Tematy - Rozwód kościelny - INFOR.PL

Braki formy kanonicznej podczas wyrażania zgody małżeńskiej najczęściej dotyczą kapłana asystującego przy zawieraniu małżeństwa oraz zobowiązania do zawierania małżeństwa przez katolików według formy przypisanej prawem.

Jak przebiega rozwód kościelny w przypadku gdy strona pozwana nie bierze udziału w sprawie? Kwestia ta jest dość częstą przyczyną zapytań osób zainteresowanych prowadzeniem procesu o orzeczenie nieważności małżeństwa kościelnego.

Proces do dyspensy od małżeństwa zawartego a niedopełnionego z powodu racji duszpasterskich winien przede wszystkim zwracać uwagę na celowość udzielenia łaski dyspensy i ewentualnego uniknięcia skandalu lub zdziwienia wiernych.

Do ważnego zawarcia małżeństwa przez pełnomocnika wymaga się, aby było specjalne upoważnienie do zawarcia go z określoną osobą oraz żeby pełnomocnik był wyznaczony osobiście przez mandanta i osobiście wypełnił swoje zadanie.

Ślub konkordatowy wywołuje skutki zarówno wyznaniowe jak i prawne. Rozwód małżonków, którzy zawarli ślub konkordatowy nie różni się niczym od innych rozwodów. Należy jednak pamiętać, że rozwód nie rozwiązuje małżeństwa wyznaniowego a jedynie cywilne.

Przywilej wiary powstaje w sytuacji, gdy nowo ochrzczony małżonek przed ślubem był bigamistą lub kobieta miała wielu mężów. Ten sposób rozwiązania małżeństwa cieszy się przychylnością prawa i stanowi domniemanie prawne zwykle przemawiające na korzyść przywileju wiary w warunkach wątpliwych.

Małżeństwo potocznie nazywane konkordatowym wywołuje skutki zarówno wyznaniowe, jak i cywilne. Unieważnienie takiego małżeństwa przez polski sąd nie oznacza zatem automatycznego unieważnienia ślubu w Kościele.

Przywilej Pawłowy polega na tym, iż na korzyść wiary może być rozwiązane małżeństwo zawarte przez osoby nieochrzczone, jeśli jedna ze stron przyjęła chrzest, a jednocześnie zachodzą warunki określone przez prawo.

Rozwiązanie małżeństwa dokonuje się jedynie przez akt władzy papieskiej w postaci dyspensy.

Separowani małżonkowie kierowani postawą ewangeliczną zawsze winni dążyć do wznowienia małżeńskiego pożycia. Koszty postępowania natomiast ustalane są przez właściwego dla danego trybunału biskupa.

Pomimo orzeczonej separacji małżonków w dalszym ciągu obowiązują prawa i obowiązki wypływające z małżeństwa, które podlegają pewnym modyfikacjom. Pozostają oni bowiem złączeni świętym węzłem małżeńskim.

Prawo do apelowania wynika z naturalnego uprawnienia człowieka do obrony przed niesprawiedliwością i jego celem jest weryfikacja i ponowne rozpatrzenie sprawy.

Proces małżeński ma charakter pisemny i nie jest jawny. Nie ma zatem, tak jak w sądzie cywilnym, publicznych rozpraw, konfrontacji obojga stron wobec sędziego i świadków.

Proces małżeński kościelny, błędnie określany „rozwodem kościelnym” staje się procesem coraz częściej rozpowszechnianym dzięki, większej świadomości prawnej społeczeństwa. Jest to niekiedy „drugi” proces, inicjowany przez strony po otrzymaniu orzeczenia o rozwodzie cywilnym, tym samym niesłusznie utożsamiany z rozwodem cywilnym.

Stosowanie w sprawach o separację reguł pisemnego procesu spornego ma służyć przede wszystkim ochronie praw podmiotowych i legalnych interesów stron.

Ustny proces sporny od strony proceduralnej jest procesem uproszczonym, przy czym zachowuje on całą skrupulatność procesu pisemnego. Charakteryzuje się szybkością oraz mniejszymi kosztami postępowania.

