Tematy - Postępowanie karne, Rzecznik Praw Obywatelskich - INFOR.PL

Każdy powinien mieć możliwość korzystania z nieskażonego środowiska. Tymczasem smog narusza dobra osobiste w postaci: prawa do zdrowia, prawa do ochrony życia prywatnego i mieszkania, prawa do swobodnego przemieszczania się i prawo d życia w czystym środowisku. Zdaniem RPO pozew mieszkańca Rybnika przeciwko państwu powinien zostać uznany.

Nowelizacja Kodeksu postępowania karnego ma na celu przyspieszenie procesu. Jakie zmiany znajdziemy w uchwalonej przez Sejm ustawie?

Zatrzymany, który następnie zostaje zwolniony bez zarzutu, nie ma dostępu do akt sprawy. Konsekwencją tego jest brak możliwości zażalenia na zatrzymanie. Zdaniem RPO dokumenty uzasadniające zatrzymanie powinny być jawne.

Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych (PUODO) stwierdza, że MEN nie miało podstaw do odnotowania w Systemie Informacji Oświatowej faktu nieprzeprowadzenia zajęć przez nauczyciela z powodu strajku. Czy MEN bezprawnie przetwarza dane o udziale nauczycieli w strajku?

Większość proponowanych zmian w Kodeksie karnym wykonawczym zmierza do ograniczenia uprawnień osób pozbawionych wolności - przekonuje Rzecznik Praw Obywatelskich. Uwagi RPO do proponowanych uregulowań zostały przedstawione Przewodniczącemu Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka w piśmie z dnia 12 lipca 2019 r.

Pokrzywdzony przestępstwem na tle seksualnym może nie chcieć, by dane sprawcy znalazły się w publicznym rejestrze pedofilów. Zdaniem Rzecznika Praw Obywatelskich decyzja o umieszczeniu danych sprawcy w rejestrze powinna być jasno komunikowana w wyroku.

Rzecznik Praw Obywatelskich bada sprawę porzucenia obywatela Ukrainy przez polskiego pracodawcę w lesie, gdzie cudzoziemiec zmarł. Podejrzewa się, że pracodawca nie przestrzegał prawa w zakresie legalności zatrudnienia cudzoziemców.

Zasiłek pogrzebowy wymaga przedstawienia aktu urodzenia z adnotacją, że dziecko urodziło się martwe. Powinna być podana na nim także płeć dziecka. Nie zawsze jednak da się ją ustalić. Czy rodzicom martwo urodzonych dzieci, których płci nie da się ustalić, mają prawo do świadczeń z ubezpieczenia społecznego, jak zasiłek pogrzebowy?

Rzecznik Praw Obywatelskich pozytywnie ocenia senacki projekt dotyczący wykonania wyroku TK w sprawie emerytur kobiet z rocznika 1953. Emerytury te mają zostać ponownie przeliczone.

Pojęcie pokrzywdzonego jest jednym z ważniejszych pojęć w procesie karnym, gdyż uzyskanie tego miana pozwala na aktywny udział w postępowaniu przygotowawczym, a w ostateczności pozwala na bycie jednym z oskarżycieli, po uprzednim złożeniu stosownego wniosku w sytuacji gdy sprawa trafi do sądu.

RPO ma wątpliwości co do równego traktowania funkcjonariuszy ABW względem zarobków. Równoległa siatka płac może prowadzić do sytuacji wypłaty wyższego wynagrodzenia podwładnemu niż przełożonemu.

Rzecznik Praw Obywatelskich podkreśla, że zalecenia penitencjarno-ochronne Służby Więziennej nie mogą ingerować w prawa więźniów. Nie mogą być stosowane w sposób nadmierny i nieuzasadniony.

Sąd Najwyższy uwzględnił kolejną skargę nadzwyczajną złożoną przez Rzecznika Praw Obywatelskich. SN uchylił decyzję sądu rejonowego, zgodnie z którą rodzice adopcyjni nie mogli w imieniu dziecka odrzucić spadku.

Zdaniem Rzecznika Praw Obywatelskich decyzja o udziale w komunii córki pod konwojem funkcjonariusza Służby Więziennej powinna należeć do więźnia i jego rodziny.

