Tematy - VAT - obowiązek podatkowy

Dnia 1 kwietnia 2021 r. zmiana przepisów Prawa energetycznego oraz o energii odnawialnych wprowadziła nowe, mniej korzystne zasady rozliczania się prosumentów z dostawcą energii z sieci energetycznej. System net bilingu zastąpił net metering (który w okresie przejściowym jest dostępny dla wcześniej podłączonych użytkowników). Dodatkowo, dla prosumentów będących podatnikami VAT oznacza to opodatkowanie tym podatkiem energii wprowadzanej do sieci. Do dziś nie do końca wiadomo na jakich zasadach, a Krajowa Informacja Skarbowa robi wszystko by tak pozostało, czego doskonałym przykładem jest interpretacja indywidualna z 22 listopada 2024 r., znak: 0113-KDIPT1-1.4012.686.2024.1.WL.

Co do zasady usługi szkoleniowe są opodatkowane stawką podstawową 23% podatku VAT. Ustawodawca przewidział jednak szereg zwolnień dla usług szkoleniowych. Ze zwolnienia korzystają usługi w zakresie kształcenia i wychowania świadczone przez jednostki objęte systemem oświaty oraz usługi w zakresie kształcenia świadczone przez uczelnie, jednostki naukowe Polskiej Akademii Nauk oraz instytuty badawcze.

Spółka wynajęła lokal użytkowy. Umowa najmu przewiduje, że termin płatności za dany miesiąc upływa 14 dnia od daty wystawienia faktury. Kiedy w tej sytuacji powstaje obowiązek podatkowy w VAT? Obowiązek podatkowy z tytułu świadczenia usługi najmu powstaje w przedstawionej sytuacji z chwilą wystawienia faktury dotyczącej usługi najmu świadczonej w danym miesiącu. Wyjaśniamy dlaczego.

Jak należy ująć podatkowo następującą operację: dostawa wewnątrzwspólnotowa, faktura sprzedaży wystawiona w grudniu, wydanie towarów z magazynu w styczniu?

Protokół odbioru a VAT. Protokół odbioru prac stosowany w praktyce gospodarczej to informacja o wykonanych usługach. Jakie jest podatkowe znaczenie protokołu odbioru? Czy protokół decyduje o tym, kiedy jest VAT?

Obowiązek podatkowy w VAT. Zasadą ogólną w podatku od towarów i usług jest to, że obowiązek podatkowy powstaje w dacie dostawy towarów lub wykonania usługi. Przepisy o podatku od towarów i usług przewidują wyjątki od zasady ogólnej, wskazując szczególne zasady powstawania obowiązku podatkowego. Moment powstania obowiązku podatkowego jest jednym z elementów konstrukcyjnych ustawy o VAT i jest to element niezbędny do prawidłowego rozliczenia podatku za dany okres. Sytuację komplikuje dodatkowo szereg wyjątków od zasady ogólnej, a w wielu wypadkach może być przyczyną sporów z fiskusem.

Co do zasady, dla świadczenia usług podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wykonania tych usług. Zasadniczo wykonanie usługi należy rozumieć jako moment zakończenia świadczenia. Od tej zasady, są jednak wyjątki.

Z uwagi na globalizację ułatwiającą nawiązywanie stosunków gospodarczych istotnie wzrasta znaczenie importu towarów. Prawidłowe rozliczenie VAT takich transakcji jest skomplikowane i wymaga dołożenia licznych starań, aby uniknąć negatywnych konsekwencji oraz umożliwić przeprowadzenie transakcji bez zbędnych problemów i opóźnień na granicy.

Przedmiotem niniejszego artykułu będzie odpowiedź na pytanie jak opodatkować usługę publikacji artykułu w zagranicznym czasopiśmie. Załóżmy, że publikacji artykułu dokonuje polska Spółka, która w ten sposób zamierza promować swoją działalność. Usługodawcą jest wydawnictwo, będące zagranicznym podatnikiem nieposiadającym siedziby działalności gospodarczej oraz stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium Polski. Artykuły są wydawane w wersji elektronicznej, a zapłata za publikację artykułów następuje w formie przedpłaty. Wątpliwości w tej sytuacji budzi sposób w jaki należy opodatkować nabycie takich usług od podmiotu, będącego zagranicznym podatnikiem.