Postępowanie administracyjne pozwala małżonkowi wnoszącemu o orzeczenie separacji uzyskanie jej bez klasycznego kontradyktoryjnego procesu sądowego, w którym strony musiałyby stanąć przeciwko sobie.

W sensie procesowym separacja to formalnoprawne rozpatrzenie przez władzę kościelną prawa małżonków do rozłączenia węzła małżeńskiego. Według prawidłowej interpretacji prawa kanonicznego sprawa w przedmiocie ustanowienia separacji to formalnoprawne rozpatrzenie przez kompetentną władzę kościelną istnienia lub nieistnienia prawa małżonków do rozłączenia węzła małżeńskiego i uzyskanie prawnego orzeczenia separacji małżeńskiej.

Obrońca węzła małżeńskiego w procesie o stwierdzenie nieważności małżeństwa zajmuje się obroną małżeństwa, ma za zadanie przyczynić się do ochrony sakramentalności i nierozerwalności małżeństwa, a także w konkretnym przypadku nie pozwala na zbyt powierzchowną ocenę przedstawionych przez strony dowodów i na zbyt pochopne orzeczenie nieważności małżeństwa.

W niniejszym artykule pragnę przedstawić bardzo ciekawą „instytucję”, prawa kanonicznego jako uważnienie małżeństwa. Czynność uważnienia małżeństwa, powoduje że małżeństwo, które w świetle prawa kanonicznego jest nieważne, staje się prawomocne. Prawo kanoniczne przewiduje dwa sposoby uważnienia małżeństwa; uważnienie zwykłe bądź uzdrowienie w związku.

Dochowanie obowiązku wspólnoty małżeńskiej nie jest absolutne. Ustawodawca kościelny dopuszcza bowiem wyjątki, dzięki którym węzeł małżeński może zostać zawieszony na zawsze bądź na określony czas.

Sędzia nie może rozpoznać żadnej prośby, jeżeli nie zostanie przedstawiona prośba przez tego, kto ma prawo zaskarżyć małżeństwo (por. Kan. 1501 i 1674, art. 114 Digintas connubii).

Instytucja separacji małżeństwa, wobec braku w Kościele katolickim instytucji rozwodu, winna być dla małżonków ostatecznością i powinna być stosowana tylko wtedy, gdy nie ma perspektyw na pogodzenie stron. Instytucja ta nie rozwiązuje węzła małżeńskiego, a jedynie powoduje rozłączenie stron.

Czy sąd kościelny rozstrzyga o władzy rodzicielskiej nad małoletnimi dziećmi? Jak wygląda kwestia kosztów procesu? Sprawdź w jaki sposób zostaje ogłoszony i co zawiera wyrok stwierdzający nieważność małżeństwa w Kościele.

Urząd adwokata kościelnego to wyraz pastoralnej troski Prawodawcy o dobro stron procesowych, a także o kompetentną pomoc prawną dla małżonków ubiegających się o stwierdzenie nieważności małżeństwa. Jak znaleźć kompetentnego adwokata kościelnego?

Zgodnie z ogólną zasadą, osoba posiadająca zdolność procesową może osobiście występować w sądzie jako strona procesowa w postępowaniu o nieważność małżeństwa i bronić swoich praw, robi to wówczas na własne ryzyko i na własną odpowiedzialność w sytuacji, kiedy domniemywa się nieznajomość prawa u tej osoby. Aby zapobiec działaniu na własną szkodę, strona może ustanowić sobie w tym celu adwokata.

Rozwód cywilny nie powoduje automatycznie rozwiązania małżeństwa kościelnego – tak samo rozwiązanie małżeństwa kościelnego nie powoduje rozwodu na gruncie prawa cywilnego.

Proces małżeński stwierdza nieważność małżeństwa od samego początku jego trwania. Opłaty procesowe są różne w poszczególnych diecezjach.

Pierwszym etapem w procesie o orzeczenie nieważności małżeństwa kościelnego jest wniesienie skargi powodowej. W procesie małżeńskim nie ma rozpraw. Sąd wydaje wyrok po przeprowadzeniu postępowania dowodowego.

