Tematy - Prawo autorskie

Prezydent Andrzej Duda podpisał nowelizację ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Kiedy nowe przepisy wejdą w życie? Co z wynagrodzeniem dla twórców?

Co dalej z muzyką i filmami w internecie? Będą zmiany. Nadchodzą zmiany w prawie autorskim. To cieszy, ale Polska ma w tym zakresie 3 lata opóźnienia, a same zmiany były tworzone w rzeczywistości sprzed 10 lat.

Podatek u źródła (WHT) może stanowić wyzwanie dla branży informatycznej, w kontekście stale rozwijającej się technologii. Z chęci świadczenia kompleksowych usług, przedsiębiorstwa nabywają różnego rodzaju oprogramowania, dostępy do platform, usługi w chmurze, serwery, urządzenia przemysłowe czy usługi niematerialne. Wykorzystanie najnowszej technologii jest niezbędne, aby oferowane usługi pozostały konkurencyjne na rynku. Często dostawcami takich produktów są zagraniczne spółki, co rodzi wątpliwości – czy nabycie tego rodzaju usług wiąże się z ryzykiem w podatku u źródła?

W dniu 14 maja 2024 r. Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz niektórych innych ustaw, przedłożony przez Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Ta nowelizacja ma sprawić, że twórcy i wykonawcy utworów audiowizualnych oraz wykonawcy utworów muzycznych i słowno-muzycznych będą mieli prawo do tantiem z tytułu eksploatacji ich dzieł w Internecie. Wprowadzone zostanie także nowe prawo pokrewne dla wydawców prasy do korzystania online z ich publikacji prasowych. Projekt dostosowuje polskie przepisy do dyrektyw Unii Europejskiej.

We wtorek, 14 maja 2024 r. odbędzie się posiedzenie rządu. Ministrowie zajmą się projektem nowelizacji ustawy o prawie autorskim, który z opóźnieniem wprowadzi unijne dyrektywy, a także propozycją zmiany kwot kryteriów dochodowych uprawniających do świadczeń z pomocy społecznej.

W połowie lutego 2024 r. opublikowano projekt nowelizacji ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych przygotowany w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Dlaczego z tego projektu nie są zadowoleni twórcy i artyści filmowi w Polsce i jakie tym osobom przysługują obecnie tantiemy - wyjaśnia Przemysław Juściński, radca prawny, associate w KWKR Konieczny Wierzbicki i Partnerzy.

W przestrzeni internetowej coraz więcej pojawia się tekstów, które są tworzone przy użyciu sztucznej inteligencji (AI). Sporo twórców internetowych korzysta z technologii, którą daje nam np. ChatGPT. Na co należy zwrócić uwagę, podpisując umowę na określone teksty?

Prawa zależne w rozumieniu ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz. U. z 2022 r. poz. 2509) – dalej „pr. aut.”, stanowią niezwykle istotny element, o którym zawsze należy pamiętać. W dalszej części publikacji wyjaśnimy, czym są prawa zależne i dlaczego ich właściwe uregulowanie pomiędzy stronami jest tak istotne.

Czy „dzieło” stworzone przez sztuczną inteligencję (AI), jest utworem podlegającym ochronie na podstawie przepisów prawa autorskiego? A jeżeli tak, komu przysługują osobiste i majątkowe prawa autorskie? Czy można swobodnie kopiować, rozpowszechniać lub przerabiać „dzieła” stworzone przez AI?

Artykuł omawia praktyczne zagadnienia dla developerów grafiki internetowej (UX / UI designerów, w tym dużych zagranicznych agencji), które w obecnej sytuacji gospodarczej optymalizują koszty tworzenia grafiki portali i stron internetowych, starając się wykorzystać fakt, że galerie sztuki i muzea stwarzają bardzo kolorowy i interesujący kontent graficzny, który jest alternatywą do płatnych zdjęć stockowych.

