Koszty utrzymania

Kupno małego mieszkania na rynku pierwotnym lub wtórnym to rozwiązanie, który daje wiele korzyści. Najem – tylko jedną. Jedyna bariera przy wyborze pierwszego rozwiązania to zdolność kredytowa – raty kredytu hipotecznego są porównywalne z czynszem najmu. A własne mieszkanie to bonus w postaci kapitału.

Wszystko wskazuje na to, że w okresie od 1 września do 31 grudnia 2024 r., po raz ostatni, kredytobiorcy będą mogli skorzystać ze wsparcia w postaci zawieszenia spłaty dwóch rat kredytu hipotecznego (tzw. wakacji kredytowych). W 2025 r. wakacje kredytowe nie mają być już kontynuowane. Na jakie wsparcie, mogą zatem, w przyszłym roku, liczyć kredytobiorcy?

Choć liczba przestępstw w Polsce spada, w tym także tych dotyczących prywatnych majątków, to jednak wciąż na wysokim poziomie utrzymują się kradzieże z włamaniem. Złodzieje mają nie tylko swoje ulubione pory roku – wakacje i okresy przedświąteczne – ale i regiony, których mieszkańcy są narażeni na utratę majątku z mieszkania bardziej niż inni.

U najmłodszych Polaków ekonomia rządzi strachem. Teraz najbardziej boją się oni braku pieniędzy, wzrostu kosztów życia i utraty pracy. Szokujące jest to, że bez lęków żyje ledwie niespełna dwóch na stu przedstawicieli pokolenia Z.

Uwolnione od lipca ceny prądu, gazu i ogrzewania z sieci to dopiero początek drastycznych wzrostów kosztów ogrzewania i utrzymania mieszkań i domów. Dojdzie do tego nowy podatek, bo takim jest nowa wersja opłat za CO2 do atmosfery. Teraz płacą ją firmy produkcyjne, wkrótce obejmie ona również emisję prywatną związaną z ogrzewaniem mieszkań, nie omijając korzystających obecnie z gazu.

Wnioski o przyznanie bonu energetycznego będzie można składać już od 1 sierpnia bezpośrednio w gminie właściwej ze względu na miejsce zamieszkania lub przez formularz internetowy. Jest też możliwość składania wniosków przez platformę ePUAP oraz aplikację mObywatel. Zobacz wzór wniosku zamieszczony w BIP.

Poważne problemy zdrowotne, utrata dochodu oraz kradzież danych osobowych w Internecie – to przyczyny naszych największych trosk. Za to mniej niż inni mieszkańcy Europy obawiamy się skutków zmian klimatycznych, trudności związanych ze zmniejszoną siłą nabywczą czy rosnących stóp procentowych wpływających na koszty kredytu.

To już pewne: Polska zostanie objęta unijną procedurą nadmiernego deficytu. To oznacza ograniczanie wydatków, także na cele socjalne aż deficyt budżetowy w danym roku nie będzie wyższy od 3 proc., a cały dług publiczny nie będzie przekraczał 60 proc. produktu krajowego brutto – PKB. To oznacza, że nie będzie pieniędzy na żadne zmiany generujące wysokie wydatki.

Polska zajmuje czwarte miejsce na świecie pod względem mocy zainstalowanej PV na jednego mieszkańca. Zaczął się jednak poważny kryzys. Mocno wyhamowały inwestycje w fotowoltaikę gospodarstw domowych, przyrost jest po stronie głównie farm o mocy powyżej 1 MW, te zaś regularnie są już teraz niemal codziennie wyłączane. Spada przez to opłacalność fotowoltaiki.

Analitycy Polskiego Instytutu Ekonomicznego w komentarzu do danych GUS ocenili, że majowa inflacja w Polsce była niższa niż w strefie euro. Zjawisko to jest jednak chwilowe, gdyż z powodu wzrostu cen energii przewidywany jest wzrost inflacji w lipcu do 4-4,5 proc. 

Choć poziom optymizmu w związku z osobistą sytuacją finansową i perspektywami gospodarczymi jest wśród „zetek” i millenialsów” najwyższy od 2020 r., to koszty życia nadal pozostają ich największym zmartwieniem.

Rada Polityki Pieniężnej postanowiła nie obniżać stóp procentowych w czerwcu. Oznacza to, że stopa referencyjna wynosi dalej tyle, ile RPP ustanowiła ją w październiku 2023 r. czyli 5,75%. Przypomnijmy, że inflacja w maju wyniosłą 2,5%, a poniżej 3% utrzymuje się już od lutego br.

Najem mieszkań 2024: wynajmujący znów muszą czekać na najemców, zwłaszcza jeśli mają wysokie oczekiwania cenowe i chcą urządzać casting. Na rynku pojawia się coraz więcej ofert najmu i wynajmujący – zwłaszcza ci, którzy nie mają radykalnych limitów budżetowych – mogą w nich swobodnie wymierać. Rynek więc normalnieje.

To już koniec darmowego prądu ze słońca. Kolejne zmiany w przepisach stawiają kolejne grupy inwestorów prywatnych elektrowni w coraz gorszej sytuacji. Najpierw likwidacja korzystnego systemu rozliczeń - net-metering i groszowe stawki za wyprodukowaną energię, potem coraz częstsze wyłączenia instalacji słonecznych produkujących prąd. Co prawda dotyczą głównie farm, ale gospodarstwa domowe tracą w tym czasie ze względu na coraz niższe ceny energii, które obniża jej nadmiar. A na koniec zwłoka w uruchomieniu nowej edycji dotacji do fotowoltaiki - Mój Prąd 6.0, której warunki mają być zresztą gorsze od poprzednich.