"Wziąłem ślub z moją dziewczyną, bo była w ciąży. Po ślubie dowiedziałem się, że ojcem dziecka jest inny mężczyzna. Czy z tego powodu mogę domagać się stwierdzenia nieważności mojego małżeństwa?"

Przyczynami, które mogą być powodem symulowanej zgody małżeńskiej są również przymus i bojaźń. Nieważne jest małżeństwo zawarte pod przymusem lub pod wpływem ciężkiej bojaźni z zewnątrz, chociażby nieumyślnie wywołanej, od której, ażeby się uwolnić, zmuszony jest ktoś do zawarcia małżeństwa (Kan. 1103 KPK).

Czy można odwołać się od wyroku stwierdzającego nieważność lub ważność małżeństwa? Wyrok wydany przez I instancję, nie jest jeszcze prawomocny. Stronie procesowej, która nie zgadza się z wyrokiem przysługuje prawo apelacji.

Małżeństwo zawarte w stanie choroby psychicznej (depresji, schizofrenii, czy paranoi, a bardzo często także w okresie przerw między chorobowych (tzw. remisja choroby), jest zawarte nieważnie.

"Mój mąż nadużywa alkoholu. Nie mam już sił na wspólne życie z nim. Czy w takiej sytuacji mogę uzyskać stwierdzenie nieważności małżeństwa?" - niezdolność natury psychicznej do podjęcia i wypełnienia obowiązków małżeńskich - kan. 1095 p. 3. KPK po stronie mężczyzny.

Umowa małżeńska „matrimonium contractum”, może zostać zawarta nieważnie z powodu jakiejś przeszkody zrywającej, od której nie uzyskano dyspensy. Dyspensy jednak nie można uzyskać od wszystkich przeszkód, dlatego też małżeństwo zostanie zawarte nieważnie.

Kościół katolicki nie dopuszcza rozwodu. Małżonkowie mają jednak możliwość rozłączenia. Takie prawo daje im separacja.

Sprawy o orzeczenie nieważności małżeństwa należy kierować tylko i wyłącznie da sądów kościelnych, a nie do sądów państwowych, cywilnych. Pojawia się jednak pytanie do którego konkretnie sądu powinna być skierowana prośba o orzeczenie naszego małżeństwa za nieważnie zawarte?

W mojej praktyce często spotykam się z wątpliwością osób, które zgłaszają się do mnie po poradę jaka jest różnica pomiędzy stwierdzeniem nieważności małżeństwa, a rozwodem cywilnym. Osoby te mają wątpliwości, czy jest to w jakiś sposób powiązane, jaka jest kolejność takich procesów, czy załatwia się to w jednym procesie, czy można od razu w dwóch.

Często zdarza się, że na szkolnej katechezie, czy w momencie kiedy narzeczeni przychodzą do parafialnej kancelarii chcąc prosić o udzielenie sakramentu chrztu księża mówią, że bez sakramentu bierzmowania nie będzie można zawrzeć ważnie ślubu.

Opisując sakrament małżeństwa na pierwszym miejscu należy powiedzieć, że jest to sakrament zawierany na całe życie i ustaje dopiero po śmierci jednego z małżonków, nie można go w żaden sposób rozwiązać, ani też udzielić rozwodu, dlatego też pojęcie „rozwód kościelny” jest jak najbardziej błędnym sformułowaniem.

Ponieważ zainteresowanie tematyką tzw. „rozwodów kościelnych” w ostatnich latach jest coraz większe, dlatego postanowiłem stworzyć dla szerokiego odbiory pewnego rodzaju podstawowe kompendium, które wyjaśni wiele wątpliwości związanych z prawem kanonicznym, z tzw. „rozwodami kościelnymi”, choć nie tylko.

Wykluczenie ze związku małżeńskiego przymiotu nierozerwalności i jedności może być przyczyną nieważności małżeństwa.

Wymuszenie zgody przez jedną stron na zawarcie małżeństwa powoduje, że taki związek jest związkiem małżeńskim zawartym nieważnie.

Związek małżeński, który został oparty na warunku dotyczącym przyszłości tego związku jest związkiem nieważnie zawartym.

Celowe wprowadzenie w błąd lub podstęp mogą być przyczynami orzeczenia o nieważności zawartego wcześniej małżeństwa kościelnego.

