Tematy - Sygnalista - INFOR.PL

Po opublikowaniu artykułu „Compliance – czyja to odpowiedzialność?” otrzymałem dużo uwag i pytań. Najcelniejsza uwaga była taka: „Owszem wszyscy odpowiadają za Compliance, ale każdy w innym zakresie i na innej podstawie”. I od razu padło pytanie: „Kto, na jakiej podstawie i w jakim zakresie odpowiada za Compliance?”.

Bardzo często słyszę pytanie: Czy Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie ochrony osób zgłaszających przypadki naruszenia prawa Unii (zwana Dyrektywą o Sygnalistach) nakazuje chronić tylko prawa sygnalistów?

Rzecznik Praw Obywatelskich podpowiada jak chronić sygnalistów w służbach mundurowych. Dyrektywa z 23 października 2019 r. w sprawie ochrony osób zgłaszających naruszenia prawa Unii Europejskiej podstawą prawną ochrony sygnalistów w Polsce.

Od czego zależy udane wdrożenie i utrzymanie systemów Compliance, systemów przyjmowania i reagowania na zgłoszenia Sygnalistów, systemów antykorupcyjnych lub systemów Zarządzania Bezpieczeństwem Danych Osobowych (dalej będę pisał tylko o systemach Compliance ale poniższe zasady należy stosować też analogicznie do pozostałych systemów)?

Od czego zależy udane wdrożenie i utrzymanie systemów Compliance, systemów przyjmowania i reagowania na zgłoszenia Sygnalistów, systemów antykorupcyjnych lub systemów Zarządzania Bezpieczeństwem Danych Osobowych (dalej będę pisał tylko o systemach Compliance, ale poniższe zasady należy stosować też analogicznie do pozostałych systemów)?

Od czego zależy udane wdrożenie i utrzymanie systemów Compliance, systemów przyjmowania i reagowania na zgłoszenia Sygnalistów, systemów antykorupcyjnych lub systemów Zarządzania Bezpieczeństwem Danych Osobowych?

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie ochrony osób zgłaszających przypadki naruszenia prawa, zwana też kolokwialnie Dyrektywą o sygnalistach nie wymaga by kanały do zgłaszania naruszeń zapewniały anonimowość.

W dniu 26 listopada 2019 r. została opublikowana Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie ochrony osób zgłaszających przypadki naruszenia prawa, zwana też kolokwialnie Dyrektywą o sygnalistach.

Każdy audytor lub organ jeżeli będzie oceniał wewnętrzne kanały dokonywania zgłoszeń i procedury na potrzeby zgłoszeń następczych zada sobie 3 główne pytania.

Firma inwestycyjna powinna opracować i wdrożyć procedury anonimowego zgłaszania przez pracowników naruszeń prawa oraz obowiązujących w firmie inwestycyjnej procedur i standardów etycznych, zwanych w rozporządzeniu „zgłoszeniami naruszeń”

W dniu 5 listopada 2019 r. Prezydent RP podpisał ustawę z dnia 16 października 2019 r. o zmianie ustawy o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych oraz niektórych innych ustaw. Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia. Przedmiotowa ustawa nakłada na kolejne trzy kategorie podmiotów obowiązek posiadania procedur anonimowego zgłaszania naruszeń prawa.

Dlaczego twierdzę, że wdrożenie w Polsce Dyrektywy Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie ochrony osób zgłaszających przypadki naruszenia prawa Unii będzie musiało oznaczać rewolucyjną zmianę kultury w Polsce?

W chwili obecnej w Polsce mamy dwie regulacje na temat sygnalistów. W prawie bankowym i w ustawie o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu. Pytanie czy przedmiotowa Dyrektywa będzie miała wpływ na te regulacje i jakie? A co z innymi regulacjami?

Bardzo ważnym elementem budowania kultury zgłaszania i zwalczanie naruszeń prawa jest system środków wsparcia dla sygnalistów. Regulacje dotyczące tej kwestii znalazły się też w tzw. dyrektywie o sygnalistach

Osobiście uważam, że przepisów należy po prostu przestrzegać, ponieważ tak jest słusznie i sprawiedliwie. Niestety cześć ludzi przestrzega prawa głównie dlatego, że boi się sankcji. Dlatego nie dziwi mnie, że ludzie pytają, czy za naruszenie tzw. Dyrektywy o sygnalistach będą groziły sankcje?

Czy Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie ochrony osób zgłaszających przypadki naruszenia prawa Unii chroni prawa osób, których dotyczy zgłoszenie?

Co według Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie ochrony osób zgłaszających przypadki naruszenia prawa Unii jest działaniem odwetowym.

Sygnaliści (whistleblowing) i postępowanie ze zgłoszeniami o nieprawidłowościach według Standardów rekomendowanych dla systemu zarządzania zgodnością w zakresie przeciwdziałania korupcji oraz systemu ochrony sygnalistów w spółkach notowanych na rynkach organizowanych przez Giełdę Papierów Wartościowych w Warszawie S.A.

Kto według Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie ochrony osób zgłaszających przypadki naruszenia prawa Unii będzie miał prawo uzyskać status sygnalisty?

Chociaż brak jest normatywnej definicji słowa compliance, przyjęło się określać je jako zapobiegające stratom finansowym lub utracie reputacji zapewnienie zgodności działania firmy z regulacjami prawnymi, zaleceniami organów nadzorczych oraz normami. Te ostatnie stanowią co prawda standardy postępowania i nie są powszechnie obowiązujące, jednak warto się z nimi zapoznawać i do nich stosować, albo śledzić prace nad ich powstawaniem, uzyskując w ten sposób praktyczne spojrzenie na wdrażanie przepisów prawa do codziennej działalności biznesowej. Tak powinno być w przypadku zarządzania systemami zgłaszania nieprawidłowości normy ISO 37002 i unijnej „Dyrektywy o ochronie sygnalistów”. Obydwie regulacje mają obowiązywać jeszcze do 2021 roku. Zbieżność dat nie jest raczej przypadkowa.

