Prawo pracy

Prawo pracy to przepisy Kodeksu pracy oraz innych ustaw i aktów wykonawczych, które określają przede wszystkim prawa i obowiązki pracowników i pracodawców. Jako pracownik lub pracodawca musisz znać 14 podstawowych zasad prawa pracy uregulowanych w Kodeksie pracy. Oto lista.

Co do zmian w Kodeksie pracy na 2025 r. zapowiedzi jest bardzo dużo i propozycji też, ale co do wielu nie ma 100% pewności, że zaczną obowiązywać w 2025 r. Zresztą propozycje te dot. ogólnie prawa pracy, zatem nie tylko KP ale ustaw z nim związanych. Przyglądamy się więc najważniejszym projektom.

Wiele osób podejmuje pracę sezonową. Dla uczniów i studentów to często pierwsze zetknięcie z rynkiem pracy w ogóle. Jakie prawa mają pracownicy sezonowi? Jakie obowiązki dotyczą zatrudniających pracowników sezonowych?

27 marca 2024 r. Szymon Hołownia, marszałek Sejmu RP, powołał nową Radę Ochrony Pracy. Akty powołania na nową kadencję odebrało 25 członków Rady.

Najczęstszy wariant czasu pracy, to pięciodniowy tydzień pracy z wolną sobotą i niedzielą. W takim wariancie pracownikom należy się dodatkowy dzień wolny od pracy tylko za święta wypadające w soboty. Z tego powodu (co do zasady) pracodawca nie ma obowiązku dawać pracownikom dodatkowego dnia wolnego od pracy za święta wypadające w niedziele – np. w niedzielę 31 marca (Wielkanoc), czy 19 maja (Zielone Świątki) 2024 roku. Ale nie dotyczy to tych wyjątkowych przypadków, w których praca jest świadczona w niedziele i święta zgodnie z art. 151(10) Kodeksu pracy. Bo w takich przypadkach pracodawca ma obowiązek zapewnić (wyznaczyć) pracownikom inny dzień wolny od pracy.

Dziecko nie musi być chore, jeśli chcesz wziąć na opiekę nad nim wolne w pracy. To prawo pracownika wynikające z art. 188 Kodeksu pracy. Ile dni w roku przysługuje pracownikowi na opiekę nad zdrowym dzieckiem? Czy wolne na opiekę nad dzieckiem może wziąć ojciec, czy tylko matka? Czy pracodawca może odmówić wolnego na opiekę nad dzieckiem? 

Rok 2023  przyniósł sporo zmian w prawie pracy, szczególnie za sprawą implementacji do polskiego porządku prawnego ujnijnych dyrektyw. Warunki pracy, nawiązywania i rozwiązywania stosunków pracy stały się bardziej korzystne i transparentne dla pracowników. W życie weszła praca zdalna a uchylone zostały przepisy o telepracy. Okazuje się jednak, że i w 2024 r. szykują się spore zmiany. 

Wprowadzenie do Kodeksu Pracy nowego artykułu 148(1), który reguluje kwestię zwolnienia od pracy z powodu działania siły wyższej w pilnych sprawach rodzinnych, stanowi istotną zmianę dla pracowników w Polsce. Ten artykuł daje pracownikom prawo do zwolnienia od pracy w przypadku nagłych zdarzeń rodzinnych, takich jak choroba lub wypadek, wymagających ich natychmiastowej obecności. W tym artykule omówimy, jak pracownicy mogą korzystać z tego nowego przepisu.

W dzisiejszych czasach, erze cyfrowej, technologia odgrywa kluczową rolę w naszym życiu zawodowym. Cyfryzacja zmienia nasze miejsca pracy, wprowadzając nowe wyzwania, zarówno dla pracowników, jak i pracodawców. Wraz z rozwojem technologii, pojawiają się również nowe kwestie prawne, które wymagają uwagi i odpowiednich rozwiązań. 

Koniec września przynosi wiele zmian w prawie pracy, ale nie można zapominać o już istniejących obowiązkach – przypomina radca prawny Monika Jurkiewicz. To m.in. dofinansowanie do posiłków dla pracowników, zwiększona ochrona pracowników czy udzielenie zaległego urlopu do 30 września.

W nowej interpretacji indywidualnej, Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej (KIS) wyjaśnił, że podatek VAT od posiłków nabywanych dla pracowników, dla których przepisy Kodeksu pracy zobowiązują do zapewnienia tych posiłków, może być odliczony. Jednakże, ta sama zasada nie dotyczy posiłków nabywanych dla pozostałych pracowników, w tym więźniów i pracowników tymczasowych.

Równość płci i walka z dyskryminacją to ważne kwestie społeczne i prawne, które mają istotne znaczenie w dziedzinie pracy. Jednym z najważniejszych aspektów równości jest zapewnienie równego wynagrodzenia dla mężczyzn i kobiet wykonujących tę samą pracę lub pracę o równorzędnej wartości.