Na gruncie podatku VAT obowiązuje zasada, zgodnie z którą obowiązek podatkowy powstaje w momencie dokonania dostawy towarów lub świadczenia usług. Ustawa o VAT przewiduje jednak pewne wyjątki od tej zasady generalnej. Jednym z nich jest instytucja małego podatnika, czyli podmiotowe określenie podatników, którzy mogą korzystać z pewnych preferencji. Są jednak pewne ograniczenia, o których podatnicy powinni pamiętać. W szczególności bardzo istotne zmiany dotyczą daty powstania obowiązku podatkowego.

Podatnicy dokonujący importu usług powinni pamiętać o prawidłowym określeniu daty powstania obowiązku podatkowego oraz zastosowaniu właściwego kursu do przeliczania wartości wyrażonych w walucie obcej. Należy przy tym mieć na uwadze, że z importem usług mamy do czynienia w przypadku zdecydowanej większości świadczeń nabywanych przez polskiego podatnika od zagranicznego usługodawcy. Miejsce świadczenia (kraj opodatkowani) określa się wtedy, zgodnie z ogólną regułą, w państwie usługobiorcy (art. 28b ustawy o VAT).

W ustawie o VAT nie został określony konkretny moment powstania obowiązku podatkowego dla usług świadczonych drogą elektroniczną. Należy zatem stosować zasady ogólne, czyli co do zasady obowiązek podatkowy powstaje w dacie świadczenia usługi. Co jeszcze warto wiedzieć o rozliczaniu VAT z tytułu świadczenia usług elektronicznych?

Kwoty podatku w fakturach wykazuje się w złotych. Natomiast kwoty podatku wyrażone w walucie obcej wykazuje się w złotych przy zastosowaniu zasad przeliczania na złote przyjętych dla przeliczania kwot stosowanych do określenia podstawy opodatkowania w VAT.

Mimo wprowadzonej definicji terminu stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej, to w głównej mierze orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości wypracowało wskazówki interpretacyjne tego terminu. Jak zatem prawidłowo ustalić miejsce świadczenia usług na potrzeby VAT?

Czy powstanie obowiązku podatkowego w VAT w zakresie usług budowlanych następuje w momencie faktycznego wykonania robót budowlanych, czy też w momencie akceptacji wykonania ww. robót na podstawie podpisanego protokołu odbioru?

Problemy z rozliczaniem usług budowlanych powodują wiele sporów pomiędzy organami podatkowymi a podatnikami. Wątpliwości dotyczą przede wszystkim momentu wykonania usług budowlanych, który wpływa na obowiązek podatkowy. TSUE uznał, że co do zasady usługa budowlana powinna być uznana za wykonaną w momencie podpisania protokołu odbioru prac.

Niezwykle istotny dla branży budowlanej wyrok TSUE w sprawie C 224-18 z dnia 2 maja 2019 roku, wśród wielu podatników rozbudził nadzieję na zrównanie momentu wykonania usługi zarówno na gruncie VAT jak i CIT, tj. z chwilą obustronnego podpisania protokołu odbioru robót.

Ministerstwo Finansów opublikowało komunikat odnoszący się do wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawie C-224/18 Budimex S.A. Sprawa dotyczy momentu powstania obowiązku podatkowego w VAT dla usług budowlanych lub budowlano-montażowych.

W maju 2019 r. zapadł wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, który ma wpływ na rozliczanie VAT przez podatników w branży budowlanej. Teza wyroku dotyczy momentu powstania obowiązku podatkowego w VAT.

