Więziennictwo

Gwara więzienna to nie tylko tajemnicza grypsera i charakterystyczne tatuaże. Wiele wyrażeń używanych za murami zakładów karnych na dobre weszło do codziennego języka. Czy wiesz, które z nich są popularne także poza więzieniem? Rozwiąż quiz i przekonaj się, jak dobrze znasz slang, który stał się częścią naszego słownictwa.

To część druga serii artykułów na temat obrazu życia więźniów za murami zakładu karnego. W dzisiejszej części przyjrzymy się kolejnym zagadnieniom związanym z pobytem osadzonych w jednostkach penitencjarnych.

Policja, Straż Graniczna, Państwowa Staż Pożarna, Służba Ochrony Państwa i Służba Więzienna przejdą modernizację. Obejmie ona m.in. sposób powoływania do policji i mianowania. Przewiduje także rozbudowę infrastruktury i zakup dodatkowego sprzętu.

20.06.2021 weszła w życie ustawa mająca zapewnić środki na stworzenie tymczasowej placówki dla pacjentów ośrodka w Gostyninie, w którym przebywają najgroźniejsi przestępcy już po odbyciu kary. Przepisy pozwolą też na czasowe delegowanie tam funkcjonariuszy Służby Więziennej.

Nastąpił wzrost aktywności pracowniczej i społecznej więźniów oraz zwiększenie ich zdolności do zatrudnienia. Przyczynił się do tego specjalny program szkoleń, które w ramach resocjalizacji prowadziła Służba Więzienna. Choć praca osadzonych po zakończonych szkoleniach była istotą projektu, to jednak jego założenia nie gwarantowały utrwalania zdobytych umiejętności. W konsekwencji większość uczestników projektu wykonywało nieodpłatne prace porządkowe i pomocnicze na rzecz zakładów karnych. W wielu przypadkach prace te pozostawały bez związku z tematem ukończonego szkolenia a wykonywane były przez krótkie okresy. Ograniczało to skuteczność wejścia na rynek pracy po opuszczeniu jednostki penitencjarnej.

RPO zadał Sądowi Najwyższemu pytanie prawne dotyczące badania skargi więźnia na decyzję: prezesa sądu, sędziego penitencjarnego, dyrektora zakładu karnego i aresztu śledczego, dyrektora okręgowego i generalnego Służby Więziennej, komisji penitencjarnej oraz kuratora sądowego. Czy skargi należy badać wyłącznie pod kątem formalnym, czy także merytorycznym?

Rzecznik Praw Obywatelskich interweniował w sprawie bielizny przysługującej kobiecie będącej w więzieniu. Dotychczas skazana lub aresztowana nie otrzymywała biustonosza.

Zdaniem Rzecznika Paw Obywatelskich wydawanie więźniom posiłków przez otwór w drzwiach cel mieszkalnych narusza ich godność. Nie może stanowić to zasady. Taka procedura powinna być stosowana wyłącznie wówczas, gdy przemawiają za tym szczególne względy ochronne.

Rzecznik Praw Obywatelskich podkreśla, że zalecenia penitencjarno-ochronne Służby Więziennej nie mogą ingerować w prawa więźniów. Nie mogą być stosowane w sposób nadmierny i nieuzasadniony.

Więzień, który otrzymuje przepustkę losową na pogrzeb bliskiej osoby, powinien zostać uprzedzony o warunkach przepustki już w decyzji o zgodzie na nią. Więźniowie jeżdżą na pogrzeb w kajdankach, odzieży więziennej i pod strażą. Taka informacja mogłaby wpłynąć na zmianę decyzji o uczestnictwie w pogrzebie.

Możliwość wymierzania kary łącznej ma zostać zlikwidowana. Zgodnie z reformą Ministerstwa Sprawiedliwości kary za wszystkie czyny będą wykonywane po kolei. Łączny wymiar kar będzie mógł zostać zmniejszony więźniowi pod warunkiem spełnienia przez niego określonych warunków.

Liczba widzeń przysługujących skazanemu oraz zasady ich przeprowadzania uzależnione są od przede wszystkim od rodzaju zakładu karnego w jakim skazany odbywa karę. Możemy wyróżnić zakłady karne zamknięte, półotwarte oraz otwarte. Skazany może widzieć się nie tylko z rodziną i osobami najbliższymi, ale także i ze swoim obrońcą lub inną osobą za zgodą dyrektora zakładu karnego.

