Co drugi Polak jest przekonany, że kluczowym krokiem w poprawie sytuacji ekologicznej w Polsce jest rozwój systemu kaucyjnego. Według badanych, miałoby to być rozwiązanie znacząco zmniejszające ilość odpadów oraz ograniczające negatywny wpływ plastiku na środowisko.
- Wdrożenie systemu kaucyjnego w Polsce: jak ma wyglądać
- System kaucyjny w Polsce: kiedy zostanie wdrożony
- Kaucja za puszki i butelki: chcemy, bo ochronią środowisko
Ponad 75 proc. osób biorących udział w badaniu Autopay deklaruje gotowość do rezygnacji z napojów w plastikowych butelkach na rzecz sprzedawanych w szkle, o ile system odbioru będzie wygodny w użytkowaniu.
Gotowość konsumentów do zmiany zależy od tego, jak proponowane rozwiązania wpłyną na ich codzienne życie, w czym pokładają nadzieję na rozsądek decydentów.
Wdrożenie systemu kaucyjnego w Polsce: jak ma wyglądać
W Polsce system kaucyjny objąć ma jednorazowe butelki z tworzyw sztucznych o pojemności do 3 litrów, szklane butelki wielokrotnego użytku do 1,5 litra oraz metalowe puszki o pojemności do 1 litra. Przy zakupie napoju w takim opakowaniu klienci będą zobowiązani do uiszczenia kaucji, którą odzyskają po zwrocie opakowania w dowolnym punkcie zbiórki.
Obowiązek przyjmowania zwrotów będzie dotyczyć większych sklepów (powyżej 200 m² powierzchni).
System kaucyjny w Polsce: kiedy zostanie wdrożony
Pierwotnie system miał zacząć działać z początkiem 2025 roku. Ministerstwo Klimatu skierowało jednak w ostatnich tygodniach do konsultacji autopoprawkę, która miała opóźnić wdrożenie pełnego systemu kaucyjnego o sześć miesięcy. Ostatecznie premier Donald Tusk poinformował, że ustawa wejdzie w życie dopiero 1 października 2025 roku.
Opóźnienie jest uzasadniane potrzebą odpowiedniego przygotowania uczestników systemu, którzy muszą zmierzyć się z wyzwaniami organizacyjnymi i finansowymi.
Decyzja o przesunięciu terminu wprowadzenia systemu spotkała się z krytyką m.in. samorządowców, którzy wskazują, że opóźnienie nie stanowi rozwiązania kluczowych problemów. W ich opinii system ten należy powiązać z systemem rozszerzonej odpowiedzialności producenta (ROP), który zapewniłby większą skuteczność zarządzania odpadami.
Zwracają uwagę, że proponowany system kaucyjny, nawet po przesunięciu, przyniesie jedynie minimalny efekt ekologiczny, a koszty jego wdrożenia obciążą głównie mieszkańców.
Kaucja za puszki i butelki: chcemy, bo ochronią środowisko
Polki i Polacy są gotowi angażować się w działania na rzecz ochrony środowiska, także w kontekście nadmiernej produkcji odpadów.
Według raportu Autopay Postawy ekologiczne Polek i Polaków 2024" ponad trzy czwarte respondentów chętnie skorzystałoby z systemu kaucyjnego, gdyby był on wygodny i łatwo dostępny. Jednak mimo poparcia społecznego, wprowadzenie projektu zostało opóźnione o dziesięć miesięcy.
80 proc. Polek i Polaków największy udział człowieka w degradacji środowiska naturalnego dostrzega w generowaniu dużej ilości odpadów.Podobny odsetek wskazuje w tym kontekście na wytwarzanie śmieci nieulegających biodegradacji i używanie plastiku na masową skalę. Nie poprzestają na świadomości – obecnie niemal ośmiu na dziesięciu badanych segreguje swoje śmieci.
Z kolei dwie trzecie respondentów korzysta z toreb wielokrotnego użytku i deklaruje gotowość do używania własnych opakowań przy zakupach takich produktów, jak mięso, sery czy kosmetyki.
– Coraz częściej wyrażają oni również chęć zakupu produktów w opakowaniach alternatywnych do plastikowych. Kolejnym krokiem wydaje się być wprowadzenie systemu kaucyjnego.
yniki badania jasno pokazują gotowość społeczeństwa do zmiany przyzwyczajeń, w tym zwłaszcza do ograniczenia korzystania z plastiku. Co więcej, obecnie 8 na 10 ankietowanych uważa że to rządy państw powinny podejmować działania mające na celu poprawę sytuacji ekologicznej na świecie – mówi Marcin Szczur, zarządzający Business Unitem Platforms & Marketplaces w Autopay.
– Jest to jasny sygnał od konsumentów, którzy ponad własnym zaangażowaniem oczekują od państwa wdrożenia rozwiązań systemowych, które wesprą proekologiczne wybory i stworzą korzystne warunki do zmiany postaw. Takim rozwiązaniem mógłby być właśnie system kaucyjny – dodaje Marcin Szczur.
Co drugi Polak jest przekonany, że kluczowym krokiem w poprawie sytuacji ekologicznej w Polsce jest rozwój systemu kaucyjnego. Według badanych, miałoby to być rozwiązanie znacząco zmniejszające ilość odpadów oraz ograniczające negatywny wpływ plastiku na środowisko.