Tematy - Skazany - INFOR.PL

W myśl przepisów kodeksu karnego wykonawczego pracę zapewnia się przede wszystkim skazanym zobowiązanym do świadczeń alimentacyjnych, a także mającym szczególnie trudną sytuację materialną, osobistą lub rodzinną.

Ze względu na trudną sytuację w kraju ministerstwo sprawiedliwości podjęło decyzję o zaangażowaniu więźniów w odśnieżanie. Do prac ruszyło ponad półtora tysięcy skazanych. Tyle samo jest w gotowości do pracy.

Klasyfikacja skazanych to kolejny znany polskiemu prawu karnemu środek, który zgodnie z zamysłem ustawodawcy ma zapewnić osiągnięcie celów kary pozbawienia wolności. Klasyfikacja skazanych to także przejaw zasady indywidualizacji, należącej do podstawowych zasad wykonywania kary pozbawienia wolności.

Tymczasowe aresztowanie stanowi najbardziej dolegliwy ze znanych polskiej procedurze karnej środków zapobiegawczych. Jest jedynym środkiem izolacyjnym, który powinien być stosowany w wyjątkowy sytuacjach, w których inne łagodniejsze środki zapobiegawcze nie mogą spełnić należycie swych zadań.

Polskiemu systemowi prawa karnego wykonawczego nie jest znane jednolite uprawnienie skazanych do kontaktów ze światem zewnętrznym. Treść omawianego uprawnienia w konkretnym przypadku zależeć będzie od rodzaju i typu zakładu karnego, w którym przebywa skazany. Zgodnie z zamysłem ustawodawcy realizacja omawianego uprawnienia jest jednym ze środków oddziaływania na skazanego.

Kodeks karny wykonawczy w wielu przepisach wymienia prawa należne osobom skazanym. Nie można jednak powiedzieć, że polskiemu prawu wykonawczemu znana jest wyczerpująca lista tych uprawnień. Mając na uwadze warunki panujące w zakładach karnych w całej Polsce, a przede wszystkim występujące powszechnie przeludnienie, stwierdzić należy, że w praktyce prawa skazanych nie mogą być realizowane. Skutkuje to coraz częstszym występowaniem przez skazanych z powództwami przeciwko Rzeczpospolitej Polskiej do instytucji międzynarodowych.

Skazany podlega odpowiedzialności dyscyplinarnej za zawinione naruszenie, zwane dalej przekroczeniem, nakazów lub zakazów wynikających z ustawy, regulaminu lub innych przepisów, albo też ustalonego w zakładzie karnym lub miejscu pracy porządku. Jeżeli przekroczenie zawiera znamiona wykroczenia, skazany podlega odpowiedzialności dyscyplinarnej, chyba że wykroczenie popełnione zostało w czasie pobytu poza obrębem zakładu karnego.

Edukacja skazanych jest obecnie bardzo ważnym środkiem w procesie resocjalizacji. W związku z powyższym obowiązujący Kodeks karny wykonawczy rozszerza możliwości podejmowania nauki w zakładach karnych. Prawo dopuszcza także możliwość by osoba osadzona uczestniczyła w zajęciach edukacyjnych poza terenem miejsca odosobnienia.

Do 1 września 2003 r., czyli do dnia wejścia w życie Ustawy o zmianie ustawy - Kodeks karny wykonawczy oraz niektórych innych ustaw, polski system prawa karnego wykonawczego nie przewidywał możliwości przyznawania nagród za dobre sprawowanie osobom tymczasowo aresztowanym. W poprzednio obowiązującym stanie prawnym tymczasowo aresztowany w określonych sytuacjach mógł otrzymać jedynie ulgi na warunkach przewidzianych w odrębnym regulaminie.

System nagradzania skazanych stanowi ważny element w procesie resocjalizacji. Motywuje on osadzonych do pożądanych zachowań, co ułatwia zapewnienie ładu i porządku w placówkach penitencjarnych.

Istnienie odpowiedzialności dyscyplinarnej w systemie polskiego prawa karnego wykonawczego ma uświadamiać osoby skazane oraz pokazywać, że każde naruszanie przez nich zakazów i nakazów związanych z odbywaniem kary pozbawienia wolności powodować będzie szybką i zdecydowaną reakcję władz zakładu karnego. Sytuacja taka z założenia ma kształtować osobowość oraz postawę osób osadzonych i jednocześnie ułatwiać kierowanie jednostkami penitencjarnymi.