RPO zwrócił uwagę na problem z definicją pracy górniczej co powoduje problemy z przyznaniem prawa do emerytury górniczej. Ze względu na odwoływanie się do pojęcia "pracy na przodku" niektórzy górnicy z kopalni odkrywkowych węgla brunatnego zostają pozbawieni prawa do tej szczególnej emerytury.

Zdaniem RPO zmiany w Kodeksie karnym polegające na zwiększeniu surowości kar nie wpłyną na zmniejszenie przestępczości. Należy skupić się na zapewnieniu nieuchronności kary. RPO omawia zagadnienia: warunkowego zwolnienia przy dożywociu, zasad sądzenia małoletnich, okoliczności łagodzących i obciążających oraz zabójstwa.

Więzień, który otrzymuje przepustkę losową na pogrzeb bliskiej osoby, powinien zostać uprzedzony o warunkach przepustki już w decyzji o zgodzie na nią. Więźniowie jeżdżą na pogrzeb w kajdankach, odzieży więziennej i pod strażą. Taka informacja mogłaby wpłynąć na zmianę decyzji o uczestnictwie w pogrzebie.

Wprowadzenie Karty Praw Podatnika rekomenduje Rzecznik Praw Obywatelskich - ma ona pełnić funkcję porządkującą, edukacyjną, informacyjną. Projekt ustawy Karta Praw Podatnika zawiera zbiór podstawowych praw podatników, którym odpowiadają obowiązki organów podatkowych. Jednym z jej atutów jest, że posługuje się językiem prostym i zrozumiałym dla obywateli. Projekt przewiduje m.in., że w przypadku wszczęcia postępowania podatkowego, kontroli podatkowej lub kontroli celno-skarbowej, organ doręczy podatnikowi egzemplarz Karty.

Rzecznik Praw Obywatelskich uważa, iż zmiany w organizacji egzaminów szkolnych wprowadzane w reakcji na strajk nauczycieli mogą naruszać prawa obywatelskie. Zdaniem rzecznika powołanie do zespołów nadzorujących egzaminy osób, które nie spełniają warunków z Karty Nauczyciela, może być podstawą unieważnienia egzaminów.

Sąd Najwyższy, uwzględniając kasację Rzecznika Praw Obywatelskich, orzekł 7 marca 2019 r., że postępowanie karne przeciwko osobie zaczyna się, gdy postanowienie o zarzucie zostaje jej ogłoszone, a nie gdy tylko zostaje ono sporządzone. Kasacja i wyrok SN dotyczyły sprawy, w której dwa sądy zawyżyły karę grożącą podsądnemu i błędnie uznały, że postępowanie zaczyna się od sporządzenia zarzutu - przez co o 5 lat wydłużyły termin przedawnienia karalności.

W Dniu Kobiet Rzecznik Praw Obywatelskich wymienia sprawy ważne, które trzeba zmienić, aby Polkom żyło się lepiej. Pisze m.in. o problemie przemocy domowej, o tym, że kobiety nie są właściwie reprezentowane tam, gdzie podejmuje się decyzje, o problemie podziału ról zawodowych i rodzinnych, także o niższych zarobkach kobiet za tę samą pracę, którą wykonują mężczyźni, co prowadzi do niższej emerytury.

Zdaniem Rzecznika Praw Obywatelskich liczba przestępstw z nienawiści cały czas utrzymuje się na wysokim poziomie. Jednocześnie zgłaszanych jest jedynie 5 procent takich przestępstw.

Trwają prace nad projektem ustawy o statusie artysty, która ma uregulować kwestie ubezpieczenia społecznego i emerytur twórców. Artyści mieliby odprowadzać składki jak przy minimalnym wynagrodzeniu za pracę. W przypadku przychodu niższego od przeciętnego wynagrodzenia, korzystaliby z dopłat do składek.

Rzecznik Praw Obywatelskich wskazuje na konieczność doprecyzowania senackiego projektu dotyczącego zaprzeczenia ojcostwa. Chodzi o to, by przepis jednoznacznie wskazywał, że chodzi o zaprzeczenie ojcostwa.