TikTok jest najszybciej rozwijającą się platformą rozrywkową na świecie. W skali globalnej korzysta z niej miliard użytkowników, a w Europie już 100 mln osób.[1] Jeszcze niedawno mówiło się, że na TikToku są głównie nastolatki. Dziś jest to dojrzała platforma komunikacyjno-rozrywkowa, na której działają największe marki, mikroprzedsiębiorcy, artyści, przeróżni twórcy. Prym na TikToku wiedzie muzyka, a właściwie… dobrze dobrana muzyka, bo to od niej często zależy sukces danego filmiku, kampanii edukacyjnej, czy reklamowej. Jak firma powinna dobrać muzykę na potrzeby contentu tworzonego na TikToku? Kiedy zdecydować się na piosenkę z fonoteki, a kiedy zlecić stworzenie jej kompozytorowi? Jak kupić licencję na wykorzystanie danego utworu? Ekspert z Sirens podpowiada.

Regulacja prawa cywilnego normująca tzw. zasadę swobody umów ma również swoje zastosowanie w prawie autorskim. W przedmiotowej gałęzi prawa zasada swobody umów jest szczególnie zauważalna z uwagi na brak bezwzględnie obowiązujących norm dotyczących zawierania i realizowania umów autorskich. W niniejszym artykule radca prawny Bartłomiej Niezabitowski przedstawi najważniejsze aspekty zagadnienia związanego z przedmiotową zasadą w związku z umowami licencyjnymi.

Wyjątek dotyczący „kopii na użytek prywatny” na podstawie dyrektywy o prawie autorskim ma zastosowanie do przechowywania w chmurze (cloud) kopii chronionego utworu do celów prywatnych. Podmioty praw autorskich powinny otrzymywać godziwą rekompensatę za te kopie, która jednak niekoniecznie musi być wypłacana przez dostawców chmury. Tak orzekł Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w wyroku z 24 marca 2022 r. w sprawie C-433/20 (Austro-Mechana).

Uzyskanie takich rekompensat od cyfrowych gigantów umożliwia unijna dyrektywa o prawie autorskim i prawach pokrewnych na jednolitym rynku cyfrowym.

„Współpraca wydawców na polskim rynku w zakresie wspólnego działania na rzecz wdrożenia w Polsce prawa pokrewnego ma zarówno podstawy prawne jak i racjonalny sens” – podkreśla Izba Wydawców Prasy.

Ochrona praw autorskich w internecie. Przed Trybunałem Sprawiedliwosci UE zakończyło się niedawno postępowanie dot. zakresu odpowiedzialności operatorów platform, na których są udostępniane lub przechowywane treści naruszające prawa autorskie. Zgodnie z wyrokiem z 22 czerwca 2021 roku – operatorzy Ci nie ponoszą odpowiedzialności za naruszenie prawa autorskich, jeżeli spełnią określone warunki.

Liczba przestępstw wobec praw autorskich lub praw pokrewnych stwierdzonych w Polsce przez Policję w latach 1999 – 2019 przekroczyła 190 tysięcy. Czy już niedługo właściciele serwisów internetowych będą musieli monitorować legalność treści umieszczanych przez użytkowników?

Kiedy biblioteka może udostępniać utwory on-line? Korzystanie z utworów na własny użytek oraz w celach dydaktycznych i naukowych nie wymaga zgody podmiotu dysponującego autorskimi prawami do utworu i jest bezpłatne. Należy jednak pamiętać, iż działanie w Internecie ze zdygitalizowanymi zasobami bibliotecznymi podlega nieco odmiennym warunkom.

Używane przez branżę reklamową określenie „packshot” oznacza fotografię produktu, wykonaną na białym lub innym jednorodnym tle, dokumentującą najważniejsze cechy fotografowanego produktu. Packshoty są zdjęciami wykorzystywanymi najczęściej w sprzedaży internetowej, ponieważ dzięki prostej formie przekazu pozwalają odbiorcy skupić uwagę wyłącznie na produkcie przedstawionym na zdjęciu i tym samym zachęcić do zakupu. Tylko co z prawami autorskimi do takich zdjęć? Wątpliwości wyjaśnia Barbara Bil, adwokat, Kancelaria Bil (AdWise Group).

