Prawo do emerytury

Wniosek o emeryturę, rentę i inne świadczenia z ZUS można składać w terminie późniejszym - do 30 dni od upływu stanu epidemii lub stanu zagrożenia epidemicznego. Aby emerytura była wypłacona z wyrównaniem od dnia, od którego ubezpieczony spełniał warunki do emerytury, należy złożyć w tym celu specjalne oświadczenie.

7 maja 2014 roku TK orzekł, że podwyższenie oraz zrównanie wieku emerytalnego kobiet i mężczyzn jest zgodne z konstytucją (sygnatura K 43/12). Wyrok dotyczący procesu podwyższania wieku emerytalnego nie zapadł jednak jednogłośnie – zgłoszono aż 6 zdań odrębnych.

Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emerytalnego (IKZE) to dodatkowy, występujący obok Indywidualnego Konta Emerytalnego (IKE) produkt dobrowolnego oszczędzania na emeryturę. Od 15 stycznia 2014 roku zryczałtowana stawka opodatkowania dla wypłat z IKZE wynosi 10%.

Zgodnie z obowiązującymi przepisami prawo do emerytury mundurowej przysługuje funkcjonariuszom, którzy posiadają 15 lat służby. Od wielu lat zapowiadane jest zwiększenie okresu służby, który uprawniałby do emerytury mundurowej.

Emerytura jest świadczeniem pieniężnym, mającym na celu zapewnić środki na utrzymanie osobom, które ukończyły odpowiedni wiek życia, co oznacza, że znalazły się w wieku poprodukcyjnym.

Emeryt ma prawo do wielu dodatków, ekwiwalentów pieniężnych, które w znaczny sposób mogą zwiększyć jego emeryturę. Podpowiadamy gdzie złożyć wniosek i niezbędne dokumenty.

Wcześniejsza emerytura jest świadczeniem pieniężnym wypłacanym przez ZUS. Na jej wysokość wpływają trzy czynniki: kwota bazowa, podstawa wymiaru oraz przebyte okresy składkowe i nieskładkowe.

Osoby wykonujące działalność artystyczną lub twórczą, czyli aktorzy, tancerze, kaskaderzy,
są pracownikami wykonującymi pracę w szczególnym charakterze. W związku z tym przysługuje im emerytura w niższym wieku emerytalnym, czyli tzw. wcześniejsza emerytura.

Obowiązujące przepisy umożliwiają celnikom przejście na wcześniejszą emeryturę, czyli przed osiągnięciem powszechnego wieku emerytalnego. Uprawnienie to wynika z faktu, że praca celnika została zaliczona do pracy o szczególnym charakterze.

W świetle obowiązujących przepisów świadczenie przedemerytalne przysługuje w jednej dla wszystkich uprawnionych kwocie 670 zł miesięcznie. Warto podkreślić, że podlega ona waloryzacji na zadach określonych w ustawie o emeryturach i rentach z FUS.

Najprościej rzecz ujmując waloryzacja polega na przystosowaniu wysokości emerytur do rosnących zarobków i kosztów utrzymania. W świetle obowiązujących przepisów odbywa się ona corocznie od dnia 1 marca.

Nie każdy wie, że osoby wykonujące zawód nurka, tancerza zawodowego czy taż garbarza mogą przejść na wcześniejszą emeryturę z tytułu pracy w szczególnych warunkach. Pracami w szczególnych warunkach są prace związane w czynnikami ryzyka tzn. prace pod wodą, na wodzie, w powietrzu i pod ziemią.

Wiele osób interesuje problem uzyskania emerytury z tytułu opieki nad niepełnosprawnym dzieckiem. Wcześniej istniała taka możliwość. Odpowiadamy na pytanie czy obecnie osoby opiekujące się niepełnosprawnymi uzyskają prawo do emerytury.

Emerytura nauczycieli akademickich różni się od emerytury nauczycieli, którzy nauczają w szkołach średnich lub podstawowych. Nauczycieli akademickich nie obejmuje Karta Nauczyciela.