Wygaśnięcie ważności orzeczenia o niepełnosprawności powoduje ustanie prawa do świadczenia pielęgnacyjnego dla opiekunów osób niepełnosprawnych. Świadczenie pielęgnacyjne przyznaje się dopiero po wydaniu ostatecznej decyzji dotyczącej kolejnego orzeczenia o niepełnosprawności. Do tego czasu pozostają bez pomocy ze strony państwa. Konieczna jest zmiana przepisów.

RPO zwraca uwagę na problem dyskryminacji ze względu na wyznanie, z którą można spotkać się w miejscu pracy. Ofiarami dyskryminacji wyznaniowej są zarówno kandydaci do pracy jak i już zatrudnieni pracownicy. Brak jest dostatecznych środków prawnych do ochrony osób dyskryminowanych. Jakie zalecenia w tym przedmiocie wydał RPO?

Osoby bez stałego adresu będą mogły głosować. Nowe przepisy w tym zakresie obowiązują od 12 grudnia 2018 r.

Opiekun osoby z niepełnosprawnością może zamienić specjalny zasiłek opiekuńczy na świadczenie pielęgnacyjne, które jest dla niego korzystniejsze. Konieczne jest jednak złożenie oświadczenia o rezygnacji z zasiłku.

W postępowaniu karnym o przestępstwa seksualne postępowanie dowodowe często opiera się na relacjach sprawcy i ofiary. W takich przypadkach sąd musi zachować należytą ostrożność i szczególną wnikliwość w ocenie tych zeznań.

Nadchodzą duże zmiany w polskim procesie karnym - projekt z dnia 4 grudnia 2018 r. zawiera propozycję nowelizacji Kodeksu postępowania karnego, a także Kodeksu karnego wykonawczego oraz Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia. Nowe przepisy mają przyspieszyć postępowanie poprzez rezygnację ze zbędnego formalizmu, wprowadzić ułatwienia dla uczestników postępowania, związanych z udziałem w nim, oraz zapewnić szersze zabezpieczenie interesu społecznego w postępowaniu. Zapraszamy do zapoznania się z przewodnikiem po zmianach.

Czynność podjętą po upływie terminu zawitego przewidzianego do jej dokonania uważa się za bezskuteczną. W sytuacji, gdy niedotrzymanie terminu nastąpiło z przyczyn niezależnych od strony lub innej osoby, istnieje możliwość przywrócenia terminu zawitego do dokonania danej czynności. Jak powinien wyglądać wniosek o przywrócenie terminu zawitego?

Wiele terminów obecnych w postępowaniu karnym to tzw. terminy zawite. Czynność podjęta po upływie terminu zawitego jest bezskuteczna. Jednakże w sytuacji, gdy niedotrzymanie terminu nastąpiło z przyczyn niezależnych od strony, może ona starać się o przywrócenie terminu zawitego do dokonania danej czynności. O czym należy pamiętać przywracając termin w postępowaniu karnym?

Jednym z najważniejszym uprawnień oskarżonego w postępowaniu karnym jest prawo do obrony, w tym prawo do korzystania z pomocy obrońcy, o czym powinien zostać pouczony. Oskarżony, który nie jest reprezentowany przez obrońcę z wyboru, może żądać, aby wyznaczono mu obrońcę z urzędu, jeżeli wykaże, że nie jest w stanie ponieść kosztów obrony bez uszczerbku dla niezbędnego utrzymania siebie i rodziny. Poniżej wzór wniosku o ustanowienie obrońcy z urzędu.

Umorzenie absorpcyjne jest to jeden ze sposobów umorzenia postępowania. Możliwość zastosowania umorzenia absorpcyjnego pojawia się po spełnieniu warunków określonych w art. 11 Kodeksu postępowania karnego (k.p.k.). Jakie są przesłanki zastosowania umorzenia absorpcyjnego?

Obecność w postępowaniu karnym możliwości ugodowego jego zakończenia jest obecnie zjawiskiem powszechnym w procedurach karnych wielu krajów. Pierwowzorem skazania bez rozprawy, jakie funkcjonuje od 1997 r. w prawie polskim była instytucja patteggiamento, istniejąca od 1981 roku we Włoszech.

