Tematy - Prewspółczynnik

Dyrektor KIS potwierdził, że Gmina ma prawo do częściowego odliczenia i zwrotu podatku VAT z inwestycji, z zachowaniem odpowiednich proporcji ustalonych przez Zakład.

Gmina zwróciła się do organu podatkowego z pytaniem dotyczącym możliwości odliczenia podatku VAT od zakupionych towarów i usług związanych z przebudową oczyszczalni ścieków. Organ podatkowy udzielił odpowiedzi, w której wskazał na prawo odliczenia podatku naliczonego jedynie w przypadku czynności opodatkowanych. W artykule omawiamy treść interpretacji oraz stanowisko organu podatkowego w tej sprawie.

Gmina ma prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego od faktur dokumentujących wydatki związane z inwestycją w przebudowę oczyszczalni ścieków, według stanowiska Krajowej Informacji Skarbowej (KIS). Wykorzystując infrastrukturę zarówno dla odbiorców zewnętrznych, jak i wewnętrznych, Gmina może obniżyć podatek należny, co ma istotne znaczenie dla rozliczeń podatkowych. Artykuł przedstawia szczegółową interpretację KIS oraz korzyści wynikające z tego stanowiska.

Gmina jest właścicielem infrastruktury ciepłowniczej (m.in. sieci ciepłowniczej) i za pośrednictwem samorządowego zakładu budżetowego dostarcza energię cieplną do odbiorców zewnętrznych i wewnętrznych. Jak gmina może rozliczać VAT w tym przypadku?

Samorządowa instytucja kultury, przy obliczaniu prewspółczynnika, nie musi brać pod uwagę pozyskanych dotacji inwestycyjnych. Uwzględnienie takich dofinansowań w kalkulacji proporcji może znacząco zniekształcić wynik i zakres prawa do odliczenia - na niekorzyść podatnika. Tak orzekł Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w wyroku z 10 grudnia 2021 r. (sygn. I SA/Po 618/21).

Prewspółczynnik w działalności wodno-kanalizacyjnej: Czy w opisanej sytuacji przy obliczaniu prewspółczynnika dla pozostałej działalności z przychodów i obrotu należy wyłączyć wartości dotyczące wodociągów i kanalizacji zarówno z licznika, jak i z mianownika?

Działalność instytucji kultury polegająca na organizowaniu nieodpłatnych imprez nie jest podejmowana w celu zwiększenia przychodu i w związku z tym nie jest wykonywana w ramach działalności gospodarczej, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy o VAT. Tak orzekł Naczelny Sąd Administracyjny. Orzeczenie jest istotne dla instytucji kultury oraz wielu innych podmiotów z sektora finansów publicznych, które wykonują czynności statutowe w ścisłym powiązaniu z czynnościami opodatkowanymi VAT. Obecnie, linia interpretacyjna organów podatkowych jest spójna i nakazuje stosowanie bezwzględnie prewspółczynnika VAT.

Organy podatkowe, podatnicy, a nawet sądy nie mogą się zgodzić co do tego, czy zorganizowanie przez instytucję kultury nieodpłatnej imprezy jest odrębną - prowadzoną obok działalności gospodarczej - aktywnością. To pytanie pozostaje otwarte i wciąż muszą się z nim mierzyć teatry, muzea czy inne publiczne instytucje kultury. Odpowiedź na nie ma kolosalne znaczenie w VAT.

Odliczenie VAT na bazie metody powierzchniowej wymaga szczegółowego uzasadnienia i jednostka nie może bez niego odstąpić od metody obrotowej z rozporządzenia o tzw. prewspółczynniku.

Według organów skarbowych nie jest możliwe zastosowanie różnych sposobów określenia prewspółczynnika VAT w odniesieniu do różnych sektorów działalności jednego podatnika. Z takim podejściem nie zgodził się jednak WSA w Krakowie, który orzekł, że każde nabycie towarów i usług podatnik powinien rozpatrywać oddzielnie, co ewidentnie wymaga stosowania odrębnych prewspółczynników dla różnych rodzajów prowadzonej działalności.

