Wdowiec

1 stycznia 2025 r. zmieniły się zasady przyznawania świadczeń osobom owdowiałym. Nowe przepisy umożliwiły łączenie wypłaty renty rodzinnej z innym świadczeniem emerytalno-rentowym. Chodzi tu o tzw. rentę wdowią. Wnioski o rentę wdowią można już składać, ale wdowy i wdowcy otrzymają wypłatę najwcześniej od lipca bieżącego roku.

Renta wdowia, to nowe świadczenie dla wdów i wdowców, o które będzie można wnioskować już od 1 stycznia 2025 r. Choć nazwa sugeruje, że powinno ono dotyczyć wszystkich wdów i wdowców – będzie ono przysługiwać tylko ograniczonej grupie, która spełnia wszystkie określone w ustawie przesłanki. Renty wdowiej nie otrzymają m.in. osoby, które owdowiały w młodym wieku (nawet jeżeli zostały same z dzieckiem), jak i osoby „porzucone” przez współmałżonka (nawet jeżeli nie doszło do rozwodu). 

Jeden z warunków nabywania prawa do renty wdowiej jest związany z limitem wieku wdowy lub wdowca. Chodzi o to, że nabycie prawa do renty rodzinnej po zmarłym małżonku jest możliwe nie wcześniej niż 5 lat przed osiągnięciem wieku emerytalnego. Dlaczego taki limit został wprowadzony?

Wdowa otrzyma świadczenie (np. 30 000 zł) będące udziałem w kapitale wypracowanym przez jej zmarłego męża (emeryta). Uzasadnieniem gwarantowanej wypłaty jest nieskorzystanie przed śmiercią przez męża ze swojego kapitału emerytalnego. Wypłata 30 000 zł dla wdowy (albo innych spadkobierców), to niestety wysoki podatek PIT.

ZUS wydał komunikat dotyczący renty wdowiej, czyli zasad zbieg świadczeń z rentą rodzinną. ZUS informuje między innymi, że wzór wniosku o ustalenie zbiegu świadczeń z rentą rodzinną (ERWD) będzie dostępny od 1 stycznia 2025 r. na stronie internetowej Zakładu i w każdej placówce. Wniosek ten wdowy i wdowcy będą mogli złożyć począwszy od 1 stycznia 2025 r.

Przepisy dotyczące renty wdowiej, które wprowadzają nowe zasady zbiegu świadczeń, zaczną obowiązywać już w 2025 r. Osoby uprawnione, czyli wdowy i wdowcy, będą mogły składać wnioski o ustalenie prawa do świadczeń na nowych zasadach, co umożliwi wypłatę renty rodzinnej w połączeniu z innymi świadczeniami emerytalno-rentowymi. Pierwsze wypłaty renty od lipca 2025 r., ale pełne świadczenie od 2027 r.

Ustawa o rencie wdowiej to był projekt obywatelski, ale wszedł w życie z poprawkami rządowymi. Jedna z naszych Czytelniczek skomentowała te zmiany pisząc, że sprawdza się stara reguła: "jeszcze nie dali co obiecali, a już zabrali". Skąd takie stwierdzenie? No cóż, renta wdowia została przez rząd ostro okrojona.

Wdowa otrzymała wypłatę gwarantowaną 20 680,00 zł (udział w emeryturze zmarłego męża w zakresie subkonta). ZUS pobrał (jako płatnik PIT) 4000 zł i przekazał te pieniądze fiskusowi. ZUS wykonał prawidłowo przepisy podatkowe ustalające podatek na prawie 1/5 płatności. ZUS jest tu tylko pośrednikiem między wdową a fiskusem.

Przepisy wprowadzające tzw. rentę wdowią wejdą w życie 1 stycznia 2025 r. Dzięki nim możliwe będzie pobieranie przez osoby owdowiałe łącznie renty rodzinnej oraz innego świadczenia emerytalno-rentowego. Senat przyjął ustawę wprowadzającą rentę wdowią.

Projekt ustawy dotyczący renty wdowiej aktualnie przechodzi przez Sejmową Komisję Polityki Społecznej i Rodziny. Posłowie zdecydowali o wprowadzeniu do niego poprawek. Chodzi o sprecyzowanie katalogu praw do świadczeń emerytalno-rentowych, do których będzie można stosować regułę zbiegu prawa do kilku świadczeń emerytalno-rentowych. Nowe przepisy mają obejmować wszystkie możliwe warianty.

Renta wdowia, która ma zostać wprowadzona już w tym roku, ma być krokiem w stronę poprawy sytuacji finansowej wdów i wdowców. Choć na początek będzie to tylko 15 proc. drugiego świadczenia, stopniowy wzrost do 50 proc. ma na celu długoterminowe wsparcie dla osób, które straciły swoich małżonków.

Renta wdowia to mają być dwie opcje do wyboru. Jedna zakłada, że owdowiała osoba będzie mogła zachować swoje świadczenie i powiększyć je o 50 procent renty rodzinnej po zmarłym małżonku. Druga opcja przewiduje, że owdowiała osoba pobierze rentę rodzinną po zmarłym małżonku i 50 procent swojego świadczenia.

Renta wdowia - na jakich zasadach ma przysługiwać to świadczenie? Zaproponowano, aby owdowiała osoba mogła zachować swoje świadczenie i powiększyć je o 50 procent renty rodzinnej po zmarłym małżonku lub pobierać rentę rodzinną po zmarłym małżonku i 50 procent swojego świadczenia. Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej oszacowało, że roczne koszty wypłaty renty wdowiej to 8-10 mld zł.

Prawo do renty rodzinnej przysługuje zarówno wdowie jak i wdowcowi. Trzeba jednak spełniać określone warunki żeby rentę po zmarłym dostać. O rentę rodzinną mogą wystąpić także dzieci zmarłego rodzica a w niektórych sytuacjach także wnuki i rodzeństwo.