Naczelny Sąd Administracyjny uchylił decyzję w sprawie nieuznania aktu urodzenia, w którym rodzice są tej samej płci. NSA uznał, iż doszło do dyskryminacji dziecka-obywatela RP i zwrócił sprawę urzędowi stanu cywilnego.

Opiekun osoby z niepełnosprawnością ma prawo do zamiany zasiłku dla opiekuna na świadczenie pielęgnacyjne dla opiekuna osoby, której niepełnosprawność powstała po 18. lub 25. roku życia. Tak wynika z wyroku NSA w sprawie, do której przystąpił RPO.

Ministerstwo Sprawiedliwości przygotowało reformę Kodeksu postępowania karnego. Proces ma być szybszy., a uzasadnienia wyroków bardziej zrozumiałe.

Pojęcie "pozew o zniesławienie" występuje w języku potocznym, natomiast w języku prawniczym określany jest jako pozew o ochronę dóbr osobistych. Jak napisać taki pozew? Czy konieczne jest uiszczenie opłaty?

Rzecznik Praw Obywatelskich Adam Bodnar ogłosił swoje poparcie dla inicjatywy zniesienia instytucji ubezwłasnowolnienia. Rzecznik uważa, że obecnie obowiązujące rozwiązania prawne powinny zostać zastąpione systemem wspieranego podejmowania decyzji. W Polsce ubezwłasnowolnionych jest ok. 90 tys. osób.

W postępowaniu karnym generalną zasadą jest doręczanie pism adresatowi osobiście. Za doręczenie przesyłek odpowiada poczta, inny niż poczta podmiot trudniący się doręczaniem korespondencji, pracownik organu wysyłającego lub Policja. Co jednak w sytuacji, gdy adresata nie ma w mieszkaniu?

Oskarżony, który nie ma obrońcy z wyboru, może żądać, aby mu wyznaczono obrońcę z urzędu, jeżeli w sposób należyty wykaże, że nie jest w stanie ponieść kosztów bez uszczerbku dla niezbędnego utrzymania siebie i rodziny. Jak zatem wygląda wykazanie tych okoliczności i wnioskowanie o ustanowienie obrońcy z urzędu?

Oszustwo sądowe polega na tym, że sąd władny do rozporządzenia cudzym mieniem jest wprowadzany w błąd. Jak uwolnić się od odpowiedzialności z wadliwego zobowiązania wekslowego?

Rzecznik Prawo Obywatelskich zwrócił się do premiera Mateusza Morawieckiego o podjęcie prac nad osobnym systemem emerytalnym dla twórców i artystów, dostosowanym do specyfiki ich działalności. Rzecznik swój apel argumentuje koniecznością zapewnienia twórcom i artystom odpowiedniego poziom zabezpieczenia społecznego, którego na chwilę obecną nie mają. Adam Bodnar powołuje się także na odmowę przyznania renty rodzinnej dzieciom zmarłego twórcy.

Sprawa Tomasza Komendy, który spędził w więzieniu 18 lat mimo, że był niewinny, wstrząsnęła opinią publiczną. Rzecznik Praw Obywatelskich odniósł się do tej sprawy jednocześnie wskazując dziewięć najczęstszych pomyłek sądowych, które mogą przyczynić się do skazania niewinnych osób.

Każdy, dowiedziawszy się o popełnieniu przestępstwa ściganego z urzędu, ma społeczny obowiązek zawiadomić o tym prokuratora lub Policję. Tutaj znajdziesz przykładowy wzór pisemnego zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa ściganego z urzędu.

List żelazny zapewnia oskarżonemu (podejrzanemu), przebywającemu za granicą, pozostawanie na wolności do czasu zakończenia toczącego się przeciw niemu postępowania karnego, pod warunkiem, że spełni określone przesłanki. Decyzja Sądu nie jest jednak obligatoryjna.

Wyrok nakazowy w postępowaniu karnym stanowi pewnego rodzaju propozycję kary składaną oskarżonemu przez sąd. Zarówno oskarżony jak i oskarżyciel mają prawo odrzucić propozycję sądu – służy temu sprzeciw od wyroku nakazowego. Wnosząc sprzeciw należy bezwzględnie pamiętać o zachowaniu odpowiednich terminów.

