Ryczałt od dochodów spółek kapitałowych (tzw. estoński CIT)

Nie jest tajemnicą, że przepisy umożliwiające spółkom rozliczania się na podstawie tzw. estońskiego CIT, cieszą się dużą popularnością. Niewątpliwie, wielu przedsiębiorców docenia zalety tego rozwiązania, pozwalającego na ograniczenie swoich obciążeń podatkowych. Warto jednak wiedzieć, że istnieją także sytuacje, w których przejście na ryczałt nie koniecznie przyniesie wyłącznie pozytywne rezultaty. Istnieje kilka ograniczeń, które należy rozważyć decydując się na zmianę formy opodatkowania – jednym z nich jest kwestia rozliczenia straty podatkowej.  

Estoński CIT. W ciągu pierwszych ośmiu miesięcy 2022 roku o blisko 1550% procent wzrosła liczba spółek, które wybrały estoński CIT. Z tegorocznych danych MF wynika, że najwięcej takich przypadków było w styczniu, a najmniej - w sierpniu.

19 marca 2022 r. weszło w życie rozporządzenia Ministra Finansów o zaniechaniu poboru ryczałtu od dochodów firm (tzw. estońskiego CIT) przekazujących pomoc humanitarną dla obywateli Ukrainy. Ta preferencja podatkowa obowiązuje od 24 lutego do 31 grudnia 2022 r.

Podatnicy, którzy chcą przejść na estoński CIT powinni zawiadomić o tym naczelnika urzędu skarbowego. Dla większości spółek najdogodniejszym terminem jest koniec stycznia br. – przypomniało Ministerstwo Finansów w informacji przesłanej PAP.

CIT estoński w 2022 roku. Nowelizacja wielu przepisów podatkowych (tzw. Nowy Ład), wprowadzi od 2022 roku znaczne zmiany w zakresie opodatkowania spółek ryczałtem od dochodów spółek kapitałowych (tzw. CIT-em estońskim). Zmiana dotychczasowych zasad wydaje się niezbędna, gdyż jak wskazuje praktyka, CIT estoński w obecnym kształcie nie spotkał się uznaniem w oczach podatników. W 2021 roku tą formę opodatkowania wybrało jedynie około 300 podmiotów z ponad 460 tysięcy aktywnych spółek zarejestrowanych w Polsce.

Polski Ład: nowe ulgi podatkowe wspierające ekspansję i rozwój firm. Ministerstwo Finansów zaprezentowało 2 czerwca 2021 r. założenia nowych ulg podatkowych, które mają wspierać ekspansję i rozwój firm. Mają to być ulgi na IPO i na inwestycje w giełdowych debiutantów, ulga dla inwestujących za pośrednictwem funduszy Venture Capital, ulga na ekspansję na nowe rynki oraz ulga konsolidacyjna (ulga na fuzję). Ponadto MF zapowiada zmianę zasad zastosowania "estońskiego" CIT i wdrożenie w Polsce Grup VAT. Te nowości podatkowe mają obowiązywać od 2022 roku niezależnie od zapowiadanych wcześniej ulg na innowacje.

Wraz z ustawą z dnia 28 października 2020 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw, od początku 2021 roku zaczął obowiązywać nowy sposób opodatkowania spółek – ryczałt od dochodów spółek kapitałowych (zwany również estońskim CIT – rozwiązanie było wzorowane na estońskim systemie podatkowym). Przejście na nową formę opodatkowania jest dobrowolne, na okres 4 lat (z możliwością przedłużenia), a możliwe jest w dowolnym momencie roku, konieczne jest jednak zamknięcie bieżącego roku obrotowego i rozpoczęcie nowego na zasadach estońskiego CIT.

Estoński CIT nie przyjął się w takim stopniu, jak spodziewało się Ministerstwo Finansów. Jednym z powodów był harmonogram prac legislacyjnych. Jak działa estoński CIT? Jakie korzyści dla podatników wynikają z tej formy opodatkowania?

