Gwałtowne zmiany na rynku energii sprawiają, że wybór systemu ogrzewania domu staje się coraz bardziej skomplikowany. Rosnące ceny surowców, unijne przepisy ograniczające stosowanie niektórych rozwiązań oraz zawieszenie programu „Czyste Powietrze” utrudniają decyzję. W kontekście zmian regulacyjnych oraz rosnących cen energii analiza długoterminowych kosztów staje się niezbędna. Wybór między gazem, biomasą czy systemami hybrydowymi wymaga uwzględnienia zarówno opłacalności, jak i dostępności technologii w przyszłości.
- Każda opcja ma wady i zalety
- Gaz, a może pellet – co bardziej się opłaca?
- Ogrzewanie efektywne energetycznie
- Systemy hybrydowe jako alternatywa dla tradycyjnych źródeł
- Na co zwrócić uwagę przy wyborze ogrzewania?
Każda opcja ma wady i zalety
Każde z dostępnych rozwiązań – od tradycyjnych paliw kopalnych, przez biomasę, po nowoczesne systemy hybrydowe – ma swoje zalety i ograniczenia, a analiza długoterminowych kosztów i stabilności cen staje się niezbędna do podjęcia świadomej decyzji.
Ceny jednego z najpopularniejszych nośników energii – gazu ziemnego – podlegają dużym wahaniom. Na europejskim rynku referencyjnym TTF gaz ziemny zdrożał na przestrzeni 2024 roku o niemal 100%. Wiele gospodarstw domowych i część firm nie odczuło zmian cen gazu także w poprzednich latach, ponieważ chroniły je tarcze antyinflacyjne, które nie mogą być jednak stałym rozwiązaniem. Natomiast pellet, choć dotychczas uznawany za ekonomiczną alternatywę, może wkrótce stracić na opłacalności. Wpłyną na to nowe normy jakościowe dotyczące tego surowca, a zarazem jego mniejsza dostępność. Jakie zatem ogrzewanie wybrać, aby było najbardziej opłacalne w dłuższej perspektywie?
Gaz, a może pellet – co bardziej się opłaca?
Gaz ziemny, gaz płynny LPG i biomasa, zwłaszcza pellet drzewny, należą do najczęściej wybieranych źródeł ogrzewania w polskich domach. Popularność tych paliw wynika zarówno z ich dostępności, jak i względnej wygody użytkowania. Jednak w ostatnich latach koszty ogrzewania systematycznie rosną, co stanowi coraz większe obciążenie dla domowych budżetów i skłania do poszukiwania najbardziej opłacalnych rozwiązań.
Pellet - koszty
Z analizy kosztów poszczególnych źródeł ogrzewania z pomocą kalkulatora POBE wynika, że ogrzewanie pelletem w 2024 roku było jednym z najkorzystniejszych cenowo – średnio 4 405 zł rocznie dla domu o powierzchni 120 m², przy średniej cenie 1300 zł za tonę. Jednak według prognoz na 2025 rok można spodziewać się wzrostu kosztów tego paliwa. Powodem jest rosnące zapotrzebowanie na biomasę w elektrociepłowniach i sektorze energetycznym. Choć podaż pelletu nie ulegnie zmniejszeniu, większa część surowca może trafiać do dużych odbiorców, co ograniczy jego dostępność dla gospodarstw domowych. Ponadto, jak zapowiedziało Ministerstwo Klimatu i Środowiska, planowane jest również wprowadzenie norm dotyczących kaloryczności i wilgotności surowca, co ma poprawić efektywność spalania i ograniczyć emisję zanieczyszczeń, ale może także wpłynąć na jego ceny końcowe.
LPG - koszty
Dla porównania, koszt ogrzewania LPG w 2024 roku wynosił średnio niewiele więcej niż pelletem, bo około 4 715 zł rocznie, przy cenie 2,32 zł za litr propanu na rynku. Chociaż LPG, z którego korzysta już ok. 2 mln polskich gospodarstw domowych, było w ubiegłym roku opcją droższą niż pellet o średnio 7%, paliwo to cechuje się większą stabilnością cenową. W obecnej sytuacji rynkowej. może to być istotnym czynnikiem przy długoterminowym planowaniu wydatków na ogrzewanie.
Gaz ziemny - koszty
W przypadku gazu ziemnego roczny koszt wyniósł średnio 6 988 zł, przy cenie 4,92 zł za m³ w taryfie grzewczej W-3. Jego ceny w ostatnim roku znacząco wzrosły. Część odbiorców nie odczuło jeszcze tych podwyżek ze względu na wspomniane rządowe mechanizmy ochronne. Ich potencjalny brak w przyszłości będzie skutkować dalszym wzrostem kosztów dla gospodarstw domowych. Mimo to gaz ziemny będzie nadal ogrywał znaczącą rolę na polskiej sceny energetycznej. Jak wskazują kluczowi przedstawiciele branży, w tym Orlen – surowiec ten jest kluczowy jako paliwo przejściowe w procesie transformacji energetycznej a polska strategia energetyczna przewiduje dalszą rozbudowę infrastruktury gazowej, co może poprawić dostępność tego paliwa i przełożyć się na korzystniejsze warunki cenowe dla gospodarstw domowych.