Podejście do opodatkowania VAT usług i dostaw towarów świadczonych w sposób ciągły ulega znacznej liberalizacji na skutek pozytywnych dla podatników orzeczeń sądów. Jako pozytywną należy ocenić w szczególności wykładnię NSA, z której wynika, że także dostawy realizowane w ramach jednej umowy w okresach rozliczeniowych nie muszą być rozpoznawane na zasadach ogólnych.

W dniu 2 maja 2019 r. TSUE wydał niezwykle istotny i długo wyczekiwany przez całą branżę budowlaną wyrok w sprawie C-224/18 (Budimex S.A. p-ko Ministrowi Finansów). Rozstrzygniecie dotyczy rozpoznawania momentu wykonania usług budowlanych i montażowych, który ma kluczowe znaczenie dla identyfikacji obowiązku podatkowego.

Trybunał Sprawiedliwości UE orzekł 2 maja 2019 r., że jeżeli strony zapisały w umowie, że o wykonaniu prac budowlanych decyduje podpisanie protokołu zdawczo-odbiorczego, to dopiero z momentem podpisania tego protokołu powstaje obowiązek podatkowy w VAT. Polskie organy podatkowe uważają, że obowiązek podatkowy powstaje w momencie zgłoszenia prac budowlanych do odbioru.

W obrocie gospodarczym często dochodzi do sytuacji, w której sprzedaż nieruchomości dokonywana jest w oparciu o dwie umowy. Umowę przedwstępną oraz następującą po niej umowę przyrzeczoną. Równie często zdarza się, iż przedsiębiorcy już na etapie umowy przedwstępnej wydają kupującemu przedmiotową nieruchomość, a dopiero później podpisują umowę przenosząca jej własność. Kiedy w takim przypadku należy rozpoznać obowiązek podatkowy?

Bonus jakościowy jest traktowany co do zasady jako świadczenie usług w rozumieniu ustawy o VAT. Problematyczne jest jednak określenie daty powstania obowiązku podatkowego, tj. momentu powstania obowiązku podatkowego w VAT z tytułu świadczonej usługi, za którą wypłacany jest bonus jakościowy.

Zgodnie z przepisami o podatku VAT obowiązek podatkowy w wewnątrzwspólnotowej dostawie towarów (WDT) powstanie 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dostarczony zostanie towar. Natomiast otrzymanie zaliczki z tytułu WDT, jak i udokumentowanie tej zaliczki fakturą nie wpływa na powstanie obowiązku podatkowego.

Podatek VAT staje się wymagalny w momencie wykonania usług. W przypadku transakcji związanych z płatnością rat świadczenie usług uważa się za dokonane z upływem okresów, których płatności te dotyczą. Znajduje to także zastosowanie w przypadku warunkowych płatności rozłożonych na raty.

Kwestia opodatkowania członków zarządów podatkiem od towarów i usług (dalej jako VAT) budzi wiele sporów i kontrowersji. Niezwykle istotne jest by umowa zawarta z zarządzającym spełniała łącznie wszystkie trzy warunki wynikające z art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (dalej jako ustawa VAT).

Podczas transakcji związanych z korzystaniem z usług podwykonawców często dochodzi do konieczności refakturowania usługi na rzecz innego zleceniodawcy. Kiedy powstaje obowiązek podatkowy związany z refakturowaną usługą?

Kupiliśmy w lipcu w Chinach wzorzec towaru (koszt 35 USD). Towar otrzymaliśmy z końcem września wraz z fakturą bezpośrednio od kuriera. Nie mamy żadnych dokumentów, które wskazywałyby na to, że procedura celna miała miejsce. Czy musimy więc sami zgłosić do UC import? Jak rozliczyć w VAT ten zakup?

Spółka powinna określić podstawę opodatkowania w oparciu o kwotę równą sumie wartości nominalnej objętych udziałów, pomniejszonych o kwotę należnego podatku VAT (bez uwzględniania wartości wkładu przekazanej na kapitał zapasowy jako tzw. agio).

