Od 1 lipca 2022 r. wzrósł znacznie (z 3098 zł do 16 061,28 zł) roczny limit zarobków brutto pełnoletniego (do ukończenia 25. roku życia), uczącego się dziecka, uprawniający do skorzystania przez jego rodziców do takich preferencji w podatku dochodowym od osób fizycznych (PIT), jak ulga na dziecko (ulga prorodzinna), wspólne rozliczenie samotnego rodzica z dzieckiem i zwolnienie podatkowe zwane potocznie "PIT-0 dla rodzin 4+". Limit ten jest wyznaczany przez dwunastokrotność kwoty renty socjalnej, w wysokości obowiązującej w grudniu rozliczanego roku podatkowego. Mimo, że zmiana ta weszła w życie od początku lipca br., to ma zastosowanie do rozliczenia podatkowego dochodów uzyskanych w całym 2022 roku.
Ministerstwo Finansów wyjaśnia, że każdy podatnik, któremu „zabraknie” podatku do odliczenia przysługującej mu kwoty ulgi na dzieci, może uzyskać w rozliczeniu rocznym tzw. „dodatkowy zwrot ulgi na dzieci”. Podatnik, któremu przysługuje ulga na dzieci, a który nie płaci podatku z uwagi na kwotę wolną od podatku wynoszącą od 2022 r. 30 000 zł, czy też ze względu na zwolnienie dla podatników wychowujących co najmniej czworo dzieci (tzw. PIT-0 dla rodzin 4+) skorzysta (w rozliczeniu za 2022 rok) z ulgi na dzieci w ramach zapłaconych składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne. Co więcej od 2022 r. skorzysta z pełnej kwoty zapłaconych składek na ubezpieczenie zdrowotne stanowiącej 9% podstawy wymiaru, a nie tej, która do końca 2021 r. podlegała odliczeniu od podatku dochodowego (czyli 7,75% podstawy jej wymiaru).
Nie samo posiadanie władzy rodzicielskiej wobec dziecka, ale faktyczne jej wykonywanie przez rodziców jest okolicznością, która umożliwia im odliczenie ulgi na dzieci. Wobec czego, rodzicom, którzy nie zajmują się dzieckiem i nie wykonują obowiązku alimentacyjnego, co należy rozumieć jako niewykonywanie władzy rodzicielskiej, ulga na dzieci nie przysługuje.
Ulga prorodzinna, zwana powszechnie ulgą "na dziecko" jest najpopularniejszą ulgą w PIT. Resort finansów ocenia, że korzysta z niej blisko 4,5 mln podatników PIT. Warto wiedzieć, że z ulgi mogą korzystać także rodzice po rozwodzie, a także podatnicy, których kwota podatku jest niższa niż wysokość ulgi. W tym ostatnim przypadku o kwocie zwrotu decydują zapłacone składki ZUS i składki zdrowotne.
Jeżeli w stosunku do danego dziecka obojgu rodzicom przysługuje władza rodzicielska, i władza ta jest wykonywana przez obojga rodziców, to każdy z rodziców ma prawo do odliczenia, w granicach przysługującego na dziecko limitu. Kwotę tę rodzice dziecka mogą odliczyć od podatku w częściach równych lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej. Dotyczy to zarówno rodziców pozostających w związku małżeńskim lub partnerskim, jak i rodziców rozwiedzionych czy będących w separacji. Wskazane jest zatem porozumienie w tym względzie, co oznacza, że rodzice powinni wspólnie uzgodnić proporcje i sposób odliczania okresów wykonywania przez nich władzy rodzicielskiej, które będą stanowiły podstawę do skorzystania z ulgi prorodzinnej.
Czy rodzic, który w całości łoży na utrzymanie pełnoletniego syna, mieszka z nim, dba o jego wszystkie potrzeby (od naukowych po zdrowotne), w skrócie dba o byt materialny i rozwój emocjonalny dziecka może rozliczyć podatek na preferencyjnych zasadach jako rodzic samotnie wychowujący dziecko, o której mowa w art. 6 ust. 4 ustawie o podatku dochodowym? Jakie znaczenie mają tutaj dochody syna? Co jeśli drugi rodzic wciąż ma prawa rodzicielskie, ale nie ingeruje w wychowanie dziecka?
Praca dziecka, nawet ta wakacyjna, krótkookresowa może pozbawić rodziców korzyści podatkowych. Rodzice, którzy mają zamiar skorzystać z ulgi na dziecko lub wspólnego opodatkowania z samotnie wychowywanym dzieckiem muszą sprawdzić, czy zarobki ich pełnoletnich (do ukończenia 25 lat), uczących się dzieci nie przekroczyły kwoty 3089 zł netto w skali roku. Zdaniem sądów administracyjnych ustalając, czy przekroczony został ten limit trzeba od dochodów dziecka odjąć koszty uzyskania przychodów, składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne i inne dopuszczalne odliczenia od dochodu.