Prewspółczynnik określa, w jakiej części dany wydatek jest wykorzystywany przez gminę do jakiego rodzaju działalności. Jak go obliczyć?

Problemy instytucji kulturalnych trwają od kilku lat, od chwili gdy w życie weszła nowelizacja ustawy o VAT wprowadzająca prewspółczynnik. Wcześniej nie było wątpliwości, że teatr, muzeum czy opera mogą odliczyć cały podatek naliczony z faktur dokumentujących organizację bezpłatnej nocy muzeów lub innych imprez promocyjnych.

Naczelny Sąd Administracyjny uznał, że w przypadku projektów wodno-kanalizacyjnych realizowanych przez gminę można odliczyć VAT inaczej niż prewspółczynnikiem. Podkreślając, że specyfika tego rodzaju działalności przejawia się w odwrotnej proporcji czynności opodatkowanych w stosunku do niepodlegających VAT.

Problem: Obliczając prewspółczynnik za 2017 r., do mianownika (przychody wykonane zakładu budżetowego), doliczamy wartość wszystkich not wewnętrznych, kapitalizację odsetek, odsetki od należności, przychody operacyjne (konto 700, 750 i 760). Na koncie 760 księgujemy również amortyzację środków trwałych przekazanych przez gminę. Czy obliczając prewspółczynnik, tę amortyzację również należy doliczyć do przychodów wykonanych zakładu budżetowego?

Zgodnie z nowymi przepisami prawa od 1 stycznia 2017 r. zostanie wprowadzona obowiązkowa centralizacja rozliczeń w jednostkach samorządu terytorialnego w zakresie podatku VAT. Jednostka samorządu terytorialnego od nowego roku wstępuje w prawa i obowiązki swoich jednostek organizacyjnych, które dotychczas były samodzielnymi podatnikami podatku VAT. Centralizacja rozliczeń VAT oznacza, że jednostki samorządu terytorialnego są zobowiązane do generowania oraz wysyłania zbiorczej deklaracji VAT oraz zbiorczego Jednolitego Pliku Kontrolnego (JPK), zawierającego zapisy Rejestru VAT wszystkich jednostek podległych.

Z dniem 1 stycznia 2017 r. zaczynają obowiązywać przepisy dotyczące centralizacji rozliczeń VAT w sektorze publicznym. Czy w związku z tym, gmina, która będzie w przyszłym roku dokonywała odliczeń VAT od zakupów związanych wyłącznie z działalnością polegającą na dostawie wody oraz odbioru i oczyszczania ścieków, będzie musiała stosować przepisy o sposobie określenia proporcji (tzw. prewspółczynnika) w odniesieniu do tych zakupów, czy też przepisy te nie będą miały zastosowania, bo zakupy te nie będą wykorzystywane do działalności innej niż działalność gospodarcza gminy?

Samorządy nie zawsze stosują metodę odliczania VAT, wskazaną przez Ministerstwo Finansów? Czy przepisy pozwalają gminom na opracowanie własnego algorytmu?

Jesteśmy samorządową instytucją kultury. Na 2016 r. obliczyliśmy preproporcję na podstawie rozporządzenia Ministra Finansów w wysokości 66% oraz proporcję, o której mowa w art. 90 ustawy o VAT, w wysokości 82%. Czy w tej sytuacji możemy odliczać od dokonywanych zakupów 55% (66% × 82%) VAT?

Czy w sytuacji, gdy wszystkie usługi własne instytucji kultury są opodatkowane w formie biletów wstępu i „wynajmu”, natomiast jedyną nieodpłatną usługą są wydawane bilety bezpłatne, przysługujące odwiedzającym w „dzień bezpłatny” oraz bilety bezpłatne dla dzieci będzie miał zastosowanie tzw. prewspółczynnik?