Wykluczenie ze związku małżeńskiego przymiotu nierozerwalności i jedności może być przyczyną nieważności małżeństwa.

Psychiczna niezdolność do przyjęcia istotnych obowiązków małżeńskich jest częstym przypadkiem uprawdopodobnienia wady zgody małżeńskiej w procesie kościelnym.

Małżeństwo może zostać nieważnie zawarte na skutek braków dotyczących zgody małżeńskiej.

Każda umowa, aby odniosła skutek prawny musi być zaakceptowana poprzez kontrahentów.

Liczba wniosków o unieważnienie małżeństwa z roku na rok rośnie w lawinowym tempie. W związku z rosnącym zainteresowaniem unieważnieniem małżeństw, w ogromnym tempie rośnie też liczba prawników - kanonistów zajmujących się tą dziedziną prawa kanonicznego.

Rozwód kościelny

Braki formy kanonicznej podstawą do stwierdzenia nieważności małżeństwa

Rozwód kościelny - nieobecność strony pozwanej

Postępowanie sądowe w przedmiocie rozwiązanie małżeństwa niedopełnionego

Zawarcie małżeństwa kościelnego przez pełnomocnika

Ślub konkordatowy a rozwód

Rozwiązanie małżeństwa pełnią władzy papieskiej

Unieważnienie ślubu konkordatowego - jak i kiedy?

Przywilej Pawłowy, czyli rozwiązanie małżeństwa na korzyść wiary

Rozwiązanie małżeństwa niedopełnionego

Ustanie separacji kanonicznej oraz koszty postępowania separacyjnego

Kanoniczne skutki ustanowienia separacji

Postępowanie odwoławcze w przedmiocie ustanowienia separacji w Kościele

„Unieważnienie małżeństwa kościelnego”- apelacja

Proces kościelny a rozwód cywilny

Jak ustanowić separację w Kościele w pisemnym procesie spornym?

Jak ustanowić separację w Kościele w ustnym procesie spornym?

Jak ustanowić separację w administracyjnym postępowaniu kanonicznym?

Jak wygląda kanoniczne postępowanie w przedmiocie ustanowienia separacji?

„Rozwód kościelny”: Jak nie przegrać z obrońcą węzła małżeńskiego?

Czym jest uważnienie małżeństwa?

Jakie są rodzaje separacji w prawie kanonicznym?

Skarga powodowa - sporządzona poprawnie to wygrany proces

Separacja w ogólności według prawa kanonicznego

Co zawiera wyrok stwierdzający nieważność małżeństwa kościelnego?

Gdzie szukać adwokata kościelnego?

"Rozwód kościelny": czy potrzebny adwokat?

Czy rozwód cywilny wpływa na ustanie małżeństwa kościelnego?

Ile kosztuje tzw. „rozwód kościelny”?

Jak przebiega proces kościelny o unieważnienie ślubu?

Nie jestem ojcem dziecka - podstęp a "rozwód kościelny"

Małżeństwo z przymusu a proces kościelny

"Rozwód kościelny" - czy można odwołać się od wyroku?

Depresja a „rozwód kościelny"

Nadużywanie alkoholu a "rozwód kościelny"

Niemoc płciowa przyczyną stwierdzenia nieważności małżeństwa kościelnego

Czy w Kościele istnieje separacja?

Kto i gdzie może wnieść skargę na ważność małżeństwa?

Różnice między rozwodem kościelnym a rozwodem cywilnym

Czy bierzmowanie jest konieczne przed ślubem?

Małżeństwo według prawa kanonicznego

Czym jest rozwód kościelny?

Wykluczenie przymiotu nierozerwalności i jedności

Związek małżeński zawarty pod wpływem przymusu i bojaźni

Związek małżeński zawarty pod warunkiem dotyczącym przyszłości

Błąd i podstęp jako przyczyny unieważnienia małżeństwa

Pozorna zgoda małżeńska

Psychiczna niezdolność do małżeństwa

Przyczyny niezdolności do zawarcia małżeństwa - przesłanki procesowe

Wady dotyczące zgody małżeńskiej

Rośnie liczba prawników - kanonistów