Niezależnie od regulacji prawnoautorskich należy pamiętać, iż wizerunek stanowi również daną osobową. Jak zatem wykorzystać wizerunek zgodnie z RODO?

W okresie epidemii SARS-CoV-2 przedsiębiorcy zwolnieni są z obowiązku uiszczania wynagrodzeń na rzecz organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi lub prawami pokrewnymi oraz z obowiązku uiszczania opłat abonamentowych. Stanowi o tym nowy art. 15l ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw (dalej „Specustawa”).

Zwolnienie z tantiem odprowadzanych na rzecz organizacji zbiorowego zarządzania dotyczy przedsiębiorców, którzy świadczą usługi w bezpośrednim kontakcie z klientem jak np. restauracje. Zwolnienie z opłaty tej nie dotyczy nadawców radiowych, telewizyjnych i VoD - poinformowało we wtorek 31 marca 2020 r. Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Prowadząc własny biznes zawsze musimy pamiętać, aby nasze działania były zgodne z prawem. Dlatego, jeżeli zlecamy podmiotom trzecim wykonanie grafik, zdjęć, nowego loga czy strony internetowej powinniśmy pomyśleć o podpisaniu odpowiedniej umowy z autorami takich dzieł i zagwarantowaniu sobie do nich praw autorskich. Barbara Bil, adwokat z Kancelarii Bil prezentuje najważniejsze elementy umowy o przeniesienie praw autorskich.

Każdy, czyje autorskie prawa majątkowe zostały naruszone, nadal może żądać od sprawcy naruszenia zryczałtowanego odszkodowania w postaci sumy pieniężnej odpowiadającej dwukrotności stosownego wynagrodzenia należnego za zgodę na korzystanie z utworu. Takie rozwiązanie, gwarantowane przez art. 79 ust. 1 pkt 3 lit. b ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, wyrokiem z dnia 5 listopada 2019 r., o sygn. akt: P 14/19 Trybunał Konstytucyjny uznał za zgodne z Konstytucją.

Projekt nowelizacji Kodeksu postępowania cywilnego zakłada utworzenie sądów własności intelektualnej. Zajmowałyby się sprawami z zakresu własności intelektualnej, prawa autorskiego, własności przemysłowej i nieuczciwą konkurencją. Jakie szczegóły przewiduje nowy kpc?

W Ministerstwie Sprawiedliwości trwają prace nad nowelizacją Kodeksu postępowania cywilnego (i niektórych innych ustaw), która ma na celu stworzenie wyspecjalizowanych sądów rozstrzygających spory z zakresu ochrony praw autorskich i pokrewnych, jak również dotyczące wynalazków, wzorów użytkowych, wzorów przemysłowych, znaków towarowych, oznaczeń geograficznych, topografii układów scalonych oraz ochronę innych praw na dobrach niematerialnych (sprawy własności intelektualnej). Sady te miałyby również zajmować się sprawami, o zapobieganie i zwalczanie nieuczciwej konkurencji oraz o ochronę dóbr osobistych, dotyczącymi wykorzystania wartości dobra osobistego w celu indywidualizacji, reklamy lub promocji przedsiębiorstwa, towarów lub usług lub w związku z działalnością naukową lub racjonalizatorską.

Sąd Najwyższy w Danii rozstrzygnął wieloletni spór toczący się pomiędzy duńskimi firmami - wiodącą siecią supermarketów Coop Danmark A/S oraz K.H. Würtz, rodzinną firmą o międzynarodowym zasięgu, wytwarzającą naczynia z ceramiki z przeznaczeniem dla galerii sztuki, sklepów detalicznych, a przede wszystkim rynku restauracyjnego (wyrok z 18 grudnia 2018 r. – sygn. C - 171/2017). Sprawa dotyczyła wykorzystywania przez sieć supermarketów w celach marketingowych wizerunku produkowanej przez firmę ceramiki np. na zdjęciach przedstawianych w materiałach reklamowych oraz na opakowaniach oferowanych produktów. Po której stronie stanął wymiar sprawiedliwości Danii i jak to wygląda na gruncie polskim – relacjonuje adw. Renata Bugiel, ekspert w dziedzinie własności intelektualnej, partner w kancelarii GKR Legal.

