Tematy - Prawa pracodawcy - INFOR.PL

W zakresie określonym w umowie pomiędzy pracownikiem a pracodawcą, pracownik nie może prowadzić działalności konkurencyjnej wobec pracodawcy ani też świadczyć pracy w ramach stosunku pracy lub na innej podstawie na rzecz podmiotu prowadzącego taką działalność.

W sytuacji, gdy pracownik naruszył wewnętrzne przepisy organizacyjno – porządkowe, które jednak w praktyce nie były do końca przestrzegane, co więcej jeżeli pracodawca przez dłuższy czas tolerował takie zachowanie, niemożliwe będzie zwolnienie takiego pracownika w trybie zwolnienia dyscyplinarnego.

Obowiązek przestrzegania zasad współżycia społecznego w zakładzie pracy obejmuje powstrzymywanie się również poza miejscem i czasem pracy od takich zachowań, które wywołują lub potęgują wzajemnie negatywny stosunek współpracowników i konflikty w środowisku pracy.

Obecnie powszechne są działania pracodawców mające na celu monitoring miejsca pracy, wykonywanych zadań czy ogólnie czasu spędzanego przez pracowników w pracy. Jak daleko może się posunąć pracodawca w kontrolowaniu swoich pracowników?

Kończy się zima i nieuchronnie zbliżamy się do okresu, w którym temperatura powietrza jest zbyt wysoka, aby móc efektywnie pracować w pomieszczeniach pracy. Wobec tego, pracownicy często zastanawiają się, czy pracodawca ma obowiązek zapewnienia im klimatyzacji w miejscu gdzie pracują.

Pracodawca zatrudniający minimum 50 osób ma obowiązek umożliwić swoim pracownikom utworzenie rady pracowniczej, której podstawową funkcją jest współpraca z pracodawcą w zakresie zmian i nowych rozwiązań dotyczących zakładu pracy. Pracodawca musi jednak pamiętać, że jeżeli zdecyduje się na takie rozwiązanie, nałoży na siebie pewne określone obowiązki.

Oczywiste jest, że używanie służbowego sprzętu do celów prywatnych jest z reguły zabronione przez pracodawców, którzy mają też narzędzia do kontrolowania swoich pracowników w zakresie wykorzystywania np. komputera służbowego, szczególnie jeżeli jest to komputer stacjonarny i podłączony do jednej wspólnej sieci. Czy jednak pracodawca może zwolnić pracownika za takie zachowanie?

Co do zasady Kodeks pracy przyznaje pracownikom 20 lub 26 dni urlopu, w zależności od ogólnego stażu pracy. Jest to minimalny wymiar urlopu, którzy nie może być przez pracodawcę skrócony. Kodeks pracy nie zabrania jednak wydłużania tego okresu.

Za nieprzestrzeganie przez pracownika regulaminu pracy i przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy oraz przepisów przeciwpożarowych pracodawca może nakładać na pracowników kary porządkowe: upomnienie i naganę.

W okresie wypowiedzenia umowy o pracę pracownik jest obowiązany do świadczenia pracy. Strony mogą jednak uzgodnić zwolnienie pracownika od tego obowiązku.

Kodeks pracy stanowi, że dniami wolnymi od pracy są niedziele i święta, określone ustawie o dniach wolnych od pracy. Ponadto, zgodnie z Kodeksem pracy, praca w placówkach handlowych w święta jest niedozwolona. Od takiej zasady są jednak wyjątki.

Kodeks pracy, a także inne ustawy i rozporządzenia dotyczące pracy są przepisami co do zasady bezwzględnie obowiązującymi i muszą być stosowane. Inne akty, takie jak regulaminy wynagradzania mogą być przez pracodawcę w porozumieniu z pracownikami zawieszone na pewien okres.

Pracodawca, którego pracownik stworzył utwór w wyniku wykonywania obowiązków ze stosunku pracy, co do zasady nabywa z chwilą przyjęcia utworu autorskie prawa majątkowe.

Skrupulatnie prowadzona przez pracodawcę ewidencja czasu pracy może okazać się pomocnym i skutecznym narzędziem w przypadku sporu z pracownikiem o nadgodziny. Warto także wiedzieć, że pracownik będzie mógł wywalczyć wynagrodzenie za godziny nadliczbowe, nawet jeżeli pracodawca nie prowadzi ewidencji czasu pracy.