Stowarzyszenie prowadzi działalność gospodarczą (głównie opodatkowaną) oraz niepodlegającą opodatkowaniu działalność statutową, w związku z czym od 1 stycznia 2016 r. jest zobowiązane do stosowania prewspółczynnika. Czy VAT z uwzględnieniem prewspółczynnika powinien być odliczany również w przypadku zakupów dotyczących samochodów, które są wykorzystywane do wszystkich rodzajów działalności prowadzonej przez stowarzyszenie?

18 stycznia 2016 r. na stronie Rządowego Centrum Legislacji opublikowany został projekt ustawy o zasadach rozliczeń w podatku od towarów i usług oraz dokonywania zwrotu środków europejskich przez jednostki samorządu terytorialnego oraz o zmianie ustawy o finansach publicznych. Zakłada on centralizację rozliczeń VAT samorządów z podległymi im jednostkami, co w uproszczeniu oznacza, że dany samorząd oraz wszystkie podległe mu jednostki zobowiązane będą do składania jednej deklaracji VAT-7.

1 stycznia 2016 r. weszły w życie przepisy wprowadzające nowe, nieznane dotychczas samorządom, zasady odliczania VAT naliczonego od wydatków związanych jednocześnie z czynnościami kwalifikowanymi jako działalność gospodarcza oraz czynnościami uznawanymi za wykonywane poza taką działalnością. Choć zasada ogólna jest prosta – podatek naliczony podlega odliczeniu tylko w takim zakresie, w jakim przypada na czynności wykonywane w ramach działalności gospodarczej – praktyczna kalkulacja może już nastręczać pewnych trudności.

Rok 2016 przyniósł niewielkie, ale za to istotne zmiany w przepisach VAT. Istotne, bo po raz pierwszy wprowadzono w polskiej ustawie o VAT obowiązek stosowania pre-współczynnika przy odliczaniu podatku naliczonego od zakupów wykorzystywanych zarówno do działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza.

Wybrane zmiany w podatku od towarów i usług, obowiązujące od 1 stycznia 2016 roku (w tym m.in. zmiany sposobu określania proporcji, czy zmiany we właściwości organów podatkowych w sprawach VAT) prezentują eksperci Instytutu Studiów Podatkowych.

Podatników obowiązuje zasada, że mogą odliczać VAT od zakupów, które są związane ze sprzedażą opodatkowaną. Zasada ta nie uległa zmianie. Ustawodawca wprowadził natomiast do ustawy o VAT, obok funkcjonującej od dawna proporcji, tzw. preproporcję, która pozwala ustalić, jaka część VAT naliczonego jest związana ze sprzedażą podlegającą VAT, gdy podatnik wykonuje również czynności, które nie stanowią działalności według ustawy o VAT. Dla podatników jest to nowość.

Od początku 2016 roku na podstawie nowych przepisów ustawy o VAT kwota podatku naliczonego będzie niekiedy obliczana przez podatników z wykorzystaniem nowego rodzaju proporcji, nazywanej prewspółczynnikiem. Na zmianie tej oczywiście stracą podatnicy dokonujący zakupów towarów i usług wykorzystywanych zarówno do celów wykonywanej działalności gospodarczej, jak i do innych celów.

Prewspółczynnik od 1 stycznia 2016 r. będą stosować nie tylko jednostki samorządowe, o czym już informowaliśmy, lecz także inne podmioty prawa publicznego – w zakresie działalności statutowej niestanowiącej działalności gospodarczej. Będą one musiały – przy obliczaniu podatku do odliczenia – uwzględniać działalność, która nie podlega VAT.

Od 2016 r. gminy w swoich rozliczeniach VAT będą musiały uwzględniać działalność nieobjętą tym podatkiem. W efekcie odzyskają mniej podatku niż obecnie. Część doradców zwraca jednak uwagę, że po wyroku TSUE w sprawie gminy Wrocław obecne regulacje dotyczące prewspółczynnika trzeba zmienić

Z dniem 1 stycznia 2016 r., w wyniku nowelizacji ustawy o VAT, zaczną obowiązywać nowe regulacje w zakresie sposób określenia proporcji, czyli zakresu wykorzystania nabywanych towarów/usług do celów działalności gospodarczej.