Prezydent podpisał ustawę z dnia 22 listopada 2018 r. o zmianie ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz ustawy o ochronie baz danych. Zmieni się m.in. definicja "upoważniony podmiot". Zgodnie z nią przez „upoważniony podmiot” ustawodawca rozumie: jednostkę sektora finansów publicznych, instytucję oświatową, uczelnię lub niedziałającą w celu osiągnięcia zysku organizację prowadzącą działalność pożytku publicznego, która w ramach swoich statutowych zadań prowadzi działania na rzecz beneficjentów w zakresie edukacji, szkoleń, czytania adaptacyjnego lub dostępu do informacji.

Nowelizacja ustawy PIT o 100 proc. podniosła limit stosowania 50 proc. kosztów uzyskania przychodów dla twórców (do 85.528 zł rocznie). Nowe przepisy w dalszym ciągu umożliwiają stosowanie 50% kosztów tym nauczycielom akademickim, którzy w ramach stosunku pracy tworzą dzieła objęte ochroną praw autorskich.

Prawo autorskie zawsze przysługuje twórcy utworu, który jest opatrzony jego nazwiskiem lub osobie, której przypisuje się autorstwo i której dane, w związku z rozpowszechnianiem utworu podano do publicznej wiadomości. Każda ingerencja w cudzy utwór – a zatem przypisywanie sobie jego autorstwa, zmienianie treści lub formy czy użytkowanie go bez uzyskania odpowiedniej zgody albo bez przeniesienia praw podlega sankcjom – cywilnym, karnym, dyscyplinarnym.

Rząd przygotował projekt ustawy, który ma na celu m.in. wprowadzenie międzynarodowych licencji. Chodzi o wykorzystywanie utworów muzycznych w sieci.

Po raz pierwszy autorzy otrzymali wynagrodzenia z tytułu wypożyczeń bibliotecznych. To z Funduszu Promocji Kultury, czyli z opłat od gier hazardowych, pochodzą środki na wypłaty wynagrodzeń z tytułu wypożyczeń bibliotecznych.

Długo oczekiwanym wyrokiem z dnia 25 stycznia 2017 r. w sprawie C‑367/15 Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej orzekł, że przepis polskiej ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych przyznający uprawnionemu, którego autorskie prawa majątkowe zostały naruszone prawo żądania od osoby, która naruszyła to prawo domagania się zapłaty sumy pieniężnej w wysokości odpowiadającej dwukrotności stosownego wynagrodzenia, które byłoby należne tytułem udzielenia zgody na korzystanie z danego utworu jest zgodny z prawem unijnym.

Branża hotelowa przez lata unikała opłat za odbiorniki TV umieszczone w pokojach. W końcu sąd zdecydował: musi płacić. Nawet jeśli formalnie nie jest właścicielem sprzętu. Telewizor w pokoju hotelowym jest czymś tak oczywistym, że mało kto zastanawia się nad opłatami związanymi z korzystaniem z niego. Ale, zgodnie z prawem, hotele muszą je wnosić na rzecz organizacji zbiorowego zarządzania, które następnie powinny je rozdzielać między twórców i wykonawców. Bo korzystanie przez gości z odbiorników TV jest traktowane jako publiczne odtwarzanie utworów.

Resort Kultury zadecydował, to Związek Artystów Wykonawców STOART będzie organizacją, upoważnioną do pobierania opłat za muzykę odtwarzaną w sklepach, restauracjach czy innych punktach usługowych. Ponadto ujednolicone zostały stawki za publiczne odtwarzanie muzyki.