Czy warto wybrać tzw. estoński CIT? W dobie postępującej fiskalizacji i obejmowania opodatkowaniem coraz to nowych obszarów naszego życia, model tzw. estońskiego CIT wydaje się być bardzo proprzedsiębiorczy i proobywatelski. Nie ma jednak róży bez kolców. Podatnik wybierający tą formę opodatkowania nie ma prawa do ulg, odliczeń i rozliczania strat. Trzeba też uważać na ukryte zyski. Kiedy można utracić prawo do ryczałtu? Czy estoński CIT ma więcej wad niż zalet?

Estoński CIT - wzory formularzy. Zawiadomienie ZAW-RD i oświadczenie OSW-RD to nowe wzory formularzy w zakresie ryczałtu od dochodów spółek kapitałowych. Nowe wzory stosuje się począwszy od roku podatkowego, który rozpoczyna się po 31 grudnia 2020 r.

Zawiadomienie ZAW-R i oświadczenie OSW-R, to dwa nowe formularze podatkowe, które zaczną obowiązywać od początku 2021 roku razem z nowymi przepisami ustawy o CIT wprowadzającymi ryczałt od dochodów spółek kapitałowych (tzw. estoński CIT). Przepisy te przewidują m.in. konieczność funkcjonowania nowych formularzy podatkowych: zawiadomienia o wyborze opodatkowania ryczałtem od dochodów spółek kapitałowych (ZAW-R) oraz oświadczenia o podmiotach, w których posiada prawa udziałowiec lub akcjonariusz podatnika opodatkowanego ryczałtem od dochodów spółek kapitałowych (OSW-R). Minister Finansów, Funduszy i Polityki Regionalnej przygotował już projekt rozporządzenia, zawierającego wzory tych formularzy. W jakich terminach trzeba będzie składać zawiadomienie ZAW-R i oświadczenie OSW-R? Kto będzie mógł płacić ryczałt od dochodów spółek kapitałowych (tzw. estoński CIT)?

Podatkiem CIT opodatkowane są dochody osób prawnych i spółek kapitałowych w organizacji. Przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych mają także zastosowanie do jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej, z wyjątkiem spółek niemających osobowości prawnej oraz do spółek niemających osobowości prawnej mających siedzibę lub zarząd w innym państwie, jeżeli zgodnie z przepisami prawa podatkowego tego państwa są traktowane jak osoby prawne i podlegają w tym państwie opodatkowaniu od całości swoich dochodów bez względu na miejsce ich osiągania. Przepisy ustawy mają również zastosowanie do jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej, z wyjątkiem przedsiębiorstw w spadku i spółek niemających osobowości prawnej, z zastrzeżeniem. Przepisy ustawy o CIT mają również zastosowanie do: 1) spółek komandytowych i spółek komandytowo-akcyjnych mających siedzibę lub zarząd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej; 1a) spółek jawnych mających siedzibę lub zarząd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jeżeli wspólnikami spółki jawnej nie są wyłącznie osoby fizyczne oraz spółka jawna nie złoży: a) przed rozpoczęciem roku obrotowego informacji, według ustalonego wzoru, o podatnikach podatku dochodowego od osób prawnych oraz o podatnikach podatku dochodowego od osób fizycznych, posiadających, bezpośrednio lub za pośrednictwem podmiotów niebędących podatnikami podatku dochodowego, prawa do udziału w zysku tej spółki, o którym mowa odpowiednio w art. 5 ust. 1 albo o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1128, 1163, 1243, 1551 i 1574), lub b) aktualizacji informacji, o której mowa w lit. a, w terminie 14 dni, licząc od dnia zaistnienia zmian w składzie podatników, lub c) informacji, o której mowa w lit. a, w terminie 14 dni, licząc od dnia zarejestrowania spółki jawnej – w przypadku nowo utworzonej spółki jawnej oraz spółki jawnej powstałej z przekształcenia innej spółki – do naczelnika urzędu skarbowego właściwego ze względu na siedzibę spółki jawnej oraz naczelnika urzędu skarbowego właściwego dla każdego podatnika osiągającego dochody z takiej spółki; 2) spółek niemających osobowości prawnej mających siedzibę lub zarząd w innym państwie, jeżeli zgodnie z przepisami prawa podatkowego tego innego państwa są traktowane jak osoby prawne i podlegają w tym państwie opodatkowaniu od całości swoich dochodów bez względu na miejsce ich osiągania.