Kodeks pracy nakłada na pracodawcę, który chce wypowiedzieć umowę o pracę zawartą na czas nieokreślony obowiązek uzasadnienia takiego wypowiedzenia. Powszechnie przyjmuje się, że takie uzasadnienie musi nastąpić na piśmie, ale jednak niekoniecznie.

Codzienne przychodzenie do pracy jest obowiązkiem każdego pracownika. Jeżeli zdarzy się sytuacja, że z pewnych przyczyn nie może on stawić się w pracy, musi koniecznie zawiadomić o tym fakcie pracodawcę i usprawiedliwić swoją nieobecność.

Za szkodę powstałą w mieniu, które zostało powierzone z obowiązkiem zwrotu albo do wyliczenia się, pracownik może w pewnych okolicznościach odpowiadać w pełnej wysokości, ale może się także od takiej odpowiedzialności uwolnić.

Zgoda pracownika poszerza przedmiotowy zakres możliwości dokonywania przez pracodawcę potrąceń należności z tytułu wynagrodzenia pracowniczego.

Większość pracowników korzysta z służbowej poczty elektronicznej codziennie. W związku z tym pojawia się pytanie, czy pracodawca może czytać e-maile swoich podwładnych.

Pracownik w okresie urlopu wypoczynkowego nie pozostaje w dyspozycji pracodawcy i może swobodnie korzystać z przysługującego mu czasu wolnego. Jednak nawet wówczas pracodawcy przysługują wobec niego pewne uprawnienia. Są one ściśle określone przepisami prawa.

Jestem pracodawcą zatrudniającym pracowników ochrony. Ich rozkład czasu pracy przewiduje pracę przez 12 godzin dziennie, a w niektóre dni 8 godzin dziennie. W tym zdarza się również, iż w dni powszechnie wolne od pracy, jak niedziela lub święta, pracownicy ci również pracują. Jak powinien być im udzielany urlop?

Artykuł 141 kodeksu pracy umożliwia pracodawcy wprowadzenie przerwy na spożycie posiłku lub załatwienie spraw osobistych. Maksymalna jej długość to 60 minut.

Celem skutecznego nałożenia kary porządkowej oprócz wysłuchania pracownika niezbędne jest jeszcze zawiadomienie pracownika. Zgodnie z art. 110 Kodeksu pracy o zastosowanej karze pracodawca zawiadamia pracownika na piśmie.

Nawiązanie stosunku pracy rodzi po stronie pracownika obowiązek wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę. Czy istnieje zatem sytuacja kiedy pracownik może zostać zwolniony z tego obowiązku?

Przyczynami usprawiedliwiającymi nieobecność pracownika w pracy są zdarzenia i okoliczności określone przepisami prawa pracy, które uniemożliwiają stawienie się pracownika do pracy i jej świadczenie, a także inne przypadki niemożności wykonywania pracy wskazane przez pracownika i uznane przez pracodawcę za usprawiedliwiające nieobecność w pracy.

W prawie pracy dopuszczalne jest zawarcie przedwstępnej umowy o pracę na zasadach określonych w Kodeksie cywilnym.

Kodeks pracy daje pracodawcy i pracownikowi dużą swobodę w kształtowaniu stosunku pracy. Są jednak pewne obowiązkowe postanowienia umowy, których brak powoduje określone negatywne konsekwencje.

Wymiar urlopu macierzyńskiego ulega skróceniu także wówczas, gdy kobieta rezygnuje z wychowywania dziecka i oddaje je innej osobie w celu przysposobienia lub do domu małego dziecka.

Pomieszczenia jakie powinien zapewnić pracodawca w zakładzie pracy w dużej mierze zależą od charakteru wykonywanej pracy oraz od potrzeb zatrudnionych tam pracowników. Jeżeli pracownicy wykonują pracę na otwartej przestrzeni lub w nieogrzewanym pomieszczeniu ustawodawca wprowadził obowiązek zapewnienia przez pracodawcę pomieszczenia do ogrzania się pracowników.