Unia Europejska zastanawia się, czy agregatorom treści - takim jak Google News - nałożyć obowiązek płacenia wydawcom za wykorzystywane fragmenty tekstów. Według wydawców byłoby to naprawienie niesprawiedliwości, kładące kres żerowaniu na cudzej pracy; zwolennicy "wolnej kultury" boją się ograniczenia wolności słowa.

W przypadku umowy licencyjnej na używanie znaku towarowego, strony umowy same mogą kształtować swoje prawa i obowiązki, m.in. kwestię wysokości i sposobu liczenia opłat licencyjnych. Jakie są główne prawa i obowiązki licencjodawcy oraz licencjobiorcy?

Nowelizacja ustawy o prawie autorskim z 11 września 2015 roku doprecyzowuje przepisy o dozwolonym użytku publicznym, o wprowadzeniu wynagrodzeń za wypożyczenia biblioteczne, umożliwienie korzystania z utworów osieroconych i utworów niedostępnych w obrocie handlowym oraz likwidacji Funduszu Promocji Twórczości. Zmiany mają na celu ułatwienie legalnego dostępu do twórczości w inny sposób niż wyłącznie na podstawie bezpośredniej zgody uprawnionego, ale z poszanowaniem podstawowych zasad prawa autorskiego.

Organizacje zbiorowego zarządzania prowadzą działalność której celem jest - najogólniej mówiąc - zbieranie i dzielenie wynagrodzeń dla twórców, którzy powierzyli im ochronę swoich praw. Działalność tych organizacji budzi coraz większe wątpliwości i zainteresowanie. Dlaczego?

Czym jest i na czym polega dozwolony użytek? Czy ma jakieś ograniczenia?

Mnogość dostępnych na rynku produktów sprawia, że trudno oprzeć się wrażeniu, że niektóre z nich są co najmniej podobne do produktów konkurencji. Często jest to spowodowane cechami funkcjonalnymi produktu. Nierzadkie są jednakże również przypadki, gdzie podobieństwo wynika z kopiowania produktów konkurencji. W takich sytuacjach powstaje pytanie, czy naśladownictwo jest w świetle prawa dopuszczalne. Z jednej strony naśladownictwo jest elementem postępu gospodarczego. Z drugiej jednakże strony, naśladownictwo może prowadzić do przejęcia wyników pracy innego przedsiębiorcy. Mamy więc do czynienia z konfliktem dwóch wartości – publicznych (rozwój gospodarki) i prywatnych (ochrona czyjejś pracy).

Rządowy projekt nowelizacji Prawa autorskiego trafił do dalszych prac w podkomisji. Planowana nowelizacja wprowadzi do prawa autorskiego między innymi wydłużenie czasu ochrony praw utworu słowno-muzycznego, z 50 do 70 lat.

Zgodnie z obowiązującym systemem prawnym przedmiotem prawa autorskiego jest utwór, będący przejawem dowolnej, indywidualnej działalności twórczej, bez względu na jego wartość, przeznaczenie i sposób ustalenia. W oparciu o taką definicję można stwierdzić, iż co do zasady program komputerowy jest utworem. Jednak ze względu na jego nietypowy charakter ustawodawca wprowadził przepisy szczególne dla programów komputerowych.

Projekt nowelizacji ustawy o prawie autorskim, który przygotowało Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, trafił do konsultacji społecznych i międzyresortowych. Nowe przepisy mają m.in. umożliwić instytucjom kultury korzystanie z tzw. utworów osieroconych.

W salonie fryzjerskim niejednokrotnie można posłuchać stacji radiowej albo obejrzeć urywek programu telewizyjnego. Czy naruszamy w ten sposób prawa autorskie i powinniśmy obawiać się reakcji ZAIKsu?

Źródłem polskiego prawa autorskiego jest ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Jego przedmiotem jest utwór, czyli każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia. W jaki sposób chroniony jest utwór?