Jedną z naczelnych zasad prawa jest jawność rozpraw sądowych. Jak od każdej zasady i od tej są wyjątki. Kodeks postępowania karnego (kpk) określa w jakich okolicznościach możliwe jest wyłączenie jawności rozprawy karnej.

Postępowanie karne, Rzecznik Praw Obywatelskich

Smog narusza dobra osobiste - RPO

Przyspieszenie postępowania karnego - projektowane zmiany

Zatrzymany zwolniony bez zarzutu a dostęp do akt sprawy - RPO

Udział nauczyciela w strajku - bezprawne przetwarzanie danych przez MEN?

Zmiany w Kodeksie karnym wykonawczym - opinia RPO

RPO: informacja o publikacji danych w "rejestrze pedofilow" powinna być wyraźnie komunikowana

Porzucenie pracownika z Ukrainy na śmierć - sprawę bada RPO

Czy rodzicom martwo urodzonych dzieci przysługuje zasiłek pogrzebowy?

Senacki projekt w sprawie emerytur kobiet z rocznika 1953

Kto jest pokrzywdzonym w procesie karnym?

ABW - zarobki podwładnego i przełożonego

Zalecenia penitencjarno-ochronne nie mogą ingerować w prawa więźniów - RPO

Druga ze skarg nadzwyczajnych RPO uwzględniona przez Sąd Najwyższy

Decyzja o udziale w komunii córki powinna należeć do więźnia i jego rodziny - RPO

Prawo do emerytury górniczej - problem z definicją pracy górniczej

Zmiany w Kodeksie karnym - zmniejszenie surowości kary na rzecz nieuchronności kary

Przepustka dla więźnia na pogrzeb - uprzedzenie o kajdankach, odzieży więziennej i straży

Karta Praw Podatnika - rekomendacja RPO

Zmiany w organizacji egzaminów wprowadzone pod wpływem strajku z zastrzeżeniami RPO

Kiedy rozpoczyna się postępowanie karne przeciwko osobie

Dzień Kobiet - co trzeba zmienić?

RPO zwraca uwagę na dużą liczbę przestępstw z nienawiści

Ubezpieczenie społeczne artysty - projekt ustawy w przygotowaniu

Propozycje RPO zmiany senackiego projektu dotyczącego zaprzeczenia ojcostwa

Wygaśnięcie orzeczenia o niepełnosprawności i brak świadczenia pielęgnacyjnego - RPO

Dyskryminacja wyznaniowa w miejscu pracy - zalecenia RPO

Osoby bezdomne mogą głosować

Zamiana specjalnego zasiłku opiekuńczego na świadczenie pielęgnacyjne

Przestępstwa seksualne - jakie dowody?

Duże zmiany w procesie karnym - przewodnik po nowelizacji

Wniosek o przywrócenie terminu zawitego w postępowaniu karnym 2019 – WZÓR

Przywrócenie terminu w postępowaniu karnym

Wniosek o ustanowienie obrońcy z urzędu 2018/2019 – WZÓR

Czym jest umorzenie absorpcyjne w postępowaniu karnym?

Ugoda z prokuratorem, czyli skazanie bez rozprawy. Kiedy jest to możliwe?

NSA: nieuznanie aktu urodzenia dziecka rodziców tej samej płci przejawem dyskryminacji

Opiekun ma prawo do zamiany zasiłku dla opiekuna na świadczenie pielęgnacyjne

Reforma Kodeksu postępowania karnego - proces ma być szybszy

Jak napisać pozew o zniesławienie?

RPO chce likwidacji ubezwłasnowolnienia

Jak doręczane są przesyłki w postępowaniu karnym?

Obrona z urzędu w postępowaniu karnym

Weksel in blanco - jak ochronić majątek przed wadliwym zobowiązaniem?

Artyści i twórcy z odrębnym systemem emerytalnym? RPO apeluje o wprowadzenie rozwiązania

Dlaczego w Polsce skazuje się osoby niewinne? Sprawa Tomasza Komendy

Wzór zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa

List żelazny - jak wystąpić o jego wydanie?

Wzór sprzeciwu od wyroku nakazowego

Sprzeciw od wyroku nakazowego

Kiedy można wyłączyć jawność rozprawy?