskanych z pracy o 250 zł miesięcznie, czyli maksymalnie 3000 zł za cały rok podatkowy. Natomiast pracownik dojeżdżający z innej miejscowości korzysta z prawa do odliczenia kosztów w wysokości 300 zł miesięcznie (nie więcej niż 3600 zł za rok podatkowy).
Aby rozliczyć koszty, pracownik nie musi dokumentować poniesionych wydatków, np. częstotliwości dojazdów do pracy, wymiaru czasu pracy, odległości pomiędzy zakładem pracy a miejscem zamieszkania, czy też kwot związanych z używaniem własnego środka transportu (np. wydatków na paliwo).
Średnia krajowa brutto, ile netto po potrąceniu zaliczki na PIT
Gdy pracownik jest zatrudniony w tej samej miejscowości, zaliczka na podatek wyniesie 407 zł.
6 143 zł minus 250 zł = 5 893 zł i to jest podstawa opodatkowania. Odejmujemy od niej podatek czyli 407,16 zł zaokrąglony do pełnych złotych (407 zł). Zostaje nam na rękę 5 736 zł.
(5 893 razy 0,12 minus 300 zł) – 0,12 to stawka podatku 12 proc. 300 zł to 1/12 z 3 600 zł zwolnienia z 12-procentowego podatku dochodu w wysokości 30 000 zł rocznie ustalone dla jednego miesiąca.
Po potrąceniu zaliczki na podatek na rękę zostanie 5 736 zł.
Gdy pracownik jest zatrudniony w innej miejscowości, zaliczka na podatek wyniesie 401 zł.
6 143 zł minus 300 zł = 5 843 zł i to jest podstawa opodatkowania. Odejmujemy od niej podatek czyli 401,16 zł zaokrąglony do pełnych złotych (401 zł). Zostaje nam na rękę 5 742 zł.
(5 843 razy 0,12 minus 300 zł) – 0,12 to stawka podatku 12 proc. 300 zł to 1/12 z 3 600 zł zwolnienia z 12-procentowego podatku dochodu w wysokości 30 000 zł rocznie ustalone dla jednego miesiąca
Po potrąceniu zaliczki na podatek na rękę zostanie 5 742 zł.
A ile byłoby to netto gdyby kwota wolna od podatku została w 2024 roku podwyższona z 30 000 zł do 6000 zł? Oznaczałoby to, że przy wyliczaniu 12 proc. zaliczki na podatek pomniejszałoby się co miesiąc wyliczoną kwotę nie o 300 zł, a o 600 zł. W konsekwencji kwoty na rękę byłyby wyższe o 300 zł:
- dla pracownika zatrudnionego w tej samej miejscowości byłoby to 6 036 zł (zamiast 5 736 zł);
- dla pracownika zatrudnionego w innej miejscowości byłoby to 6 042 zł (zamiast 5 742 zł).
Oczywiście nie musimy takich wyliczeń robić w sposób tak żmudny; możemy skorzystać z kalkulatora cyfrowego na stronie Infor.pl, który zrobi to za nas błyskawicznie. W tym artykule zrobiliśmy to, by pokazać strukturę pomniejszeń – sprawiających, że kwota wynagrodzenia netto jest tak dużo mniejsza od kwoty brutto.
W jaki sposób pracodawca jest zobowiązany wypłacać wynagrodzenie pracownikowi
Przy okazji przypomnijmy też podstawowe zasady prawa pracy dotyczące wynagrodzenia za pracę – są one wiążące dla obu stron stosunku pracy, a więc pracodawcy-płatnika i pracownika.
Zasadą jest, że wypłaty wynagrodzenia za pracę dokonuje się co najmniej raz w miesiącu, w stałym i ustalonym z góry terminie.
Pracodawca jest obowiązany wypłacać wynagrodzenie w miejscu, terminie i czasie określonych w regulaminie pracy lub w innych przepisach prawa pracy lub obwieszczeniu.
Wynagrodzenie za pracę płatne raz w miesiącu wypłaca się z dołu, niezwłocznie po ustaleniu jego pełnej wysokości. Nie może to jednak nastąpić później niż w ciągu pierwszych 10 dni następnego miesiąca kalendarzowego.
Jeżeli ustalony dzień wypłaty wynagrodzenia za pracę jest dniem wolnym od pracy, wynagrodzenie wypłaca się w dniu poprzedzającym.
Składniki wynagrodzenia za pracę, przysługujące pracownikowi za okresy dłuższe niż jeden miesiąc, wypłaca się z dołu w terminach określonych w przepisach prawa pracy.
Niewypłacenie w terminie wynagrodzenia lub innego świadczenia ze stosunku pracy powoduje konieczność wypłaty odsetek.
Pracodawca, na żądanie pracownika, jest obowiązany udostępnić do wglądu dokumenty, na których podstawie zostało obliczone jego wynagrodzenie.
Co do zasady wynagrodzenie winno być wypłacane w formie pieniężnej. Przepisy płacowe przewidują możliwość wypłacenia świadczeń rzeczowych (deputatów).
Wypłata wynagrodzenia może być dokonana w formie bezgotówkowej lub gotówkowej. Zasadą jest, że wynagrodzenie jest wypłacane na wskazany przez pracownika rachunek płatniczy. Natomiast jeżeli pracownik chce otrzymywać wypłatę w formie gotówki do rąk własnych to musi złożyć pracodawcy wniosek o taki sposób wypłaty w postaci pisemnej lub elektronicznej.