Bon energetyczny w II. połowie 2024 r. - kto dostanie. Od 300 do 1200 zł jednorazowej wypłaty

• Cena energii elektrycznej w I połowie 2024 roku
• Jakie będą ceny prądu (energii elektrycznej) w II połowie 2024 roku? Podwyżka ceny maksymalnej
• Bon energetyczny 2024
• Projekt ustawy o bonie energetycznym - jednorazowy bon energetyczny ma mieć wartość od 300 do 1200 zł
• Zmiany techniczne do ustaw chroniących odbiorców energii
• Zmiany w Prawie energetycznym
• Przepisy dot. prosumenta wirtualnego OZE od 2 lipca 2024 r. Zmiany porządkujące w związku z wejściem w życie Centralnego Systemu Informacji rynku energii (CSIRE)
• Ceny paliw gazowych w II połowie 2024 roku
• Zmiany w zakresie rynku ciepła
• Analiza mBank: Rachunki za energię elektryczną wzrosną o 11-13 proc. 
• Bon energetyczny - wnioski
• Bon energetyczny - kwoty, kryterium, dochodowe

Cena energii elektrycznej w I połowie 2024 roku

Gospodarstwa domowe

Na podstawie ustawy z 7 grudnia 2023 r. o zmianie ustaw w celu wsparcia odbiorców energii elektrycznej, paliw gazowych i ciepła (Dz.U. 2023 poz. 2760) ceny energii elektrycznej dla gospodarstw domowych pozostaną niezmienne (zamrożone) do końca czerwca 2024 roku. W I połowie 2024 roku gospodarstwa domowe płacą stawki obowiązujące na początku 2022 roku, czyli znacznie niższe od obecnych taryf i cen na hurtowych rynkach energii. 

Do końca czerwca 2024 r. utrzymana jest maksymalna cena energii elektrycznej w wysokości 412 zł za 1 MWh netto (czyli 0,412 zł za 1 kWh) do określonego limitu zużycia. Limity te wynoszą:
- 1,5 MWh dla wszystkich gospodarstw domowych, 
- 1,8 MWh dla gospodarstw domowych z osobami z niepełnosprawnościami, 
- 2 MWh dla rodzin z Kartą Dużej Rodziny oraz dla rolników. 

Warto zwrócić uwagę, że te limity są o połowę niższe, niż w całym 2023 roku z tego powodu, że ww. ceny mają obowiązywać przez pół roku.

Gospodarstwo domowe, po przekroczeniu ww. limitu zużycia płaci sztywną cenę maksymalną 693 zł za 1 MWh (czyli 0,693 zł za 1 kWh). Taką samą cenę maksymalną płacą mikroprzedsiębiorcy, małe i średnie firmy i rolnicy. 

Małe i średnie firmy, szkoły, szpitale i inni odbiorcy uprawnieni

Do połowy 2024 roku obowiązują też te same ceny prądu dla małych i średnich firm, jednostek samorządu terytorialnego i podmiotów użyteczności publicznej (tzw. odbiorców uprawnionych). Jak informuje np. PGE, cena maksymalna dla odbiorców uprawnionych z grupą taryfową A, B, C i R wynosi od 1 stycznia 2024 r. do 30 czerwca 2024 r. - 693 zł/MWh netto (bez VAT i akcyzy) / 858,54 zł/MWh brutto (z VAT i akcyzą) - pod warunkiem złożenia stosownego oświadczenia (że spełnia warunki dla uznania za takiego odbiorcę).

Jakie będą ceny prądu (energii elektrycznej) w II połowie 2024 roku? Podwyżka ceny maksymalnej

W opublikowanym 19 kwietnia 2024 r. projekcie ustawy o bonie energetycznym oraz o zmianie niektórych innych ustaw czytamy, że nastąpi przedłużenie obowiązywania ceny maksymalnej za energie elektryczną dla odbiorców energii w gospodarstwach domowych. Cena ta obowiązywać będzie w drugiej połowie 2024 r. i ma być podwyższona 500 zł/MWh. Za stosowanie ceny maksymalnej, przedsiębiorstwa energetyczne otrzymają rekompensaty.

Natomiast cena maksymalna za energię elektryczną w II połowie 2024 r. ma wynieść 693 zł za MWh dla jednostek samorządu, podmiotów użyteczności publicznej oraz dla małych i średnich przedsiębiorców. 

Rząd i MKiŚ chcą też zmienić taryfy na obrót energią elektryczną. Aktualnie obserwuje się stabilizację sytuacji na rynku energii i spore obniżenie cen energii notowanych na Towarowej Giełdzie Energii. Dlatego ustawa o bonie energetycznym (…) nakłada na przedsiębiorstwa energetyczne obowiązek przedłożenia do zatwierdzenia Prezesowi URE zmiany taryfy z okresem jej obowiązywania nie krótszym niż do dnia 31 grudnia 2025 r. Rząd spodziewa się, że efektem tych zmian będzie obniżenie poziomu cen energii elektrycznej obowiązujących w taryfach dla gospodarstw domowych.