W czasie urlopu bezpłatnego trwa nadal stosunek pracy, zaś pracownik korzysta ze szczególnej ochrony - pracodawca nie może dokonać wypowiedzenia umowy o pracę ani też wypowiedzenia zmieniającego.

W przypadku udzielania przez pracodawcę urlopu bezpłatnego na okres dłuższy niż 3 miesiące, strony mogą przewidzieć możliwość odwołania pracownika z tego urlopu z ważnych przyczyn.

Przestępstwo popełnione przez pracownika może stanowić samodzielną podstawę rozwiązania z nim umowy o pracę w trybie natychmiastowym. Jest to jeden z przypadków opisanych w art. 52 § 1 kodeksu pracy, gdy pracodawca może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika.

Jeżeli zgodnie z art. 52 § 1 kodeksu pracy wystąpiła okoliczność uzasadniająca zwolnienie dyscyplinarne pracownika, wówczas pracodawca powinien złożyć pracownikowi na piśmie oświadczenie o rozwiązaniu umowy bez wypowiedzenia.

Ustawa z dnia 13 czerwca 2003 roku o cudzoziemcach określa sytuacje, kiedy służby graniczne będą zmuszone odmówić cudzoziemcowi wjazdu do Polski.

Wypowiedzenie umowy o pracę jest złożone z chwilą, gdy doszło do drugiej strony w taki sposób, że mogła się zapoznać z jego treścią (wyrok SN z 06.11 1980 r., I PRN 109/80, OSNCP 1981/6/107)

Wojewoda może odmówić wydania zezwolenia na pracę, jeżeli stwierdzi określone prawem braki formalne, których zaistnienie czyni wydanie zezwolenia niemożliwym lub sprzecznym z prawem.

Co do zasady, powołanie na określone stanowisko jest czynnością władczą i z reguły z nikim nie konsultowaną. Kodeks pracy daje jednak możliwość przeprowadzenia konkursu przez powołaniem.

Stosunek pracy najczęściej nawiązuje się poprzez podpisanie umowy o pracę między pracodawcą a pracownikiem. Możliwe są jednak także inne podstawy jego powstania.

Umowa o zakazie konkurencji jest zawierana pomiędzy pracodawcą i pracownikiem, która ma na celu uniemożliwienie pracownikowi pracy w firmie konkurencyjnej, często w zamian za pewne wynagrodzenie, szczególnie jeżeli dotyczy także okresu po rozwiązaniu stosunku pracy.

Umowa o pracę jest podstawowym dokumentem, który podpisują pracownik i pracodawca w celu nawiązania stosunku pracy. Warto jednak wiedzieć, że w praktyce dopuszcza się także inny sposób zawarcia umowy.

Często spotykamy się z sytuacją, kiedy pracodawca żąda od osoby przyjmowanej do pracy zaświadczenia o niekaralności. Czy takie działanie jest zgodne z prawem?

Większość umów o pracę może zostać rozwiązana z zachowaniem określonego w przepisach prawa okresu wypowiedzenia. Umowa o pracę może także zostać rozwiązana.

Kwestionariusz osobowy to formularz, którego wypełnienia może żądać pracodawca od osoby starającej się o pracę, lub od pracownika.

Pracodawca musi mieć możliwość identyfikacji osób starających się o zatrudnienie, często przyszłych pracowników. Dlatego ma prawo żądać od takich osób pewnych dokumentów.

Upływ trzymiesięcznego okresu nieobecności pracownika w pracy z powodu tymczasowego aresztowania skutkuje wygaśnięciem nie tylko stosunku pracy zawartego na podstawie umowy, ale także powołania.

Z dniem śmierci pracownika stosunek pracy - niezależnie od podstawy jego nawiązania - wygasa. Jest to konsekwencją obowiązku osobistego świadczenia pracy przez pracownika. Stosunek pracy wygasa z końcem dnia, w którym pracownik zmarł, nie zaś z chwilą - momentem jego śmierci.

Przepisy rozdziału IIa Kodeksu pracy weszły w życie z dniem 1 maja 2004 r., z dniem przystąpienia Polski do Unii Europejskiej. Ich celem jest zapewnienie pracownikom kierowanym do pracy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej warunków zatrudnienia nie mniej korzystnych niż te, które gwarantują przepisy kodeksu pracy oraz inne akty prawne z zakresu prawa pracy.