Ogrzewanie efektywne energetycznie
Oprócz kwestii finansowych istotnym czynnikiem wyboru systemu grzewczego jest jego efektywność oraz wpływ na środowisko.
LPG charakteryzuje się wyższą kalorycznością (47,3 MJ/kg) niż pellet (15,6 MJ/kg), co oznacza, że do uzyskania tej samej ilości ciepła potrzeba mniej paliwa. Ponadto, kotły gazowe, zwłaszcza kondensacyjne, osiągają wysoką sprawność energetyczną, minimalizując straty ciepła.
Pellet, choć uznawany za paliwo odnawialne, generuje emisję pyłów zawieszonych PM10 i PM2.5, które negatywnie wpływają na jakość powietrza, zwłaszcza w gęsto zabudowanych obszarach. W miastach, gdzie problem smogu jest najbardziej dotkliwy, coraz częściej wskazuje się na konieczność ograniczania biomasy jako źródła ciepła w budynkach jednorodzinnych. Wprowadzane regulacje, jak uchwały antysmogowe, już teraz zakazują stosowania pieców na paliwa stałe w niektórych regionach, a kolejne zmiany mogą jeszcze bardziej ograniczyć możliwość korzystania z tego rodzaju ogrzewania.
Z kolei LPG czy gaz ziemny, spalane w nowoczesnych kotłach kondensacyjnych, nie generują sadzy i pyłów zawieszonych, co znacząco wpływa na jakość powietrza w skali lokalnej. Dodatkowo, technologie kondensacyjne pozwalają na maksymalne wykorzystanie energii zawartej w paliwie, co zwiększa efektywność ogrzewania i zmniejsza jego wpływ na środowisko. Co więcej, gaz ziemny może w przyszłości zostać częściowo zastąpiony biometanem, podobnie w przypadku gazu płynnego, który ma swój odnawialny odpowiednik w postaci bio LPG.
Systemy hybrydowe jako alternatywa dla tradycyjnych źródeł
W obliczu zmieniającego się rynku coraz większą popularność zyskują rozwiązania hybrydowe, łączące LPG z pompami ciepła lub innymi źródłami energii. Tego typu systemy umożliwiają optymalizację kosztów ogrzewania, wykorzystując tańszą energię elektryczną w okresach mniejszego zapotrzebowania, a w czasie największych mrozów przełączając sięna gaz.
Dodatkowym atutem jest elastyczność w zarządzaniu źródłami ciepła, co pozwala na zmniejszenie zależności od jednego paliwa. Systemy hybrydowe są w pełni zgodne z wytycznymi Komisji Europejskiej dotyczącymi Dyrektywy EPBD, spełniając wymogi efektywności energetycznej, a także mogą okazać się odpowiednim rozwiązaniem dla konsumenta, który rozważa zmianę ogrzewania.
Na co zwrócić uwagę przy wyborze ogrzewania?
Wybór odpowiedniego systemu grzewczego ma istotny wpływ na komfort życia, koszty eksploatacji oraz środowisko. W zależności od dostępności paliwa, wymagań technicznych i preferencji, warto rozważyć różne opcje, takie jak kocioł gazowy, systemy hybrydowe czy ogrzewanie na pellet. Ważnym kryterium wyboru jest również efektywność systemu.
Zdaniem eksperta Stowarzyszenia Producentów i Importerów Urządzeń Grzewczych (SPIUG): Zakładając, że posiadamy taki sam dostęp do pelletu i LPG, należy zwrócić uwagę na kilka kluczowych aspektów. Kocioł gazowy jest zazwyczaj mniejszy od kotła na pellet, najczęściej stosowane modele wiszące nie zajmują miejsca na podłodze kotłowni. Dodatkowo, kocioł gazowy nie emituje pyłów zawieszonych, co daje od razu efekt antysmogowy, podczas gdy kocioł na pellet może emitować do 50 mg/m³ pyłów. LPG, w przeciwieństwie do pelletu, ma ściśle określone parametry, co pozwala uniknąć problemów z różną jakością paliwa i zwiększoną emisją. Kolejną zaletą kotła gazowego jest mniejsza potrzeba przestrzeni do przechowywania paliwa, a także prostsza instalacja doprowadzenia gazu. Kocioł gazowy jest również bezpieczniejszy, ponieważ nie ma ryzyka spalania nieodpowiednich materiałów, jak w przypadku kotłów na pellet, gdzie użytkownicy czasem korzystają z takiej możliwości. LPG może być również produkowane w formie gazu odnawialnego, co stanowi dodatkowy atut.
W obliczu zmieniających się warunków rynkowych oraz rosnących kosztów energii, warto skonsultować wybór odpowiedniego systemu grzewczego z ekspertem, który pomoże dobrać rozwiązanie optymalne zarówno pod względem ekonomicznym, jak i ekologicznym.