Prezydent Bronisław Komorowski podpisał nowelizację ustawy o podatku od towarów i usług. Obok rozszerzenia katalogu towarów objętych tzw. odwróconym VAT-em, nowelizacja wprowadza także zupełnie nowe w Polsce rozwiązanie, jakim jest prewspółczynnik odliczenia podatku naliczonego.

Minister Finansów wyjaśnia, że po wprowadzeniu (najprawdopodobniej od 2016 roku) nowych zasad odliczania VAT (wg tzw. prewspółczynnika) od nabytych towarów i usług zarówno do wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i celów innych - nie zmienią się zasady odliczania VAT od samochodów.

Określenie proporcji VAT w odniesieniu do nabywanych towarów i usług wykorzystywanych dla celów mieszanych, wprowadzenie zmian w zakresie ulgi na złe długi, objęcie mechanizmem odwróconego obciążenia nowych grup produktów - to część zmian, które mają wejść w życie w 2015 i 2016 r.

Prewspółczynnik

Czy Gmina może odliczyć VAT związany z realizacją inwestycji na podstawie proporcji ustalonej przez jej Zakład?

Przebudowa oczyszczalni ścieków. Czy gmina ma prawo do odliczenia VAT?

Czy gmina może odliczyć VAT od inwestycji w oczyszczalnię ścieków według prewspółczynnika metrażowego?

Dostarczanie energii cieplnej a VAT. Czy gmina może odliczyć VAT? Jak określić prewspółczynnik?

Kalkulacja prewspółczynnika VAT bez uwzględnienia dotacji inwestycyjnych

Prewspółczynnik w działalności wodno-kanalizacyjnej w 2022 r.

Nieodpłatne imprezy organizowane przez instytucje kultury a prewspółczynnik VAT

Darmowa impreza a odliczenie VAT

Odliczenie VAT na bazie metody powierzchniowej

Jeden podatnik może stosować różne prewspółczynniki VAT

Prewspółczynnik VAT w praktyce

Jak stosować prewspółczynnik VAT w instytucjach kultury

Odliczenie VAT w przypadku inwestycji wodno-kanalizacyjnych

Wartość odpisów amortyzacyjnych ma wpływ na wartość prewspółczynnika zakładu

Centralizacja rozliczeń VAT w samorządach od 1 stycznia 2017 r.

Centralizacja rozliczeń VAT w gminach a stosowanie prewspółczynnika

Prewspółczynnik - jaką metodę stosować?

Stosowanie dwóch proporcji do dokonywanych zakupów

Usługi nieodpłatnego wstępu do muzeum a prewspółczynnik

Prewspółczynnik w przypadku zakupów dotyczących samochodów

Centralizacja rozliczeń VAT w jednostkach samorządu terytorialnego już od marca 2016 r.

Podatkowe wyzwania dla samorządów w 2016 roku

Dostosowanie rozliczeń VAT do nowych zasad odliczenia przy pomocy pre-współczynnika

Zmiany w VAT od 1 stycznia 2016 r.

Zmiany w odliczaniu VAT w 2016 r. – jak stosować preproporcję?

Prewspółczynnik od 2016 roku zmieni zasady odliczania VAT

Prewspółczynnik od 2016 roku dla podmiotów prawa publicznego

Prewspółczynnik odliczenia VAT naliczonego od 1 stycznia 2016 r.

Sposób określenia proporcji w VAT od 1 stycznia 2016 r.

IFK poleca: Prewspółczynnik odliczenia VAT naliczonego

Odliczanie VAT od samochodów bez zmian od 2016 roku

Zmiany w VAT od 1 kwietnia 2015 r. i od 1 stycznia 2016 r.