Pod pojęciem dostawy świadczonej w sposób ciągły należy rozumieć dostawę, która realizowana jest w sposób ciągły, w drodze świadczeń częściowych, dla której ustalane są następujące po sobie terminy płatności lub rozliczeń. Samo powtarzanie się pewnego rodzaju świadczeń nie świadczy o tym, że mamy do czynienia z dostawą ciągłą.

Zagadnienie konsekwencji w VAT „doładowania samochodów elektrycznych” budzi spory. Wprawdzie zazwyczaj nie ma wątpliwości co do tego, że chodzi o świadczenie kompleksowe, jednak organy podatkowe utrzymują, że prym wiedzie tu dostarczenie energii (czyli towaru). Z kolei podatnicy na ogół przekonują, że najistotniejsza jest usługa. Odpowiedź na to pytanie ma znaczenie dla ustalenia terminu powstania obowiązku podatkowego.

Większość podatników do celów prowadzenia działalności gospodarczej wynajmuje lokale od innych przedsiębiorców. W związku z tym wynajmujący wystawiają faktury nie tylko za sam najem, ale również za zużyte przez najemców media. Kiedy w takiej sytuacji podatnik powinien rozpoznać obowiązek podatkowy w VAT?

To charakter usługi decyduje o tym, czy dana usługa została wykonana. W związku z tym, jeżeli strony określiły w umowie harmonogram wykonania usługi, jest ona wykonana, gdy wykonawca zgłosi dany etap usługi do odbioru, zaś moment akceptacji odbioru tej części usługi przez usługobiorcę nie ma znaczenia dla ukonstytuowania się obowiązku podatkowego.

Przy wewnątrzwspólnotowym nabyciu towarów (WNT) obowiązek podatkowy powstaje co do zasady z chwilą wystawienia faktury przez podatnika podatku od wartości dodanej (dostawcy z UE), nie później jednak niż 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano dostawy towaru będącego przedmiotem wewnątrzwspólnotowego nabycia. Jest jednak kilka wyjątków od tej zasady.

W rzeczywistości gospodarczej podatnicy często nie ograniczają prowadzonej działalności do transakcji krajowych, ale prowadzą ją również na arenie międzynarodowej. W tym celu dokonują transakcji sprzedaży towarów m.in. poza Unię Europejską. Często przedsiębiorstwa decydują się pobierać od kontrahentów zaliczki, będące niejako zabezpieczeniem realizacji zamówienia. Jak w takim razie prawidłowo opodatkować je podatkiem od towarów i usług?

Kiedy powstanie obowiązek podatkowy dla refakturowanych przez nas usług hotelowych na rzecz kontrahenta? Czy będzie to data wystawienia faktury pierwotnej czy naszej?

W przypadku niektórych czynności obowiązek podatkowy w podatku VAT powstaje w szczególnym terminie. Dotyczy to m.in. najmu lub usług o podobnym charakterze.

Spółka jest producentem oprogramowania komputerowego. Kiedy powstaje obowiązek podatkowy z tytułu udzielania licencji czasowych, których zakup jest opłacany po rozpoczęciu korzystania z licencji?

Podpisanie protokołu odbioru prac nie przesądza o wykonaniu usługi budowlanej/budowlano-montażowej i powstaniu obowiązku podatkowego w VAT.

Firma informatyczna świadczy usługi wdrożeniowe. Usługa składa się z kilku etapów, przy czym każdy zakończony etap jest potwierdzony przez podpisanie protokołu odbioru prac. Kiedy w takiej sytuacji powstaje obowiązek podatkowy? Czy ma znaczenie data podpisania protokołu?

