Tematy - Obrona konieczna

Nie zawsze osoba, która dopuściła się czynu zabronionego poniesie za to odpowiedzialność karną. Jednym z takich przypadków jest zachowanie podjęte w ramach obrony koniecznej. Każdy ma bowiem prawo bronić się przed niebezpiecznym zamachem.

Przekroczenie obrony koniecznej to pojęcie prawne w przypadku, gdy jednostka broniąca przed niebezpieczeństwem przekracza granice legalnych środków obronnych. Jest to sytuacja, w której osoba, mimo występującego zagrożenia, używa przemocy w sposób nieproporcjonalny.

Obrona konieczna to pojęcie, które odnosi się do przypadku, w którym jednostka lub grupa osób podejmuje działania mające na celu ochronę życia, zdrowia, mienia lub innych istotnych interesów przed bezpośrednim niebezpieczeństwem.

Obrona konieczna jest jednym z kontratypów, czyli jedną z kodeksowych możliwości wyłączających bezprawność czynu. Kiedy zatem mamy do czynienia z obroną konieczną, a kiedy z przekroczeniem granic obrony koniecznej?

Rząd przyjął projekt nowelizujący kodeks karny. Zmiany przygotowało Ministerstwo Sprawiedliwości. Dotyczą one przekroczenia granic obrony koniecznej.

W dniu 8 grudnia 2017 r. Sejm RP opowiedział się za zmianą Kodeksu Karnego w zakresie obrony koniecznej. Nowelizacja Kodeksu zakłada rozszerzenie granic obrony koniecznej poprzez wyłączenie karalności przekroczenia jej granic w sytuacji obrony przed włamywaczem.

Ministerstwo Sprawiedliwości proponuje wprowadzenie kolejnych zmian w Kodeksie karnym (dalej: k.k.), które, tym razem, dotyczyć mają instytucji obrony koniecznej. Resort chce rozszerzenia granic obrony koniecznej np. w sytuacji odpierania zamachu w czasie włamania napastnika.

Projekt noweli Kodeksu karnego rozszerzający granice obrony koniecznej przy odpieraniu napaści na dom opublikowano już na stronach Rządowego Centrum Legislacji. Jakie są proponowane zmiany?

Minister Ziobro zapowiedział na konferencji prasowej w Ministerstwie Sprawiedliwości zmiany w kodeksie karnym dot. rozszerzenia granic obrony koniecznej.

Obrona konieczna i stan wyższej konieczności to tzw. kontratypy, czyli okoliczności wyłączające bezprawność czynu zabronionego. Ustawodawca określił pewne granice tych kontratypów, w których działanie jest legalne. Ich przekroczenie stanowi naruszenie prawa, jednak konsekwencje mogą być różne.

Granice obrony koniecznej w polskim ustawodawstwie są bardzo szerokie. Prawo i orzecznictwo opowiadają się wyraźnie po stronie napadniętego. Nawet w przypadkach przekroczenia jej granic, napadnięty może liczyć na złagodzenie kary lub odstąpienie od jej wymierzenia.

Co zrobić w sytuacji, gdy ktoś włamał się do naszego mieszkania? Czy możemy się skutecznie obronić przed napastnikiem jeszcze przed przyjazdem policji? Tak, ale musimy pamiętać, że prawo jest w takich sytuacjach bardzo restrykcyjne i nie zawsze będziemy mogli zatrzymać napastnika.

Nie popełnia przestępstwa, kto w obronie koniecznej odpiera bezpośredni, bezprawny zamach na jakiekolwiek dobro chronione prawem. W razie przekroczenia granic obrony koniecznej, w szczególności gdy sprawca zastosował sposób obrony niewspółmierny do niebezpieczeństwa zamachu, sąd może zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary, a nawet odstąpić od jej wymierzenia.

W świetle aktualnego unormowania stanu wyższej konieczności zawartego w art. 26 kodeksu karnego z 1997 r. nie ma wątpliwości co do niejednolitego charakteru prawnego tej instytucji. Ustawodawca wyraźnie rozróżnia dwie odmienne sytuacje stanu wyższej konieczności w zależności od proporcji wartości kolidujących ze sobą dóbr prawnych.

Obrona konieczna

Nie jest łatwo wykazać zabójstwo w obronie koniecznej. Kiedy jest to możliwe?

Przekroczenie obrony koniecznej

Obrona konieczna

Obrona konieczna w rozumieniu Kodeksu karnego

Zmiany w obronie koniecznej w 2018 r.

Zmiany w obronie koniecznej - obrona przed włamywaczem

Zmiany w Kodeksie karnym – rozszerzenie granic obrony koniecznej

Obrona konieczna - rozszerzenie granic przy napaści na dom

MS zapowiedziało zmiany dot. obrony koniecznej

Przekroczenie granic obrony koniecznej i stanu wyższej konieczności

Granice obrony koniecznej

Jak skutecznie bronić się przed włamywaczem?

Obrona konieczna (art. 25)

Stan wyższej konieczności wyłączający winę