Przez okres pozostawania przez skazanego w rygorze zakładu karnego najczęściej przebywać będzie on w celi mieszkalnej. Ustawodawca w tym zakresie dokładnie określa okoliczności jakie decydować mają o przydziale osób skazanych do cel mieszkalnych. W Kodeksie karnym wykonawczym umieszczona została także lista przedmiotów osobistych, które skazany może posiadać w celi mieszkalnej na terenie zakładu karnego.

Jednym z podstawowych celów kary jest resocjalizacja skazanego. Ma to zapobiec powrotowi osoby skazanej do popełniania przestępstw. Ustawodawca przyjął założenie, że właściwe przygotowanie skazanych do zwolnienia z zakładów karnych może wywierać istotny wpływ na efekty wykonania kary, może je zwiększać lub przeciwnie może je niekiedy wręcz unicestwiać.

Jednym z najważniejszych uprawnień osoby odbywającej karę pozbawienia wolności jest prawo do korzystania z wolności religijnej. Uprawnienie to gwarantuje skazanemu przede wszystkim Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej.

Kodeks karny wykonawczy przedstawia zasady wykonania kar dyscyplinarnych, zakładają one konieczność jak najszybszego wykonania decyzji zapadającej w postępowaniu dyscyplinarnym.

Na wstępny etap wykonywania kary pozbawienia wolności składają się wezwanie skazanego do odbycia kary, ewentualnie jego doprowadzenie, a następnie umieszczenie osoby skazanej w celi przejściowej. Kodeks karny wykonawczy określa także katalog czynności jakie mają być każdorazowo wykonywane podczas przyjmowania osoby skazanej do zakładu karnego.

Skazany jest podmiotem praw i obowiązków określonych szczegółowo w kodeksie postępowania wykonawczego. Jednocześnie ma on prawo składać wnioski o wszczęcie postępowania przed sądem. Wtedy skazany występuje w nim w charakterze strony.

Sąd, który w pierwszej instancji wydał wykonywane orzeczenie, jest właściwy we wszystkich sytuacjach postępowania wykonawczego, za wyjątkiem spraw przekazanych do właściwości innych organów, w szczególności sądu penitencjarnego (art. 2 Kodeksu ).

Uczestnictwo przedstawicieli społeczeństwa w procesie wykonywania orzeczeń stanowi stosunkowo nową zasadę w polskim prawie karnym wykonawczym. Ustawodawca wprowadzając ją do Kodeksu karnego wykonawczego zdecydował o większej niż dotychczas jawności procesu wykonywania orzeczeń.

Karanie dyscyplinarne tymczasowo aresztowanych reguluje Kodeks karny wykonawczy. Wskazany typ odpowiedzialności ma duże znaczenie praktyczne dla osadzonych, ponieważ w sposób bezpośredni wpływa na ich warunki bytowe w areszcie śledczym. Kodeks karny wykonawczy zawiera zamknięty katalog kar dyscyplinarnych.

Skazany, na którego nałożono obowiązki, a także oddany pod dozór, obowiązany jest przestrzegać obowiązków ustanowionych przez sąd na okres próby lub związanych z dozorem. Skazany oddany pod dozór musi bezzwłocznie, a najpóźniej w ciągu 7 dni od powzięcia wiadomości o oddaniu go pod dozór, zgłosić się do kuratora sądowego tego sądu rejonowego, w okręgu którego dozór ma być wykonywany.

Właściwym rzeczowo dla wykonania danego orzeczenia jest sąd pierwszej instancji, który wydał to orzeczenie. Przepisy kodeksu Karnego wykonawczego przewidują jednak od tej zasady wyjątki.

Polskie prawo karne wykonawcze odrębnie reguluje zasady kontaktów osób tymczasowo aresztowanych ze światem zewnętrznym. Regulacje zostały ustanowione w celu zapewnienia możliwości realizacji celów środka zapobiegawczego, jakim jest zabezpieczenie prawidłowego toku procesu.

Karanie dyscyplinarne tymczasowo aresztowanych od nowelizacji z 2003 roku reguluje Kodeks karny wykonawczy. Poprzednio zasady odpowiedzialności dyscyplinarnej tymczasowo aresztowanych były określone w regulaminie wykonywania tymczasowego aresztowania. Wskazany typ odpowiedzialności ma duże znaczenie praktyczne dla osadzonych. W sposób bezpośredni bowiem wpływa na ich warunki bytowe w areszcie śledczym.