Najem lokalu, oprócz pobierania czynszu, często wiąże się z odrębnym obciążaniem najemcy kosztami mediów takich jak dostawa wody lub odprowadzanie ścieków. Zasadniczo, z punktu widzenia opodatkowania podatkiem od towarów i usług, takie obciążanie może stanowić odrębne od najmu świadczenie (taki przypadek zakładamy na potrzeby niniejszego artykułu). Uznaje się wtedy, że to wynajmujący (a nie faktyczny dostawca) świadczy usługi mediów na rzecz najemcy (art. 8 ust. 2a ustawy o VAT), co określa się jako odsprzedawanie (refakturowanie) tych świadczeń.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu wydał 26 lipca 2017 r. wyrok (SA/Po 930/16), w którym dopuścił możliwość rozpoznania obowiązku podatkowego w VAT na koniec okresu rozliczeniowego, w przypadku dokonania przez przedsiębiorcę kilkunastu dostaw w ciągu tego okresu. Tym samym zmienił dotychczas prezentowane w podobnych sprawach stanowisko. Zdaniem WSA pomimo możliwości skonkretyzowania każdej dostawy, dostawa może mieć charakter ciągły, jeśli dochodzi do regularnej i powtarzalnej sprzedaży.

Odpowiednie określenie usługi ciągłej na gruncie ustawy o VAT sprawia problemy przedsiębiorcom, z uwagi na brak definicji tego rodzaju usługi. Problem pojawia się także przy ustalaniu momentu powstania obowiązku podatkowego. Kiedy zatem, w świetle orzecznictwa sądów administracyjnych, przedsiębiorcy powinni uznać usługę za mającą charakter ciągłej i jakie są podatkowe obowiązki świadczenia takich usług?

Jednym ze sposobów prowadzenia działań marketingowych jest przekazywanie ekspozytorów reklamowych, np. regału z logiem podatnika, współpracującym z nim podmiotom. Z różnych względów, podatnicy mogą nie chcieć przekazywać takich ekspozytorów na własność, np. w drodze darowizny. Alternatywą jest w takim przypadku użyczenie (nieodpłatne udostępnienie), kiedy to przekazujący cały czas dysponuje prawami do ekspozytora. Co więcej, działanie takie jest korzystne pod względem podatku VAT.

Zobowiązanie podatkowe w VAT, co do zasady, powstaje z mocy prawa za okres, w którym powstał obowiązek podatkowy. Prawidłowe rozpoznanie tego momentu jest podstawowym obowiązkiem każdego czynnego podatnika VAT. Umożliwia terminowe zadeklarowanie i rozliczenie kwot podatku należnego oraz właściwe udokumentowanie dostawy towarów lub świadczenia usług. Ustalenie terminu powstania obowiązku podatkowego determinuje również okres odliczenia podatku naliczonego przez nabywcę. Dlatego ewentualne błędy w tym zakresie powinny być niezwłocznie korygowane. Pomyłki mogą bowiem skutkować powstaniem zaległości podatkowych, od których naliczane są odsetki za zwłokę. W skrajnych przypadkach nieterminowe rozpoznanie obowiązku podatkowego może narazić podatników na ustalenie kwoty dodatkowego zobowiązania podatkowego w postaci sankcji.

Określenie zasad opodatkowania świadczeń realizowanych na podstawie kontraktów menedżerskich z punktu widzenia przepisów ustawy o VAT wymaga rozstrzygnięcia, czy czynności menedżera mogą być uznane za samodzielnie wykonywaną działalność gospodarczą. Konieczne jest więc ustalenie, czy treść zawartego kontraktu menedżerskiego tworzy stosunek prawny właściwy dla umów o pracę, a w konsekwencji pozostaje poza zakresem VAT, czy też wykracza ona poza obowiązki wynikające z takiej umowy, a świadczenia menedżera powinny być traktowane jak samodzielnie wykonywana działalność gospodarcza. Jednym z podstawowych kryteriów rozstrzygnięcia tej kwestii jest odpowiedzialność zleceniodawcy wobec osób trzecich z tytułu czynności wykonywanych przez menedżera.

Ustawa o podatku od towarów i usług precyzuje kwestię obowiązku podatkowego spoczywającego na podmiotach określanych jako „mali podatnicy VAT”. Kto należy do owej grupy podmiotów? Jakie powinności muszą oni spełniać?

