Trybunał Konstytucyjny

Tak twierdzą nasi czytelnicy. Emeryt pyta się za naszym pośrednictwem ZUS dlaczego w sierpniu 2018 roku – kiedy już 5 lat działała zasada pomniejszania emerytury powszechnej (60/65 lat) o kwoty wypłacone za okres emerytury wcześniejszej - żaden z pracowników ZUS nie poinformował go przy wyborze wcześniejszej emerytury (na podstawie art. 184 ustawy emerytalnej), jakie są tego konsekwencje? Od razu powiedzmy poważne - emeryt szacuje, że ma mniejszą o 1000 zł emeryturę.

W odpowiedzi na interpelację poselską oraz na wystąpienie Rzecznika Praw Obywatelskich Minister Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej informuje, że trwają prace analityczne o charakterze prawnym, ekonomicznym i organizacyjnym, mające określić sposób rozwiązania tej kwestii. Minister Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej współdziała w tym zakresie z Ministrem Finansów oraz ZUS-em. Ale zdaniem MRPiPS, zniesienie mechanizmu potrącania, wynikającego z art. 25 ust. 1b (którego niekonstytucyjność orzekł Trybunał Konstytucyjny w wyroku 4 czerwca 2024 r.), wobec ubezpieczonych z roczników innych niż 1953, wywołałoby taki skutek, że wcześniejsi emeryci korzystaliby ze sztucznej kapitalizacji wartości emerytury powszechnej. W opinii MRPiPS powstałaby wtedy sytuacja, w której im dłużej pobierana byłaby emerytura wcześniejsza, tym wyższa byłaby wysokość emerytury z tytułu osiągnięcia powszechnego wieku emerytalnego. Taki stan rzeczy kolidowałby – zdaniem MRPiPS - z fundamentalną, ubezpieczeniową zasadą powiązania wysokości świadczenia z wysokością odprowadzonych składek. 

Rząd proponuje możliwość ponownego przeliczenia przez ZUS emerytur i rent rodzinnych z lat 2009-2019. Chodzi o świadczenia przyznawane przez okres 10 lat w czerwcu każdego z tych lat. Problemy wynikające z tego rozwiąże "hurtowo" specustawa. To korzystne rozwiązanie dla 100 000 osób. Ustawa uwzględnia w ich emeryturach i rentach dodatkową waloryzację kwartalną, a nie tylko wyłącznie roczną. 

Przeszło 10 lat temu Sejm uchwalił przepisy, które karały osoby na wcześniejszej emeryturze (od 2013 r.). Kara w ZUS była i do dziś jest taka - świadczenia wypłacone w czasie korzystania z niej pomniejszały późniejsze wypłaty emerytury powszechnej. Trybunał Konstytucyjny w czerwcu 2024 r. rozpoznał niekonstytucyjność i wskazał, którzy emeryci mają prawo do wyrównań (za okresy przeszłe) i podwyżek (na przyszłość). 

Ważny dla wielu emerytów wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 4 czerwca 2024 r. (SK 140/20) budzi szereg wątpliwości prawnych. W szczególności nie jest jasne, z jakich przepisów powinien skorzystać emeryt, by móc skutecznie dochodzić swoich praw. Zdaniem adwokata Konrada Giedrojcia stosowanie kodeksu postępowania administracyjnego jest w tym przypadku niekorzystne dla emerytów i problematyczne. Jego zdaniem nie powinno się tego wariantu promować, bo jest lepszy i „skrojony na miarę” przepis art. 114 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, który może być stosowany zgodnie z orzecznictwem sądów powszechnych i Sądu Najwyższego. Publikujemy poniżej polemikę mecenasa Giedrojcia z wcześniej opublikowanym na naszym portalu artykułem radcy prawnego dr Katarzyny Kalaty.

Prawie 200 tys. emerytów powinno otrzymać wyrównanie świadczeń na podstawie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z czerwca bieżącego roku, który jednak do dnia dzisiejszego nie został opublikowany. Z zapowiedzi Rządu wynika również, że nie należy się spodziewać, że orzeczenie to zostanie opublikowane. Brak publikacji wyroku w Dzienniku Ustaw jest tłumaczony tym, że w składzie orzekającym TK byli tzw. sędziowie dublerzy. Co w takiej sytuacji powinien zrobić emeryt, którego dotyczy ten wyrok. Jaki wniosek złożyć do ZUS-u? Wyjaśnia Katarzyna Kalata, doktor nauk prawnych i radca prawny.

Ponad 200 tysięcy polskich emerytów, którzy zdecydowali się na wcześniejszą emeryturę, otrzymuje niższe świadczenie, niż im przysługuje. Trybunał Konstytucyjny potwierdził, że takie rozwiązanie jest niesprawiedliwe, ale jego wyrok wciąż nie obowiązuje. Jedynym sposobem na odzyskanie utraconych pieniędzy jest skierowanie sprawy do sądu. 

Trwa zamieszanie w rządzie w związku ze zmianą przepisów i podniesieniem wieku emerytalnego mężczyzn (65 lat) i kobiet (60 lat). W tym tygodniu pojawiły się sprzeczne komunikaty jego przedstawicieli.

Trybunał Konstytucyjny wydał 4 czerwca 2024 r. wyrok, w którym uznał, że niezgodne z Konstytucją RP jest obligatoryjne zobowiązanie sądu do orzekania dożywotniego zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych wobec sprawcy powtórnie skazanego za przestępstwo prowadzenia auta w stanie nietrzeźwości.