Bon energetyczny 2024

Jak czytamy w założeniach projektu omawianej ustawy, mimo zawieszenia dodatku energetycznego na mocy przepisów ustawy z dnia 17 grudnia 2021 r o dodatku osłonowym (Dz. U. z 2024 r., poz. 123) beneficjentami bonu energetycznego będą nie tylko gospodarstwa domowe o niskich dochodach ale również odbiorcy wrażliwi energii elektrycznej oraz te domostwa, które dziś z uwagi na nadmetraż przypadający na osobę w zamieszkiwanym lokalu, zostały wykluczone z przyznania dodatku mieszkaniowego w rozumieniu przepisów ustawy z 21 czerwca 2001 r. o dodatkach mieszkaniowych (Dz. U. z 2023 r., poz. 1335). Dotyczyć to będzie w szczególności odbiorców wrażliwych energii elektrycznej samotnie zamieszkujących domy jednorodzinne w małych miejscowościach i na wsiach, w trudnej sytuacji materialnej.

Rząd i MKiŚ przewidują, że ww. kryteria dochodowe bonu energetycznego pozwolą w drugiej połowie 2024 roku objąć wsparciem różne grupy beneficjentów, którzy z różnych przyczyn mają trudności w pokrywaniu rachunków za energię elektryczną. Jak w przypadku dodatku osłonowego, bonem energetycznym zostaną objęci emeryci ze świadczeniem poniżej minimalnej emerytury czy emeryci i renciści ze świadczeniem równym najniższej emeryturze. Świadczenie pozwoli częściowo pokryć płatności z tytułu energii elektrycznej tym odbiorcom, którzy ze względu na niskie dochody są zagrożeni ubóstwem energetycznym, w zakresie, w jakim ubóstwo energetyczne pokrywa się z ubóstwem dochodowym. Podwyższonym wsparciem zostaną objęci ci obywatele, którzy korzystają ze źródeł ogrzewania, zasilanych energią elektryczną, jak np. pompy ciepła, czy piece akumulacyjne.

Nie będzie zmian odnośnie weryfikacji progów dochodowych - będą się tak jak dotąd odbywać w gminach przy weryfikacji uprawnień beneficjentów do dodatku osłonowego, kwalifikacji do wsparcia w ramach Programu Czyste Powietrze (zmienią się jedynie wysokości weryfikowanych progów dochodowych).

Projekt ustawy o bonie energetycznym - jednorazowy bon energetyczny ma mieć wartość od 300 do 1200 zł

Na podstawie ustawy z dnia 23 maja 2024 r. o bonie energetycznym oraz o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczenia cen energii elektrycznej, gazu ziemnego i ciepła systemowego  jednorazowy bon energetyczny będzie miał wartość:
- 300 zł dla jednoosobowego gospodarstwa domowego, 
- 400 zł dla 2-3 osobowego gospodarstwa domowego, 
- 500 zł dla 4-5 osobowego gospodarstwa domowego, 
- 600 zł, a dla sześcio- i więcej osobowego gospodarstwa domowego.

Natomiast, gdy główne źródło ogrzewania danego gospodarstwa domowego jest zasilane energią elektryczną i jest wpisane lub zgłoszone do Centralnej Ewidencji Emisyjności Budynków bon energetyczny ma mieć wyższą wartość. Ma to być 600 zł dla gospodarstwa jednoosobowego,  800 zł dla gospodarstwa 2-3 osobowego, 1000 zł dla gospodarstwa 4-5 osobowego i 1200 zł dla sześcio- i więcej osobowego gospodarstwa domowego.

Zmiany techniczne do ustaw chroniących odbiorców energii

Omawiana ustawa przewiduje też doprecyzowanie przepisów ustaw wprowadzających mechanizmy ochronne dla odbiorców energii elektrycznej, paliw gazowych i ciepła w 2023 r. oraz w 2024 r. w zakresie m.in.:

- usprawnienia realizacji wypłat rekompensat dla podmiotów uprawnionych przez Zarządcę Rozliczeń S.A. z tytułu stosowania przez te podmioty mechanizmów osłonowych w zakresie cen energii elektrycznej i gazu (w szczególności uporządkowanie terminów na składanie różnych rodzajów wniosków, aby uniknąć ich kumulacji w określonych terminach),

- doprecyzowania i uzupełnienia przepisów umożliwiających stosowanie przez sprzedawców upustu na rachunku w rozliczeniach z odbiorcami energii elektrycznej w roku 2024 z tytułu oszczędnego zużycia tej energii (m.in. uzupełnienia w zakresie pozyskiwania danych pomiarowych od operatorów systemów dystrybucyjnych potwierdzających redukcję zużycia oraz doprecyzowanie terminów na wypłatę upustu i sposobu jego obliczania dla prosumentów),