Przygotowany przez Ministerstwo Sprawiedliwości oraz Centralny Zarząd Służby Więziennej program „Praca dla więźniów” przynosi spektakularne efekty. Wśród skazanych zdolnych do pracy poziom zatrudnienia wynosi 83 proc. Przed wdrożeniem programu pracowało 36 proc. wszystkich skazanych, dziś jest to 54 proc. Powstają kolejne z 40 zaplanowanych hal produkcyjnych przy zakładach karnych

Miesięczne utrzymanie więźnia kosztuje obecnie 3150 zł. Niestety koszty te nadal wzrastają. Ministerstwo Sprawiedliwości przygotowało pilotażowy projekt, mający na celu aktywizację bezrobotnych więźniów.

Na podwyżki mogą liczyć funkcjonariusze oraz cywilni pracownicy więziennictwa. Szacuje się, że aż 64 mln zł ma zostać przeznaczonych na podwyżki dla funkcjonariuszy służby więziennej w 2016 r.

Ministerstwo Sprawiedliwości planuje wprowadzić dozór elektroniczny jako karę w kodeksie karnym.

Wynagrodzenie za pracę skazanego nie powinno być niższe niż minimalne wynagrodzenie za pracę. Pracodawca, który zatrudnia osobę odbywającą karę pozbawienia wolności może ubiegać się o refundację części tego wynagrodzenia.

Zgodnie z przepisami znowelizowanego kodeksu postępowania karnego, sąd polski orzekając w kwestii wykonania europejskiego nakazu aresztowania może obniżyć karę więzienia orzeczoną przez sąd zagraniczny, jeśli ta przekracza górną granicę ustawowego zagrożenia w prawie polskim.

Nowelizacja Kodeksu karnego wykonawczego wprowadziła zmiany w zakresie szczególnej ochrony skazanego, którego życie lub zdrowie jest poważnie zagrożone. Jakie warunki muszą być spełnione, by skazany został objęty ochroną? Kto może o nią wnioskować?

Skazując sprawcę na karę pozbawienia wolności bez warunkowego zawieszenia jej wykonania za przestępstwo skierowane przeciwko wolności seksualnej, popełnione w związku z zaburzeniami preferencji seksualnych, sąd może orzec umieszczenie sprawcy, po odbyciu tej kary w zakładzie zamkniętym albo skierowanie go na leczenie ambulatoryjne, w celu przeprowadzenia terapii farmakologicznej lub psychoterapii, zmierzających do zapobieżenia ponownemu popełnieniu takiego przestępstwa, w tym w szczególności poprzez obniżenie zaburzonego popędu seksualnego sprawcy.

Rada Ministrów zaakceptowała projekt nowelizacji Kodeksu karnego wykonawczego i kilku innych ustaw. Poprzez m.in. zmniejszenie liczby zaskarżalnych postanowień, zmiany mają usprawnić procedury.

Mój mąż został tymczasowo aresztowany przez prokuraturę. Nie mam z nim żadnego kontaktu – nie mogę się spotkać, zadzwonić ani odwiedzić w areszcie – podobno wymaga tego dobro śledztwa. Co mogę zrobić?

Jednym z podstawowych problemów polskiego więziennictwa jest przeludnienie w zakładach karnych. Taki stan spowodowany jest przede wszystkim brakiem odpowiedniej ilości zakładów karnych. W konsekwencji nie mogą być spełnione podstawowe standardy, wynikające z aktów Prawa Międzynarodowego dotyczących Praw Człowieka. Pomimo to, kodeks karny wykonawczy wyznacza pewne minimum, jakie zakłady karne powinny zapewnić osadzonym.

Polskiemu systemowi prawa karnego wykonawczego nie jest znane jednolite uprawnienie skazanych do kontaktów ze światem zewnętrznym. Treść omawianego uprawnienia w konkretnym przypadku zależeć będzie od rodzaju i typu zakładu karnego, w którym przebywa skazany. Zgodnie z zamysłem ustawodawcy realizacja omawianego uprawnienia jest jednym ze środków oddziaływania na skazanego.