W poniższym artykule przedstawię podatkowe aspekty założenia własnej strony internetowej. W dzisiejszych czasach trudno bowiem wyobrazić sobie przedsiębiorstwo, które nie posiada własnej strony internetowej.

Prawo autorskie

Prawo autorskie. Prezydent zdecydował w sprawie nowej ustawy

Co dalej z muzyką i filmami w internecie? Przed nami zmiany w prawie autorskim. Jak odczuje je przeciętny odbiorca?

Podatek u źródła (WHT) w świetle nowych technologii

Tantiemy dla twórców za udostępnianie ich dzieł w Internecie. Nowelizacja prawa autorskiego przyjęta przez rząd. Co się zmieni?

Więcej osób otrzyma świadczenia z pomocy społecznej. Będą też zmiany w prawie autorskim. We wtorek posiedzenie rządu.

Jakie tantiemy przysługują twórcom i artystom filmowym w Polsce? Co rząd chce zmienić w prawie autorskim a czego oczekują filmowcy?

Uwaga na teksty, które opracowuje nasz zleceniobiorca przy pomocy AI. Na co zwrócić uwagę w umowie z twórcą?

Czym są prawa zależne w rozumieniu prawa autorskiego?

Sztuczna inteligencja. Co z prawem autorskim?

Zdjęcie z galerii sztuki lub muzeum w grafice portalu internetowego a prawo autorskie

Muzyka na TikToku - licencja na wykorzystanie utworu

Umowa licencyjna a zasada swobody umów

Kopia utworu na użytek prywatny przechowywana w chmurze a rekompensata - wyrok TSUE

Wydawcy chcą współdziałać w kwestii rekompensat od cyfrowych platform

Wdrożenie w Polsce prawa pokrewnego – komentarz

Serwisy internetowe do przechowywania i udostępniania wideo nie odpowiadają za ochronę praw autorskich

Naruszenie praw autorskich w Internecie - co się zmieni?

Udostępnianie utworów przez biblioteki on-line

Packshoty a prawa autorskie

Wykorzystanie wizerunku a ochrona danych osobowych

Wstrzymanie pobierania wynagrodzeń dla organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi na czas trwania epidemii

Restauracje, sklepy, salony fryzjerskie, kina zwolnione z tantiem

Przeniesienie praw autorskich w 5 krokach

Prawa autorskie - zryczałtowane odszkodowanie zgodne z Konstytucją RP

Sądy własności intelektualnej – projekt nowelizacji kpc

Specjalne sądy rozstrzygną spory dotyczące praw własności intelektualnej

Czy można cudze dzieło lub jego część zamieścić w reklamie swojego produktu lub usługi?

Zmiany w prawie autorskim i ochronie baz danych 2019 r.

Nowe przepisy PIT o 50 proc. kosztach nie zmieniają sytuacji nauczycieli akademickich

Odpowiedzialność za naruszenie praw autorskich

Zmiany w prawach autorskich

Wynagrodzenie z tytułu wypożyczeń bibliotecznych na kontach autorów

Odszkodowanie za naruszenie praw autorskich – wyrok TSUE

Hotel musi płacić opłaty na rzecz STOART za posiadane telewizory

Nowe zasady pobierania opłat za odtwarzanie muzyki w lokalach

Czy Google powinien płacić wydawcom za udostępniane treści?

Umowa licencyjna na znak towarowy - prawa i obowiązki stron umowy

Prawo autorskie 2016 – jakie zmiany?

Działalność i rola OZZ

Dozwolony użytek - na czym polega?

Zakres dopuszczalności naśladowania produktów konkurencji

Trwają prace nad wydłużeniem ochrony autorskiej

Prawa autorskie do programu komputerowego?

Zmiany w prawie autorskim trafiły do konsultacji

Salon fryzjerski – puszczanie muzyki z radioodbiornika a prawa autorskie

Utwór, czyli co chroni prawo autorskie

Założenie strony internetowej a podatki