- uzupełnienie przepisów dotyczących sprawozdań częściowych i końcowego, a także zapewnienie efektywności funkcjonowania obowiązku odpisu na Fundusz dla wszystkich podmiotów zobowiązanych do dokonania odpisu na Fundusz (m.in. doregulowanie kompetencji Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki w zakresie kontroli podmiotów objętych obowiązkiem odpisu na Fundusz oraz uzupełnienie przepisów dotyczących stosowania przepisów realizacji obowiązku odpisu na Fundusz w przypadku braku sprawozdań częściowych i końcowego).

Zmiany w Prawie energetycznym

W Prawie energetycznym:
a) został dodany nowy przepis (art. 45 aa), zgodnie z którym Prezes URE ma prawo wglądu do dokumentów oraz żądania przedstawienia dokumentów lub informacji od właściciela lub zarządcy budynku wielolokalowego, o którym mowa w art. 45a ust. 6, dotyczących wyposażenia lokali budynku wielolokalowego w przyrządy pomiarowe lub urządzenia umożliwiające rozliczanie kosztów ciepła według zużycia kosztów ogrzewania oraz zużycia ciepłej wody w takich lokalach budynku wielolokalowego, a także stosowania rozliczania kosztów według zużycia oraz wypełniania obowiązków informacyjnych, o których mowa w art. 45a ust. 4a i art. 45c.,
b) nastąpiła zmiana art. 47 ust. 2g w celu nałożenia na Prezesa URE obowiązku ogłaszania w terminach do dnia 31 marca i dodatkowo 30 września każdego roku wysokości wskaźnika referencyjnego,
c) nastąpiło usunięcie z treści art. 56 ust. 3 pkt 1 zbędnego odwołania ze względu na sprzeczność regulacji w zakresie wysokości wymierzenia kary.

Przepisy dot. prosumenta wirtualnego OZE od 2 lipca 2024 r. Zmiany porządkujące w związku z wejściem w życie Centralnego Systemu Informacji rynku energii (CSIRE)

Ustawa z dnia 28 lipca 2023 r. o zmianie ustawy – prawo energetyczne oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2023 r. poz. 1681) ustaliła rozpoczęcie działania Centralnego Systemu Informacji Rynku Energii (CSIRE) na dzień 1 lipca 2025 r. Z kolei ustawa z dnia 29 października 2021 r. o zmianie ustawy o odnawialnych źródłach energii oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2021 r. poz. 2376) zakłada wejście w życie z dniem 2 lipca 2024 r. przepisów dotyczących prosumenta wirtualnego energii odnawialnej. 
MKiŚ wskazuje, że instytucja i przepisy regulujące funkcjonowanie prosumenta wirtualnego energii odnawialnej są uzależnione od działania CSIRE. W związku z powyższym, konieczna jest harmonizacja terminu wejścia w życie przepisów dotyczących instytucji prosumenta wirtualnego energii odnawialnej z terminem wejścia w życie CSIRE. Kwestia może być uregulowana (alternatywnie) w ramach inicjatywy ujętej w projekcie ustawy o zmianie ustawy o odnawialnych źródłach energii oraz niektórych innych ustaw.
Omawiana ustawa dotyczyć również cen paliw gazowych i ciepła systemowego.

Ceny paliw gazowych w II połowie 2024 roku

Celem omawianych przepisów jest też zapewnienie do 31 grudnia 2024 r. dostaw paliw gazowych na stabilnym, akceptowalnym dla odbiorców poziomie cenowym.

Zmiany zakładają:
- zmianę ceny maksymalnej paliw gazowych do poziomu taryfy dla paliw gazowych zatwierdzonej dla przedsiębiorstwa energetycznego, o którym mowa w art. 62c ust. 1 ustawy - Prawo energetyczne lub na poziomie taryfy dla obowiązującej dla tego przedsiębiorstwa w dniu 1 stycznia 2022 r.;
- modyfikację systemu rekompensat dla sprzedawców paliw gazowych stosujących cenę maksymalną dla odbiorców końcowych objętych taryfą;
- rekalkulację taryfy przedsiębiorstwa energetycznego, o którym mowa w art. 62c ust. 1 ustawy - Prawo energetyczne oraz mechanizm rozliczenia zysków lub strat związanych z skróceniem obowiązywania obecnej taryfy;
- zmiany terminów dla przedsiębiorstw energetycznych, które wynikają z przedłużenia dodatkowej ochrony dla niektórych odbiorców paliw gazowych do 31 grudnia 2024 r.