Ustawa z dnia 1 marca 2018 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu (Dz.U. 2018 poz. 723) nałożyła (w art. 53) na Instytucje obowiązane obowiązek opracowania i wdrożenia wewnętrznych procedur anonimowego zgłaszania przez pracowników lub inne osoby wykonujące czynności na rzecz instytucji obowiązanej rzeczywistych lub potencjalnych naruszeń przepisów z zakresu przeciwdziałania praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu.

W artykule omówiono zadania sygnalistów (whistleblowing) w Rozporządzeniu Ministra Rozwoju i Finansów z dnia 6 marca 2017 r. w sprawie systemu zarządzania ryzykiem i systemu kontroli wewnętrznej, polityki wynagrodzeń oraz szczegółowego sposobu szacowania kapitału wewnętrznego w bankach.

Sygnalista nie powinien być karany za wskazanie nieprawidłowości w pracy. Czasowe oddelegowanie do miejsca odległego od dotychczasowej pracy stanowi nadużycie prawa.

Na początku stycznia tego roku rząd ostatecznie przyjął nową wersję projektu ustawy o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych. Podstawowym celem nowych przepisów jest zwiększenie skuteczności zwalczania przestępczości gospodarczej i skarbowej oraz ochrona osób sygnalizujących nieprawidłowości (tzw. sygnalistów). Nowe regulacje nakładają na przedsiębiorców kolejne obowiązki.

Rada Unii Europejskiej (na szczeblu ambasadorów) przyjęła 25 stycznia 2019 r. stanowisko w sprawie dyrektywy o ochronie sygnalistów. Rada jest gotowa do rozpoczęcia negocjacji z Parlamentem Europejskim, by wypracować porozumienie i treść dyrektywy jeszcze przed końcem jego obecnej kadencji. Ochrona sygnalistów jest obecnie fragmentaryczna. Obecnie kompleksowe regulacje prawne w tej kwestii ma jedynie 10 krajów UE. Na szczeblu UE środki ochrony istnieją tylko w prawie ściśle sektorowym (głównie w dziedzinie usług finansowych).

Sygnalista (ang. whistleblower) nadchodzi – każda spółka handlowa, jednostka samorządu terytorialnego itd. będzie musiał opracować i wdrożyć procedury zgłaszania naruszeń.

Od dnia 24 października 2017 r. na stronie Rządowego Centrum Legislacji można się zapoznać z projektem ustawy o jawności życia publicznego (ostatnia wersja została opublikowana w dniu 12 grudnia 2017 r.). W związku z tym chcemy zwrócić uwagę na obowiązki, jakie czekają przedsiębiorców i jednostki sektora finansów publicznych, w związku z planowanym wejściem w życie ustawy.

Sygnalista

Compliance – rola i odpowiedzialność wspólnika, akcjonariusza w spółkach kapitałowych

Czy Dyrektywa o Sygnalistach chroni tylko Sygnalistów?

Ochrona sygnalistów w służbach mundurowych

Compliance: Od czego zależy udane wdrożenie i utrzymanie systemów Compliance?

Compliance: Pracownicy, w tym kierownictwo średniego i niższego szczebla – czyli najważniejsi są ludzie

Compliance: Przywództwo - rola i odpowiedzialność organu nadzoru i najwyższego kierownictwa

Compliance: Czy sygnaliście powinniśmy zapewniać anonimowość czy tylko poufność?

Compliance: co się wiąże z opublikowaniem Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie ochrony osób zgłaszających przypadki naruszenia prawa?

Compliance – ocena wewnętrznych kanałów dokonywania zgłoszeń i procedur na potrzeby zgłoszeń następczych

Sygnaliści (whistleblowing) w firmie inwestycyjnej

Sygnaliści (whistleblowing) w innych polskich przepisach prawnych oraz ostatnie zmiany w tym zakresie

Compliance: Sygnaliści – obecna praktyka w Polsce na przykładzie z życia

Compliance: Czy Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie ochrony osób zgłaszających przypadki naruszenia prawa Unii będzie miała wpływ na obecne krajowe regulacje w tym zakresie?

Compliance: Czy Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie ochrony osób zgłaszających przypadki naruszenia prawa unii przewiduje jakieś środki wsparcia dla sygnalistów?

Compliance: Czy za naruszenie Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie ochrony osób zgłaszających przypadki naruszenia prawa Unii będą groziły sankcje?

Compliance – prawa osoby której dotyczy zgłoszenie sygnalisty

Compliance: Zakaz działań odwetowych wobec sygnalistów

Sygnaliści - standardy GPW

Kto będzie miał prawo uzyskać status sygnalisty?

Sygnaliści w centrum uwagi

Sygnaliści (whistleblowing) w ustawie o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu

Sygnaliści w bankach

Oddelegowanie sygnalisty do odległych miejsc nadużyciem prawa - RPO

Zwalczanie przestępczości gospodarczej i skarbowej - odpowiedzialność podmiotów zbiorowych

Dyrektywa ochroni sygnalistów

Sygnalista a obowiązek wdrożenia procedury zgłaszania naruszeń

Obowiązki przedsiębiorców i jednostek sektora finansów publicznych na gruncie projektu ustawy o jawności życia publicznego