Kodeks karny wykonawczy w artykule 2 przedstawia listę organów postępowania wykonawczego. Do roku 2003, w którym nastąpiła nowelizacja Kodeksu karnego wykonawczego artykuł 2 posługiwał się określeniem „organy wykonujące orzeczenia”.

Do sędziego penitencjarnego należy jedno z najważniejszych zadań stawianych przed organami postępowania wykonawczego, ponieważ jest on odpowiedzialny za nadzór penitencjarny. Stanowi to przejaw znaczenia organów sądowych w postępowaniu wykonawczym.

Kodeks Karny Wykonawczy kwalifikuje komisję penitencjarną jako organ postępowania wykonawczego. Działa ona jako organ kolegialny, a jej kompetencje w sposób wyczerpujący są określone w Kodeksie.

Aby móc ubiegać się o przedterminowe zwolnienie sprawca musi odbyć część kary. O tym, jaka część kary musi zostać wykonana decydują przepisy prawa. Co do zasady skazany musi odbyć połowę orzeczonej kary.

Drugą wymienioną w kodeksie karnym karą jest ograniczenie wolności. Jest to kara nieizolacyjna, wymierzana najczęściej za lżejsze przestępstwa. Może ona jednak przybierać wiele postaci.

Zgodnie z art. 106 kodeksu karnego z chwilą zatarcia skazania uważa się je za niebyłe. W takiej sytuacji wpis o skazaniu usuwa się z rejestru skazanych. Nie każdy przestępca może jednak liczyć na dobrodziejstwo jakim jest zatarcie skazania.

Jeżeli sprawca w okresie próby łamie porządek prawny wtedy sąd może a w niektórych wypadkach nawet musi orzec wykonanie kary. Kodeks bowiem wymienia zarówno obligatoryjne jak i fakultatywne przesłanki do wykonania kary.

Skazany, wobec którego zastosowano przedterminowe zwolnienie poddawany jest próbie. Oznacza to, że w określonym przez sąd czasie musi przestrzegać porządku prawnego. Jeżeli natomiast nie stosowałoby się do przepisów prawa wtedy sąd może odwołać warunkowe zwolnienie.

Dozór elektroniczny jest alternatywną karą w stosunku do kary pozbawienia wolności. Nowelizacja ustawy o wykonywaniu kary pozbawienia wolności poza zakładem karnym w systemie dozoru elektronicznego zakłada, że dozorem zostaną objęte osoby skazane na karę do roku pozbawienia wolności.

Pracujący więzień powinien otrzymywać co najmniej płacę minimalną, tak orzekł Trybunał Konstytucyjny (TK). W wydanym 23 lutego 2010 r. wyroku (P 20/09), TK uznał za niezgodny z konstytucją art. 123 kodeksu karnego wykonawczego, stanowiący iż wynagrodzenie skazanego powinno być ustalone w sposób zapewniający uzyskanie przynajmniej połowy minimalnego wynagrodzenia, przy przepracowaniu miesięcznego wymiaru czasu.

Kurator sądowy wykonujący nadzór nad osoba pozbawioną wolności w systemie dozoru elektronicznego (SDE) będzie mógł zdecydować czy spotka się ze skazanym osobiście czy wyda mu polecenia przy pomocy urządzenia stacjonarnego, znajdującego się w jego domu.

W zależności od postępów leczenia sprawcy określonego w art. 96 § 1 sąd może go skierować, na okres próby od 6 miesięcy do lat 2, na leczenie ambulatoryjne lub rehabilitację w placówce leczniczo-rehabilitacyjnej, oddając go równocześnie pod dozór kuratora lub osoby godnej zaufania, stowarzyszenia, instytucji albo organizacji społecznej, do której działalności należy troska o wychowanie, zapobieganie demoralizacji lub pomoc skazanym.

Jeżeli sprawca popełnia w podobny sposób, w krótkich odstępach czasu, dwa lub więcej przestępstw, zanim zapadł pierwszy wyrok, chociażby nieprawomocny, co do któregokolwiek z tych przestępstw, sąd orzeka jedną karę na podstawie przepisu, którego znamiona każde z tych przestępstw wyczerpuje, w wysokości do górnej granicy ustawowego zagrożenia zwiększonego o połowę.

Sąd może po upływie połowy okresu, na które orzeczono środki karne wymienione w artykule 39 pkt. 1 – 3, uznać je za wykonane, jeżeli skazany przestrzegał porządku prawnego, a środek karny był w stosunku do niego wykonywany przynajmniej przez rok.

