Rzecznik Praw Obywatelskich, Wcześniejsza emerytura

Kierowca prowadzący pojazd w stanie nietrzeźwości dożywotnio traci prawo jazdy, m.in. jeśli już był wcześniej skazany za tego typu przestępstwo. Obywatel złożył skargę konstytucyjną, wnosząc o uznanie tego przepisu za niekonstytucyjny. Obligatoryjność orzekania takiego zakazu nadmiernie ogranicza władzę sędziego. Dlaczego Rzecznik Praw Obywatelskich przystąpił do postępowania Trybunału Konstytucyjnego w tej sprawie.

Za pożyczkę w wysokości 3419 zł firma pożyczkowa zażądała od obywatelki łącznie 10 332 zł – czyli 302 % udzielonej kwoty. Sąd rejonowy na wniosek firmy wydał w 2013 r. nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym. Nie zbadał jednak z urzędu umowy pożyczki z 2012 r., choć powinien był to uczynić pod kątem jej potencjalnej niedopuszczalności. Rzecznik Praw Obywatelskich wnosi w 2023 r. skargę nadzwyczajną od prawomocnego nakazu zapłaty. Zawnioskował też o wstrzymanie egzekucji.

Maturzyści chcący studiować na uczelniach w Danii mogą nie zdążyć w 2023 r. ze złożeniem dokumentów. Problem ten może dotyczyć także szkół wyższych w innych krajach. Centralna Komisja Egzaminacyjna obiecuje, że pomoże tegorocznym maturzystom w składaniu papierów na duńskich uczelniach.

Prawo do telefonowania przez więźniów zostało ograniczone, mimo zmian w Kodeksie karnym wykonawczym z 2022 r., które miały przynieść efekt odwrotny. Przepisy miały chronić osoby pozbawione wolności w zakresie korzystania z telefonów, bo wcześniej minimalnych gwarancji nie było. Jednak, w ocenie RPO, większość dyrekcji więzień i aresztów potraktowała zapis dosłownie, ustalając liczbę dozwolonych połączeń tygodniowo na jedno, co godzi w podstawowe prawa więźniów. 

Przepisy przewidujące jawność sędziowskich oświadczeń majątkowych oraz zobowiązujące ich do informowania o majątku objętym wspólnością małżeńską są niekonstytucyjne - ocenił Rzecznik Praw Obywatelskich Marcin Wiącek, który przystąpił do sprawy zainicjowanej przed TK przez I prezes SN.

Od 28 lat notariusze praktykują doliczanie podatku od towarów i usług do taksy notarialnej. Zdaniem Ministra Finansów jest to nieprawidłowe ale resort finansów nie podjął działań ani w celu zmiany przepisów ani w celu zmiany praktyki notariuszy. Także zdaniem Rzecznika Praw Obywatelskich obowiązujące prawo nie pozwala na podwyższenie wynagrodzenia notariusza o VAT. Po wyjaśnieniach Krajowej Rady Notarialnej, Ministra Finansów oraz Ministra Sprawiedliwości Marcin Wiącek zwrócił się do posłów i senatorów o podjęcie inicjatywy ustawodawczej w celu doprecyzowania przepisów. Sprawę zainicjował portal infor.pl. 

Czy obciążenie obywateli obowiązkiem finansowana składki zdrowotnej w całości właściwie wpisuje się w ciążący na władzy publicznej konstytucyjny nakaz zapewnienia ochrony zdrowia? Rzecznik Praw Obywatelskich Marcin Wiącek pisze w tej sprawie do ministra zdrowia Adama Niedzielskiego w kontekście likwidacji możliwości odliczenia od podatku składki na ubezpieczenie zdrowotne.

Na problem uciążliwości głośnych imprez masowych zwracał uwagę Rzecznik Praw Obywatelskich. Ministerstwo Klimatu i Środowiska zadeklarowało gotowość współpracy z MSWiA, w zakresie prac nad nowelizacją ustawy o bezpieczeństwie imprez masowych.

Do Rzecznika Praw Obywatelskich wpływają informacje o lekarzach, którzy dostają od Narodowego Funduszu Zdrowia wezwania do zapłaty, bo wystawiali recepty na nierefundowane mleko ratujące życie i zdrowie pacjenta. RPO zwrócił się do Narodowego Funduszu Zdrowia o stanowisko w tej sprawie.

Uczennice i uczniowie skarżą się, że statuty szkolne określają ich obowiązki także co do wyglądu. Rzecznik Praw Obywatelskich prosi kuratorów oświaty w całej Polsce o stanowisko oraz informację o takich skargach i ich rozpatrzeniu.

Kandydaci na rzeczników ds. etyki w dużej grupie kapitałowej muszą zawieszać członkostwo partyjne lub związkowe. Czy zawieszanie członkostwa w związkach zawodowych przez kandydatów na rzeczników ds. etyki jest zgodne z wolnością zrzeszania się w związkach zawodowych określoną w Konstytucji RP? 

Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi pracuje nad nowelizacją ustawy o ochronie zwierząt, która to miałaby zabrać organizacjom społecznym możliwość odbierania zaniedbanych bądź krzywdzonych zwierząt. W związku z planowaną zmianą RPO pisze do Ministra tego resortu list z propozycjami rozwiązań, które mają pogodzić ochronić zwierząt, przy jednoczesnej ochronie praw ich opiekunów. Poniżej stanowiska RPO. 

Kategoria E otrzymana podczas kwalifikacji wojskowej uniemożliwia wstąpienie do Policji i innych służb mundurowych. Osoby, które otrzymały taką kategorię nie mogą ubiegać się o jej zweryfikowanie. Dyskryminuje to kandydatów w dostępie do służby publicznej w Policji, Straży Granicznej, Służbie Ochrony Państwa, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służbie Kontrwywiadu Wojskowego, Służbie Wywiadu Wojskowego – ze względu na stosunek do służby wojskowej.

Błąd pomiaru fotoradaru lub innego urządzenia do pomiaru prędkość powinien być uwzględniany w przypadku karania kierowców za niewielkie przekroczenia prędkości – uważa rzecznik praw obywatelskim Marcin Wiącek i postuluje odpowiednie zmiany przepisów w tym zakresie.