Ustawa mówi że: "Zgodnie z przepisami art. 184 ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych - osobom urodzonym po dniu 31.12.1948 r., które w dniu wejścia w życie ustawy emerytalnej tj. w dniu 1.01.1999 r. posiadają wymagany na prawo do emerytury staż pracy wynoszący dla mężczyzn 25 lat, w tym co najmniej 15 letni okres pracy w szczególnych warunkach - wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy -przysługuje prawo do emerytury po osiągnięciu obniżonego wieku emerytalnego". Inny przepis odlicza dni tzw. zwolnień chorobowych z tych 15 lat i w ten sposób brakuje mi do pełnych 15 lat 1 m-c i 8 dni. Czy jest to powód do pozbawienia pracownika możliwości przejścia na wcześniejszą emeryturę tym bardziej że praca w szczególnych warunkach trwała również dalej po dniu 1.01.1999 r. ? czyli powyżej wymaganych 15 lat.

Od 1974 roku do 31.08.1986r. pracowałam w urzędzie poczty i telekomunikacji klasy IV i klasy V. Od dnia 15.09.1986 do chwili obecnej pracuję na kolei (w biurze). W tym roku kończę 55 lat, w miesiącu maju 2009r osiągnę okres składkowy i nieskładkowy - 35 lat. Czy mogę ubiegać się o wcześniejszą emeryturę?

Odprawa emerytalna i rentowa jest świadczeniem. Przyznawana jest ona w związku ze stosunkiem pracy łączącym pracodawcę z pracownikiem. Prawo przyznaje każdemu pracownikowi przechodzącemu na emeryturę lub rentę z tytułu niezdolności do pracy odprawę pieniężną.

Emerytura mieszana stanowi połączenie obecnych i nowych zasad ustalania wysokości emerytury. Niektóre osoby urodzone po 1948 roku otrzymają w przyszłości tzw. emeryturę mieszaną, ustalaną częściowo według starych, a częściowo według nowych zasad.

W latach 1985-1987 pracowałem na budowie eksportowej w Libii. Po powrocie wykorzystałem przysługujący mi urlop wypoczynkowy oraz dni wolne od pracy za wydłużony tydzień pracy (praca w wolne soboty) ok. 3,5 miesiąca. W tym roku przeszedłem na emeryturę, ale ZUS nie zaliczył tego czasu do okresu pracy (składkowego). Czy słusznie? 

Obywatel Ukrainy pracuje w Polsce na podstawie umowy o pracę w pełnym wymiarze czasu pracy z pozwoleniem na pracę wydanym przez Wojewodę. Posiada Kartę pobytu na czas oznaczony. Czy będzie mu się należała emerytura za czas pracy w Polsce?

W tym roku występuję o emeryturę. Przepracowałam 26 lat, ale przez cztery nigdzie nie pracowałam. Czy przy ustalaniu podstawy wymiaru emerytury mogę pominąć te lata?

Dostałam decyzję odmowną dotycząca emerytury. Wcześniej pobierałam zasiłek przedemerytalny. Chciałabym przejrzeć dokumenty na podstawie których odmówiono mi przyznania emerytury. Czy jest to możliwe?  

Proszę o konkretną odpowiedź. Jestem rocznik 1954, pracuje od września 1975. Od września 1990 r. do listopada 1992 r. zasiłek dla bezrobotnych z Urzędu Pracy. Zwolniona z przyczyn zakładu pracy. Następnie od maja 1993 r. do 30 kwiecień 2008 praca na umowę o pracę i od maja 2008 zarejestrowana jako bezrobotna (zwolniona z przyczyn zakładu pracy). Czy należy się wcześniejsza emerytura i jakieś inne świadczenie przedemerytalne? 

Często pojawia się pytanie, jaki wpływ na emeryturę ma praca za granicą. Zalezy to od kraju, w którym praca była wykonywana. Znaczenie ma także okres wykonywanej pracy. Prezentujemy najczęściej zadawane pytania wraz z odpowiedziami eksperta.

Podpisana umowa międzynarodowa pomiędzy Polską a Stanami Zjednoczonymi oraz pomiędzy Polską i Kanadą ułatwi 70 tys. osób uzyskanie emerytury. Osoby, które pracują lub pracowały w USA lub Kanadzie, będą mogły zaliczyć te okresy przy ubieganiu się o emeryturę w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych.