Tematy - Prawa pracownika, Odpowiedzialność pracodawcy - INFOR.PL

Przepisy Kodeksu Pracy określają prawa i obowiązki pracownika z zakresu Bezpieczeństwa i Higieny Pracy, warto jednak zaznaczyć, że prawo do bezpiecznych i higienicznych warunków pracy zapewnia także art. 66 ust 1 Konstytucji RP.

Pracodawca może wykonywać czynności kontrolne czy wydawać polecenia swoim pracownikom, nie narażając się na sprawę sądową o mobbing. Wystarczy, aby użyte przez niego argumenty były rzeczowe i przekazane w sposób spokojny i jasny.

Godzinę przed rozpoczęciem pracy zgłosiłem telefonicznie pracodawcy urlop na żądanie, jednak odmówił on mi jego udzielenia, ponieważ według niego za późno go o tym poinformowałem. Zagroził też, że jeżeli nie stawię się do pracy, to mnie zwolni. Czy pracodawca może odmówić mi urlopu na żądanie? Czy faktycznie za późno go o nim poinformowałem?

Prawo wskazuje sytuacje, gdy pracodawca ma obowiązek zwolnić pracownika od pracy. W niektórych przypadkach pracownik, mimo nieobecności w pracy, zachowuje prawo do wynagrodzenia.

Pracodawca odpowiada za dopuszczenie pracownika bez prawidłowego orzeczenia lekarskiego do pracy tylko wówczas, gdy wie, że badanie przeprowadzono nieprawidłowo, a nieprawidłowości te są widoczne (wyrok Sądu Najwyższego z 8 czerwca 2010 r., I PK 29/10).

Prawo do natychmiastowego rozwiązania umowy o pracę (czyli bez wypowiedzenia) przysługuje pracownikowi w dwóch przypadkach.

Z chwilą śmierci pracownika stosunek pracy wygasa, co jest oczywistą konsekwencją jednej z cech tego stosunku, polegającej na tym, iż świadczenie pracownika ma charakter osobisty - praca nie może być wykonywana przez inną osobę.

Zgodnie z zasadą Prawa Pracy, z dniem śmierci pracodawcy umowy o pracę z pracownikami wygasają, chyba, że pracownik zostaje przejęty przez nowego pracodawcę na podstawie art. 23 (1) Kodeksu pracy.

Przebywałam rok na urlopie wychowawczym, chce jednak powrócić do pracy i obniżyć wymiar czasu pracy, czy chronią mnie przepisy prawa pracy przed wypowiedzeniem? jak długo?

Zespół powypadkowy po ustaleniu okoliczności i przyczyn wypadku sporządza nie później niż w ciągu 14 dni od dnia uzyskania zawiadomienia o wypadku, protokół ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku, zwany protokołem powypadkowym, według wzoru ustalonego przez ministra właściwego do spraw pracy na podstawie art. 237 § 2 Kodeksu pracy.

Wynagrodzenie za pracę jest świadczeniem majątkowym, jakie pracodawca zobowiązany jest wypłacać pracownikowi okresowo w zamian za wykonaną przez niego pracę. Z reguły składa się z wynagrodzenia zasadniczego, ale może również zawierać dodatki.

Istotą mobbingu jest długotrwała przemoc psychiczna mająca na celu poniżenie pracownika i doprowadzająca najczęściej do rozwiązania stosunku pracy. Aby uniknąć odpowiedzialności za skutki mobbingu, pracodawca powinien eliminować praktyki o takim charakterze w ramach prowadzenia prewencji antymobbingowej.

Przyczynami usprawiedliwiającymi nieobecność pracownika w pracy są zdarzenia i okoliczności określone przepisami prawa pracy, które uniemożliwiają stawienie się pracownika do pracy i jej świadczenie, a także inne przypadki niemożności wykonywania pracy wskazane przez pracownika i uznane przez pracodawcę za usprawiedliwiające nieobecność w pracy.

W prawie pracy dopuszczalne jest zawarcie przedwstępnej umowy o pracę na zasadach określonych w Kodeksie cywilnym.

Kodeks pracy daje pracodawcy i pracownikowi dużą swobodę w kształtowaniu stosunku pracy. Są jednak pewne obowiązkowe postanowienia umowy, których brak powoduje określone negatywne konsekwencje.

Obecnie zatrudniam 15 osób. Z uwagi na charakter i rodzaj zawartych z moimi kontrahentami umów, korzystniej byłoby dla mnie wypłacać wynagrodzenie raz na dwa miesiące, w takich bowiem okresach sam otrzymuję swoje pieniądze. Czy jednak nie będę w ten sposób łamał przepisów prawa pracy?

Kodeks pracy wyraża ogólną zasadę, że wynagrodzenie należy się pracownikowi za wykonaną pracę lub przepracowany okres, zazwyczaj z dołu. Są jednak sytuacje, kiedy pracownik nie świadczy pracy a pracodawca i tak zobowiązany jest do zapłaty wynagrodzenia.

W pojęciu wynagrodzenia mieszczą się wszelkie świadczenia należne od pracodawcy pracownikowi za świadczoną przez niego pracę. Wynagrodzenie jest ustalane w pieniądzu, ale nie wyklucza to świadczeń w naturze ustalanych na ogół jako uzupełnienie wynagrodzenia w pieniądzu.

Pracodawca jest zobowiązany do przesunięcia kobiety ciężarnej na inne stanowisko, jeśli wykonuje ona pracę zabronioną lub też jeśli przedłożyła zaświadczenie lekarskie, że ze względu na ciążę nie powinna wykonywać dotychczasowej pracy.

Zaświadczenie o stanie ciąży może być wydane przez każdego lekarza. Nie ma w tym zakresie żadnych uwarunkowań formalnych.

Od 1 stycznia 2010 r. pracownik – ojciec ma prawo do urlopu ojcowskiego, który może wykorzystać do osiągnięcia przez dziecko maksymalnie 12 roku życia.

Artykuł 181 Kodeksu pracy ma duże znaczenie praktyczne w sytuacji, gdy dziecko po porodzie wymaga opieki szpitalnej. Gwarantuje on matce prawo do przerwania urlopu macierzyńskiego na czas pobytu dziecka w szpitalu.

Przepisy Rozporządzenia Ministra Pracy oraz Polityki Społecznej w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy przewidują, że pomieszczeniach stałej pracy należy zapewnić oświetlenie dzienne chyba że jest to niemożliwe lub niewskazane ze względu na technologię produkcji, a na stosowanie oświetlenia wyłącznie elektrycznego pracodawca uzyskał zgodę właściwego państwowego wojewódzkiego inspektora sanitarnego wydaną w porozumieniu z okręgowym inspektorem pracy.

Często pracodawcy zapominają, o tym, iż pomieszczenia w których pracują pracownicy powinny spełniać odpowiednie warunki. Jednym z takich warunków jest zapewnienie odpowiedniej temperatury do rodzaju wykonywanej pracy.

Przepis art. 232 Kodeksu pracy oraz przepisy Rozporządzenie Rady Ministrów z 28 maja 1996 r. w sprawie profilaktycznych posiłków i napojów nakładają na pracodawcę obowiązek zapewnienia darmowego posiłku dla pracownika.

Pracuję w biurze. Latem, kiedy w pokoju jest gorąco i duszno pracodawca zapewnia nam wentylację w postaci wiatraków. A co z napojami? Kiedy i na jakiej postawie prawnej (jeśli taka jest) pracodawca ma obowiązek dostarczyć pracownikom napoje?

Przepis ten gwarantuje pracownicy, w razie zgonu urodzonego przez nią dziecka przed upływem 8 tygodni życia, prawo do urlopu macierzyńskiego w wymiarze nie dłuższym niż 8 tygodni po porodzie i nie krótszym niż 7 dni, bez względu na to, w którym tygodniu urlopu macierzyńskiego nastąpił zgon.

Urlop wychowawczy jest bezpłatnym urlopem, udzielanym na wniosek pracownika, w celu sprawowania osobistej opieki nad małym dzieckiem w wieku do lat 4. Może on zostać udzielony zarówno matce, jak i ojcu dziecka lub jego opiekunom.

Kobieta, która karmi dziecko piersią, a pracuje na pełnym etacie, ma prawo do dwóch półgodzinnych lub - w przypadku karmienia więcej niż jednego dziecka - do dwóch czterdziestopięciominutowych przerw na karmienie.

Pracownik przebywający na urlopie wychowawczym może z niego zrezygnować w dwojaki sposób. Po pierwsze na podstawie porozumienia pomiędzy pracodawcą a pracownikiem - jeśli zgodę na taką rezygnację wyrazi pracodawca. Po drugie pracownik może jednostronnie zrezygnować z dalszego przebywania na urlopie wychowawczym. Rezygnacja jest skuteczna, o ile pracownik zawiadomi pracodawcę o swoim zamiarze najpóźniej na 30 dni przed planowanym powrotem do pracy.

Pracodawcy nie mają obecnie żadnego wzorca, wedle którego mogą dokonywać kwalifikacji prac na lekkie i inne zgodnie ze wskazaniem zawartym w omawianym przepisie.

Podróże służbowe stanowią coraz bardziej popularny element pracy. Warto zatem wiedzieć co Kodeks Pracy nazywa podróżą służbową, a także jakie świadczenia przysługują nam po powrocie.

Podczas kontroli w zakresie czasu pracy, pracodawca powinien udostępnić inspektorowi pracy niezbędną dokumentację związaną ze stosunkiem pracy.

Pojęcie niezdolności do pracy zostało uregulowane w Ustawie o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Nadzór nad wykonywaniem orzecznictwa o niezdolności do pracy sprawuje Prezes Zakładu.

Oprócz normalnego wynagrodzenia za pracę w niedziele i święta niebędące dla pracownika dniami pracy, oraz w dniu wolnym od pracy udzielonym pracownikowi w zamian za pracę w niedzielę lub w święto, pracownikowi przysługuje dodatek w wysokości 100% wynagrodzenia.

Raz do roku Fundusz Emerytalny ma obowiązek przesłać członkowi OFE roczne rozliczenie, wraz z informacją o stopie zwrotu za ostatni rok i za okres ostatnich trzech lat.

Ustawa o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych określa zasady tworzenia i działania funduszy emerytalnych. Warto podkreślić, że ustawa ta nie narusza przepisów innych ustaw, które przewidują wypłatę świadczeń pieniężnych w związku z osiągnięciem wieku emerytalnego.

Podstawowym obowiązkiem członka otwartego funduszu emerytalnego jest obowiązek stałego aktualizowania danych zawartych w deklaracji przystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego.

Najczęściej kiedy przychodzi sezon letni przypominamy sobie o klimatyzacji w pracy. Należy jednak pamiętać, że to właśnie pracodawca jest zobowiązany przepisami prawa do zapewnienia odpowiedniej temperatury w pomieszczeniu do rodzaju wykonywanej pracy.

W upalne dni pracodawca m.in. jest zobowiązany dostarczyć pracownikom zimne napoje, jeśli temperatura na otwartej przestrzeni przekracza 25o C albo 28o C na stanowisku pracy w pomieszczeniu.

W pomieszczeniach pracy powinna być zapewniona wymiana powietrza wynikająca z potrzeb użytkowych i funkcji tych pomieszczeń, bilansu ciepła i wilgotności oraz zanieczyszczeń stałych i gazowych.

Jednym z podstawowych obowiązków pracodawcy jest dbanie o zdrowie swoich pracowników. Tak sformułowany obowiązek daje pracownikom pewne uprawnienia.

Każdy ma prawo do bezpiecznych i higienicznych warunków pracy. Art. 15 kodeksu pracy, wyrażający jedną z podstawowych zasad prawa pracy, nakłada na pracodawcę bezwzględny obowiązek zapewniania pracownikom bezpiecznych i higienicznych warunków pracy.

Pracującym w nocy jest pracownik, którego rozkład czasu pracy obejmuje w każdej dobie co najmniej 3 godziny pracy w porze nocnej ustalonej w układzie zbiorowym, regulaminie pracy czy w obwieszczeniu lub który w okresie rozliczeniowym pracuje w nocy co najmniej przez 1/4 obowiązującego go czasu pracy.

W czasie urlopu bezpłatnego trwa nadal stosunek pracy, zaś pracownik korzysta ze szczególnej ochrony - pracodawca nie może dokonać wypowiedzenia umowy o pracę ani też wypowiedzenia zmieniającego.

Pracownik przebywający na urlopie wychowawczym może z niego zrezygnować w dwojaki sposób. Po pierwsze na podstawie porozumienia pomiędzy pracodawcą a pracownikiem - jeśli zgodę na taką rezygnację wyrazi pracodawca. Wówczas pracownik może zrezygnować z urlopu w dowolnym czasie.

Zgodnie z przepisami kodeksu pracy urlop wypoczynkowy ma być udzielany w wymiarze godzinowym, odpowiadającym dobowemu wymiarowi czasu pracy pracownika w danym dniu.

Zasadą jest wykorzystanie urlopu w naturze. Przepisy prawa ściśle określają sytuacje, w których pracodawca może wypłacić pracownikowi ekwiwalent za urlop. W momencie ustania stosunku pracy prawo do urlopu w naturze przekształca się w roszczenie o zapłatę ekwiwalentu za niewykorzystany urlop.

Prawo do urlopu wypoczynkowego jest zagwarantowanym przez Kodeks pracy podstawowym prawem pracowniczym, którego pracodawca musi przestrzegać. Są jednak dwie sytuacje, kiedy pracownik może takie prawo utracić.

Prawa pracownika, Odpowiedzialność pracodawcy

Prawa i obowiązki pracownika z zakresu BHP

Kiedy zachowanie współpracowników lub pracodawcy nie ma cech mobbingu

Zgłoszenie urlopu na żądanie

Kiedy pracodawca ma obowiązek udzielić pracownikowi zwolnienia od pracy?

W jakim zakresie pracodawca odpowiada za przeprowadzenie badań okresowych

Kiedy pracownik może rozwiązać umowę ze skutkiem natychmiastowym?

Kto wstępuje w prawa pracownika po jego śmierci

Śmierć pracodawcy a kontynuacja stosunku pracy

Okres ochronny podczas trwania urlopu wychowawczego

Czym jest protokół wypadkowy

Na jakie dodatki do wynagrodzenia może liczyć pracownik

Czym jest mobbing w prawie pracy

Jak usprawiedliwiać nieobecności w pracy?

Na czym polega umowa przedwstępna?

Kiedy pracodawca nie określił rodzaju umowy

Czy można wypłacać wynagrodzenie raz na dwa miesiące?

Czy wynagrodzenie przysługuje tylko za pracę wykonaną?

Jakie są rodzaje wynagrodzenia?

Przeniesienie pracownicy w ciąży do innej pracy (art. 179)

Stwierdzenie ciąży (art. 185)

Urlop ojcowski (art. 182(3))

Urodzenie dziecka wymagającego opieki szpitalnej (art. 181)

Oświetlenie w miejscu pracy

Ogrzewanie i wentylacja w pomieszczeniach pracy

Kiedy pracownikowi przysługuje darmowy posiłek w pracy

Kiedy pracownikom przysługują napoje

Urodzenie martwego dziecka (art. 180(1))

Urlop wychowawczy (art. 186)

Przerwy w pracy dla kobiety karmiącej piersią (art. 187)

Powrót do pracy po zakończeniu urlopu wychowawczego (art. 186(4))

Zatrudnianie młodocianych przy pracach lekkich (art. 200(1))

Jakie świadczenia przysługują za podróż służbową

Zagadnienia kontrolne w zakresie czasu pracy

Czym jest niezdolność do pracy

Kto nie może pracować w niedziele i święta

Jaki dodatek przysługuje za pracę w niedziele i święta

Prawa członka Otwartego Funduszu Emerytalnego

Organizacja funduszy emerytalnych

Obowiązki członka OFE

Klimatyzacja w pracy a obowiązki pracodawcy

Co powinien pracodawca zapewnić pracownikowi w upalne dni

Wymiana powietrza w pomieszczeniach pracy

Obowiązki pracodawcy związane z ochroną zdrowia

Obowiązek zapewnienia bezpiecznych warunków pracy

Dodatek za pracę w porze nocnej (art. 151(8))

Czy urlop bezpłatny wlicza się do okresu zatrudnienia?

Powrót do pracy po zakończeniu urlopu wychowawczego

Urlop w systemie równoważnego czasu pracy

Ustalanie ekwiwalentu za urlop wypoczynkowy

Kiedy pracownik może utracić prawo do urlopu wypoczynkowego?