Z początkiem roku 2019 nastąpiła likwidacja instytucji użytkowania wieczystego, które na mocy ustawy z 20 lipca 2018 roku w przypadku gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe zostało przekształcone we własność. Operacja dotyczy nie tylko około 2,5 miliona osób w całym kraju, dotychczasowych użytkowników wieczystych, ale także wielu z tych, którzy dopiero zamierzają kupić mieszkanie na rynku pierwotnym. Dla zainteresowanych kompendium przekształcenia w 5-ciu punktach.
Od 1 stycznia 2019 roku użytkowanie wieczyste automatycznie przekształci się we własność gruntu. Obowiązek opłat rocznych nadal będzie jednak obowiązywał, przy czym nie będzie to już opłata za użytkowanie wieczyste, a należność za nabycie prawa własności, tzw. opłata przekształceniowa, dotyczyć będzie tylko tych, którzy nie skorzystają z możliwości wniesienia opłaty jednorazowej.
Już w 2019 r. likwidacji zostanie poddana instytucja użytkowania wieczystego. Z tego powodu, opłaty za użytkowanie wieczyste, które może trwać nawet 99 lat, zastąpione zostaną roczną opłatą przekształceniową, która będzie pobierana przez 20 lat. Jeżeli ktoś zdecyduje się na wniesienie całej opłaty jednorazowo, liczyć będzie mógł na bardzo wysoką zniżkę.
Z dniem 11 września 2017 r. weszła w życie ustawa o Krajowym Zasobie Nieruchomości (dalej jako „ukzn”), która równocześnie wprowadziła zmiany do szeregu innych aktów prawnych w tym, m.in. do ustawy o własności lokali (dalej jako „uwl”). Pomimo, że od dnia wejścia w życie ukzn minęło niewiele czasu, wprowadzone zmiany budzą wiele wątpliwości, dezorganizują pracę w starostwach powiatowych, jak i powstrzymują notariuszy przed sporządzaniem umów ustanowienia odrębnej własności lokali. Czy powstała w związku ze zmianą uwl wrzawa jest uzasadniona i jakie może rodzić konsekwencje niezastosowanie się do znowelizowanych przepisów? Jakie były intencje ustawodawcy i jak należy interpretować art. 2 ust. 1a uwl?
Jeszcze niedawno właściciele mieszkań byli informowani, że ustawowa zmiana użytkowania wieczystego we własność gruntów pod blokami, nastąpi już 1 stycznia 2017 r. Rządowi nie udało się jednak zakończyć prac nad odpowiednią ustawą, która wprowadzi powszechne uwłaszczenie lokatorów. Termin tej zmiany przesunął się na pierwszą połowę 2017 roku. Uwłaszczenie właścicieli mieszkań wyeliminuje konieczność wnoszenia corocznych opłat z tytułu użytkowania wieczystego gruntu pod blokiem. Trzeba jednak zdawać sobie sprawę, że osoby uzyskujące udział we własności zabudowanej działki, będą musiały regularnie płacić za to przekształcenie.
W świetle obowiązujących regulacji prawo użytkowania wieczystego jest prawem pośrednim pomiędzy prawem własności, a ograniczonym prawem rzeczowym. Użytkownicy wieczyści, mimo że nie są właścicielami, wykonują swoje prawo jak typowi właściciele nieruchomości. Uznaje się zatem, że prawo użytkowania wieczystego nazywane jest „niewidocznym” prawem własności. Wielu osobom zależy jednak na zdobyciu uprawnień takich, jakie przysługują właścicielom nieruchomości. W jaki sposób zatem przekształcić prawo użytkowania wieczystego w prawo własności?
Ministerstwo Infrastruktury i Budownictwa ogłosiło zamiar likwidacji wieczystego użytkowania gruntów we wspólnotach mieszkaniowych. Dr inż. Michał Domińczak, ekspert CA KJ ds. gospodarki przestrzennej, podkreśla, iż z jednej strony należy ułatwić przekształcanie wieczystego użytkowania w spółdzielniach mieszkaniowych i budynkach indywidualnych, z drugiej strony zapewnić możliwość wyboru dla tych użytkowników, którzy z różnych względów nie będą zainteresowani pełną formą własności.