Macierzyństwo to jedno z najważniejszych wydarzeń w życiu kobiety. Jednak równoczesne zarządzanie pracą zawodową i obowiązkami rodzinnymi może stanowić wyzwanie dla wielu matek pracujących. W odpowiedzi na te potrzeby, prawo pracy w różnych krajach stworzyło szereg uprawnień pracowniczych, które mają na celu wspieranie równowagi między pracą a macierzyństwem. 

Wraz z rozwojem nowych technologii i narastającymi zmianami na rynku pracy, tradycyjne formy zatrudnienia stopniowo ustępują miejsca elastycznym i alternatywnym modelom zatrudnienia. Jednym z najbardziej widocznych trendów w dzisiejszym świecie pracy jest pojawienie się tzw. gig economy, czyli gospodarki dorywczej. 

Prawo pracy jest obszerną dziedziną prawa, która reguluje stosunki między pracodawcami a pracownikami. Ma na celu ochronę pracowników i zapewnienie im uczciwych warunków zatrudnienia. 

W dniu 15 maja 2023 r. w Dzienniku Ustaw opublikowano Rozporządzenie Ministra Rodziny i Polityki Społecznej z 11 maja 2023 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie świadectwa pracy. W tym rozporządzeniu znajduje się nowy (pomocniczy) wzór świadectwa pracy. Nowe przepisy i nowy wzór wejdą w życie po upływie 7 dni od publikacji rozporządzenia w Dzienniku Ustaw – czyli 23 maja 2023 r. W świadectwie pracy trzeba będzie zamieszczać także informacje o wykorzystanych przez pracownika dniach: okazjonalnej pracy zdalnej, zwolnienia od pracy z powodu działania siły wyższej, urlopu opiekuńczego.

Sąd Najwyższy uchylił wyrok bielskiego sądu niekorzystny dla byłych pracowników firmy budowlanej, którzy żądali od pracodawcy sprostowania świadectw pracy i przyznania odprawy za zwolnienia grupowe. To konsekwencja skargi nadzwyczajnej, którą złożył Prokurator Generalny.

Firmy na całym świecie, po pandemii COVID-19, stanęły przed wyzwaniem wdrożenia działań poprawiających efektywności operacyjną i prowadzących do obniżenia – i tak stale rosnących – kosztów. Największym problemem okazały się, często nieefektywne, procesy obsługi listy płac — i nie bez powodu. 

Jakie zmiany zachodzą obecnie w przepisach regulujących pobyt Ukraińcy w Polsce? Co te zmiany oznaczają dla firm (pracodawców) zatrudniających obywateli Ukrainy?

Nowelizacja Kodeksu pracy przyznaje pracownikom nowe uprawnienia służące polepszeniu warunków zatrudnienia. Pracownik będzie miał prawo do wystąpienia o zmianę rodzaju umowy o pracę lub o bardziej przewidywalne i bezpieczne warunki pracy.

Przepisy o pracy zdalnej, które wchodzą w życie 7 kwietnia, nakładają na pracodawców sporo nowych obowiązków. Będą oni musieli m.in. przygotować regulamin pracy zdalnej, a także pokrywać niektóre koszty ponoszone przez pracowników wykonujących swoje obowiązki z domu.

W celu skutecznej realizacji obowiązku oceny ryzyka zawodowego na stanowiskach pracy zdalnej zaleca się określenie (w konsultacji z pracownikami i/lub ich przedstawicielami) oraz udokumentowanie zasad realizacji działań odnoszących się do oceny ryzyka zawodowego na tych stanowiskach.

Praca zdalna nie zawsze jest możliwa. Kodeks pracy wymaga, by praca zdalna była wykonywana zgodnie z wymogami bezpieczeństwa i higieny pracy, a także wskazuje prace, które nie mogą być wykonywane w trybie pracy zdalnej. Między innymi wykluczone jest, by podczas pracy zdalnej stosowane były niebezpieczne czynniki chemiczne. Jakie przepisy określają, które czynniki chemiczne mogą być niebezpieczne?

Pracodawca może skontrolować stan trzeźwości pracowników zgodnie ze zmianami w Kodeksie pracy. Dotyczy to zarówno osób zatrudnionych na podstawie umów o pracę, jak i umów cywilnoprawnych. Choć przepis już wszedł w życie, rodzi wątpliwości, co do przeprowadzania kontroli trzeźwości bez wcześniejszego określenia tego w układzie zbiorowym pracy lub regulaminie pracy. 

Pracodawca wdrożył pracę zdalną na podstawie regulaminu pracy zdalnej. Hipotetycznie może dojść do sytuacji, że pracodawca nie wyrazi zgody na pracę zdalną z powodu konieczności zapłaty ryczałtu za energię, mimo to pracownik nadal będzie chciał korzystać z możliwości pracy zdalnej. Czy w takiej sytuacji pracownik może dobrowolnie zrzec się ww. ryczałtu?