Zawieszając wykonanie kary pozbawienia wolności sąd może w okresie próby oddać skazanego pod dozór. Jego celem nie jest jednak zwiększenie dolegliwości poprzez ograniczenie wolności skazanego.

Warunkowe zawieszenie wykonania kary może wiązać się z nałożeniem na skazanego pewnych obowiązków. Jest ono zawsze fakultatywne. Katalog obowiązków, jakie sąd ma prawo nałożyć na sprawcę przy warunkowym zawieszeniu wykonania kary, służy takiemu ukształtowaniu sprawcy, aby spełniony został cel w postaci zapobieżenia ponownemu popełnieniu przestępstwa.

Kurator organizuje i prowadzi działania mające na celu pomoc skazanemu w społecznej readaptacji, to znaczy - ma pomóc wrócić skazanemu na zgodną z prawem drogę życia.

Skazany, który został oddany pod dozór kuratora , czy to z powodu przedterminowego zwolnienia czy z powodu wyroku karnego i orzeczonej kary pozbawienia wolności w zawieszeniu - obowiązany jest do przestrzegania obowiązków ustanowionych przez sąd na okres próby lub związanych z dozorem.

Kodeks postępowania karnego przewiduje pewne sytuacje gdy tymczasowe aresztowanie jest nadal stosowane pomimo wydania wobec oskarżonego wyroku skazującego.

Oskarżony, który jest winny popełnionego przestępstwa - może starać się o złagodzenie kary, jeśli sam wniesie o swoje ukaranie i nie będzie przedłużał postępowania.

Nie zawsze o uniewinnieniu lub skazaniu decyduje wina. Często kwestią najistotniejszą jest zgromadzony materiał dowodowy.

Skazany

Na jakiej podstawie można zatrudnić skazanego?

W całej Polsce skazani odśnieżają miasta

Na czym polega klasyfikacja skazanych

Na czym polega tymczasowy areszt?

Prawo skazanych do kontaktu ze światem zewnętrznym

Prawa skazanych odbywających karę pozbawienia wolności

Podstawy odpowiedzialności dyscyplinarnej skazanych

Nauczanie osób skazanych w zakładach karnych

Nagrody dla skazanych w areszcie śledczym

Nagrody i ulgi przyznawane osobom skazanym

Dyrektywy wymiaru kar dyscyplinarnych oraz realny zbieg przekroczeń

Cele mieszkalne skazanych

Zwolnienie z zakładu karnego

Prawo do wolności religijnej skazanego

Zasady wykonania oraz przedawnienie kar dyscyplinarnych

Wstępny etap wykonywania kary pozbawienia wolności

Status prawny skazanego w postępowaniu wykonawczym

Kompetencje sądu pierwszej instancji w postępowaniu karnym wykonawczym

Zasada uczestnictwa społeczeństwa w procesie wykonywaniu orzeczeń

Odpowiedzialność dyscyplinarna osób tymczasowo aresztowanych

Zadania kuratorów sądowych

Właściwość rzeczowa sądów penitencjarnych

Kontakt z osobą tymczasowo aresztowaną

Kary dyscyplinarne dla osób tymczasowo aresztowanych

Jakie są organy postępowania karnego wykonawczego?

Jakie zadania ma sędzia penitencjarny?

Czym zajmuje się komisja penitencjarna

Po jakim czasie można ubiegać się o przedterminowe zwolnienie?

Na czym polega kara ograniczenia wolności?

Kiedy skazany nie może liczyć na zatarcie skazania?

Kiedy można zarządzić wykonanie kary?

Jaki długi jest okres próby przy przedterminowym zwolnieniu?

Kogo obejmie dozór elektroniczny?

Wyższe wynagrodzenia dla pracujących więźniów

Kurator sam zdecyduje czy spotka się ze skazanym

Skazany w zakładzie leczenia odwykowego (art. 97)

Ciąg przestępstw w prawie karnym (art. 91)

Wykonanie środków karnych (art. 84)

Dozór w okresie próby (art. 73)

Obowiązki w okresie próby (art. 72)

Jakie obowiązki ma kurator wobec skazanego?

Jakie obowiązki ma skazany wobec kuratora?

Tymczasowe aresztowanie po skazaniu

Dobrowolne poddanie się karze i skazanie bez rozprawy

Kiedy mogę być uniewinniony a kiedy skazany?