VAT - obowiązek podatkowy

VAT w net billingu: moment powstania obowiązku podatkowego dla dostawy energii elektrycznej przez prosumenta

Usługi edukacyjne a podatek VAT

Obowiązek podatkowy VAT przy najmie, gdy termin płatności zależy od daty wystawienia faktury

Faktura w grudniu, wydanie towarów (dostawa) w styczniu - jak rozliczyć WDT?

Protokół odbioru a obowiązek podatkowy w VAT

Obowiązek podatkowy w VAT - zasady szczególne

Usługi wykonywane częściowo a usługi o charakterze ciągłym – obowiązek podatkowy w VAT

Import towarów - jak rozliczać VAT?

Opodatkowanie VAT usługi publikacji artykułu w zagranicznym czasopiśmie

Kiedy powstaje obowiązek podatkowy w VAT u małego podatnika

Obowiązek podatkowy w VAT przy imporcie usług

Świadczenie usług elektronicznych – rozliczenie VAT

Jaki kurs do przeliczenia kwoty na fakturze wystawionej przed powstaniem obowiązku podatkowego?

Stałe miejsce prowadzenia działalności w VAT

Moment powstania obowiązku podatkowego w zakresie usług budowlanych

Moment powstania obowiązku podatkowego dla usług budowlanych - z chwilą podpisania protokołu

Kiedy protokół odbioru robót warunkuje powstanie obowiązku podatkowego w VAT

Wyrok TSUE w zakresie usług budowlanych - komunikat MF

Protokół odbioru a VAT w branży budowlanej

Usługi i dostawy świadczone w sposób ciągły a VAT

Obowiązek podatkowy w VAT dla usług budowlanych – przełomowy wyrok TSUE

Obowiązek podatkowy w VAT przy usługach budowlanych - decyduje protokół zdawczo-odbiorczy

Wydanie lokalu w oparciu o umowę przedwstępną przeniesienia własności a VAT

Bonus jakościowy - rozliczenie VAT

Czy powstaje obowiązek podatkowy z tytułu zaliczki w WDT

Obowiązek podatkowy w VAT przy umowach warunkowych

Opodatkowanie VAT członków zarządu spółki z o.o.

Powstanie obowiązku podatkowego w VAT przy refakturowaniu usług

Czy trzeba zapłacić VAT od importu towaru dostarczonego przez kuriera

Opodatkowanie VAT wniesienia do spółki wkładu niepieniężnego

Zakres znaczeniowy pojęcia dostawy o charakterze ciągłym

Doładowanie pojazdów o napędzie elektrycznym a VAT– świadczenie usługi czy dostawa towaru

Refakturowanie mediów – obowiązek podatkowy w VAT

Jak ustalić obowiązek podatkowy dla usługi wykonywanej etapami

Kiedy powstaje obowiązek podatkowy w VAT przy wewnątrzwspólnotowym nabyciu towarów

Eksport towarów - obowiązek podatkowy w VAT i dokumentowanie transakcji

Refakturowanie usług - termin rozliczenia VAT

Obowiązek podatkowy w VAT przy najmie

Kiedy powstaje obowiązek podatkowy w VAT od licencji, za którą jest pobierana jednorazowa opłata

Obowiązek podatkowy w VAT w usługach budowlanych a protokół zdawczo-odbiorczy

Kiedy powstanie obowiązek podatkowy dla usług informatycznych oddawanych etapami

„Przejście” na VAT w trakcie roku podatkowego

Usługi informatyczne wykonywane etapami - kiedy powstaje obowiązek podatkowy w VAT

Faktura i obowiązek podatkowy w VAT w przypadku refakturowania mediów przez wynajmującego lokal

Kiedy powstaje obowiązek podatkowy w VAT przy ciągłych dostawach towarów

Moment powstania obowiązku podatkowego VAT przy usługach ciągłych

Użyczenie ekspozytorów reklamowych a VAT

Błędnie określony obowiązek podatkowy w VAT - skutki

Kontrakt menedżerski - rozliczenie VAT

Obowiązek podatkowy małych podatników VAT