Przeciętna rodzina słono zapłaci za ETS2. Ogrzewająca gazem najpierw 6 338 zł, później 24 018 zł, natomiast węglem: 10 311 zł i 39 074 zł

• Najwyższe koszty systemu ETS2 będą ponosili mieszkańcy najstarszych, nieocieplonych budynków jednorodzinnych
• Koszty dla polskich rodzin w związku z wejściem w życie ETS2 od 2027 roku, w przypadku ogrzewania gazem lub węglem
• Rząd zapowiada działania osłonowe łagodzące skutki wprowadzenia ETS2, będzie finansowanie ze Społecznego Funduszu Klimatycznego (SFK)

Unijny system ETS2 to rodzaj opłaty za emitowanie szkodliwych dla ludzkiego zdrowia i planety gazów cieplarnianych oraz pyłów. Już działa opłata ETS1 pobierana od elektrociepłowni, przemysłu i innych emitentów zanieczyszczeń, a od 2027 r. ma wejść w życie dodatkowa opłata dla emitentów w transporcie i w budownictwie. Jeśli ktoś korzysta z centralnego ogrzewania lub ma pompę ciepła, to ETS1 jest już w nich zawarty. Natomiast, jeśli ma kocioł gazowy lub piec na węgiel, to w momencie wejścia w życie ETS2 jego rachunki za ogrzewanie wzrosną.

Najwyższe koszty systemu ETS2 będą ponosili mieszkańcy najstarszych, nieocieplonych budynków jednorodzinnych

Autorzy raportu po tytułem "Analiza wpływu ETS2 na koszty życia Polaków" wskazują, że Polska jest jednym z krajów, którego obywatele najdotkliwiej odczują uruchomienie ETS2. Ze względów klimatycznych należymy do grona państw z zapotrzebowaniem na ciepło przekraczającym średnią unijną. Mamy też najwyższe w Europie wykorzystanie węgla, będącego najbardziej emisyjnym paliwem, do ogrzewania budynków mieszkalnych. Najwyższe koszty systemu ETS2 będą ponosili mieszkańcy najstarszych, nieocieplonych budynków jednorodzinnych.

Gwałtowny wzrost cen odczujemy dwukrotnie – po uruchomieniu ETS2 w 2027 r. i w 2030 r. – po połączeniu się ETS1 i ETS2. W początkowym okresie, w przypadku wzrostu ceny uprawnień do emisji CO₂ powyżej 45 euro za tonę, nastąpi zwiększenie dostępnej na rynku liczby uprawnień do emisji, czego efektem może być spadek ich cen. Komisja Europejska już w 2028 przewiduje wzrost cen powyżej pierwotnie zakładanego pułapu 45 euro za tonę do poziomu 50 euro. Po połączeniu systemów ceny uprawnień do emisji z ETS2 zrównają się z cenami ETS1 (średni cena w 2023 roku to 83,85 euro), a gospodarstwa domowe oraz małe przedsiębiorstwa będą konkurować o zakup ograniczonej liczby uprawnień do emisji z elektrowniami, hutami czy cementowniami.

Koszty dla polskich rodzin w związku z wejściem w życie ETS2 od 2027 roku, w przypadku ogrzewania gazem lub węglem

Z raportu wynika, że dla przeciętnej polskiej rodziny (statystycznie średniej na bazie danych GUS) skumulowany dodatkowy koszt ETS2 w przypadku ogrzewania gazem wyniesie w latach 2027–2030: 6 338 zł, a w latach 2027–2035: 24 018 zł. W przypadku wykorzystania węgla będzie to odpowiednio 10 311 zł i 39 074 zł. Aby pokryć dodatkowe koszty związane z ETS2 przeciętna polska rodzina w 2027 roku w przypadku ogrzewania gazem będzie musiała wydać równowartość 45% ( w 2030 r. – 82%) miesięcznego minimalnego wynagrodzenia, a w przypadku ogrzewania węglem 73% (w 2030 r. – 134%).

Natomiast rodzina o wysokim zużyciu energii w latach 2027–2030 w przypadku ogrzewania gazem poniesie skumulowane koszty w wysokości 12 100 zł, a w latach 2027–2035: 45 851 zł. Jeżeli wykorzystuje węgiel będzie to odpowiednio 20 403 zł i 77 318 zł. Aby pokryć dodatkowe koszty związane z ETS2 przeciętna polska rodzina w 2027 roku w przypadku ogrzewania gazem będzie musiała wydać równowartość 86% ( w 2030 r. – 157%) miesięcznego minimalnego wynagrodzenia, a w przypadku ogrzewania węglem 144% (w 2030 r. – 264%).

„Analiza wpływu ETS2 na koszty życia Polaków” przygotowali Wanda Buk, adwokat i manager z doświadczeniem w sektorach regulowanych, oraz Marcin Izdebski, ekspert Fundacji Republikańskiej specjalizujący się w tematyce energetycznej i gospodarczej. Zobacz cały raport: Analiza wpływu ETS2 na koszty życia Polaków.

Rząd zapowiada działania osłonowe łagodzące skutki wprowadzenia ETS2, będzie finansowanie ze Społecznego Funduszu Klimatycznego (SFK)

W celu maksymalnego złagodzenia skutków wprowadzenia systemu ETS2, który wejdzie w życie w 2027 r., rząd planuje wprowadzenie odpowiednich działań osłonowych i inwestycyjnych. "Część z nich będzie finansowana ze Społecznego Funduszu Klimatycznego (SFK), który jest takim KPO 2, tzn. będzie realizowany na bardzo podobnych zasadach jak KPO. W rozłożeniu na siedem lat Polska będzie miała w nim do zainwestowania ok. 50 mld zł" - powiedział wiceminister funduszy i polityki regionalnej Jan Szyszko.

Wiceszef resortu funduszy stwierdził, że SFK jest dodatkowym mechanizmem inwestycyjnym, jednak dalece niewystarczającym, aby pokryć koszty społeczne wprowadzenia ETS2. Jak zaznaczył, z dostępnych analiz wynika, że wprowadzenie tego systemu może mieć "poważne konsekwencje dla społeczeństwa", a koszty wprowadzenia systemu są "nieproporcjonalnie wysokie dla krajów i społeczeństw mniej zamożnych w Unii Europejskiej, czyli takich jak Polska".