Za nieprzestrzeganie przez pracownika ustalonej organizacji i porządku w procesie pracy, przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, przepisów przeciwpożarowych, a także przyjętego sposobu potwierdzania przybycia i obecności w pracy oraz usprawiedliwiania nieobecności w pracy, pracodawca może stosować kary porządkowe.

Pracodawca jest zobowiązany do prowadzenia pewnej dokumentacji pracowniczej i jej przechowywania. W takiej dokumentacji muszą znaleźć się wszystkie dokumenty stanowiące historię zatrudnienia danego pracownika w firmie, w szczególności te wymagane prawem.

Prawa pracodawcy

Zakaz konkurencji nie z każdym pracownikiem!

Tolerowanie złego zachowania pracownika a dyscyplinarka

Kiedy pracownik po godzinach pracy wszczyna konflikty

Czy pracodawca może monitorować pracę pracowników?

Czy pracodawca musi zapewnić klimatyzację?

Jakie obowiązki ma pracodawca w stosunku do rady pracowniczej?

Wykorzystywanie komputera służbowego do celów prywatnych

Czy pracodawca może zwiększyć wymiar urlopu?

Jak wygląda procedura nakładania kar porządkowych?

Wypowiedzenie umowy o pracę, a obowiązek świadczenia pracy

Kiedy praca dozwolona jest w niedziele i święta?

Czy przepisy prawa pracy można zawiesić?

W jakich sytuacjach pracodawcom przysługują autorskie prawa majątkowe?

Dlaczego warto skrupulatnie prowadzić ewidencje czasu pracy?

Czy ustnie można uzasadnić wypowiedzenia umowy na czas nieokreślony?

Usprawiedliwianie nieobecności w pracy

Kiedy pracownik uwolni się od odpowiedzialności za powierzone mienie?

Zgoda pracownika na dokonywanie potrąceń z wynagrodzenia

Czy pracodawca może czytać e-maile pracowników

Kiedy można odwołać pracownika z urlopu wypoczynkowego?

Jak mam udzielić urlopu pracownikowi ochrony?

Czy można wprowadzić godzinną przerwę w pracy?

W jaki sposób zawiadomić pracownika o udzieleniu kary porządkowej?

Czy można zwolnić pracownika z obowiązku świadczenia pracy?

Jak usprawiedliwiać nieobecności w pracy?

Na czym polega umowa przedwstępna?

Kiedy pracodawca nie określił rodzaju umowy

Rezygnacja matki z wychowywania dziecka (art. 182)

Pomieszczenia do ogrzewania się pracowników

Czy urlop bezpłatny wlicza się do okresu zatrudnienia?

Odwołanie pracownika z urlopu bezpłatnego

Obowiązek zgłoszenia działalności do Państwowej Inspekcji Pracy

Czy można zwolnić pracownika, który popełnił przestępstwo?

Co musi zrobić pracodawca aby zwolnić pracownika dyscyplinarnie?

Kiedy odmawia się cudzoziemcowi wjazdu na terytorium Polski?

Co zrobić kiedy pracownik odmawia przyjęcia wypowiedzenia?

Kiedy wojewoda odmówi wydania zezwolenia na pracę?

Czy powołanie może być poprzedzone konkursem? (art. 68(1))

Czym jest stosunek pracy na podstawie powołania? (art. 68)

Umowa o zakazie konkurencji również w aktach osobowych

Co może zastąpić umowę o pracę w dokumentacji pracowniczej?

Żądanie zaświadczenia o niekaralności

Oświadczenie o wypowiedzeniu lub rozwiązaniu umowy o pracę

Kiedy pracodawca może żądać złożenia kwestionariusza osobowego?

Jakich dokumentów może żądać pracodawca od osoby ubiegającej się o pracę?

Tymczasowe aresztowanie pracownika a stosunek pracy (art. 66)

Śmierć pracownika a stosunek pracy (art. 63 (1))

Skierowanie pracownika do pracy w Polsce (art. 67(1))

Dokumentacja pracownicza dotycząca wymierzenia kary porządkowej

O czym pracodawca musi powiadomić nowego pracownika na piśmie?