Tematy - Przedawnienie zobowiązania podatkowego

Ministerstwo Finansów chce usunąć z kodeksu karnego skarbowego przepis, który obecnie pozwala uniknąć kary za przestępstwo lub wykroczenie skarbowe, jeżeli upłynął termin przedawnienia podatku. Taką zmianę zawiera projekt nowelizacji Ordynacji podatkowej i kilkunastu innych ustaw, opublikowany 28 marca 2025 r.

Zdarza się, że spadkobiercy osób, które zmarły kilka, kilkanaście lat temu lub wcześniej nie złożyli zeznania podatkowego w podatku od spadków i darowizn. Czy i kiedy następuje przedawnienie zobowiązania podatkowego w przypadku spadku niezgłoszonego do opodatkowania? Czy powołanie się na fakt nabycia spadku przed fiskusem powoduje odnowienie obowiązku podatkowego mimo przedawnienia?

Na przedawnienie zobowiązania podatkowego nie wpływa wystawienie przez podatnika faktury korygującej, również zwiększającej. Korekta faktury nie kreuje bowiem obowiązku podatkowego, gdyż odnosi się do faktury pierwotnej, która odzwierciedla zdarzenie powodujące powstanie obowiązku podatkowego. Nie ma więc żadnych podstaw prawnych, by w przypadku korekty faktury początek 5-letniego terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego wiązać z datą korekty faktury, a nie ze zdarzeniem powodującym powstanie obowiązku podatkowego. Dlatego po upływie 5-letniego terminu przedawnienia nie istnieje możliwość wystawiania przez podatników faktur korygujących.

W dniu 12 grudnia 2023 r. Trybunał Konstytucyjny wydał ważny dla podatników wyrok (sygn. SK 110/20) w sprawie zgodności z Konstytucją RP przepisów Ordynacji podatkowej zakresie, w jakim „przewiduje zawieszenie biegu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego z dniem wniesienia skargi do sądu administracyjnego na decyzję dotyczącą tego zobowiązania, w sytuacji, gdy na skutek tej skargi sąd administracyjny prawomocnie stwierdził nieważność (z mocą ex tunc)”.

Krajowa Informacja Skarbowa w swojej interpretacji wyjaśniła, że przechowywanie podatkowych ksiąg przychodów i rozchodów od 2017 roku oraz dokumentów amortyzacji samochodu firmowego od 2003 roku jest zgodne z przepisami.

W czwartek 7 września 2023 r. wiceminister finansów Artur Soboń w wypowiedzi dla PAP zapewnił, że obecnie nie ma rządowych planów zajmowania się tematem nowelizacji Ordynacji podatkowej. Stanowisko wiceministra wydaje się zamykać kwestię kontrowersyjnych zmian w procedurze podatkowej, przynajmniej na jakiś czas. Warto jednak pamiętać o tym, że część propozycji ujętych w projekcie MF była korzystna dla podatników, a ich zarzucenie można uznać za „wylewanie dziecka z kąpielą”.

Brak przedawnienia zobowiązań zabezpieczonych hipoteką lub zastawem skarbowym stanowiłby przejaw nierównego traktowania w porównaniu z podatnikami, którzy nie posiadają żadnego majątku – tak wynika z wyroku WSA w Kielcach, który orzekł, że pomimo brzmienia art. 70 § 8 Ordynacji podatkowej i wbrew stanowisku organów skarbowych zabezpieczone w ww. sposób zobowiązania podatkowe ulegają przedawnieniu na zasadach ogólnych (wyrok z 18 maja 2023 r., sygn. akt I SA/Ke 130/23).

W artykule przedstawiono interpretację indywidualną dotyczącą archiwizacji i zniszczenia dokumentów podatkowych. Wnioskodawca zwrócił się do dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej (KIS) z pytaniem dotyczącym terminu przechowywania ksiąg podatkowych z lat, w których poniósł stratę podatkową. Organ odpowiedział, wskazując na termin przedawnienia zobowiązania podatkowego, który wynosi 5 lat od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności podatku. Interpretacja ta ma ważne znaczenie dla podatników, którzy będą mogli zgodnie z przepisami prawymi zniszczyć dokumenty po upływie tego okresu.

Na dochodzenie zobowiązań fiskalnych organy skarbowe mają aż 5 lat. Prawo daje im jednak wiele narzędzi do wydłużania tego terminu. Jednym z nich jest zastosowanie wobec podatnika środka egzekucyjnego. W ważnym dla podatników wyroku, wydanym 28 lutego 2023 r., Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi orzekł, że niedoręczenie zobowiązanemu tytułu wykonawczego sprawia, że nie może dojść do egzekucji, a co za tym idzie, do wywołania skutku w postaci przerwania biegu terminu przedawnienia (sygn. akt I SA/Łd 745/22).

Czy w okresie pandemii COVID-19 bieg terminów przedawnienia zobowiązań podatkowych został zawieszony? Na to pytanie odpowiedział 27 marca 2023 r. Naczelny Sąd Administracyjny w uchwale podjętej w składzie 7 sędziów.

Przedawnienie zobowiązania podatkowego

Kara dla podatnika nawet po przedawnieniu podatku. MF nie chce darować sprawcom przestępstw i wykroczeń skarbowych nawet po latach

Spadek niezgłoszony do opodatkowania: kiedy przedawnienie? Czym grozi powołanie się na nabycie spadku przed urzędem po przedawnieniu?

Faktura korygująca: jak długo można ją wystawić. Kiedy mija 5-letnie przedawnienie?

Zawieszenie biegu przedawnienia zobowiązania podatkowego - ważny dla podatników wyrok Trybunału Konstytucyjnego

Czy przechowywanie podatkowych ksiąg i dokumentów amortyzacji samochodu firmowego od 2003 roku jest zgodne z przepisami?

MF wycofuje się ze zmian w Ordynacji podatkowej w 2023 roku, także tych korzystnych dla podatników

Czy zobowiązania podatkowe zabezpieczone hipoteką lub zastawem ulegają przedawnieniu?

Jak długo należy przechowywać dokumenty podatkowe?

Zobowiązania fiskalne a termin przedawnienia. Sąd wyjaśnia skutki niedoręczenia tytułu wykonawczego

Przedawnienie zobowiązań podatkowych a pandemia COVID-19 – uchwała NSA