Zmiany w zakresie rynku ciepła

Omawiana ustawa ma na celu utrzymanie wsparcia dla gospodarstw domowych oraz podmiotów użyteczności publicznej przez pokrycie części należności odbiorców ciepła wobec przedsiębiorstw energetycznych prowadzących działalność niekoncesjonowaną i koncesjonowaną w zakresie wytwarzania ciepła wynikających ze wzrostu kosztów ogrzewania przez wyrównanie, w celu ograniczenia wzrostu opłat za ciepło na określonym poziomie.

Zmienione przepisy zakładają przedłużenie działania mechanizmu maksymalnej ceny dostawy ciepła do 30 czerwca 2025 r., co stanowi powielenie rozwiązania już zastosowanego w ustawie z dnia 7 grudnia 2023 r. o zmianie ustaw w celu wsparcia odbiorców energii elektrycznej, paliw gazowych i ciepła.

Omawiana ustawa przedłuża system rekompensat dla wytwórców ciepła, ale zmienia wartości średniej ceny wytwarzania ciepła z rekompensatą.

Do 30 czerwca obowiązują wartości 150,95 zł za GJ netto dla ciepła wytwarzanego w źródłach ciepła opalanych gazem ziemnym lub olejem opałowym oraz 103,82 zł za GJ netto dla ciepła wytwarzanego w pozostałych źródłach.

W II poł. 2024 r. maksymalna cena ciepła ma wynosić 119,39 zł za GJ netto, a w I poł. 2025 r. - 134,97 zł za GJ netto.

Analiza mBank: Rachunki za energię elektryczną wzrosną o 11-13 proc. 

Komentując założenia ustawy o bonie energetycznym w kontekście gospodarstw domowych analitycy mBanku stwierdzili:
"Obecnie obowiązująca cena maksymalna netto to 412 zł, oznacza to zatem wzrost cen o ok. 21 proc. za samą energię. Zakładając, że udział tego składnika w całkowitym rachunku wynosi 50-60 proc., wówczas można liczyć (przy założeniu braku zmian innych kosztów), iż całkowity rachunek wzrośnie o 11-13 proc.".

Podobnie oceniają analitycy banku ING. Ich zdaniem rachunki za prąd wzrosną w II połowie 2024 roku o 13 proc., powiększając inflację o 0,6 pkt proc.

Bon energetyczny - wnioski

Wnioski o wypłatę bonu energetycznego trzeba będzie złożyć od 1 sierpnia do 30 września 2024 r. wójtowi, burmistrzowi lub prezydentowi miasta od 1 sierpnia do 30 września 2024 r.

Gmina na rozpatrzenie wniosku o przyznanie bonu energetycznego będzie miała 60 dni, a wypłata pieniędzy powinna być zrealizowana w bieżącym roku oraz na początku 2025.

Bon energetyczny - kwoty, kryterium, dochodowe

Nowe przepisy wprowadzają również bon energetyczny, który będzie skierowany dla odbiorców zagrożonych tzw. ubóstwem energetycznym. Bon będzie można otrzymać po spełnieniu kryterium dochodowego, a jego wysokość będzie zróżnicowana, w zależności od liczby osób w gospodarstwie domowym. „Podwyższonym wsparciem objęte zostaną mniej zamożne gospodarstwa domowe, których źródła ogrzewania zasilane są energią elektryczną (np. pompy ciepła, piece akumulacyjne)” – dodano w uzasadnieniu projektu.

Bon energetyczny będzie świadczeniem pieniężnym dla gospodarstw domowych, których dochody nie przekraczają 2500 zł na osobę w gospodarstwie jednoosobowym albo 1700 zł na osobę w gospodarstwie wieloosobowym.

W przypadku gospodarstwa jednoosobowego, bon będzie miał wysokość 300 zł; w gospodarstwie składającym się z 2 do 3 osób – 400 zł; w gospodarstwie składającym się z 4 do 5 osób – 500 zł; w gospodarstwie składającym się z co najmniej 6 osób – 600 zł.

Jeśli w gospodarstwie domowym wykorzystywane są źródła ogrzewania zasilane energią elektryczną, to bon energetyczny wzrośnie o 100 proc.

Jak wskazano w uzasadnieniu projektu, z bonu energetycznego skorzystają m.in. mniej zamożni emeryci ze świadczeniem poniżej minimalnej emerytury, emeryci i renciści ze świadczeniem równym najniższej emeryturze czy też beneficjenci pomocy socjalnej.

Podstawa prawna: ustawa z dnia 23 maja 2024 r. o bonie energetycznym oraz o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczenia cen energii elektrycznej, gazu ziemnego i ciepła systemowego (Podpisana przez  Prezydenta RP w dniu 7 czerwca 2024 r., opublikowana w Dzienniku Ustaw 12 czerwca 2024 r. poz. 859, weszła w życie 13 czerwca 2024 r.)