Tematy - Prawo upadłościowe

W opublikowanym 18 października 2024 projekcie nowelizacji ustawy – Prawo restrukturyzacyjne i ustawy – Prawo upadłościowe (nr z wykazu: UC43) znajdziemy szereg znaczących zmian, które mają na celu implementację Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1023 z dnia 20 czerwca 2019 r. w sprawie ram restrukturyzacji zapobiegawczej, zwanej „dyrektywą drugiej szansy”. Nowe przepisy mają wejść w życie w 2025 roku. Wprowadzają one regulacje, które mogą znacząco wpłynąć na procesy restrukturyzacyjne oraz na sytuację przedsiębiorstw borykających się z problemami finansowymi.

Rok 2022 nie był łaskawy dla przedsiębiorców. Liczba firm, o których niewypłacalności orzekły sądy, wzrosła o 10% w porównaniu z rokiem poprzednim. Jeśli uwzględnimy postępowania pozasądowe, liczba niewypłacalnych firm wzrosła łącznie aż o 30%. To skutek m.in. rosnącej inflacji oraz wojny.

Czy metoda podzielonej płatności nie uprzywilejowuje w Polsce fiskusa względem innych wierzycieli upadłej spółki? Sprawdzi to Trybunał Sprawiedliwości UE. Chodzi o przepisy, które zabraniają naczelnikowi urzędu skarbowego przekazania środków z rachunku VAT do masy upadłości. Eksperci spodziewają się porażki skarbówki, uważają, że przepisy trzeba zmienić. W ubiegłym tygodniu TSUE przyjął tę sprawę do rozpatrzenia i nadał jej sygnaturę (C-709/22). Jest ona konsekwencją pytań prejudycjalnych, które 22 września br. zadał Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu (sygn. akt I SA/Wr 73/22).

W przypadku ogłoszenia upadłości przedsiębiorcy, pracownicy stają się jego wierzycielami. Są zaspokajani w pierwszej kolejności z masy upadłości, szczególnie w zakresie zaległych pensji. Nie muszą zgłaszać swoich roszczeń syndykowi. Należności wynikające ze stosunku pracy są umieszczane na liście wierzytelności z urzędu. Sąd upadłościowy uznaje je m.in. na podstawie listy płac i obecności. Jednak pracownik może nie mieć pewności, czy dokumenty były prowadzone w prawidłowy sposób i czy sąd w ogóle nimi dysponuje. W celu weryfikacji, czy upadły ujął wierzytelności w prawidłowej wysokości, zatrudniony ma prawo sam wystąpić z roszczeniem. Jeśli pracodawca jest niewypłacalny, to należność zostanie uregulowana ze środków Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. W określonych przypadkach pracownikowi przysługuje też odszkodowanie oraz odprawa.

Postępowanie upadłościowe kojarzy się z długotrwałym i kosztownym procesem zmierzającym do zakończenia działalności zadłużonego przedsiębiorstwa. Efekty końcowe najczęściej jednak nie zadowalają żadnej ze stron. Nierzadko dochodzi do sytuacji, w której majątek upadłego jest wyprzedawany po cenie znacznie niższej niż rynkowa, a wierzyciele odzyskują znikomą część swoich wierzytelności. W celu usprawnienia postępowania upadłościowego ustawodawca wprowadził do polskiego prawa procedurę przygotowanej likwidacji – w praktyce określaną jako „pre-pack” .

Niekiedy zdarza się, że jeden z małżonków będący przedsiębiorcą boryka się z problemami, które zmuszają go do podjęcia decyzji o ogłoszeniu upadłości. Wówczas należy zadać sobie pytanie: Czy wspólny majątek małżonków w przypadku upadłości jednego z nich wchodzi w skład masy upadłości? Czy rozdzielność majątkowa jest skuteczną ochroną małżonka?

Dotychczas głównym celem postępowania upadłościowego prowadzonego wobec jednoosobowych przedsiębiorców było zaspokojenie roszczeń wierzycieli w jak najwyższym stopniu. Od 24 marca 2020 roku postępowanie wobec osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą należy prowadzić tak, aby umożliwić umorzenie zobowiązań upadłego niewykonanych w postępowaniu upadłościowym.

Planowane zmiany w prawie upadłościowym przewidują liberalizację przesłanek warunkujących otwarcie postępowania upadłościowego wobec osób fizycznych. Czy oznacza to, iż osobom fizycznym łatwiej będzie ,,upaść’’?

Prawo upadłościowe

Zmiany w prawie upadłościowym od 2025 roku: jak wpłyną na wierzycieli i dłużników?

Wzrost niewypłacalności firm nabiera tempa

Split payment a upadłość podatnika - TSUE zbada polskie przepisy

Upadłość pracodawcy – co musi wiedzieć pracownik. Zaległe wynagrodzenie, FGŚP, wypowiedzenie umowy o pracę

Pre-pack - korzystna alternatywa dla postępowania upadłościowego

Czy zapłacisz za upadłość małżonka?

Upadłość przedsiębiorcy prowadzącego jednoosobową działalność gospodarczą po 24 marca 2020 roku

Prawo upadłościowe - czy nowe przepisy będą korzystne dla dłużników?