Te liczby mogą szokować. Niespłacane w terminie długi ma już ponad 1,5 mln Polaków, średnia suma zaległości wynosi już ponad 20 tys. zł, a w rok takie zaległości wzrosły o ponad 10 procent – konkretnie trzy miliardy złotych, co daje nową sumę przekraczającą już wyraźnie 30 mld zł.

Zaledwie w czterech na sto gospodarstw domowych w Polsce mężczyzna prowadzi dom i bierze na siebie w całości obowiązki stereotypowo przypisywane kobiecie. W tym kontekście za sukces chyba uznać należy, że niemal w połowie rodzin doszło już do równouprawnienia: gotowaniem, praniem, sprzątaniem itp. zajmuje się nie tylko jedna osoba lecz obowiązki są dzielone.

Czy to prawda, że wystarczy miesiąc, by mieć zagwarantowaną emeryturę. Ale czy to wystarczy by w przyszłości otrzymywać emeryturę w najniższej gwarantowanej przez ustawę wysokości? Czy staż pracy i staż ubezpieczeniowy to to samo? Co to są okresy składkowe i nieskładkowe oraz jak one wpływają na prawa emerytalne oraz wysokość samej emerytury? Takie i podobne pytania stawiają coraz częściej osoby, które zbliżają się do ustawowego wieku emerytalnego i zaczynają myśleć o zakończeniu aktywności zawodowej.

Stosunkowo wysoka waloryzacja emerytur od 1 marca - o 12,12 procent, oraz zaraz po niej trzynasta emerytura w wysokości 1 780,96 zł to już wszystko na co mogą liczyć z ZUS dla wzrostu swoich dochodów wszyscy emeryci w 2024 roku. Drugiej waloryzacji nie będzie, a czternasta emerytura - choć pewna, bo gwarantowana ustawowo - będzie nie dla wszystkich i niekoniecznie wyższa od najniższej emerytury, co gwarantują przepisy, jak w roku ubiegłym, kiedy rząd zdecydował o wyższej od wymaganej kwocie czternastki.

Ministerstwo Finansów nie zakomunikowało tego wprost, ale wyraźnie nie jest zadowolone z konstrukcji nowego wskaźnika WIRON, który już funkcjonuje w umowach o kredyty hipoteczne i inne produkty finansowe, a docelowo miał do końca 2027 roku zastąpić WIBOR także już w zawartych umowach kredytowych! To ważny sygnał zwłaszcza dla osób, które aktualnie zawierają umowy o kredyt hipoteczny z opcją oprocentowania opartego nie na WIBOR, ale na nowym wskaźniki WIRON. Ten nowy może ostatecznie być pułapką, jeśli zapadnie decyzja o zupełnie innym wskaźniku referencyjnym mającym zastąpić ostatecznie WIBOR. Ponadto to sygnał, że WIBOR najprawdopodobniej będzie stosowany także w starych kredytach hipotecznych dłużej niż do końca 2027 roku.

Na początku marca 2024 r. Trybunał Sprawiedliwości UE wydał ważny wyrok dotyczący skutków błędnie wyliczonego przez bank RRSO kredytu konsumenckiego. Wyrok TSUE potwierdza, że zaniżenie poziomu RRSO skutkuje sankcją kredytu darmowego. Niebawem przekonamy się, jak polskie sądy zrozumieją tezy i argumentację tego wyroku.

W ostatnich dniach dość głośno zrobiło się na temat wskaźników referencyjnych. Ministerstwo Finansów poinformowało, że z dużym prawdopodobieństwem wskaźnik WIRON nie zostanie następca wskaźnika referencyjnego WIBOR. Powstaje pytanie czy banki spełniły obowiązki zwarcia w umowie kredytowej procedury awaryjnej na wypadek zaprzestania opracowania wskaźników WIBOR oraz WIRON?

Nie dość, że ceny działek budowlanych sięgnęły niebotycznych poziomów i metr gruntu kosztuje już niemal tyle co metr całego mieszkania dekadę temu, to na dodatek nie można ich kupić już za żadną cenę, bo ich zabrakło. W tej sytuacji bezcennym aktywem – wartym głębokiego zastanowieniem przed podjęciem decyzji o wykorzystaniu – są grunty, które trafiły do Krajowego Zasobu Nieruchomości stworzonego pod nieudany program Mieszkanie Plus.

Polacy wpisani do rejestru niesolidnych dłużników mają trzy finansowe twarze: lekkomyślnego lekkoducha, nękanego przez los mężczyzny w wieku średnim i seniora oglądającego po wielekroć każdą złotówkę nim ją wyda.

W oba dni świąteczne Wielkanocy 30 i 31 marca PSE nakazały wyłączyć instalacje fotowoltaiczne, wskutek czego na zmarnowanie poszło 13 000 MWh energii, za to do atmosfery trafiło 5 tys. ton dwutlenku węgla z elektrowni opalanych węglem. Ten absurd staje się standardem i stawia pod znakiem zapytania sens inwestowania także w małe instalacje fotowoltaiczne. Co prawda ich na razie wyłączenie nie dotyczą, ale to kwestia czasu.