Kierowca za przekroczenie prędkości w mieście o więcej niż 50 km/h stracił prawo jazdy. Teoretycznie, bo decyzji nie potwierdził starosta. W takim przypadku kierujący trafia w próżnię. Bo prawa jazdy nie ma i nie wiadomo, kto miałby mu oddać dokument. W efekcie zakaz obowiązuje dużo dłużej, niż zakładane w prawie 3 miesiące.

Dzisiaj Sejm rozpoczął debatę nad projektem uchwały ws. Trybunału Konstytucyjnego. "Sejm RP apeluje do sędziów TK o rezygnację, a tym samym o przyłączenie się do procesu demokratycznych przemian" - czytamy w projekcie. Uchwała to jeden z czterech aktów prawnych zakładających kompleksową reformę Trybunału Konstytucyjnego.

Na najbliższym posiedzeniu Sejmu zostanie zaprezentowany "trójpak" dotyczący Trybunału Konstytucyjnego - projekty uchwały, ustawy i zmian w Konstytucji RP.

Podstawowe zasady dotyczące Trybunału Konstytucyjnego są określone w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Poniżej uwzględniamy wszystkie zapisy zawarte w Konstytucji RP dotyczące TK. Wskazujemy również na ustawę, która dotyczy organizacji i trybu postępowania przed TK.

W dniu 11 stycznia 2024 r. Trybunał Konstytucyjny rozpoznał wniosek grupy posłów na Sejm (wniesiony 1 grudnia 2023 r. - sprawa ma sygnaturę K 23/23) dotyczący procedury pociągnięcia do odpowiedzialności konstytucyjnej Prezesa NBP. Trybunał orzekł, że niezgodne z Konstytucją RP są przepisy o Trybunale Stanu stanowiące, że uchwała Sejmu podjęta bezwzględną większością głosów o postawieniu przed Trybunał Stanu prezesa NBP powoduje zawieszenie go w czynnościach. Co jeszcze orzekł TK i jak uzasadnił swój wyrok?

Przepisy Prawa łowieckiego, ograniczające odpowiedzialność w określonych przypadkach za szkody spowodowane w uprawach przez dzikie zwierzęta, są zgodne z konstytucją - orzekł we wtorek Trybunał Konstytucyjny.

Czerwcowe emerytury - jest wyrok Trybunału Konstytucyjnego. Sprawa dotyczyła: braku możliwości ustalenia wysokości emerytury na nowo, w oparciu o kwartalną formułę waloryzacji składek na ubezpieczenie emerytalne i kapitału początkowego, w przypadku osób, które wniosek o emeryturę zgłosiły przed dniem 1 czerwca 2021 r.

Przepis określający waloryzację emerytur dla osób, które przed nowelizacją ustawy o emeryturach i rentach z FUS z 2021 r. przechodziły na emeryturę w czerwcu w latach 2009-2019 jest niezgodny z konstytucją - tak orzekł Trybunał Konstytucyjny w wyroku z 15 listopada 2023 r.

Definicja budowli została zanegowana przez Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia 4 lipca 2023 r. sygn. akt: SK 14/21. Należy wyjaśnić – Trybunał Konstytucyjny stwierdził, że definicja budowli, która funkcjonuje w ustawie z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (Dz. U. z 2023 r. poz. 70) – dalej „ustawa” jest niezgodna z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej. 

Zasady wynagradzania sędziów, określone w ustawie okołobudżetowej na 2023 r., są niezgodne z konstytucją - orzekł 8 listopada 2023 r. Trybunał Konstytucyjny, który uznał niekonstytucyjność trzech przepisów z tej ustawy odnoszących się również do sędziów SN i TK.

W dniu 15 listopada 2023 r. odbędzie się rozprawa Trybunału Konstytucyjnego w sprawie konstytucyjności przepisów określających niekorzystny sposób waloryzacji emerytur dla osób, które przechodziły na emeryturę w czerwcu. Sprawa ta w ostatnich dniach nieoczekiwanie pojawiła się na wokandzie TK - początkowo miała być rozpatrzona 9 listopada.

Trybunał Konstytucyjny orzekł, że przepisy ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, które umożliwiają różnicowanie stawki podatku od nieruchomości za garaż, w zależności od tego, czy stanowi on odrębną własność, są niezgodne z Konstytucją.

29 sierpnia 2023 r. Krajowa Rada Sądownictwa podjęła decyzję o zaskarżeniu do Trybunału Konstytucyjnego przepisu dającego możliwość nadania uchwale Sądu Najwyższego, podjętej w składzie siedmiu sędziów, mocy zasady prawnej. KRS wskazała, że wybór siedmiu sędziów "może być dokonywany arbitralnie".

Były członek zarządu może nawet nie wiedzieć, że przeciw spółce wszczęto powództwo. Więc nawet gdyby posiadał dowody na to, że żądanie wierzyciela jest bezpodstawne i wierzytelność nie istnieje, nie ma on możliwości uwolnić się od odpowiedzialności za to zobowiązanie – stwierdził Trybunał Konstytucyjny w wyroku z 12 kwietnia 2023 r., uznając za sprzeczne z Konstytucją RP przepisy, które taką sytuację dopuszczają (sygn. akt P 5/2019).

Odebranie prawa jazdy a kategorie? Dziś jest tak, że choć sąd daje zakaz prowadzenia na kat. B, starosta odbiera kierowcy wszystkie posiadane uprawnienia. Ale teraz już wiemy, że to nielegalne. TK uznał, że przepisy, na podstawie których działali starości, są niekonstytucyjne.

Definicja budowli jest niekonstytucyjna - orzekł Trybunał Konstytucyjny. Przepis z ustawy o podatkach i opłatach lokalnych utraci moc po upływie półtora roku od ogłoszenia orzeczenia TK w Dzienniku Ustaw, aby zapewnić zachowanie ciągłości opodatkowania budowli.