Istotą pomocy prawnej z urzędu jest to, iż zapewniana jest ona osobom, które z powodu niskich dochodów nie mogą ponieść kosztów wynagrodzenia adwokata lub radcy prawnego, a korzystanie z usług profesjonalisty jest konieczne do obrony ich praw. Sąd przyzna pomoc prawną z urzędu wówczas, gdy uzna, że udział profesjonalnego pełnomocnika jest w sprawie niezbędny.
Postępowania grupowe, tj. sądowe postępowania cywilne, służące jednoczesnej realizacji praw do ochrony prawnej wielu podmiotów, są już znane na całym świecie i przeżywają obecnie dynamiczny rozwój także w Europie. Od dnia 19 lipca 2010 r. jest obecne również w polskim postępowaniu, w związku z wejściem w życie ustawy z dnia 17 grudnia 2009 r. o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym (Dz. U. Nr 7, poz. 44, dalej „ustawa”).